Langutelo Ra Bibele

Ku Kurisa Vana Hi Ku Va Tshinya Hi Milawu Ya Xikwembu

“Ndlela Yo Veka Milawu Leyi Vana Va Wena Va Nga Ta Ka Va Nga Yi TLuli”

“Swilo Swa Ntlhanu Swa Nkoka Leswi U Faneleke Ku Swi Dyondzisa Vana Va Wena Loko Va Ri Ni Ntlhanu Wa Malembe”

“Timfanelo Ta Ntlhanu Ta Mintlhaveko Leti N’wana Un’wana Ni Un’wana A Faneleke A Va Na Tona”

“Swikombiso Swa Ntlhanu Leswi Kombisaka Leswaku U Debyisa Mavoko”

“Vutshila Byo Tshinya Hi Nkarhi Lowutsongo”

LOKO ku tshinya vana a swi olova, a swi nga ta tsakeriwa swihloko swa magazini swo fana ni leswi nga laha henhla. Tibuku to tala leti tsariweke hi xikongomelo xo kurisa vana a ti ta kuma ndzhuti ti yima. Hambiswiritano, ku kurisa vana a hi matlangwana. Hambi ku ri emalembeni ya magidi lama hundzeke, ku vuriwe leswaku “n’wana la hungukeke u dyisa tata wakwe mbitsi naswona u karhata loyi a n’wi velekeke.”—Swivuriso 17:25.

Namuntlha, hambileswi ku nga ni switsundzuxo swo tala malunghana ni ku kurisa vana, vatswari vo tala a va tiyiseki leswaku va nga va tshinya njhani vana va vona. I mpfuno wihi lowu Bibele yi wu nyikelaka?

Ndlela Leyinene Yo Tshinya

Bibele yi wu hlamusela kahle ntirho wa vatswari malunghana ni ku tshinya vana. Hi xikombiso, Vaefesa 6:4 yi ri: “N’wina, vatatana, mi nga karhati vana va n’wina, kambe hambetani mi va kurisa hi ku tshinya ni nkongomiso wa mianakanyo wa Yehovha.” Tsalwa leri ri swi hlamusela kahle leswaku tatana hi yena la faneleke a rhangela eku khathaleleni ka vana. Entiyisweni, manana i mupfuneti wa nuna wakwe.

Malunghana ni nhloko-mhaka leyi, buku leyi nge The Interpreter’s Dictionary of the Bible yi ri: “EBibeleni, ku tshinya ku fambisana ni ku letela, ku dyondzisa, vutivi lebyi munhu a nga na byona ni ku sola, ku lulamisa swin’we ni ku xupula. Hi ntolovelo n’wana u kula hi ku tshinyiwa.” Hikwalaho ku tshinya a hi ku sola swi helela kwalaho; swi katsa ku letela n’wana hi tindlela hinkwato. Kambe, xana vatswari va nga swi papalata njhani ku dyisa vana va vona mbitsi?

Vana Ni Ntwela-vusiwana

I yini lexi dyisaka vana mbitsi? Anakanya hi xiyimo lexi. U tirha ni munhu loyi a tshamelaka ku ku siringa naswona a wa ha swi koti ku n’wi lehisela mbilu. Nchumu wun’wana ni wun’wana lowu u wu endlaka wa n’wi nyenyetsa. Wa ku sola eka hinkwaswo leswi u swi vulaka ni leswi u swi endlaka. Minkarhi hinkwayo u sola ntirho wa wena a tlhela a ku endla u titwa u ri xikangalafula. Xana sweswo a swi nge ku nyangatsi ni ku ku heta matimba?

Sweswo swi nga humelela ni le ka n’wana loko vatswari va yena va tshamela ku n’wi khahla kumbe ku n’wi lulamisa hi ku n’wi holovela. I ntiyiso leswaku vana va lava ku tshinyiwa nkarhi ni nkarhi nileswaku Bibele yi byarhisa vatswari vutihlamuleri byo endla tano. Hambiswiritano, ku dyisa n’wana mbitsi hi ku n’wi khahla, ku n’wi khoma hi ndlela leyi nga kombisiki rirhandzu swi nga n’wi vavisa emintlhavekweni, emoyeni ni le nyameni.

U Fanele U Va Khathalela Vana Va Wena

Vatswari va fanele va tinyika nkarhi wo tshama ni vana va vona. Malunghana ni milawu ya Xikwembu, Deteronoma 6:7 yi byela vatatana yi ku: “U fanele u ma dyondzisa n’wana wa wena hi ku phindha-phindha naswona u vulavula ha wona loko u tshama endlwini ya wena, loko u famba egondzweni, loko u etlela niloko u pfuka.” Vana va tswariwa va ri ni xilaveko xa ku tiyisekisiwa leswaku vatswari va vona va khathala hakunene hi vona. Loko u vulavula ni vana va wena hi ndlela yo rhula siku ni siku swi nga ku pfuna leswaku u twisisa mintlhaveko ya vona. Sweswo swi nga endla leswaku swi ku olovela ku fikelela timbilu ta vona hi misinya ya milawu leyi sekeriweke eBibeleni, leyi nga ta va pfuna leswaku va ‘chava Xikwembu xa ntiyiso ni ku hlayisa swileriso swa xona.’ (Eklesiasta 12:13) Lexi i xiphemu xa ndzayo leyi humaka eka Xikwembu.

Loko ku kurisa vana swi fanisiwa ni ku aka yindlu, swi vula leswaku ndzayo i xitirho xin’wana xo aka. Loko vatswari va xi tirhisa kahle, va nga aka timfanelo letinene eka vumunhu bya vana va vona ni ku va hlomisela ku langutana ni miringo evuton’wini. Swivuriso 23:24, 25 yi hlamusela vuyelo bya kona, yi ri: “Tata wa la lulameke u ta tsaka hakunene; loyi a vaka tata wa la tlhariheke u ta tsaka. Tata wa wena ni mana wa wena va ta tsaka, ni loyi a ku velekeke u ta tsaka.”

[Bokisi/Xifaniso lexi nga eka tluka 27]

“NKONGOMISO WA MIANAKANYO WA YEHOVHA”

Vaefesa 6:4 yi boxa “nkongomiso wa mianakanyo wa Yehovha.” Rito ro sungula ra Xigriki leri nge “nkongomiso wa mianakanyo” eTibibeleni tin’wana ri hundzuluxeriwa tanihi “miehleketo leyinene,” “ndzayo” ni “xitsundzuxo.” Marito lawa hinkwawo ma kombisa leswaku mindyangu yi fanele ku endla matshalatshala lamakulu yo hlaya Bibele kumbe ku va ni xiyimiso xo dyondza minkandziyiso leyi vulavulaka hi Bibele. Vatswari va fanele va tiyiseka leswaku vana va vona va swi twisisa leswi Rito ra Xikwembu ri swi vulaka, nkoka wa ku yingisa, ndlela leyi Yehovha a va rhandzaka ha yona ni ndlela leyi a va sirhelelaka ha yona.

Xana va nga swi endla njhani sweswo? Judy, la nga ni vana vanharhu, u vona swi fanerile leswaku a endla leswi engetelekeke ku ri na ku tshamela ku tsundzuxa vana vakwe hi misinya ya milawu ya Xikwembu. “Ndzi vone leswaku a va swi tsakeli loko ndzi tshamela ku vula nchumu wun’we nkarhi ni nkarhi. Ndzi sungule ku lava tindlela to hambana-hambana to va dyondzisa. Ndlela yin’wana a ku ri ku languta swihloko swa timagazini ta Xalamuka! leswi a swi vulavula hi switsundzuxo swa nkoka hi ndlela yin’wana. Kutani ndzi dyondze ndlela leyi ndzi nga tsundzuxaka vana va mina ha yona handle ko va nghena endleveni.”

Angelo, loyi ndyangu wa yena wu langutaneke ni swiyimo swo tika, u hlamusela ndlela leyi a dyondziseke vana va yena ha yona leswaku va anakanyisisa hi Rito ra Xikwembu, u ri: “Hi hlaya tindzimana ta Bibele swin’we kutani ndzi hlawula swivulwa swo karhi kutani ndzi hlamusela ndlela leyi swi va pfunaka ha yona vana va mina eswiyin’weni leswi va langutaneke na swona. Hi ku famba ka nkarhi, loko va tihlayela Bibele hi voxe, a ndzi va vona va ri karhi va dya marhambu ya nhloko, va ehleketa hi ndlela leyi Bibele yi va khumbaka ha yona.”