Xana U Ta Hanya Nkarhi Wo Tanihi Kwihi?

“Nyama yakwe a yi ve yintshwa ku tlula evuntshweni; a a vuyele emasikwini ya matimba yakwe ya vuntshwa.”—YOBO 33:25.

LOKO mbyana yi fa endzhaku ko hanya malembe ya 10 kumbe 20, swi nga ha endleka yi endle swilo swo tala leswi timbyana tin’wana ti swi endlaka. Swi nga ha endleka yi kurise swimbyanyana, yi hlongorise swimanga, yi celele marhambu ni ku sirhelela n’wini wa yona. Kambe loko munhu a fa endzhaku ko hanya malembe ya 70 kumbe 80, u va a endle switsongo swa swilo leswi a a ta kota ku swi endla. Loko a rhandza mintlangu, swi nga ha endleka a a tiva ngopfu ntlangu wun’we kumbe yimbirhi ntsena. Loko a rhandza vuyimbeleri, swi nga ha endleka a a kota ngopfu ku tlanga xichayachayana xin’we kumbe swimbirhi ntsena. Loko a rhandza ku vulavula ni vanhu hi tindzimi ta ka vona, swi nga ha endleka a a tiva tindzimi timbirhi kumbe tinharhu ntsena hi ku hetiseka. A a ta va a tiphine ni hi swilo swin’wana leswi engetelekeke—ku hlangana ni vanhu, ku tshubula swilo leswintshwa ni ku tshinela ekusuhi ni Xikwembu—loko ntsena a a lo hanya nkarhi wo leha.

U nga ha tivutisa, ‘Ha yini Xikwembu xi vumbe munhu la nga ni miehleketo leyi lavaka swo tala kutani xi n’wi pfilunganya hi ku n’wi pfumelela ku hanya nkarhi wo koma?’ Nkarhi wo koma lowu vanhu va wu hanyaka a wu fambisani ni xikongomelo xa muvumbi lexi vonakaka kahle eka ntumbuluko. U nga ha tlhela u tivutisa, ‘Ha yini Xikwembu xi vumbe munhu a ri ni timfanelo to hlawuleka to fana ni vululami ni ntwela-vusiwana xi tlhela xi n’wi nyika mboyamelo wo endla swilo swo biha?’

Loko u vona movha wo saseka kambe wu potekilenyana, xana u nga gimeta hi ku vula leswaku wu lo endliwa wu ri tano? Nikatsongo! Handle ko kanakana u nga vula leswaku, ‘Movha lowu a wu nga endliwanga hi ndlela leyi. A wu endliwe kahle, kambe wu onhiwe hi munhu un’wana.’ Hilaha ku fanaka, loko hi anakanyisisa hi ndlela yo hlamarisa leyi hi endliweke ha yona, hi nga gimeta hileswaku a hi swona leswi a hi endlisiwe xiswona. Vutomi bya hina byo koma ni mboyamelo wa hina wo endla leswo biha swi fana ni movha lowu potekeke. Handle ko kanakana ku ni un’wana loyi a onheke vutomi bya vanhu. I mani munhu wa kona? Bibele ya hi byela leswaku i mani munhu wa kona.

Loko vanhu va endliwe va ri ni vuswikoti byo hanya hilaha ku nga heriki, i mani la onheke ndzhaka yoleyo ya vanhu hinkwavo? Ku fanele ku ri kokwana wo sungula wa vanhu hinkwavo, loyi hinkwerhu hi nga vatukulu va yena. Munhu a nga ha kota ntsena ku onha ti-gene ta vanhu, ta vana va yena. Rito ra Xikwembu, ku nga Bibele, ri pfumelelana ni tinhla leti loko ri ku: “Leswi xidyoho xi ngheneke emisaveni hi munhu un’we [Adamu, munhu wo sungula], ni rifu hikwalaho ka xidyoho, xisweswo rifu ri tlulele vanhu hinkwavo.” (Varhoma 5:12) Kutani Matsalwa ma vona Adamu nandzu wo onha vutomi bya hina. Xana vutomi bya vanhu eku sunguleni a byi endliwe leswaku byi va njhani?

Vutomi Bya Vanhu Eku Sunguleni

Loko Bibele yi vula leswaku rifu ri ‘nghene emisaveni,’ yi kombisa leswaku vanhu eku sunguleni a va nga endleriwanga ku fa. Ku dyuhala ni ku fa ka vanhu i vuyelo bya leswi munhu wo sungula a xandzukeleke Xikwembu. Hi hala tlhelo, swiharhi a swi nga vumberiwanga ku hanya hilaha ku nga heriki.—Genesa 3:21; 4:4; 9:3, 4.

Vanhu a va vumbiwe hi ndlela leyi hambaneke ni swiharhi. Vutomi bya hina byi tlakukile eka bya swiharhi, ku fana nileswi vutomi bya tintsumi byi tlakukeke eka bya vanhu. (Vaheveru 2:7) Ku hambana ni swiharhi, munhu u endliwe “hi xifaniso xa Xikwembu.” (Genesa 1:27) Nakambe ku hambana ni swiharhi, eBibeleni, Adamu u vuriwa “n’wana wa Xikwembu.” (Luka 3:38) Hikwalaho hi ni xivangelo lexi twalaka xo tshemba leswaku vanhu a va nga endleriwanga ku dyuhala ni ku fa. Xikwembu a xi fi naswona vana va xona a xi va vumbelanga leswaku va fa.—Habakuku 1:12; Varhoma 8:20, 21.

Matimu ya vanhu vo sungula ma endla leswaku hi kota ku twisisa leswi Xikwembu a xi byi endlise xiswona vutomi bya vanhu eku sunguleni. Vanhu eku sunguleni a va hanya madzana ya malembe va nga si dyuhala. Adamu u hanye 930 wa malembe. Endzhaku ka switukulwana swo hlayanyana, ku ve na Xeme n’wana wa Nowa, yena u hanye malembe ya 600 ntsena naswona Arifakisada, ntukulu wa Nowa u hanye 438 wa malembe.a (Genesa 5:5; 11:10-13) Endzhakunyana, Abrahama u hanye 175 wa malembe. (Genesa 25:7) Vuyelo bya xidyoho byi ye emahlweni byi endla leswaku vutomi bya vanhu byi koma tanihi leswi vanhu va yaka va va ekule ni ku hetiseka. Kambe eku sunguleni vanhu a va endleriwe ku hanya hilaha ku nga heriki. Hikwalaho, a swi hoxanga ku tivutisa leswaku, ‘Xana Xikwembu xa ha swi lava leswaku vanhu va hanya hilaha ku nga heriki laha misaveni?’

Ku Dyuhala Ku Ta Hela

Tanihi leswi Yehovha Xikwembu a vuleke leswaku un’wana ni un’wana loyi a nga n’wi yingisiki u ta hakela xidyoho xa yena hi ku fa, vatukulu va Adamu a va vonaka va ri eka xiyimo xo biha. (Genesa 2:17) Nilokoswiritano, Matsalwa lama huhuteriweke ma nyikele ntshembo wa leswaku un’wana u ta hi ntshunxa eka ku dyuhala. Ha hlaya: “N’wi suseni a nga rheleli emugodini! Ndzi kume nkutsulo! Nyama yakwe a yi ve yintshwa ku tlula evuntshweni; a a vuyele emasikwini ya matimba yakwe ya vuntshwa.” (Yobo 33:24, 25; Esaya 53:4, 12) Laha Bibele yi hi nyika ntshembo wo tsakisa—wa leswaku ku ta va ni munhu loyi a nga ta hi kutsula eka ku dyuhala!

I mani loyi a nga hi kutsulaka? Mali a yi nga ta swi kota ku hakelela nkutsulo wa kona. Loko Bibele yi vulavula hi vanhu lava nga hetisekangiki, yi ri: “A nga kona ni wun’we eka vona la nga kutsulaka makwavo, hambi ku ri ku nyika Xikwembu nkutsulo wakwe . . . leswaku u fanele a hanya hi masiku.” (Pisalema 49:7-9) Hambiswiritano, Yesu Kreste a a ri ni nchumu wa nkoka swinene ku tlula mali. Loko a ri laha misaveni, a a ri ni vutomi lebyi hetisekeke hikuva a a ri N’wana wa Xikwembu, naswona a a sirhelelekile leswaku a nga tekeleli xidyoho xa Adamu. Yesu u vule leswaku u tele “ku nyikela moya-xiviri wakwe wu va nkutsulo wa lavo tala.” Siku rin’wana u te: “Ndzi tile leswaku va ta kuma vutomi ni leswaku va byi kuma hi xitalo.”—Matewu 20:28; Yohane 10:10.

Yesu a a chumayela ngopfu hi mhaka ya ntshembo wa vutomi lebyi nga heriki. Mulandzeri wa yena la tshembekaka Petro siku rin’wana u vule leswi eka yena: “Hi wena u nga ni marito ya vutomi lebyi nga heriki.” (Yohane 6:68) Xana Bibele yi vula yini loko yi vulavula hi vutomi lebyi nga heriki?

Vutomi Lebyi Nga Heriki

Vaapostola va Yesu a va swi langutele hi mahlo-ngati ku hanya vutomi lebyi nga heriki etilweni tanihi swirho leswi nga ta va swi fuma eMfun’weni wa Yesu. (Luka 22:29; Yohane 14:3) Nilokoswiritano, hakanyingi Yesu a a vulavula hi xikongomelo xa Xikwembu hi misava. (Matewu 5:5; 6:10; Luka 23:43) Hikwalaho, masingita ni tidyondzo ta Yesu malunghana ni vutomi lebyi nga heriki swi tiyisekisa switshembiso swa Xikwembu, leswi xi swi vuleke khale hi ku tirhisa muprofeta Esaya, loyi a tsaleke a ku: “Entiyisweni u ta mita rifu hi masiku, kunene Yehovha, Hosi leyi Lawulaka yi ta sula mihloti eswikandzeni hinkwaswo.” (Esaya 25:8) Vanhu a va nge he hanyi malembe ma nga ri mangani kutani va sungula ku hohloka.

Emisaveni leyintshwa ya Xikwembu, loko vanhu vo tshembeka va hetisekile, a va nge he dyuhali. Bibele yi ri: “Ntumbuluko hi woxe na wona wu ta ntshunxiwa evuhlongeni bya ku onhaka kutani wu va ni ntshunxeko lowu vangamaka wa vana va Xikwembu.” (Varhoma 8:21) Ehleketa! Vanhu va ta hambeta va va ni vutlhari ni ntokoto. Hambiloko malembe ma ri karhi ma famba, a va nge heleriwi hi matimba ya le vuntshweni bya vona. Xana u nga hanya leswaku u vona sweswo?

Xana U Ta Hanya Nkarhi Wo Tanihi Kwihi?

Hi ku ya hi Yesu, ku ta sala vanhu vatsongo emisaveni hikwalaho ka siku ra Xikwembu ra ku avanyisa. (Matewu 24:21, 22) Yesu u te: “Gondzo leri yisaka endzovisweni ri anamile ri tlhela ri pfuleka, naswona va tele lava nghenaka ha rona; kambe nyangwa leyi yisaka evuton’wini yi khumile, ni gondzo ra kona ri larile, naswona a hi vangani lava ri kumaka.”—Matewu 7:13, 14.

Leswaku u va un’wana wa lava nga ta kuma vutomi lebyi nga heriki, u fanele u lwela ku amukeriwa hi Xikwembu. Nchumu wo sungula i ku tiva Xikwembu. Yesu u hlamuserile: “Leswi swi vula vutomi lebyi nga heriki, ku nghenisa ka vona vutivi ha wena, Xikwembu xi ri xin’we xa ntiyiso.” (Yohane 17:3) Phela, swi lava matshalatshala ku tiva Xikwembu kahle; naswona munhu a nge tisoli hi ku endla matshalatshala yo tano. Hilaha ku fanaka, swi lava matshalatshala leswaku u kuma mali yo xava swakudya siku ni siku. Loko a fanisa ku tiva Xikwembu ni swakudya, Yesu u khutaze a ku: “Mi nga tirheli swakudya leswi helaka, kambe tirhelani swakudya leswi tshamaka, leswi nyikaka vutomi lebyi nga heriki.” (Yohane 6:27) U fanele u endla hinkwaswo leswi nga ematimbeni ya wena leswaku u kuma vutomi lebyi nga heriki!—Matewu 16:26.

Yesu u te: “Xikwembu xi rhandze misava swinene xi kala xi nyikela hi N’wana wa xona la tswariweke a ri swakwe, leswaku un’wana ni un’wana loyi a kombisaka ripfumelo eka yena a nga lovisiwi kambe a va ni vutomi lebyi nga heriki.” (Yohane 3:16) Leswaku u ta hanya nkarhi wo tanihi kwihi swi titshege hi ndlela leyi u angulaka ha yona eka rirhandzu ra Xikwembu.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 7]

Endzhaku ko hanya malembe ya 80, munhu u va a endle switsongo swa swilo leswi a faneleke a swi endla

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 8]

Vanhu va endliwe va tlakukile eka swiharhi

[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]

Xana movha lowu wu endliwe wu potekile?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 8, 9]

Rito ra Xikwembu ri vula leswaku vanhu va ta vuyela ‘emasikwini ya matimba ya vona ya vuntshwa’