“Lava Vuriwaka ‘Swikwembu’”

LOKO muapostola Pawulo a hanyise wanuna la lamaleke eListra, vanhu va huwelele va ku: “Swikwembu se swi fana ni vanhu naswona swi xikele eka hina!” Pawulo a va n’wi vitana Hermesi, kasi munghana wa yena Barnaba a va ku i Zewusi. (Mintirho 14:8-14) Le Efesa, Demetriyo mufuri wa silivhere u lemukise leswaku loko Pawulo o tshikiwa a ya emahlweni a chumayela, “tempele ya xikwembu-kati lexikulu Artemi yi ta langutiwa yi nga ri nchumu.”—Mintirho 19:24-28.

Vanhu va le ka lembe-xidzana ro sungula—ku fana ni vo tala namuntlha—va gandzela “lava vuriwaka ‘swikwembu,’ hambi etilweni kumbe emisaveni.” Entiyisweni, Pawulo u te: “Ku ni ‘swikwembu’ swo tala ni ‘tihosi’ to tala.” Hambiswiritano, u tlhele a hlamusela a ku: “Kahle-kahle eka hina ku ni Xikwembu xin’we, ku nga Tatana,” ni “Hosi yin’we, ku nga Yesu Kreste.”—1 Vakorinto 8:5, 6.

Xana Yesu Na Yena A A Vitaniwa Xikwembu?

Hambileswi Yesu a nga si tshamaka a vula leswaku i Xikwembu, tanihi mufumi la hlawuriweke hi Yehovha, eka vuprofeta bya Esaya u vitaniwa “Xikwembu xa Matimba Hinkwawo” na “Hosana ya ku Rhula.” Vuprofeta bya Esaya bya engetela: “Ku tala ka ku fuma ka vuhosana ni ku rhula a swi nge vi na makumu.” (Esaya 9:6, 7) Kutani, tanihi “Hosana”—n’wana wa Hosi Leyikulu leyi vuriwaka Yehovha—Yesu u ta va Mufumi eka hulumendhe ya le tilweni ya “Xikwembu xa Matimba Hinkwawo.”—Eksoda 6:3.

Kambe, munhu a nga ha vutisa a ku, ‘Xana Yesu i “Xikwembu xa Matimba Hinkwawo” hi ndlela yihi, naswona xana muapostola Yohane a nga vulanga leswaku Yesu hi byakwe i Xikwembu?’ Eka Bibele—Mahungu Lamanene, Yohane 1:1 yi hlayeka hi ndlela leyi: “Eku sunguleni ka swilo hinkwaswo Rito a ri ri kona, Rito a ri ri ni Xikwembu, kutani Rito a xi ri Xikwembu.” Van’wana va vula leswaku leswi swi vula leswaku “Rito,” leri tswariweke emisaveni tanihi n’wana Yesu, i Xikwembu xa Matimba Hinkwawo hi xoxe. Xana swi tano?

Loko ndzimana leyi a yi vula leswaku Yesu hi byakwe i Xikwembu xa Matimba Hinkwawo, a yi ta va yi kanetana ni marito layo rhanga lama nge, “Rito a ri ri ni Xikwembu.” Munhu loyi a nga “ni” un’wana a nge vi munhu yoloye. Hikwalaho, vuhundzuluxeri byo tala bya Bibele byi kombisa ku hambana, byi swi veka erivaleni leswaku Rito a ri nga ri Xikwembu xa Matimba Hinkwawo. Hi xikombiso, vuhundzuluxeri byin’wana bya Bibele byi vula leswi landzelaka: “Rito a ri ri Xikwembu,” “xikwembu a xi ri Rito,” “Rito a ri ri ni vukwembu.”a

Tindzimana ta Bibele leti nga ni nhlamuselo leyi fanaka ni ya Yohane 1:1 eka ririmi ra Xigriki ti tirhisa rito “xikwembu.” Hi xikombiso, loko yi kombetela eka Heroda Agripa wo Sungula, mintshungu yi huwelele yi ku: ‘I xikwembu lexi vulavulaka.’ Nakambe, loko Pawulo a ponile endzhaku ko lumiwa hi nyoka leyi nga ni vuxungu, vanhu va te: “I xikwembu.” (Mintirho 12:22; 28:3-6) Hi ku ya hi ririmi ra Xigriki ni tidyondzo ta Bibele, hi nga vulavula hi Rito tanihi “xikwembu” ku nga ri Xikwembu.—Yohane 1:1.

Anakanya hi ndlela leyi Yohane a hlamuseleke “Rito” ha yona eka ndzima yo sungula ya Evhangeli yakwe. U tsarile: “Rito u ve nyama ivi a tshama exikarhi ka hina, naswona hi vone ku vangama ka yena, ku vangama loku fanaka ni ka n’wana la tswariweke a ri swakwe hi tatana [kambe ku nga ri ka Xikwembu].” Kutani “Rito” loyi a veke nyama, u hanye emisaveni a ri wanuna la vuriwaka Yesu naswona vanhu va n’wi vonile. Hikokwalaho, a a nga ta va Xikwembu xa Matimba Hinkwawo, tanihi leswi Yohane a nga te: “A ku na munhu la tshameke a vona Xikwembu.”—Yohane 1:14, 18.

Un’wana a nga ha vutisa a ku, ‘Ha yini Tomasi a vule leswi loko a vona Yesu la pfuxiweke, “Hosi yanga ni Xikwembu xanga!”?’ Hilaha se swi hlamuseriweke hakona, Yesu i xikwembu hileswi a nga ni vukwembu, kambe a hi Tatana. Yesu a ha ku byela Mariya Magadala a ku: “Ndzi tlhandlukela eka Tatana ni Tata wa n’wina ni le ka Xikwembu xa mina ni Xikwembu xa n’wina.” Tsundzuka leswaku ha yini Yohane a tsale Evhangeli leyi. Eka tindzimana tinharhu endzhaku ka mhaka ya Tomasi, Yohane u hlamusele leswaku u tsarile leswaku vanhu va ta “kholwa leswaku Yesu i Kreste N’wana wa Xikwembu.”—ku nga ri leswaku i Xikwembu.—Yohane 20:17, 28, 31.

I Mani “Xikwembu Xa Misava Leyi”?

Handle ko kanakana, ku ni swikwembu swo tala. Swin’wana, hilaha hi voneke hakona swi boxiwile eBibeleni. Kambe, vanhu lava voneke matimba ya Yehovha eminkarhini ya khale va te: “Yehovha i Xikwembu xa ntiyiso! Yehovha i Xikwembu xa ntiyiso!” (1 Tihosi 18:39) Hambiswiritano, ku ni xikwembu xin’wana lexi na xona xi nga ni matimba. Bibele yi ri: “Xikwembu xa misava leyi xi pfarile miehleketo ya vanhu lava va nga pfumeriki.”—2 Vakorinto 4:4, Bibele—Mahungu Lamanene.

Hi vusiku bya le mahlweni ka rifu rakwe, Yesu u tshinye vadyondzisiwa va yena kanharhu malunghana ni xikwembu lexi, a xi vula “mufumi wa misava leyi.” Yesu u vule leswaku mufumi loyi wa matimba kumbe xikwembu xa kona, “[xi] ta cukumeteriwa ehandle.” (Yohane 12:31; 14:30; 16:11) I mani xikwembu lexi, naswona hi yihi misava leyi xi nga mufumi wa yona?

A ku na un’wana handle ka ntsumi leyi xandzukeke, Sathana Diyavulosi. Xana hi swi tivisa ku yini? Bibele yi hlamusela leswaku loko Sathana a ringa Yesu, u n’wi kombe “mimfumo hinkwayo ya misava ni ku vangama ka yona, kutani a ku eka yena: ‘Swilo leswi hinkwaswo ndzi ta ku nyika swona loko wo nkhinsama u ndzi gandzela.’” (Matewu 4:8, 9) Nyiko leyi a yi nga ta va ndzingo nikatsongo loko Sathana a a tshembisa Yesu swilo leswi nga riki swa yena. Entiyisweni, muapostola Yohane u te: “Misava hinkwayo yi le hansi ka matimba ya lowo homboloka.”—1 Yohane 5:19.

Tsundzuka leswaku Yesu u tshembise a ku: “Mufumi wa misava leyi u ta cukumeteriwa ehandle.” (Yohane 12:31) Entiyisweni, misava leyi kumbe mafambiselo ya swilo, swin’we ni mufumi wa yona swi ta herisiwa, hilaha muapostola Yohane a profeteke hakona loko a ku: “Misava ya hundza.” Kambe, Yohane wa engetela: “Loyi a endlaka ku rhandza ka Xikwembu u tshama hi masiku.” (1 Yohane 2:17) Sweswi a hi kambisiseni swikongomelo swo hlamarisa swa Xikwembu xi ri xin’we xa ntiyiso ni ndlela leyi hi nga ta vuyeriwa ha yona eka swona.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 20, 21]

Vanhu va le Listra a va vula leswaku Pawulo na Barnaba i swikwembu

[Xifaniso lexi nga eka tluka 20, 21]

Yesu u byele Mariya Magadala a ku: ‘Ndzi tlhandlukela eka Xikwembu xa mina ni Xikwembu xa n’wina’