Hi Byihi Vumundzuku Hi Vudokodela?

LOKO madokodela ma vutisiwa hi vumundzuku bya wona hakanyingi ma anakanya leswaku enkarhini lowu taka ku nga ha va ni nhluvuko lowukulu eka swa vutshunguri lerova ma ta kuma nkarhi wa ku bula ni vavabyi ha un’we-un’we. Vumundzuku bya madokodela byi fambisana ngopfu ni vumundzuku bya vanhu. Tibuku timbirhi ta Bibele leti hlamuselaka hi vumundzuku byebyo ti vulavula hi matimu ya Yesu ni vaapostola vakwe. Hatimbirhi ka tona ti tsariwe hi dokodela.

Ha yini swi ri swa nkoka ku twa langutelo ra dokodela eka matimu lawa? Xana matimu lawa ma fambisana njhani ni vumundzuku bya madokodela ni bya vavabyi? Ha yini madokodela man’wana ma wu langutele hi mahlo-ngati nkarhi lowu ntirho wa wona wu nga taka wu nga ha laveki?

Madokodela yo tala ma ni vuxiya-xiya swinene. Luka loyi a a vitaniwa “n’anga leyi rhandzekaka,” hi yena la tsaleke tibuku timbirhi ta Bibele naswona u nyikele vuxoko-xoko bya vanhu van’wana lava a va vabya lava Yesu swin’we ni vaapostola va va hanyiseke. (Vakolosa 4:14) Xisweswo Luka u hi pfune leswaku hi anakanya hi swivutiso leswi nge: Xana swilo leswi swi humelerile hakunene? Loko swi humelerile, xana swi ma khumba njhani madokodela ni vavabyi namuntlha?

A Hi Kambisiseni Leswi Endliweke Hi Vatshunguri

Luka u swi kotile ku kambisisa leswaku va tshunguriwe njhani hi ndlela ya singita vanhu volavo hi ku vulavula ni lava swi voneke hi mahlo. Ku tlula kwalaho, u fambe swinene na muapostola Pawulo. Swi nga ha endleka Pawulo a hanyise vanhu vo tala a ri na Luka. Loko hi ri karhi hi kambisisa timhaka ta ku hanyisiwa leti hlamuseriweke hi dokodela loyi, xiya leswaku ku nyikeriwe vuxokoxoko byo tala eka tona.

Luka u hi byela nkarhi, siku ni ndhawu laha mhaka leyi landzelaka yi endlekeke kona: A ku ri exikarhi ka vusiku hi siku ro sungula ra vhiki, naswona ntlawa wa Vakreste a wu ri ekamareni ra le henhla eTrowasi, exifundzheni xa Asiya lexi a xi lawuriwa hi Rhoma. (Mintirho 20:4-8) Hi lebyi vuxokoxoko bya kona: “Jaha rin’wana leri vuriwaka Yutiko ri khomiwa hi vurhongo lebyikulu loko Pawulo a ha vulavula, kuteloko ri khudzehela, ri wela ehansi ku suka eka xithezi xa vunharhu kutani ri tlakuriwa ri file.” Kutani hi matimba ya Xikwembu, Pawulo u horise timbanga ta jaha rero ni ku tlhela a ri pfuxa. Endzhaku ko dya, “va teka mufana a hanya naswona a va chaveleriwe ku tlula mpimo.”—Mintirho 20:9-12.

Luka u tlhela a vika leswaku a a ri na Pawulo eMelita. Va amukeriwe hi malwandla hi Publiyo, “nkulukumba” wa xihlala, loko Pawulo a endla singita rin’wana. Singita leri a ri katsa wanuna un’wana loyi vutomi bya yena a byi ri ekhombyeni, tanihi leswi eminkarhini yoleyo a ku nga si va na xidlaya-switsongwatsongwana. Luka wa hlamusela: “Tata wa Publiyo a a etlele ehansi a karhatiwa hi ku hisa ka miri ni magagana, hiloko Pawulo a ya eka yena kutani a khongela, a n’wi tlhandleka mavoko kutani a n’wi horisa. Endzhaku ka loko leswi swi humelerile, ni vanhu lavan’wana exihlaleni xexo lava a va ri ni mavabyi va ta eka yena, va hanyisiwa.”—Mintirho 28:7-9.

I Yini Lexi Khorwiseke Dokodela Luka?

Luka u tsale timhaka teto eka buku ya Mintirho laha vahlayi va yona a va ta kambisisa hi ku vutisa lava hanyisiweke. Malunghana ni leswi a swi tsaleke eka buku ya Bibele leyi vitaniwaka hi vito rakwe, Luka u tsale a ku: ‘Ndzi lavisise swilo hinkwaswo ku sukela emasungulweni hi ku kongoma, leswaku u ku tiva hi ku helela ku tiya ka swilo leswi.’ (Luka 1:3, 4) Leswi dokodela loyi a swi voneke ni ku swi kambisisa swi n’wi khorwisile leswaku tidyondzo ta Yesu i ntiyiso. Tidyondzo teto ti katsa ku hanyisa hi singita, leswi endlaka leswaku hi kholwa vuprofeta lebyi nga eBibeleni bya leswaku ku nga ri khale Xikwembu xi ta herisa vuvabyi. (Esaya 35:5, 6) Tanihi leswi a a ri dokodela, a tolovele ku tirhana ni mavabyi, Luka u fanele a tsake ngopfu ku anakanya hi nkarhi lowu ntirho wa yena wu nga ta hela ha wona. Xana wa ku tsakisa ntshembo wolowo?

Lexi tsakisaka, hi leswi vumundzuku byi va khomeleke swona lava rhandzaka Xikwembu, ku nga khathariseki lomu va tshamaka kona. Bibele yi tshembisa leswaku eMfun’weni wa Xikwembu, “ku hava munhu la tshamaka kona la nga ta ku: ‘Ndza vabya.’” (Esaya 33:24) Madokodela yo tala ya manguva lawa ma gimete hileswaku ku ni xisekelo lexinene xa ku kholwa switshembiso swa Bibele.

“Wu Ndzi Tsakisile Swinene”

Dok. Jon Schiller, la nga dokodela wa ndyangu eAmerika N’walungu u ri: “Ku fana ni vanhu vo tala, ndzi dyondzele vudokodela leswaku ndzi pfuna vanhu lava vabyaka. Ntshembo wa misava leyi pfumalaka vuvabyi wu ndzi tsakisile swinene. Ndzi sungule ku ya eminhlanganweni ya Timbhoni ta Yehovha endzhaku ka loko ndzi dyondze matimu ya le matikweni lama hluvukeke ya le Vupela-dyambu. Ndzi dyondze leswaku vukhongeri hi byona byi vangaka swiphiqo swo tala naswona a swi vonaka onge a byi tirhisa Bibele hi ndlela leyi hoxeke. Kutani ndzi tivutisile, ‘Xana Bibele yi dyondzisa yini hakunene?’

“EHolweni ya Mfumo ya Timbhoni ta Yehovha, ndzi tsakisiwe hi vanhu lava nga ni xinghana, lava a va hambane ngopfu ni vanhu vo tala lava ndzi va toloveleke. Mbhoni yin’wana yi tile eka mina kutani yi kombela ku ndzi endzela leswaku hi ta bula hi Bibele. Lexi ndzi tsakiseke hileswaku xin’wana ni xin’wana lexi ndzi xi vutiseke, yi ndzi kombe nhlamulo ya kona eBibeleni.

“Loko ndzi ri karhi ndzi kula, ndzi ya ndzi swi tlangela swinene ku va Mbhoni ya Yehovha. Loko u sungula ku tirha tanihi dokodela lontshwa, u va ni ntshembo wo fikelela pakani yo karhi ya nkoka. Kambe hakanyingi ndzi vona vanhu vo tala lava heleriweke hi ntshembo, lava ehleketaka leswaku a va pfuni nchumu evuton’wini. Ndzi anakanya leswaku nchumu wun’wana wa nkoka hi ku va Mbhoni ya Yehovha hileswaku hi ni ntshembo hi vumundzuku ni ku va ni xikongomelo evuton’wini. Ku nga khathariseki leswaku hi madokodela, vamakhanikhi kumbe vabasisi, ha swi tiva leswaku leswi hi swi endlaka i swa nkoka eka Xikwembu; hi endlela Yehovha swo karhi. Sweswo swa hi enerisa.”

“Ku Tirhisa Misinya Ya Milawu Ya Bibele Swi Antswise Ndyangu Wa Hina”

Dok. Krister Renvall i dokodela eFinland, naswona nkarhi hinkwawo u tsakela ku bula ni vana. U ri: “Siku rin’wana ndzi vulavule ni nhwanyana la nga ni 12 wa malembe loyi a a ri ni khensa. U ndzi nyike buku leyi nge Ku Rhula Ka Ntiyiso Ni Nsirhelelo—Swipfa Ka Xihi Xihlovo?a Ndlela leyi a hlamuseleke ripfumelo ra yena hi nkarhi lowu a a vabyela ku fa yi ndzi tsakisile, kambe a ndzi wu kumanga nkarhi wo hlaya buku leyi. Entiyisweni, hi nkarhi wolowo a ndzi tshama ndzi khomekile etliliniki eHelsinki lerova a swi kavanyeta ndyangu wa mina.

“Siku rin’wana nsati wa mina u teke buku leyi evuhirhini kutani a sungula ku yi hlaya. Hi ku hatlisa u khorwisekile leswaku leswi a swi hlayaka i ntiyiso. Mbhoni yin’wana ya Yehovha yi n’wi endzerile kutani yi sungula dyondzo ya Bibele na yena. Eku sunguleni nsati wa mina a a chava ku ndzi byela hi swona. Kambe loko a ndzi byela, ndzi te, ‘Xin’wana ni xin’wana lexi nga ta pfuna ndyangu wa hina xi lulamile.’ Ndzi sungule ku dyondza na vona. Ku tirhisa misinya ya milawu ya Bibele swi antswise ndyangu wa hina naswona swi endle leswaku hi va ni langutelo lerintshwa hi vutomi. A ndzi tsakile ku dyondza hi ta misava leyi nga riki ni vuvabyi; a swi vonaka swi ri swa ntumbuluko leswaku Xikwembu xi va ni xikongomelo xexo hi vanhu. Ku nga ri kungani, mina ni nsati wa mina swin’we ni vana va hina, hi khuvuriwile. Nhwanyana luya a vulavuleke na mina eku sunguleni u file, kambe ripfumelo ra yena a ri rivaleki.”

Madokodela ma ya ma tshikileleka swinene emisaveni ya hina leyi cincaka hi ku hatlisa, ku tinyiketela ka wona eku pfuneni ka vanhu lava vabyaka ka tlangeleka swinene. Kambe ku cinca lokukulu loku nga ta khumba vanhu ku le kusuhi. Madokodela yo tala namuntlha ma langutele emahlweni eka vumundzuku lebyi Rito ra Xikwembu ri byi tshembisaka—misava leyi nga riki na mavabyi! (Nhlavutelo 21:1-4) Munhu u fanele a tikambisisela mhaka leyi hi yexe.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Bokisi/Swifaniso leswi nga eka tluka 24, 25]

“NDZI SWI XIYILE LESWAKU VUTOMI BYI NI XIKONGOMELO”

“Loko ndzi ri karhi ndzi tirha ni vana va xikolo lava lamaleke, ndzi xiye leswaku vatswari lava nga Timbhoni ta Yehovha a va hambanile ni vatswari van’wana. A va vonaka va swi kota ku tirhisana ni n’wana la lamaleke ku tlula vatswari van’wana lava na vona va nga ni vana lava lamaleke. Ndzi tlhele ndzi xiya leswaku a va ri ni vutivi byo tala ku tlula ndlela leyi munhu a a ta anakanya ha yona hikwalaho ka ntirho lowu va wu endlaka. A ndzi ri xixima ripfumelo ra vona. Ripfumelo ra mina ri herisiwe hi vadyondzisi va dyondzo ya hundzuluko. Nilokoswiritano, tidyondzo ta mina ta vudokodela ti endle leswaku ndzi sala ndzi hlamale hi ndlela leyi vutomi byi rharhanganeke ha yona.

“Hi nkarhi lowu fanaka, ndzi tlhele ndzi xiya leswaku a ndzi swi tivi leswaku ndzi va kurisa njhani vana va mina. Hi swihi leswi ndzi nga fanelangiki ndzi pfumelela n’wana wa mina ku swi endla? Ndzi fanele ndzi va khutaza ku endla yini? I yini lexi ndzi nga va nyikaka xona tanihi xikongomelo evuton’wini? Vutomi bya mina a byi nga ri na xikongomelo. Ndzi khongerile ndzi kombela mpfuno.

“Hi wona nkarhi lowu Timbhoni ta Yehovha ti ndzi tiseleke magazini lowu vulavulaka hi ku tshinya ni ku laya vana hi ndlela ya rirhandzu. Ndzi kume leswaku misinya ya milawu ya Bibele leyi wu yi hlamuselaka yi pfuna swinene, kutani ndzi pfumerile leswaku ti ndzi dyondzela Bibele. Loko ndzi ri karhi ndzi dyondza leswaku ha yini Yehovha a endle vanhu nileswaku ha yini Yesu a file, ndzi swi xiyile leswaku vutomi byi ni xikongomelo. (Yohane 3:16; Varhoma 5:12, 18, 19) Dyondzo ya hundzuluko a yi onhe mianakanyo ya mina. Ndzi titwe ndzi ntshunxekile swinene loko ndzi dyondze leswaku mavabyi ni rifu a ku nga ri xikongomelo xa Xikwembu! Namuntlha ndzi ya emahlweni ndzi eneriseka hakunene loko ndzi dyondzisa vanhu va timbilu letinene ndlela leyi Xikwembu xi nga ta horisa ha yona mavabyi hinkwawo ku nga ri khale.”

[Swifaniso]

Helena Bouwhuis i dokodela wa vana lava nghenaka xikolo le Netherlands

[Swifaniso leswi nga eka tluka 23]

Luka, dokodela tlhelo mutsari wa Bibele a a ri na muapostola Pawulo loko a hanyisa tata wa Publiyo ni ku pfuxa Yutiko

[Swifaniso leswi nga eka tluka 24]

Dok. Jon Schiller, wa le United States

[Swifaniso leswi nga eka tluka 24]

Dok. Krister Renvall, Finland