Vantshwa Va Vutisa. . .

Xana Hi Fanele Ku Tolovelana Ku Fikela Kwihi Ni Vanghana Va Hina Va Le Xikolweni?

“U ta kuma vana exikolweni va vulavula hi ndlela leyi va tiphineke ha yona hi mahelo-vhiki. A ndzi titwa onge ndza kayivela.”—Michelle.a

“Minkarhi yin’wana loko ndzi vona ntlawa wa vantshwa a ndzi va navela ndzi ku, ‘Heyi, vanghana mbuya, va le ku tiphineni hakunene. Mina onge ndzi lo boleriwa hi mbewu ya ndlala.’”—Joe.

“A ndzi nga ri na xiphiqo xo endla vanghana exikolweni. A swi ndzi olovela. Hi swona a swi ndzi peta nhloko.”—Maria.

U HETA nkarhi wo tala u ri ni vanghana va wena exikolweni. U langutana ni mintlhontlho yo tala leyi fanaka ni ya vona, minkarhi yin’wana swi ku fambela kahle kasi yin’wana swi ku fambela ximatsi. Hi tindlela tin’wana, u nga ha vona onge ku ni swo tala leswi mi fanaka ha swona ku tlula leswi mi fanaka ha swona ni vatswari va wena, vamakwenu kumbe Vakreste-kuloni. Kutani, swa twisiseka leswaku ha yini u lava ku va ni vanghana. Xana sweswo swi hoxile? Xana ku ni makhombo yo karhi? Loko swi ta eka vanghana exikolweni, xana mi fanele ku tolovelana ku fikela kwihi? Xana vunghana bya n’wina byi fanele ku helela kwihi?

Vanghana Va Laveka

Hinkwerhu ha va lava vanghana—ku nga vanhu lava hi nga wisaka swin’we na vona loko swilo swi famba kahle, ni lava hi nga titshegaka ha vona loko swi hi fambela ximatsi. Yesu a a ri ni vanghana, naswona a a tsakela ku va na vona. (Yohane 15:15) Kutani loko Yesu a langutane ni rifu emhandzini ya nxaniso, munghana wa yena lonkulu Yohane, “mudyondzisiwa loyi a a n’wi rhandza” [hilaha ku hlawulekeke] a a ri ekusuhi na yena. (Yohane 19:25-27; 21:20) Vanghana vo tano va laveka hakunene—vanghana lava nga ta va na wena loko u ri emaxangwini ni le ntsakweni. Xivuriso xa le Bibeleni xi ri: “Nakulorhi wa ntiyiso u ni rirhandzu nkarhi hinkwawo, naswona i makwerhu la velekiweke loko ku ri ni maxangu.”—Swivuriso 17:17.

Kumbexana u vona onge u kume munhu wo tano exikolweni, un’wana wa lava mi dyondzaka swin’we loyi mi twisisanaka kahle. Ku ni leswi mi swi tsakelaka havumbirhi bya n’wina naswona mi rhandza ku bula swin’we. I ntiyiso leswaku munhu yoloye swi nga endleka a nga ri mupfumeri-kuloni; hambiswiritano, hi ku ya hi mavonelo ya wena, u vonaka a nga weli eka lava va nga ‘vanakulobye vo biha.’ (1 Vakorinto 15:33) Hakunene, vantshwa van’wana lava nga riki evukhongerini byo fana ni bya wena va nga ha va ni mahanyelo lama amukelekaka. (Varhoma 2:14, 15) Kambe, xana sweswo swi vula leswaku u fanele ku va munghana wa vona lonkulu?

Vakreste Va Ni Xinghana

Swi le rivaleni leswaku Vakreste va ntiyiso a va va papalati lava nga riki vapfumeri. Hikuva, leswaku va hetisisa ntirho wa vona wo “endla vanhu va matiko hinkwawo va va vadyondzisiwa,” Vakreste va vulavula ni vanhu va tinxaka hinkwato, va vukhongeri ni mindhavuko yo hambana-hambana. (Matewu 28:19) A va titeki va antswa kumbe ku bakanya vaakelani, vatirhi-kulobye kumbe lava nghenaka na vona xikolo. Ku ri ni sweswo, Vakreste va tsakela vanhu hinkwavo.

Muapostola Pawulo u veke xikombiso lexinene emhakeni leyi. A a swi tiva ku vulavula ni “vanhu va mixaka hinkwayo” hambileswi a va nga pfumeli eka leswi a a pfumela eka swona. I ntiyiso, xikongomelo xa Pawulo a ku nga ri ku va endla vanghana va yena. Ematshan’weni ya sweswo, u te: “Ndzi endla swilo hinkwaswo hikwalaho ka mahungu lamanene, leswaku ndzi ma avela van’wana.”—1 Vakorinto 9:22, 23.

Na wena u nga tekelela xikombiso xa Pawulo. Vana ni xinghana ni tintangha ta wena. Dyondza ku vulavula kahle na vona. Van’wana va vona va nga lava ku twa ntshembo wa le Bibeleni lowu u nga na wona. Ehleketa hi mhaka ya nhwana wa Mukreste la vuriwaka Janet. Janet ni swichudeni-kulobye va averiwe ku tsala swo karhi hi un’wana ni un’wana wa vona, kutani xichudeni xin’wana ni xin’wana a xi ta tihlayela leswi tsariweke mayelana na xona n’wini. Yin’wana ya tinhla leti Janet a ti kumeke a ti hlayekisa xileswi: “U languteka u tsakile minkarhi hinkwayo. Hi kombela u hi byela leswaku hikwalaho ka yini!”

Tanihi laha swi kombisiweke hakona laha, van’wana lava u dyondzaka na vona va nga tsakela ku dyondza hi ripfumelo ra wena. Hakunene, swi nga ku pfuna ku endla xinghana ni vanhu vo tano. Handle ko kanakana, swi ta ku nyika nkarhi wo hlamusela leswi u pfumelaka eka swona. Va pfumelele ku phofula mavonelo ya vona, naswona u yingiserisisa loko va vulavula. Vutshila lebyi u byi kumaka loko u vulavula ni tintangha ta wena byi ta ku pfuna loko se u tirha kutani u hlangana ni swiyimo leswi fanaka. Exikolweni ni le ntirhweni ku va ni xinghana swi ta ku pfuna ku “sasekisa dyondzo ya Muponisi wa hina, Xikwembu, eka swilo hinkwaswo.”—Tito 2:10.

Vunghana Ni “Lava Va Nga Riki Vapfumeri”

Ku ni ku hambana exikarhi ka ku va ni xinghana ni ku endla munhu loyi u nghenaka na yena xikolo munghana wa wena lonkulu. Pawulo u tsale a ku: “Mi nga paniwi ni lava va nga riki vapfumeri.” (2 Vakorinto 6:14) Leswaku u va munghana lonkulu wa munhu u fanele ku rhandza ni ku endla leswi a swi rhandzaka. Kambe sweswo a swi koteki eka munhu loyi a nga hanyiki hi swiringanyeto swa Matsalwa ni milawu leyi nga eka wona. Ku va ni xinghana ni lava u dyondzaka na vona lava nga riki vapfumeri swi nga endla leswaku u hlanganyela eka swiendlo swo biha kumbe swi onha mikhuva ya wena leyinene.

Maria u dyondze mhaka leyi hi ndlela yo vava. Leswi a a ri munhu wo ngheneka, a swi n’wi olovela ku kuma vanghana kambe a swi n’wi tikela ku tiva leswaku u fanele a tolovelana na vona ku fikela kwihi. U ri: “A ndzi rhandza ku tsakeriwa hi vanhwanyana ni vafana. Hikwalaho, ndzi tikume ndzi nyupela ethyakeni ra misava leyi.”

Ku fana na Maria, u nga ha kuma swi tika ku vona loko vunghana bya wena ni un’wana loyi a nga riki mupfumeri byi sungula ku kula ngopfu. Hambiswiritano, u nga ha tisirhelela eka ku vaviseka hi ku swi veka erivaleni leswaku i mani loyi u nga vaka ni xinghana na yena ni loyi a nga vaka munghana wa wena lonkulu. Xana u nga swi endlisa ku yini sweswo?

Ndlela Yo Hlawula Vanghana Lavanene

Hilaha swi vuriweke hakona eku sunguleni, Yesu a a ri ni vanghana loko a ri emisaveni. Yesu u endle tano hi ku hanya vutomi lebyinene naswona a vulavula hi swilo swa moya. Loko vanhu va amukela tidyondzo ni mahanyelo ya yena, a va va vanghana va yena. (Yohane 15:14) Hi xikombiso, vavanuna va mune va susumeteleke ku “tshika hinkwaswo, va n’wi landzela” endzhaku ka loko va twe Yesu a vulavula. Vavanuna lava ku nga—Petro, Andriya, Yakobo na Yohane—va ve vanghana va Yesu lavakulu.—Luka 5:1-11; Matewu 4:18-22.

Ndlela leyi Yesu a a vulavula ni ku tikhoma ha yona a yi ri erivaleni leswaku u tiyimiserile hi leswi a a swi kholwa naswona a nga kanakani ha swona. Lava a va nga lavi ku pfumela eka yena ni le ka tidyondzo ta yena va hambane na yena, naswona Yesu u va tshike va famba.—Yohane 6:60-66.

Hi xikombiso, ku tiyimisela ka nuna un’wana ku tsakise Yesu. Bibele yi ri: “Yesu a n’wi languta ivi a titwa a n’wi rhandza.” Kambe loko wanuna loyi a twa leswi Yesu a swi languteleke eka vanghana va yena, u suke “a famba.” Wanuna loyi a a vonaka a ri munhu lonene—kunene, Yesu a a “titwa a n’wi rhandza.” Hambiswiritano, Yesu a a langutele swo tala eka vanghana va yena. (Marka 10:17-22; Matewu 19:16-22) Wena ke?

Swi nga ha endleka mi fambisana kahle ni muntshwa wo karhi loyi u nghenaka xikolo na yena. Kambe, tivutise: ‘Xana munhu loyi u tiyimiserile ku endla leswi Yesu a swi leriseke? Xana wa swi rhandza ku dyondza hi Yehovha, loyi Yesu a vuleke leswaku hi fanele ku n’wi gandzela?’ (Matewu 4:10) Loko u ri karhi u vulavula ni swichudeni-kuloni ni ku hanya hi misinya ya milawu ya Bibele, tinhlamulo ta swivutiso leswi ti ta vonaka.

I swinene ku va ni xinghana ni lava u nghenaka na vona xikolo, ku fana ni leswi Yesu a a ri ni xinghana ni vanhu hinkwavo. Kambe Yesu a a tiyiseka leswaku vanghana va yena va rhandza Tata wa yena la nge matilweni, Yehovha. Na wena u nga endla leswi fanaka. ‘Hlayisa ku tikhoma ka wena ku ri kunene’ exikolweni naswona u vulavula ni van’wana hi vukhongeri bya wena hi rixaladza. Ku tlula hinkwaswo, tiyiseka leswaku u hlawula vanghana lavanene.—1 Petro 2:12.

SWIVUTISO SWO ANAKANYISISA HA SWONA

◼ Xana hi wahi makhombo lawa ma nga vaka kona loko munhu a heta nkarhi ni mudyondzi- kulobye loyi a nga riki mupfumeri endzhaku ka xikolo? Xana i vutlhari ku endla tano?

◼ Leswi se u nga hlaya xihloko lexi, xana u vona onge ku ni mudyondzi-kuloni loyi mi nga tolovelana ngopfu? Loko swi ri tano, xana i yini lexi u nga ta xi endla?

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Bokisi/Swifaniso leswi nga eka tluka 18]

How Can I Make Real Friends?

Vhidiyo leyi, leyi humesiweke hi Timbhoni ta Yehovha, yi tamele mimbulavurisano ya xiviri ya vantshwa vo huma eUnited States, Italiya, eFurwa ni le Spaniya. Yi kumeka hi tindzimi ta 36.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]

Van’wana lava u nghenaka na vona xikolo va nga lava ku tiva hi ta vukhongeri bya wena