Ntirhisano Lowu Nga Kona Endzeni Ka Misava — Watchtower LAYIBURARI YA LE KA WEB SITE

Ntirhisano Lowu Nga Kona Endzeni Ka Misava

Xana Wu Lo Endliwa?

◼ Endzeni ka misava, swimilana swin’wana ni tibaktheriya swi tirhisana hi ndlela leyi hlamarisaka leyi endlaka leswaku swilo swi kota ku hanya eka yona.

Anakanya hi leswi: Nayitrojini yi endla leswaku swimilana swi kota ku kula ni ku veka mihandzu. Kambe gasi leyi yi fanele yi hundzuriwa yi va amoniya loko swimilana swi nga si yi tirhisa. Tinyawa ti tlhantlha xiphiqo lexi hi ku tirhisana ni baktheriya leyi vuriwaka rhizobia. Ntirhisano wolowo lowu pfunaka lowu nga kona exikarhi ka swivumbiwa leswi hambaneke wu vuriwa ku hanyisana.

Tinyawa ti koka baktheriya hi khemikhali yo hlawuleka leswaku yi nghena etimitswini ta tona. Magazini wa Natural History wu vula leswaku hambileswi baktheriya ni ximilana swi hambaneke, swa tirhisana “leswaku swi endla nchumu lowu nga wuntshwa: ku nga bundzu leri nga etimitswini leri hundzulaka nayitrojini.” Endzeni ka bundzu rolero, baktheriya yi sungula ku tirha ekaya ra yona lerintshwa tlhelo ndhawu ya rona yo tirhela eka yona. Nchumu lowu yi wu tirhisaka swinene i nhombe yo hlawuleka leyi endlaka leswaku nayitrojini yi hundzuriwa amoniya.

Magazini lowu vuriwaka Natural History wu ri: “Mphakelo wa pulanete hinkwayo lowu endlaka leswaku nayitrojini yi hundzuriwa amoniya . . . wu nga enela ebakitini rin’we lerikulu.” Hikwalaho molekhuli yin’wana ni yin’wana i ya nkoka! Kambe ku ni xiphiqo. Nhombe leyi endlaka leswaku nayitrojini yi va amoniya a yi tirhi loko yi hlangane na okisijini. Xi tlhantlhiwa njhani xiphiqo lexi? Tinyawa ti humesa nchumu wo hlawuleka lowu susaka okisijini leyi nga ha vangaka khombo.

Nchumu lowu funengeteke bundzu leri nga etimitswini wu lawula ku cinca ka amoniya, chukela ni swilo swin’wana leswi dyiwaka hi baktheriya ni ximilana. Tinyawa ti hetelela ti file ku fana ni swimilana leswin’wana hinkwaswo. Loko ti fa, amoniya yi sala endzeni ka misava. Hikwalaho, swi fanerile leswi tinyawa ti vitaniwaka “manyoro ya rihlaza.”

Xana u swi vonisa ku yini? Xana tibaktheriya ni swimilana leswi ti tirhisanaka na swona swi lo tiendlela leswaku swi kota ku tirhisana hi ndlela leyi hlamarisaka ni leyi rharhanganeke, kumbe hi ni vumbhoni byin’wana bya leswaku swi lo endliwa?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 25]

Bundzu leri nga etimitswini

[Laha Swifaniso Swi Humaka Kona eka tluka 25]