Lexi Endlaka Ku Hlundzuka Ku Va Xiphiqo
Wanuna un’wana loyi a xaveke sangweji exitolo xa swakudya, u hlundzuke ngopfu loko a vona va hlwela ku yi tisa. U nghene endzeni ka xitolo a xungeta mutirhi, a n’wi susumeta kutani a n’wi ba hi mpama. Hiloko wanuna yoloye loyi a hlundzukeke a bvunga sangweji yakwe a famba.
HINKWERHU ha hlundzuka minkarhi yo tala. Ku tlula kwalaho, ku hlundzuka i ndlela leyi hi titwaka ha yona ku fana ni ku va ni rirhandzu, ntshembo, maxangu, gome ni ku chava. Ku hlundzuka u nga ku kombisa hi ndlela leyinene loko u ku lawula naswona a ku nge vi ni vuyelo byo biha. Hi xikombiso, ku hlundzuka ku nga pfuna munhu leswaku a tiyimisela ku hlula swihinga kumbe swiphiqo swo karhi.
Hilaha swi kombisiweke hakona laha henhla, ku hlundzuka ku nga va ni khombo. Vanhu van’wana va hatla va hlundzuka, va hlundzukisiwa hi swilo switsongo naswona va hlundzuka ngopfu ku tlula van’wana. Va nga ha swi kombisa hi marito kumbe hi ku lwa. Entiyisweni ku hlundzuka ka vona ka va lawula ematshan’weni ya ku va vona va ku lawula. Ku hlundzuka ko tano loku nga lawulekiki ku vuriwa leswaku ku ni khombo.a
Vanhu lava tshamelaka ku hlundzuka va tivangela gome va tlhela va vangela ni vanhu van’wana. Munhu la nga ni xiphiqo lexi, a nga hlundzukisiwa ni hi mhaka leyi nga vuliki nchumu, leswi eku heteleleni swi nga n’wi vangelaka makhombo. Xiya swikombiso leswi landzelaka:
Wanuna un’wana loyi a a famba ni vanghana vakwe u duvuriwe enhan’wini endzhaku ka loko un’wana wa vanghana vakwe a chayisane ni wanuna un’wana hi xihoxo endleleni leyi nga ni mphesamphesa.
Jaha ra malembe ya 19, ri fumbutele n’wana la nga ni tin’hweti ta 11 wa nhwanyana loyi a ri vutane na yena ku kondza a fa. Jaha leri a ri ri karhi ri tlanga ntlangu wa vhidiyo lowu nga ni madzolonga ivi n’wana yoloye a khumba nchumu wo tlanga ha wona naswona sweswo swi endle leswaku jaha leri ri nga wini kutani ri hlundzuka.
Swiviko leswi fanaka leswi humaka emisaveni hinkwayo swi kombisa leswaku nhlayo ya vanhu lava nga ni xiphiqo xo hlundzuka yi ya yi engeteleka. Ha yini ku hlundzuka ku ya ku andza?
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Broxara leyi nge Boiling Point—Problem Anger and What We Can Do About It, yi hlamusela ku hlundzuka loku tanihi “nchumu wun’wana ni wun’wana lowu tshamelaka ku vanga swiphiqo evuton’wini bya munhu ku katsa ni ndlela leyi a ehleketaka ha yona, ndlela leyi a titwaka ha yona, mahanyelo ni vuxaka byakwe ni vanhu van’wana.”
[Bokisi leri nga eka tluka 3]
Ku hlundzuka i yin’wana ya tindlela leti hi titwaka ha yona. Kambe minkarhi yin’wana ku hlundzuka swi nga va swinene loko hi kota ku ku lawula. Hambiswiritano, swihloko leswi swi vulavula hi ku hlundzuka loku nga ni khombo, loku nga vavisaka ndlela leyi hina ni vanhu van’wana hi titwaka ha yona, swi hi vavisa hi tlhelo ra nyama swi tlhela swi khumba ni ndlela leyi hi xi gandzelaka ha yona Xikwembu.