Ti-shark Ti Le Khombyeni — Watchtower LAYIBURARI YA LE KA WEB SITE

Ti-shark Ti Le Khombyeni

HI MUTSARI WA XALAMUKA! LE MEXICO

VANHU vo tala va khomiwa hi rhumbyana loko va ehleketa hi ti-shark. Ku vuriwa leswaku tinhlampfi leti ti hlasela vanhu emisaveni hinkwayo naswona minkarhi yin’wana ta dlaya. Minhlaselo yin’wana leyi vikiwaka eka mahungu, ni ndlela leyi ti kombisiwaka ha yona eka tifilimi swi endla leswaku vanhu va enhleketa leswaku ti hanya hi ku dya vanhu. I ntiyiso leswaku ti-shark ti fanele ku chaviwa. Kambe mhaka ya xiheri hi leswaku vanhu lava dlayiwaka hi tinyoxi na hi tingwenya va tele ku tlula lava dlayiwaka hi tinhlampfi leti.

Ti-shark ti le ku hlaseriweni hi vanhu. Mulavisisi wa vandla ra le Argus ra Vativi va Swivumbiwa swa le Matini u vule leswi landzelaka eka magazini lowu vuriwaka Premier: “Lembe ni lembe ku dlayiwa magidi-gidi ya ti-shark lerova loko wo khomanisa leti dlayiweke hinkwato ti nga jika ni xirhendzevutana hinkwaxo xa misava ka ntlhanu.” Leswi nyanyisaka timhaka hileswi tinhlampfi leti ti hlwelaka ku tswalana, ti hlwela ku kula, naswona ti heta nkarhi wo leha ta ha tikile naswona laha ti va nhlantelaka kona vana va tona ku va ku thyakile, leswi endlaka leswaku ti hatla ti fa. Loko nhlayo ya tona yo hunguteka ngopfu, swi ta teka kwalomu ka khume ra malembe leswaku ti tlhela ti tala.

Ti-shark to tala ti dlawela rikongotlo leri ti hlambelaka ha rona, leri vanhu van’wana va le Asiya va ri xavisaka ku durha, hikuva ri endla mirhi yo tshungula mavabyi yo karhi naswona ri ni matimba yo pfuxa ku navela ka rimbewu.a Murhu lowu endliwaka hi rikongotlo ra nhlampfi leyi a wu durhi i tanani mi ta vona, xindhichana xa wona xi koxa kwalomu ka R1 000! Ku xavisiwa ka rikongotlo le switolo swa le Asiya, swi endle leswaku vanhu va va ni tihanyi ni ku va ni mukhuva wo tlanga hi rikongotlo—va tsema rikongotlo ra shark ya ha hanya kutani va yi tlherisela ematini leswaku yi ya fela elwandle hi ndlala kumbe hi ku nwela.

Ku Laveka Matshalatshala Leswaku Ku Ponisiwa Tinhlampfi Leti

Xana hi fanele hi karhateka hi leswi tinhlampfi leti ti hetiwaka? Swi nga ha hi tikela ku twela tinhlampfi leti vusiwaka hi ndlela leyi hi twelaka tindlopfu kumbe tinkava-va-nga-heti ha yona. Kambe, hi fanele ku xiya leswaku ti pfuneta leswaku vutomi bya swivumbiwa leswi hanyaka elwandle byi ya emahlweni. Hi xikombiso, ku dya ka tona tinhlampfi tin’wana ta le lwandle swi endla leswaku tinhlampfi ta kona ti nga tali ngopfu.

Kasi, eka matiko yo tala a ku na milawu leyi lawulaka ku phasiwa ka tihlampfi leti. Le Mexico, endzhaku ka malembe ya khume ya ku phikizana, ka ha ku vekiwa nawu wa ku sivela ku phasiwa ka ti-shark, laha se a ku phasiwe ta kwalomu ka 30 000 wa tithani hi lembe. Ku laviwa ka rikongotlo ra tinhlampfi leti swi endla leswaku ti landziwa ni le tindhawini to hambana-hambana emisaveni laha ti kuriseriwaka kona. Hi xikombiso, mukongomisi wa Vandla ro Hlayisa Mbango le Galápagos u ri: “Ku phasiwa ka tinhlampfi leti loku nga riki enawini, ku andze ngopfu emalembeni yo hlaya lama hundzeke. Vanhu va kuma mali yo tala naswona se swi pfuxa ni mintlawa ya tinsula-voya.”

Matiko man’wana ma teke goza ra ku sivela ku dlayiwa ka tinhlampfi leti etindhawini leti ku phasiwa ka tona swi yirisiweke. Hambiswiritano, Charlotte Mogensen, murhangeri wa tsima ro seketela Nkwama wo Hlayisa Swiharhi eMisaveni Hinkwayo, u vula leswaku ku fanele ku endliwa swo tala ku tlula leswi endliweke. U ri: “Ti-shark ti le khombyeni emisaveni hinkwayo. Hi kombela minhlangano hinkwayo leyi langutelaka timhaka ta ku phasa tinhlampfi leswaku yi nga siveli ntsena ku phasiwa ka ti-shark kambe yi tlhela yi hlengeleta rungula ra nkoka mayelana na tona, yi ti sirhelela.”

Lexi tsakisaka, Mutumbuluxi wa swiharhi a nge pfumeli leswaku ku yayarheriwa ka swiharhi hi ndlela ya futa ku ya emahlweni. Leswi swi katsa na yona nhlampfi leyo chavisa kambe yi ri ya risima leyi vuriwaka shark.—Nhlavutelo. 11:18.

[Nhlamuselo ya le hansi]

a Lexi hlamarisaka hi leswaku valavisisi va kume leswaku rikongotlo ra nhlampfi leyi ri ni asidi yo tala leyi vuriwaka mercury, leswi nga dlayaka matimba ya ku veleka eka wanuna.

[Bokis/Swifaniso eka tluka 17]

TINHLA TIN’WANA MAYELANA NI SHARK

Vukulu bya yona: Nhlampfi leyikulu swinene ya muxaka lowu leyi vitaniwaka whale shark (leyi kombisiweke laha henhla) yi lehe ku ringana kwalomu ka 18 wa timitara naswona yi tika tithani to hlayanyana. Kambe i nhlampfi yo rhula leyi tidyelaka swimilana leswitsongo swa le matini ni swinhlampfana.

Nkarhi lowu yi wu hetaka yi tikile: Nhlampfi leyi yi hlanta endzhaku ko tika tin’hweti ta 22.

Nhlayo ya swihlampfana leswi hlantiwaka: Ti-shark ti hlanta swinhlampfana swimbirhi ku ya eka khume hi xiringaniso. Swo tala swa swona swi hlantiwa swi ri karhi swi hanya.

Malembe ya vutswatsi: To tala ti fikelela vutswatsi kumbe ku kota ku tswala loko ti ri ni malembe ya le xikarhi ka 12 na 15.

Ku leha ka vutomi: Swa tika ku tiva leswaku mixaka yo tala ya tona yi hanya nkarhi wo tanihi kwihi, kambe white shark leyikulu leyo leva ngopfu (leyi kombisiweke laha hansi) ku ringanyetiwa leswaku yi hanya ku ya fika eka malembe ya 60.

[Vini va Swifaniso]

Seawatch.org

[Nhlamuselo ya xifaniso lexi nga eka tluka 16, 17]

Mixaka ya 62 eka ya 300 ya ti-shark yi le ku heleni

[Vini va Swifaniso]

[Xifaniso eka tluka 17]

Khilogiramu yin’we ya rikongotlo ra nhlampfi leyi, yi durha kwalomu ka R3 000. Kasi meno ya white shark leyikulu ma koxa kwalomu ka R70 000.

[Vini va Swifaniso]