Ku Hlaseriwa Hi Ntshikilelo!

“I XIPHIQO Lexikulu Eka Hinkwaswo Xa Rihanyo eAmerika.” Xihloko lexi kandziyisiweke hi Vandla ra Ntshikilelo ra le Amerika xi vule leswaku nchumu lowu xungetaka vutomi ku tlula hinkwaswo namuntlha a hi vuvabyi bya khensa kumbe AIDS (SIDA). Xiviko lexi xi ri: “Ku ringanyetiwa leswaku vanhu lava endlaka 75 ku ya eka 90 wa tiphesente lava yaka eka madokodela va ni swiphiqo leswi fambisanaka ni ntshikilelo.”

A ho swi hundzeleta loko hi vula leswaku namuntlha ntshikilelo wu hlasela vanhu. Hi ku ya hi National Consumers League, “ntirho hi wona wu talaka ku va vangela ntshikilelo vanhu lavakulu lava nga ni swiphiqo ni ntshikilelo evuton’wini bya vona (39 wa tiphesente), ku landzela ni ndyangu (30 wa tiphesente). Swin’wana leswi vangaka ntshikilelo i rihanyo (10 wa tiphesente), ku karhateka hi timali (9 wa tiphesente) ni ku karhateka hi tinyimpi ta misava ni vutherorisi (4 wa tiphesente).”

Hambiswiritano, ntshikilelo a wu hlaselanga eUnited States ntsena. Nkambisiso wa le Britain hi 2002 wu ringanyete leswaku “hi 2001 na 2002, vanhu lava tlulaka hafu ya miliyoni va le Britain a va kholwa leswaku va ni ntshikilelo lowukulu lowu fambisanaka ni ntirho lerova wu hetelele wu va vabyisa.” Hikwalaho ka “ntshikilelo lowu fambisanaka ni ntirho, gome kumbe ku vilela,” “masiku lawa vanhu va xweke entirhweni ha wona ma fike eka 13 na hafu wa timiliyoni lembe ni lembe le Britain.”

Xiyimo lexi xi bihe hi ndlela leyi fanaka ni le Yuropa hinkwaro. Hi ku ya hi Vandla ra le Yuropa ra Vuhlayiseki ni Rihanyo ni Ntirho, “ntshikilelo lowu fambisanaka ni ntirho wu vonaka wu hlasela vatirhi va timiliyoni va le Yuropa emintirhweni yo hambana-hambana.” Nkambisiso wun’wana wu paluxe leswaku “vatirhi va kwalomu ka 41 wa timiliyoni [va Nhlangano wa Matiko ya le Yuropa] va hlaseriwa hi ntshikilelo lowu fambisanaka ni ntirho lembe ni lembe.”

Ku vuriwa yini hi Asiya? Xiviko lexi humesiweke hi nhlengeletano leyi a yi khomeriwe eTokyo xi gimetise xileswi: “Ku tshikileleka entirhweni i nchumu lowu nga dyisiki byi rhelela ematikweni yo tala ya misava, ematikweni lama ha hluvukaka ni lawa se ma hluvukeke.” Xiviko lexi xi kombise leswaku “matiko yo hlayanyana eAsiya Vuxa, ku katsa na Chayina, Korea na Taiwan, ma hluvuke hi ku hatlisa naswona ikhonomi ya wona yi kurile. Matiko lawa ma karhateke ngopfu hi ntshikilelo wa le ntirhweni ni ndlela leyi wu nga ta khumba rihanyo ra vatirhi ha yona.”

Hambiswiritano, a swi lavi leswaku u endla vulavisisi ku vona leswaku vanhu va tshikilelekile. Swi nga ha endleka na wena se u tshikilelekile swinene! Xana ntshikilelo wu nga va ni khombo rihi eka wena ni le ka vanhu lava u va rhandzaka? Xana mindyangu yi nga langutana na wona njhani? Swihloko leswi landzelaka swi ta tlhuvutsa timhaka leti.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 3]

Ntirho hi wona wu vangelaka vanhu vo tala ntshikilelo