Kahle-Kahle Vangoma Va Ma Kuma Kwihi Matimba?

MALUNGHANA ni Muvumbi wa hina, Bibele yi ri: “Xikwembu i ku vonakala, naswona munyama a wu vi kona nikatsongo loko hi ri ni vun’we na xona.” (1 Yohane 1:5) Mhaka leyi i ntiyiso, ngopfu-ngopfu hi tlhelo ra moya. Hikwalaho, xana Xikwembu xa ntiyiso ku nga va ku ri xona xi nyikaka vangoma matimba? Kumbe ku ni swivumbiwa swo karhi swo homboloka leswi byi hlohlotelaka?

Vungoma lebyi tolovelekeke ngopfu i ku hlahluva, naswona byin’wana byi katsa vungoma bya swilo swa le mpfhukeni, vungoma bya tinomboro, ku vhumbha hi ku nyanga xandla, vuloyi ni ku phahla. Mikhuva leyi i khale swinene yi ri kona, yo tala ya yona yi sungule emutini wa khale wa Babilona lowu marhumbi ya wona ma kumekaka ekusuhi ni muti wa Iraq. (Esaya 47:1, 12, 13) Ku sukela eBabilona mikhuva ya vungoma yi hangalake ni misava hinkwayo ya khale kutani yi dzima timitsu eka mindhavuko ni vanhu vo tala.

Xiya mhaka leyi endlekeke emutini wa Filipiya lowu khale a wu ri Makedoniya. Kwalaho a ku ri ni ntlawa lowutsongo wa Vakreste lowu a wu katsa muapostola Pawulo na Luka loyi a a ri dokodela, lava hlanganeke ni nhwanyana loyi a a ri ni moya wa madimona. Xiya ndlela leyi mutsari wa Bibele Luka a paluxeke xihundla xa laha madimona ya nhwana yoloye a ma huma kona. U tsale a ku: “Nandza un’wana wa xisati loyi a a ri ni moya, dimona ra vungoma, a hlangana na hina. A a hamba a tisela vini vakwe mpindzulo lowukulu hi ku tirhisa vutshila bya ku bvumba.”—Mintirho 16:16-18.

Matimba ya nhwana loyi a ma nga humi eka Xikwembu xa ntiyiso ku nga Yehovha kambe a ma huma eka dimona, ku nga mimoya leyo biha. Ku tlula kwalaho Pawulo ni vanghana vakwe a va n’wi yingisanga. Swi nga ha endleka leswaku wa tivutisa u ku: ‘Madimona i va mani? Naswona ma huma kwihi?’ Nakambe xiya tinhlamulo ta swivutiso leswi leti kumekaka eBibeleni.

Madimona I Vamani?

Loko Yehovha a nga se vumba vanhu, u vumbe swivumbiwa swo tala swa moya ku nga “vana va Xikwembu” va le tilweni. (Yobo 38:4, 7) Ku fana na hina vanhu, swi ni ntshunxeko wo tihlawulela naswona hinkwaswo swi tshame swi tshembekile eka Xikwembu ku ringana nkarhi wo leha. Kambe ntsako wolowo a wu tlhaveriwanga hi dyambu. Ha yini?

Endzhaku ka loko Xikwembu xi vumbe vanhu, xivumbiwa xin’wana xa moya xi sungule ku navela ku gandzeriwa. Hilaha mutivi wa swipopana a nga ha tirhisaka xipopana ha kona, ntsumi leyi yo homboloka yi tirhise nyoka leswaku yi kanganyisa Evha wansati wo sungula leswaku a tshika ku yingisa Muvumbi wakwe. (Genesa 3:1-6) Bibele yi vula leswaku ntsumi yoleyo yo homboloka i “nyoka ya khale, leyi vuriwaka Diyavulosi na Sathana.” (Nhlavutelo 12:9) Yesu u n’wi hlamusela tanihi “mudlayi wa vanhu” loyi ‘a nga yimangiki a tiyile entiyisweni,’ ku engetela kwalaho u te: “Loko a vulavula vunwa, u vulavula hi ku landza mboyamelo wa yena, hikuva i muhembi ni tata wa mavunwa.”—Yohane 8:44.

Hi ku famba ka nkarhi, swivumbiwa swin’wana swa moya ku nga “vana va Xikwembu xa ntiyiso” va landzele Sathana eku xandzukeni kakwe. (Genesa 6:1, 2) Endzhaku ka sweswo va vuriwe “tintsumi leti dyoheke” ni “tintsumi leti nga hlayisangiki xiyimo xa tona xo sungula kambe ti fularheleke vutshamo bya tona lebyi faneleke,” kumbe ndhawu leyi ti averiweke yona etilweni. (2 Petro 2:4; Yudha 6) Kutani ti vuriwe madimona. (Yakobo 2:19) Ku engetela kwalaho, ti tiyimisele ku hambukisa vanhu vo tala hi laha ti nga kotaka ha kona evugandzerini bya ntiyiso, hilaha ti endleke ha kona eka Vaisrayele vo tala enkarhini wa Bibele. (Deteronoma 32:16, 17) Hilaha a swi ri ha kona enkarhini lowu hundzeke, ninamuntlha Sathana ni madimona va tirhisa vukhongeri leswaku byi dyondzisa mavunwa.—2 Vakorinto 11:14, 15.

Tisirhelele!

Hambileswi mimoya leyo biha yi nga ni matimba ku hi tlula, hi ku pfuniwa hi Xikwembu hi nga swi kota ‘ku lwa na yona’ hi tlhela hi yi hlula. (1 Petro 5:9) Hambiswiritano, leswaku hi kuma mpfuno wolowo, hi fanele hi dyondza hi leswi Xikwembu xi swi languteleke eka hina hi tlhela hi hanya ha swona. Malunghana ni Vakreste va le nkarhi wakwe, muapostola Pawulo u te: “[A hi tshikanga] ku mi khongelela ni ku kombela leswaku mi tala vutivi lebyi kongomeke bya ku rhandza ka xona hi vutlhari hinkwabyo ni ku twisisa ka moya, leswaku mi famba hi mukhuva lowu fanelaka eka Yehovha leswaku mi n’wi tsakisa hi ku helela.”—Vakolosa 1:9, 10.

Lava kumeke “vutivi [byebyo] lebyi kongomeke” va katsa vanhu vo hlaya va le mutini wa Efesa, lava a va ri vangoma. Xiya ndlela leyi vutivi bya ntiyiso byi va khumbeke ha yona. Bibele yi ri: “Vo hlaya swinene lava a va hanya hi masalamusi va hlengeleta tibuku ta vona kutani va ti hisa emahlweni ka vanhu hinkwavo.” Tibuku teto a ti durha kwalomu ka “swiphemu swa silivhere swa 50000,” leyi a ku ri mali yo tala swinene! (Mintirho 19:17-19) Xikombiso lexi lexi khutazaka xi tsaleriwe ku hi pfuna.—2 Timotiya 3:16.

Milawu Leyi Sirhelelaka

Ku ni swilo swin’wana leswi hi nga swi endlaka leswaku hi tisirhelela eka madimona. Xiya swiletelo leswi landzelaka leswi kumekaka eBibeleni.

“Mi nga kholwi marito hinkwawo lama huhuteriweke, kambe kambisisani marito lama huhuteriweke mi vona loko swi ri leswaku ma huma eka Xikwembu.” (1 Yohane 4:1) Swilo swin’wana leswi vuriwaka hi vangoma va swilo swa le mpfhukeni, vavhumbhi, vangoma ni tin’anga swi nga ha endleka ku ri ntiyiso. Hi xikombiso, nhwana wa le Filipiya loyi a a ri ni madimona, a a vula ntiyiso malunghana na Pawulo ni vanghana vakwe loko a ku: “Vavanuna lava i mahlonga ya Xikwembu Lexi nge Henhla-henhla, lava twarisaka eka n’wina ndlela ya ku ponisiwa.” (Mintirho 16:17) Hambiswiritano, Pawulo ni vanghana vakwe va arile ku famba na yena. Ematshan’weni ya sweswo Pawulo u lerise moya lowo biha leswaku wu huma eka yena. Kambisisa tidyondzo ta tikereke hi ku ti pimanisa ni leswi Bibele yi swi dyondzisaka.—Mintirho 17:11.

“Hikwalaho, tivekeni ehansi ka Xikwembu; kambe mi kaneta Diyavulosi, kutani u ta mi balekela.” (Yakobo 4:7) Madimona i valala va Xikwembu swin’we na wena. U nga naveli hambi ku ri ku tiva tindlela leti ma ti tirhisaka. Ematshan’weni ya sweswo, tiveke ehansi ka Xikwembu hi ku yingisa milawu ya xona ya rirhandzu leyi swi nga tikiki ku yi hlayisa. (1 Yohane 5:3) Hi xikombiso, Xikwembu xi byele Vaisrayele va khale xi ku: “Ku nga tshuki ku kumiwa eka wena munhu un’wana ni un’wana la . . . hlahluvaka, la endlaka masalamusi kumbe un’wana ni un’wana la endlaka mihlolo kumbe noyi, kumbe la loyaka van’wana kumbe un’wana ni un’wana la vutisaka mungoma kumbe muvhumbhi lonkulu wa swiendlakalo kumbe un’wana ni un’wana la vutisisaka lava feke. Hikuva vanhu hinkwavo lava endlaka swilo leswi i nchumu lowu nyenyetsaka eka Yehovha.” (Deteronoma 18:10-12) Langutelo ra Xikwembu a ri si cinca.—Vagalatiya 5:19, 20.

“A ku na vuloyi lebyi nga lwaka [ni malandza ya Yehovha].” (Tinhlayo 23:23) Hinkwavo lava lavaka ku tsakisa Xikwembu a va fanelanga va chava madimona. Entiyisweni swivumbiwa swoleswo swo homboloka swa “rhurhumela” emahlweni ka Xikwembu hikuva swa swi tiva leswaku xi ni matimba ku swi tlula naswona ku nga ri khale xi ta tirhisa matimba wolawo leswaku xi swi herisa. (Yakobo 2:19) Xikwembu xi ta “kombisa ntamu [wa xona] eka lava mbilu ya vona yi hetisekeke eka [xona]” naswona ‘a xi nge pfuki xi pfumerile leswaku la lulameke a tsekatseka.’—2 Tikronika 16:9; Pisalema 55:22.

“Lava hanyaka va swi tiva leswaku va ta fa; kambe loko ku ri lava feke, a va tivi nchumu nikatsongo.” (Eklesiasta 9:5) Rito ra Xikwembu ri dyondzisa leswaku vafi va file! A va fanelanga va chaviwa, hikuva a va nge he pfuki va vavise munhu. (Esaya 26:14) Leswaku madimona ma kanganyisa vanhu, minkarhi yin’wana ma tiendla munhu la feke leswi nga ha endlaka leswaku vanhu va vona munhu yoloye loyi a a ri ni musa a hambanile ni leswi a va n’wi tivisi xiswona.

“A mi nge dyi ‘etafuleni ra Yehovha’ swin’we ni le tafuleni ra madimona.” (1 Vakorinto 10:21, 22) Hinkwavo lava rhandzaka Yehovha hi mbilu hinkwayo va ta papalata tibuku, tifilimi ni mintlangu ya khompyuta leyi nga ni vungoma kumbe leyi seketelaka swiendlo swa vungoma ni ku byi tshemba.a Pisalema 101:3 yi ri: “A ndzi nge veki nchumu lowu nga pfuniki nchumu emahlweni ka mahlo ya mina.” Xo biha no tlurisa hileswaku vuhungasi lebyi seketelaka vungoma, byi hlohlotela madzolonga, ku ti khoma ko biha, ku nga swilo leswi vanhu “lava rhandzaka Yehovha” va faneleke va swi papalata.—Pisalema 97:10.

Minkarhi hinkwayo madimona ma ringeta ku tumbeta ndlela leyi ma nga xiswona eka vanhu. Kambe a ma humelelanga. Hi ku tirhisa Bibele, Yehovha u paluxe ndlela leyi ma nga xiswona ku nga mavunwa ya rihlaza nileswaku i valala lavakulu va vanhu. Wa nga vona ndlela leyi Muvumbi wa hina Yehovha Xikwembu a hambaneke na wona ha yona! Hilaha xihloko lexi landzelaka xi nga ta kombisa ha kona leswaku wa hi rhandza, minkarhi hinkwayo u hi byela ntiyiso naswona u lava leswaku hi tshama hi tsakile.—Yohane 3:16; 17:17.

[Nhlamuselo ya le hansi]