Ha Yini Vanhu Vo Tala Swonghasi Va Khomiwe Hi Vuvabyi Bya Hay Fever?
Hi mutsari wa Xalamuka! eSpaniya
MATIHLO ya wena ma hlohlonya naswona ma huma mihloti, u entshemula siku hinkwaro, tinhompfu ta wena ti huma marhimila, naswona swa ku tikela ku hefemula. Xana ku endleka yini? Swi nga ha endleka u hlaseriwa hi mukhuhlwana. Kambe loko swilo leswi swi ku humelela ekusuhi ni laha ku nga ni vuluva, swi nga ha endleka u karhatiwa hi hay fever. Loko swi ri tano, a wu swaku. Nhlayo ya vanhu lava va kumekaka va ri ni vuvabyi lebyi ya engeteleka lembe ni lembe.
Magazini wa Mujer de Hoy wu ri: “Munhu u va a ri ni hay fever loko miri wakwe wu chuha ku tlula mpimo loko ku nghena nchumu lowu miri wu wu tekaka onge wu ni khombo. Fambiselo ra nsawutiso ra vanhu ri bakanya swilo hinkwaswo leswi ri nga swi tiviki—ku katsa ni vuluva—hambileswi entiyisweni byi nga riki na khombo.” Naswona loko fambiselo ra nsawutiso ri angula hi ndlela leyi, ri vanga swiyimo leswi nga rhandzekiki leswi hlamuseriweke eku sunguleni.
Hi 1819, dokodela wa Munghezi John Bostock u hlamusele leswaku hay fever i yini. Hi yena wo sungula ku yi hlamusela. Bostock u hlamusela hi vuxokoxoko ndlela leyi a titweke ha yona loko a hlaseriwe hi hay fever. A a kholwa leswaku vuvabyi lebyi byi vangiwe hi folichi [hay] leya ha ku tsemiwaka, xisweswo vuvabyi lebyi byi thyiwe vito leri nge hay fever. Hi ku famba ka nkarhi swi kumekile leswaku vuvabyi lebyi a byi vangiwa hi vuluva byo hambana-hambana. Eku sunguleni ka lembe-xidzana ra vu-19, Bostock u kume leswaku vuvabyi lebyi a byi nga talanga le Nghilandhi.
Kambe, ha yini ku ri ni vanhu vo tala swonghasi lava nga ni hay-fever namuntlha? Dok. Javier Subiza, mukongomisi wa Center for Asthma and Allergies eMadrid, le Spaniya, u boxe mavonelo mambirhi lawa valavisisi va nga le ku ma kambisiseni. Vonelo rin’wana ri sola tinjhini ta dizele. Ku ehleketiwa leswaku swiphemu-phemu leswi humaka loko dizele yi ri karhi yi tshwa, swi nga endla leswaku munhu a nga twanani ni swilo swin’wana. Hi ku ya hi mutivi wa timhaka ta rinyenyo Dok. Juan Kothny Pommer, “hay fever yi hlasela vanhu va kwalomu ka 20 wa tiphesente ematikweni lama hluvukeke, kasi yi andze ngopfu emadorobeni.”
Vonelo rin’wana ri ringanyeta leswaku yi vangiwa hi ku va munhu a tshama a base ku tlula mpimo. Dok. Subiza wa hlamusela: ‘Hi velekeriwela ekamareni leyi nga riki na switsongwatsongwana, hi dya swakudya leswi nga riki na mavabyi, ha sirheleriwa eka mavabyi yo tala, naswona hi nwa mirhi yo lwa ni mavabyi loko hi sungula ku vabya. Hikwalaho, fambiselo ra hina ra xitekela se ri venga swilo swo karhi.’
Loko fambiselo ra wena ra xitekela ri nyenya swilo swo karhi, u nga vileli! Loko byo kumiwa kahle leswaku hi byihi vuvabyi lebyi ku khomeke naswona byo tshunguriwa hi mfanelo, swa koteka ku lawula ni ku hunguta matimba ya swikombiso swa vuvabyi lebyi, ni ku endla leswaku byi nga ku hlaseli ko tala.