Retina Leyi Nga Endzhaku Ka Tihlo

Xana Yi Lo Endliwa?

● Tihlo ra munhu ri ni nchumu lowu vuriwaka retina—emahlweni ka yona ku ni xifunengeto xa tihlo naswona xifunengeto xexo xi ni kwalomu ka 120 wa timiliyoni ta tisele leti vuriwaka ti-photoreceptor, leti tswongaka miseve ya rivoni kutani ti yi hundzula yi va swilo leswi hi kotaka ku swi vona. Byongo bya wena byi ku pfuna leswaku u kota ku vona swifaniso. Vanhu lava pfumelaka eka dyondzo ya ku tiendlekela ka swilo va vula leswaku laha retina yi nga tshama kona ematihlweni ya swivumbiwa leswi nga ni longo, swi kombisa leswaku tihlo a ri lo endliwa.

Xiya: Retina ya swivumbiwa leswi nga ni longo yi lo vekiwa, naswona endzhaku ka yona ku ni ti-photoreceptor. Leswaku rivoni ri ti fikelela, ri fanele ri hundza tisele ti nga ri tingani. Kenneth Miller la nga mutivi wa timhaka ta vutomi naswona a pfumelaka eka dyondzo ya ku tiendlekela ka swilo u vula leswaku “lunghiselelo leri ri hangalasa rivoni, ri endla leswaku hi nga voni kahle.”

Vanhu lava pfumelaka eka dyondzo ya ku tiendlekela ka swilo va vula leswaku laha retina yi nga tshama kona a yi tshamanga kahle—kutani a yi lo endliwa. Mutivi un’wana wa sayense u swi hlamusela tanihi “mhaka leyi nga twisiseki naswona leyi nga pfuniki.” Hambiswiritano, vulavisisi byin’wana byi paluxa leswaku ti-photoreceptor ta retina entiyisweni ti le kusuhi ni muvala wa epithelium—ku nga sele leyi nghenisaka moya ni ku pfuna swiaki swa miri leswaku munhu a kota ku vona. Jerry Bergman mutivi wa timhaka ta vutomi na Joseph Calkins la nga dokodela wa mahlo va ri: “Loko epithelium a yi lo vekiwa emahlweni ka retina, a hi nga ta vona.”

Retina yi swi pfuna ngopfu swivumbiwa leswi nga ni mahlo lamatsongo. Ronald Kröger la nga profesa eYunivhesiti ya Lund, le Sweden u ri: “Exikarhi ka ndzololo ya tihlo ni ti-photoreceptor, ku fanele ku va ni mpfhuka wo karhi lowu hi pfunaka leswaku hi xi vona kahle xifaniso. Swivumbiwa leswi nga ni longo swa pfuneka loko mpfhuka lowu wu pfariwa hi tisele ta misiha.”

Ku engetela kwalaho, tisele ta misiha ta retina ti manyanile naswona ti le kusuhi ni ti-photoreceptor, kutani swa olova ku tikambisisa naswona swa pfuna.

U ehleketa yini? Xana retina leyi tikombaka yi nga nyawuli yi lo tiendlekela kumbe yi lo endliwa?

[Dayagramu leyi nga eka tluka 15]

(Leswaku u vona rungula leri hleriweke hi ku helela, vona nkandziyiso wa kona)

Tisele ta photoreceptor

Rivoni

Muvala wa epithelium

Rivoni

Retina

Nsiha wa le tihlweni