Langutelo Ra Bibele
Xana Swi Fanerile Ku Tirhisa Swithopo?
LOKO Vakreste va lembe-xidzana ro sungula va ri karhi va endla mintirho ya vona ya siku ni siku va tlhela va chumayela mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu, a va hlangana ni vatirhela-mfumo vo tala—van’wana xiyimo xa vona a xi nga tlakukanga ngopfu kasi van’wana xiyimo xa vona a xi tlakuke swinene. Valandzeri va Yesu a a va nga vitanani hi swithopo leswaku va hambanisa swikhundlha swa vona. Hambiswiritano, enkarhini wolowo a a swi tolovelekile, leswaku vanhu lava nga ni vulawuri eka van’wana va vitaniwa hi swithopo. Mufumi wa le Rhoma a a vitaniwa “Muchaviseki.”—Mintirho 25:21.
Loko va ri emahlweni ka valawuri, xana vadyondzisiwa va Yesu va ku teke njhani ku tirhisa swithopo? Xana hina hi fanele hi swi teka njhani?
Ku Xixima A Hi Ku Amukela Xikhundlha Xo Karhi
Muapostola Pawulo u tsundzuxe vapfumeri-kulobye leswaku va ‘nyika hinkwavo timfanelo ta vona, loyi a lavaka ku xiximiwa va n’wi xixima.’ (Varhoma 13:7) Leswi a swi katsa ku vitana vatirhela-mfumo hi swithopo swa vona. Namuntlha xithopo xo tanihi lexi nge Hosi Yanga ni lexi nge Muchaviseki na swona swa tirhisiwa loko ku vitaniwa vatirhela-mfumo. Kambe van’wana va nga ha vutisa va ku, ‘Ndzi nga n’wi vitana njhani munhu hi ndlela yoleyo loko ndzi kanakana leswaku ndlela leyi a tikhomaka ha yona a yi xiximeki naswona a hi leyinene?’
Vatirhela-mfumo vo tala va endla mintirho ya vona hi ndlela leyi faneleke, kambe a hi hinkwavo lava endlaka leswaku va tshembiwa. Hambiswiritano, Bibele yi hi khutaza leswaku hi titsongahata eka tihosi ni le ka vafumi “hikwalaho ka Hosi.” (1 Petro 2:13, 14) Hikwalaho, loko hi xiya xikhundlha lexi mulawuri a pfumeleriweke ku va na xona hi Xikwembu, hi ta susumeteleka ku n’wi kombisa xichavo lexi faneleke.—Varhoma 13:1.
Mahanyelo ya mutirhela-mfumo a hi wona ma endlaka leswaku a vitaniwa hi xithopo xo karhi. Lexi endlaka leswaku a vitaniwa hi xithopo a hi ndlela leyi a hanyaka ha yona. Ku vitana mutirhela-mfumo hi xithopo a swi kombisi leswaku hi amukela mahanyelo yakwe. Leswi swi kombisiwe hi xiendlakalo lexi humeleleke evuton’wini bya muapostola Pawulo.
Ndlela Leyi Pawulo A A Tirhisa Swithopo Ha Yona
Muapostola Pawulo a a khomiwe le Yerusalema hikwalaho ka swihehlo swa mavunwa kutani a yisiwa eka Felikisi, ndhuna-nkulu ya le Yudiya. Felikisi a a nga ri mutirhela-mfumo la nga xikombiso lexinene. Tacitus n’wamatimu wa le Rhoma u tsale leswaku Felikisi “a a anakanya leswaku a nga endla nchumu wun’wana ni wun’wana wo biha ivi a nga xupuriwi.” Lexi a a xi lava ngopfu a ku ri ku fumbarherisiwa ku tlula ku endla vululami. Nilokoswiritano, loko Pawulo a pfaleriwe ekhotsweni malembe mambirhi, u xixime ndhuna-nkulu leyi, naswona vavanuna lava vambirhi a a va vulavurisana minkarhi yo tala—Felikisi a a anakanya leswaku u ta fumbarherisiwa mali, kambe a nga yi kumanga, kasi Pawulo a a tirhisa nkarhi wolowo leswaku a chumayela.—Mintirho 24:26.
Loko Festo a tlhandlame Felikisi, ndhuna-nkulu leyi leyintshwa yi tenge nandzu wa Pawulo eKhezariya. Leswaku a rhandziwa hi varhangeri va Vayuda Festo u ringanyete leswaku Pawulo a ya tengisiwa eYerusalema. Kambe Pawulo a a swi tiva leswaku nandzu wa yena a wu nge tengiwi hi ndlela leyi faneleke kwalaho, hikwalaho u tirhise timfanelo takwe ta ku va muaka-tiko wa Rhoma kutani a ku: “Ndzi endla xikombelo eka Khezari!”—Mintirho 25:11.
Festo a a nga tiyiseki leswaku u ta swi hlamusela njhani swihehlo swa Pawulo eka Khezari, kambe u kume mpfuno loko Hosi Agripa wa Vumbirhi a endzele Festo hi riendzo ra xichavo ivi a lava ku tiva hi ta nandzu wa kona. Hi siku leri tlhandlamaka, valawuri va masocha ni vavanuna lava tlakukeke va nghene hi ku tinyungubyisa lokukulu va famba ni hosi va nghena endhawini ya vayingiseri.—Mintirho 25:13-23.
Loko Pawulo a komberiwe ku vulavula, u tirhise xithopo lexi nge “Hosi” eka xingheniso xa yena kutani a pfumela leswaku Agripa u yi tiva khwatsi mikhuva hinkwayo swin’we ni minjhekanjhekisano leyi nga kona exikarhi ka Vayuda. (Mintirho 26:2, 3) Hi nkarhi wolowo, vanhu vo tala a va swi tiva leswaku Agripa a a teke makwavo wakwe wa xisati. Handle ko kanakana Pawulo a a swi tiva leswaku Agripa a a tikhome ku biha. Nilokoswiritano, Pawulo u n’wi xiximile tanihi hosi.
Loko Pawulo a ri karhi a tiyimelela, Festo u te: “Wa penga, Pawulo!” Ematshan’weni yo hlundzuka, Pawulo u hlamule hi moya wo rhula, a vitana ndhuna-nkulu a ku i “Muchaviseki.” (Mintirho 26:24, 25) Pawulo u n’wi kombe xichavo lexi fanelaka xikhundlha xa yena. Hambiswiritano, swikombiso leswi, swi tlakusa xivutiso lexi nge, Xana vatirhela-mfumo hi fanele hi va kombisa xichavo ku fikela kwihi?
Ku Xixima Hi Ndlela Leyi Hikiweke
Vulawuri bya vatirhela-mfumo byi hikiwile, hilaha swi kombisiweke hakona eka Varhoma 13:1, leyi nge: “Valawuri lava nga kona va vekiwe hi Xikwembu eswiyin’weni swa vona leswi hikiweke.” Hikwalaho xichavo lexi kombiwaka vayimeri va mfumo na xona xi hikiwile. Yesu u kombise mpimo wa xichavo lexi faneleke xi kombisiwa eka van’wana loko a byela vadyondzisiwa vakwe a ku: “Mi nga tshuki mi vuriwa Rabi, hikuva mudyondzisi wa n’wina i un’we, kasi n’wina hinkwenu mi vamakwavo. Ku tlula kwalaho, mi nga tshuki mi vitana hambi ku ri mani leswaku i tata wa n’wina la misaveni, hikuva Tata wa n’wina i un’we, Wa le tilweni. Naswona mi nga vuriwi ‘varhangeri,’ hikuva Murhangeri wa n’wina i wun’we, i Kreste.”—Matewu 23:8-10.
Ku hambana loku nga kona eka swithopo swa vukhongeri ni swa valawuri swi hi kombisa mpimo lowu hi faneleke hi fika eka wona loko swi ta emhakeni yo kombisa xichavo lexi faneleke eka munhu wo karhi. Loko swi ta emhakeni ya leswaku valawuri va tirhisa swithopo swa vukhongeri, ndzayo ya Pawulo ya ku va kombisa xichavo a yi nge tirhi eka ku tirhisa swithopo swo tano. Munhu loyi a landzelaka ndzayo ya Matsalwa u ta kombisa xichavo lexi faneleke eka valawuri vo tano. Hambiswiritano, ripfalo ra yena leri leteriweke hi Bibele ri ta n’wi susumetela leswaku a papalata ku tirhisa swithopo swa vukhongeri, tanihi leswi a bohekaka ku ‘tlherisela swilo swa Xikwembu eka Xikwembu.’—Matewu 22:21.
XANA U TSHAME U TIVUTISA?
◼ Vadyondzisiwa va Yesu a va va teka njhani valawuri?—Varhoma 13:7.
◼ Xana muapostola Pawulo u vitane vatirhela-mfumo hi swithopo? —Mintirho 25:11; 26:2, 25.
◼ I swithopo swa njhani leswi Yesu a vuleke leswaku hi nga swi tirhisi?—Matewu 23:8-10.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 20, 21]
Xana Pawulo u n’wi vitane njhani Agripa?