Ku Langutana Ni Xivundza

ASWI olovi ku langutana ni xivundza. Mintlhaveko ya munhu ya khumbeka. Xana munhu a nga langutana njhani ni xivundza? Xana van’wana va endle yini leswaku va hlula mintlhaveko leyi ya matimba?

Ku Langutana Ni Xivundza

Helena u rhandza ku va swakwe loko a endla swiboho swo karhi, kambe u vona onge xivundza xi nga ha va ni khombo. Loko a ha ri ntsongo, a ku nga ri na mbulavurisano lowunene exikarhi ka yena ni vatswari. Hikwalaho ka ku nga tivi leswaku a nga wu kuma njhani nyingiso wa vona, u tipfalele ekamareni rakwe. U ri: “Ndzi sungule ku ka ndzi nga ha dyi kahle. Ndzi ve ni gome. A ndzi tala ku tibyela ndzi ku, ‘Ha yini ndzi fanele ndzi vilela hi swiphiqo swa vatswari va mina kasi vona a va na mhaka ni swa mina?’ Hiloko ndzi ehleketa leswaku vukati byi ta herisa xivundza xa mina. A ndzi lava ku nghenela vukati leswaku ndzi ta balekela xiphiqo lexi. Kambe ku nga ri kungani ndzi tibyele ndzi ku: ‘Ha yini ndzi fanele ndzi onha vutomi bya munhu un’wana? Xo sungula, ndzi fanele ndzi lulamisa ndlela leyi ndzi anakanyaka ha yona!’ Ndzi hundzukele eka Yehovha hi xikhongelo, ndzi n’wi chululela ta nhlomulo wa mina.

“EBibeleni, ndzi kume marito yo chavelela swinene, ku fana ni lawa ma kumekaka eka Esaya 41:10: ‘U nga chavi, hikuva ndzi na wena. U nga languti ematlhelweni, hikuva mina ndzi Xikwembu xa wena. Ndzi ta ku nyika matimba. Kunene ndzi ta ku pfuna. Kunene ndzi ta ku khoma swi tiya hi voko ra mina ra xinene ra ku lulama.’ Marito lawa ma ndzi pfune ngopfu hikuva a ndzi titwa onge a ndzi na tatana. Namuntlha ndzi hlaya Bibele nkarhi ni nkarhi naswona ndzi khongela eka Tata wa mina wa le tilweni. Se ndzi swi kotile ku hlula xivundza lexi a ndzi ri na xona.”

Ku feriwa hi munhu loyi u n’wi rhandzaka swi vanga gome, leri nga vangaka xivundza. Luisa, la nga ni malembe ya 16, u boxa hi ta gome leri a veke na rona: “Tatana u dlayiwe loko ndzi ri ni malembe ya ntlhanu. Ndzi lave nchavelelo eka kokwana, kambe ndzi vone onge a a nga ndzi rhandzi. A ndzi kombisiwanga rirhandzu lerikulu hi nkarhi lowu a ndzi ri lava ngopfu ha wona, loko ndza ha ri ntsongo. Loko ndzi ri exikarhi ka malembe ya kaye na nhungu, ndzi ringete kanharhu ku tidlaya. A ndzi ehleketa leswaku sweswo a swi ta wu pfuna ngopfu ndyangu wa ka hina hikuva a swi n’wi tikela ngopfu manana ku hi kumela swakudya, mina ni vasesi wa mina vanharhu. Kutani hi sungule ku tihlanganisa ni Timbhoni ta Yehovha. Mpatswa wun’wana lowuntshwa lowu tekaneke wu kombise leswaku wa khathala hakunene hi mina. A wu tala ku ndzi byela wu ku, ‘Ha ku rhandza naswona ha swi tsakela ku va na wena.’ Marito lama nge ‘Ha swi tsakela ku va na wena,’ ma ndzi nyike matimba lamakulu. Minkarhi yin’wana ndza tsandzeka ku kombisa munhu un’wana ndlela leyi ndzi titwaka ha yona, kambe loko ndzi hlaya swihloko leswi kandziyisiweke eka Xihondzo xo Rindza ni Xalamuka!, ndzi nkhensa Yehovha, hikuva hikwalaho ka timagazini leti, ndzi titwa ndzi rhandziwa. Ndzi cince ngopfu. Namuntlha ndza swi kota ku n’wayitela, ndza swi kota ku kombisa manana leswaku ndzi tsakile kumbe a ndzi tsakanga. Minkarhi yin’wana ndzi tsundzuka leswi humeleleke enkarhini lowu hundzeke, kambe a swa ha fani ni le ku sunguleni loko ndzi ringeta ku tidlaya kumbe loko ndzi tshika ku vulavula ni vanhu lava ndzi va rhandzaka. Minkarhi hinkwayo ndzi tsundzuka mupisalema Davhida la nga te: ‘Ndzi ta vulavula sweswi, hikwalaho ka vamakwerhu ni vanakulorhi: “Onge u nga va ni ku rhula.” ’ ”—Pisalema 122:8.

Martha se u ni malembe ya 22 a dlaye vukati, emalembeni lawa a a ri karhi a kurisa n’wana. U ri: “Ndzi titwa ndzi ri xikamba ntsena naswona ndzi ri ni xivundza loko ndzi tsundzuka leswaku ndzi hluriwe hi nchumu wo karhi.” Xana u langutana njhani ni xiyimo xo tano? Wa hlamusela: “Ndzi kume leswaku ndlela leyinene ngopfu yo langutana ni xiyimo xa kona i ku vulavula na Yehovha Xikwembu ha xona hi nkarhi wolowo. Loko ndzi khongela, ndza swi tiva leswaku a ndzi swanga. Yehovha u ndzi twisisa ku tlula ndlela leyi mina ndzi titwisisaka ha yona. Ndzi tlhele ndzi ringeta ku kombisa leswaku ndza khathala hi van’wana. Vutirheli bya mina bya nkarhi hinkwawo i tlhari leri nga ni matimba ro lwa ni mintlhaveko leyi nga riki yinene. Loko u bula ni van’wana hi mikateko ya Mfumo wa Xikwembu naswona u swi xiya leswaku lava va ku yingiseke a va na ntshembo na wutsongo nileswaku va vona onge swiphiqo swa vona a swi nge heli, wa swi lemuka leswaku u ni swivangelo leswi twalaka swa ku lava ku hanya ni ku ya emahlweni u lwa.”

Elba, loyi a nga ni malembe ya 93 hi vukhale naswona n’wana wakwe wa tuva a nga murhumiwa etikweni rin’wana, u hi chumbutela ndlela leyi a swi koteke ha yona ku langutana ni xivundza: “Loko n’wana wa mina ni nuna wakwe va kuma xirhambo xa ku ya eXikolweni xa Bibele xa Giliyadi xa Watchtower, ndzi vone va nga tikoti hi ku tsaka, na mina ndzi tsake na vona. Hi ku famba ka nkarhi, loko va kuma xiavelo xa ku ya tirha etikweni rin’wana, ndzi sungule ku va ni vutianakanyi. A ndzi swi tiva leswaku a va nge he vi ekusuhi na mina, ndzi ve ni gome. Xiyimo xa kona a xi ndzi fanela ni lexiya xa Yefta ni n’wana wakwe wa nhwanyana, wa tuva, lexi hlamuseriwaka eka Vaavanyisi ndzima 11. Ndzi boheke ku khongela eka Yehovha ndzi ri karhi ndzi rila, ndzi kombela ku rivaleriwa. Vana va mina a va ndzi lahlanga. Ndza swi tiva leswaku va tshama va khomekile, kambe kun’wana ni kun’wana laha va tirhaka kona, a va ndzi rivali, va ndzi byela mintokoto leyi va veke na yona evutirhelini bya nsimu. Ndzi tshama ndzi ri karhi ndzi hlaya mapapila ya vona. Swi vonaka onge hiloko va bula na mina vhiki ni vhiki, naswona ndza nkhensa swinene ha sweswo. Nakambe vakulu lava nga Vakreste evandlheni va hi khathalela hi mfanelo hina lava kuleke ni lava lamaleke, va kambisisa ku vona leswaku hi ni swo famba swo ya eminhlanganweni ya vandlha ni ku hi khathalela hi swilaveko swin’wana. Ndzi teka vamakwerhu va xinuna ni va xisati va ri nkateko lowu humaka eka Yehovha.”

Na Wena U Nga Swi Kota Ku Langutana Ni Xivundza

Ku nga khathariseki leswaku u ntsongo kumbe u nkulu, u nghenele vukati kumbe e-e, u ni vatswari kumbe u noni, u lahlekeriwe hi vanhu lava ku rhandzaka kumbe u ni xivundza lexi vangiwaka hi swiyimo swin’wana, yi kona ndlela yo langutana ni leswi u titwisaka xiswona. Jocabed, nhwanyana la nga ni malembe ya 18 loyi tata wakwe a cukumeteke swirho swa ndyangu wa ka vona swa tsevu, a rhurhela etikweni rin’wana, u ri: “Vulavula! I swa nkoka leswaku hi boxa ndlela leyi hi titwaka ha yona. Loko hi nga vulavuli, a nga kona la nga ta hi twisisa.” U bumabumela leswi: “U nga tshameli ku ehleketa ngopfu ha wena n’wini. Lava mpfuno eka vanhu lava wupfeke, ku nga ri eka vantshwa tanihi leswi va nga vaka va ri exiyin’weni xo tika ku tlula xa wena.” Luisa la boxiweke eku sunguleni, u ri: “Ku khongela Yehovha swi huma embilwini swa hi pfuna leswaku hi huma exiyin’weni lexi a hi nga ehleketi leswaku hi ta swi kota ku huma eka xona.” Jorge, loyi a feriweke hi nsati, u boxa ndlela leyi a swi koteke ha yona ku hlula xivundza: “Swi lava u phikelela. Ku khathala hi van’wana swi ndzi pfunile swinene. ‘Ku kombisa vanhu van’wana leswaku ha va twela’ loko hi ri karhi hi bula na vona swi ta endla leswaku hi va ni mabulo lamanene naswona swi ta hi pfuna leswaku hi vona timfanelo ta vona letinene.”—1 Petro 3:8.

Swi tele leswi nga endliwaka ku lwa ni xivundza. Xana wu ta fika nkarhi lowu xivundza xi nga ta hela ha wona? Loko swi ri tano, xana swi ta endleka njhani? Xihloko lexi landzelaka xi ta hlamula swivutiso leswi.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 8]

“Ku khongela Yehovha swi huma embilwini swa hi pfuna leswaku hi huma exiyin’weni lexi a hi nga ehleketi leswaku hi ta swi kota ku huma eka xona.”—Luisa

[Bokisi/Swifaniso leswi nga eka tluka 7]

Ndlela Yo Langutana Ni Xivundza

◼ Tsundzuka leswaku xiyimo xa wena xi nga cinca, a hi nchumu lowu nga hundzukiki kambe i nchumu lowu tolovelekeke lowu ni van’wana va langutanaka na wona.

◼ U nga titikiseli ngopfu.

◼ Eneriseka hi swo tala leswi u swi endlaka.

◼ Hlakulela mikhuva leyinene emhakeni ya ku dya ni vutiolori, naswona etlela nkarhi lowu ringaneke.

◼ Tirhisa nkarhi lowu u vaka u ri wexe u ri karhi u tiendlela swilo leswintshwa kumbe u dyondza vutshila lebyintshwa.

◼ Xiya leswaku a wu va avanyisi vanhu lava u hlanganaka na vona hikwalaho ka ntokoto wa wena wa nkarhi lowu hundzeke.

◼ Teka vanghana va wena va ri va nkoka naswona u xixima timfanelo ta vona to hlawuleka. Lwela ku va ni vanghana vo tala lavanene. Kombela swiringanyeto eka lavakulu, lava nga ni ntokoto.

◼ Endlela van’wana swilo—va n’wayitelele, vula rito ra musa, va byele swo karhi leswi kumekaka eBibeleni. Ku titwa u laviwa hi van’wana swa pfuna eku lweni ni xivundza.

◼ U nga tshuki u ehleketa leswaku a swi ta va njhani ku rhandzana ni vatlangi va tifilimi kumbe va TV kumbe vanhu lava kumekaka eka Internet kumbe eka tibuku leti u ti hlayaka.

◼ Loko u nghenele vukati, u nga ehleketi leswaku munghana wa wena wa vukati u ta enerisa swilaveko swa wena hinkwaswo swa mintlhaveko. Dyondzani ku va ni moya wa ntirhisano, ku pfunana ni ku seketelana.

◼ Dyondza ku vulavula ni van’wana ni ku va muyingiseri lonene. Khathala hi vanhu van’wana ni leswi swi vuyerisaka vona. Vana ni ntwela-vusiwana.

◼ Pfumela leswaku u ni xivundza, naswona bula ni munghana la wupfeke, loyi u n’wi tshembaka. U nga feli embilwini

◼ U nga nwi ngopfu, kumbe ho vhela u ku byi thya, hi ku helela. Byala a byi swi herisi swiphiqo swa wena—kambe swi tlhela swi vuya hi ku famba ka nkarhi.

◼ Papalata ku tikukumuxa. Va rivalele lava ku twisaka ku vava, endla ku rhula na vona. U nga tshameli ku vilela.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 6]

Xana munhu a nga langutana njhani ni xivundza?