Ku Fika Ka Ku Rhula eMisaveni!
VAN’WANA va ehleketa leswaku va nga kuma ntshunxeko wa politiki ni vugandzeri byo tenga hi ku tirhisa madzolonga—va ehleketa leswaku madzolonga hi wona ma nga herisaka vafumi lava nga lavekiki. Nakambe, tihulumendhe tin’wana ti tirhisa voko ra nsimbi ku hlayisa ku rhula ni ku lawula vanhu va tona. Kambe, loko swi ri ntiyiso leswaku vutherorisi byi nga tisa mfumo wa kahle ni ku cinca etikweni, byi fanele byi tisa ku rhula ni ntshamiseko. Endzhakunyana, madzolonga ni ku chava swi fanele swi vohla. Xana swi ve tano?
Ntiyiso hileswaku vutherorisi a byi byi xiximi vutomi naswona byi vanga ku halaka ka ngati ni tihanyi. Hikwalaho ko twa ku vava, lava hlaseriweke va tala ku rihisela, leswi endlaka leswaku va tshikileriwa ngopfu, kutani va tshamela ku rihisela.
Madzolonga A Ma Swi Tlhantlhi Swiphiqo Swa Hina
Se ku hundze magidi ya malembe vanhu va ri karhi va ringeta ku tlhantlha swiphiqo swa vona swa politiki, swa vukhongeri ni swa tiko. Kambe matshalatshala ya vona hinkwawo ma helele moyeni. Kunene Bibele ya vurisa: “Oho Yehovha, ndzi swi tiva kahle leswaku ndlela ya munhu wa la misaveni a yi le ka yena. Munhu loyi a fambaka a nga ka a nga wu kongomisi nkondzo wa yena.” (Yeremiya 10:23) Yesu u te: “Vutlhari bya Xikwembu byi tikomba byi ri lebyo lulama hi mintirho ya byona.” (Matewu 11:19, Bibele Mahungu Lamanene) Hi ku angarhela, misinya leyi ya nawu ya le Bibeleni yi kombisa leswaku vutherorisi a byi nge tisi ntshembo wa xiviri. Vutherorisi a byi tisanga ntshunxeko ni ntsako, kambe byi vange rifu, mbitsi naswona byi onhile. Vuyelo lebyi byo biha byi ve kona eka lembe-xidzana ra vu-20 naswona byi nyanye ku biha eka lembe-xidzana ra vu-21. Vo tala va vula leswaku vutherorisi na byona i xiphiqo, a hi ntlhantlho.
“Siku ni siku ndzi khongela leswaku ku nga fi munhu ekaya kumbe eka vanghana va mina . . . Kumbexana ku laveka singita.” Marito lawa ma tsariwe hi xinhwanyetana lexi tiko leri xi tshamaka eka rona ri hlakatiweke hi madzolonga ya vutherorisi. Marito ya xona ma komba leswi vo tala va ehleketaka swona: Ku hava munhu la nga kotaka ku tlhantlha swiphiqo swa vanhu. I Muvumbi ntsena la nga kotaka ku tlhantlha swiphiqo swa misava swa namuntlha, ku katsa ni vutherorisi. Kambe, ha yini hi fanele hi tshemba Xikwembu?
Leswi Endlaka Leswaku Hi Tshemba Xikwembu
Xivangelo xin’wana hileswaku tanihi Muvumbi, Yehovha u hi nyike vutomi naswona u lava leswaku hi byi tsakela hi ku rhula, hi enerisekile. Esaya, muprofeta wa Xikwembu u boheke ku tsala a ku: “Kutani, Wena Yehovha, u Tata wa hina. Hina hi vumba, wena u Muvumbi; hina hinkwerhu hi endliwe hi mavoko ya wena.” (Esaya 64:8) Yehovha i Tata wa vanhu, naswona vanhu va matiko hinkwawo i va risima eka yena. Ku pfumaleka ka vululami ni rivengo leri endleke leswaku ku va ni vutherorisi a swi vangiwanga hi yena. Hosi Solomoni, wo tlhariha u te: “Xikwembu xa ntiyiso xi endle vanhu va va vo lulama, kambe vona va tilukele mano yo tala.” (Eklesiasta 7:29) Lexi vangeke vutherorisi, a hi ku tsandzeka ka Xikwembu, kambe i ku homboloka ka munhu ni nkucetelo wa madimona.—Vaefesa 6:11, 12.
Xivangelo xin’wana lexi nga endlaka leswaku hi tshemba Yehovha, hileswaku, leswi ku nga yena la endleke vanhu, u swi twisisa ku tlula mani na mani leswi vangeke swiphiqo swa vanhu naswona u tiva ndlela yo swi tlhantlha. Bibele yi boxa mhaka leyi eka Swivuriso 3:19: “Yehovha u simeke misava hi vutlhari. U simeke matilo ma tiya hi ku twisisa.” Wanuna wa le minkarhini ya khale loyi a a tshemba Xikwembu hi ku helela u tsale a ku: “Xana mpfuno wa mina wu ta huma kwihi? Mpfuno wa mina wu huma eka Yehovha, Muendli wa tilo ni misava.”—Pisalema 121:1, 2.
Ku ni xivangelo xa vunharhu lexi endlaka leswaku hi tshemba Xikwembu: Xi ni matimba yo herisa madzolonga lama dlayaka vanhu. Eminkarhini ya Nowa ‘misava a yi tele madzolonga.’ (Genesa 6:11) Xikwembu xi teke goza hi ku hatlisa xi avanyisa ni ku lulamisa hinkwaswo leswi onhakeke: “[Xikwembu a xi] tshikanga ku xupula misava ya khale . . . loko xi tisa ndhambhi ehenhla ka misava ya vanhu lava nga xiximiki Xikwembu.”—2 Petro 2:5.
Bibele yi hi dyondzisa leswi hi faneleke hi swi tiva hi Ndhambhi ya siku ra Nowa: “Yehovha wa yi tiva ndlela yo va kutsula endzingweni vanhu lava nga ni ku tinyiketela loku nga ni vukwembu, kambe u vekela vanhu lava nga lulamangiki siku ra vuavanyisi leswaku va ta lovisiwa.” (2 Petro 2:9) Xikwembu xa swi kota ku hambanisa exikarhi ka lava va lavaka vutomi byo antswa ni lava va dyisaka van’wana mbitsi. Lava va dyisaka van’wana mbitsi ‘xi ta va lovisa [loko xi lovisa] lava nga xiximiki Xikwembu.’ Kambe lava lavaka ku rhula, xi va lulamisela misava leyintshwa leyi nga ta va ni ku lulama.—2 Petro 3:7, 13.
Ku Rhula Ku Fika eMisaveni!
Vatsari va Bibele va tala ku tirhisa rito leri nge “misava” loko va vulavula hi vanhu. Hi xikombiso, Genesa 11:1 yi vula leswaku “misava hinkwayo,” ku nga vanhu lava a va hanya hi nkarhi wolowo, a va vulavula ririmi rin’we. Muapostola Petro a a ehleketa hi nhlamuselo yoleyo loko a tsala hi ta “misava leyintshwa.” Yehovha Xikwembu u ta pfuxelela vanhu hi ndlela leyi nga ta endla leswaku ku lulama ni vululami swi siva madzolonga ni rivengo, kutani swi va kona hilaha ku nga heriki emisaveni. Eka vuprofeta lebyi rhekhodiweke eka Mikiya 4:3, Bibele yi hi byela leswi landzelaka: “Kunene u ta avanyisa exikarhi ka vanhu vo tala, a lulamisa timhaka ta matiko yo tala ya le kule swinene. Kutani va ta fula mabanga ya vona ma va swikomu ni mafumu ya vona ma va swikhutulo. A va nge ri tlakusi banga, tiko rin’wana ku lwa ni tiko rin’wana, naswona a va nge he dyondzi nyimpi.”
Xana vanhu va ta hanya njhani loko ku hetiseka vuprofeta byebyo? Mikiya 4:4 yi ri: “Entiyisweni va ta tshama, un’wana ni un’wana ehansi ka murhi wakwe wa vhinya ni le hansi ka nkuwa wakwe, a ku nge vi na munhu loyi a va chavisaka.” Emisaveni yoleyo ya Paradeyisi, a nga kona la nga ta chava leswaku u ta hlaseriwa hi matherorisi. Xana u nga xi tshemba xitshembiso xexo? Ina, “hikuva nomu wa Yehovha wa mavuthu wu swi vurile.”—Mikiya 4:4.
Kutani, loko minxungeto ya matherorisi yi ri karhi yi engeteleka naswona matiko ma tshama ma chuhile hikwalaho ka madzolonga, lava va rhandzaka ku rhula va fanele va tshemba Yehovha. Ku hava xiphiqo lexi a nga ta tsandzeka ku xi tlhantlha. U ta susa ku vaviseka, ku xaniseka hambi ku ri rifu. Bibele yi ri: “Entiyisweni u ta mita rifu hi masiku, kunene Yehovha, Hosi leyi Lawulaka yi ta sula mihloti eswikandzeni hinkwaswo.” (Esaya 25:8) Matiko ya vanhu vo tala lawa sweswi ma nga ni gome ni ku chava hikwalaho ka vutherorisi, ku nga ri khale ma ta va ni ku rhula. Ku rhula koloko, loku tshembisiweke hi Xikwembu “lexi xi nga hembiki,” hi kona loku vanhu va ku lavaka hi mahlo-ngati.—Tito 1:2; Vaheveru 6:17, 18.
[Bokisi/Swifaniso leswi nga eka tluka 9]
NCHUMU WO ANTSWA LOWU NGA TIRHISIWAKA EMATSHAN’WENI YA TIKULU NI SWIBULUKI
Hi lawa marito lama vuriweke hi vanhu lava a va ehleketa leswaku madzolonga hi wona ma nga tisaka ku cinca ka tipolitiki.
◼ “Loko ndzi ri karhi ndzi hlaya tibuku ta matimu, ndzi kume leswaku tihosi ni vafumi lava tlakukeke a va tshama va tshikilele swisiwana. Ndzi swi vonile leswaku swisiwana a swi xaniseka hakunene. Loko ndzi ri karhi ndzi ehleketa leswaku vubihi lebyi byi nga herisiwa njhani, ndzi fikelele xiboho xa leswaku hi fanele hi lwa, hi tirhisa matlhari ku rihisela.”—Ramon.a
◼ “A ndzi nghenele nyimpi. Xikongomelo xa mina a ku ri ku herisa mfumo lowa khale ni ku simeka lowuntshwa lowu nga ta endla leswaku vanhu va misava va ringana.”—Lucian.
◼ “Ku sukela loko ndza ha ri n’wana, a ndzi ku venga ku pfumaleka ka vululami. Leswi a swi katsa vusweti, vugevenga, dyondzo yo ka yi nga nyawuli ni ku pfumaleka ka vutshunguri. A ndzi kholwa leswaku hi ku tirhisa matlhari, vanhu hinkwavo va ta kuma dyondzo leyinene, vutshunguri lebyinene, yindlu ni ntirho. A ndzi kholwa nileswaku un’wana ni un’wana loyi a nga laviki ku tikhoma kahle ni ku xixima vaakelani vakwe u fanele a xupuriwa.”—Peter.
◼ “Mina ni nuna wanga a hi ri swirho swa nhlangano wa le xihundleni lowu a wu khutaza ku xandzuka naswona wu ri ni madzolonga. A hi kholwa leswaku hi ta vumba hulumendhe leyi nga ta lulamisa swiphiqo swa vanhu ni ku endla leswaku vanhu hinkwavo va ringana. A hi vona onge ku pfukela mfumo hi yona ndlela yi ri yoxe ya ku tisa vululami etikweni ra hina.”—Lourdes.
Vanhu lava va ringete ku tirhisa matimba leswaku va pfuna vanhu lava xanisekaka. Kambe, hikwalaho ko dyondza Bibele ni Timbhoni ta Yehovha, va kume leswaku Rito ra Xikwembu ri nyikela ndlela yo antswa. Bibele yi vula leswi eka Yakobo 1:20: “Vukarhi bya munhu a byi ku endli ku lulama ka Xikwembu.” Bibele ya Mahungu Lamanene yi hlayekisa xileswi: “Vukari bya munhu a byi yisi makungu layo lulama ya Xikwembu emahlweni.”
Ku fuma ka Xikwembu hi kona ku nga cincaka vutomi bya vanhu. Vuprofeta bya Bibele, byo kota bya Matewu ndzima 24 na 2 Timotiya 3:1-5, byi kombisa leswaku hulumendhe ya Xikwembu yi le kusuhi ni ku endla sweswo. Hi ku khutaza leswaku u tikumela ntiyiso wolowo hi ku dyondza Bibele ni Timbhoni ta Yehovha.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Mavito ma cinciwile.