U Nga Ku Kondletela Njhani Ku Rhula Ni Vanhu Van’wana?

LOKO Bibele yi vulavula hi vanhu yi ri: “Hinkwavo va dyohile, naswona va kayivela ku vangama ka Xikwembu.” (Varhoma 3:23) Leswi vanhu vo tlula tibiliyoni ta nkombo emisaveni hinkwayo va nga hetisekangiki, a swi nge endleki leswaku va nga tlulani milenge. Hi nga ku kondletela njhani ku rhula ehansi ka swiyimo swo tano?

Bibele yi nyikela switsundzuxo leswinene. Yi hlamusela Muvumbi tanihi “Xikwembu xa ku rhula,” lexi vito ra xona ku nga Yehovha. (Vaheveru 13:20; Pisalema 83:18) Xikwembu xi lava leswaku vana va xona va laha misaveni va tshama hi ku rhula. Xi veka xikombiso lexinene emhakeni leyi. Loko mpatswa wo sungula wu xi dyohela, wu onha vuxaka bya wona na xona, xi hatle xi teka goza leswaku xi va ni vuxaka lebyinene ni vanhu. (2 Vakorinto 5:19) Xiya swilo swinharhu leswi u nga swi endlaka leswaku u kondletela ku rhula ni vanhu van’wana.

Rivalela Hi Ku Ntshunxeka

I yini leswi Bibele yi swi vulaka? “Hambetani mi lehiselana mbilu ni ku rivalelana hi ku ntshunxeka loko un’wana a ri ni xivangelo xa ku vilerisiwa hi un’wanyana. Tanihi leswi Yehovha a mi rivaleleke hi ku ntshunxeka, na n’wina endlani sweswo.”—Vakolosa 3:13.

Hi xihi xiphiqo xa kona? Swi nga ha endleka leswaku u ni xivangelo lexi twalaka lexi ku ‘vilerisaka’ naswona u swi vona swi twala ku tsema vuxaka ni munhu loyi a ku khunguvanyiseke. Nakambe u nga ha vona onge munhu yoloye hi yena la faneleke a rhanga a ta kombela ndzivalelo. Kambe loko munhu wa kona a nga swi xiyanga leswaku u ku khunguvanyisile kumbe a ehleketa leswaku hi wena la faneleke ku kombela ndzivalelo, xiphiqo xa kona a xi nge tlhantlheki.

I yini leswi u nga swi endlaka? Yingisa xitsundzuxo xa Bibele xa leswaku u n’wi rivalela hi ku ntshunxeka, ngopfu-ngopfu loko mhaka ya kona yi nga nyawuli. Tsundzuka leswaku loko Xikwembu a xi hlayela swihoxo swa hina, a hi nga ta swi kota ku va ni vuxaka na xona. (Pisalema 130:3) Bibele yi vula leswaku “Yehovha u ni tintswalo ni nsovo, u hlwela ku hlundzuka naswona u tele musa wa rirhandzu. Hikuva yena u ku tiva kahle ku vumbeka ka hina, wa tsundzuka leswaku hi ntshuri.”—Pisalema 103:8, 14.

Nakambe tsundzuka xivuriso xa le Bibeleni lexi nge: “Kunene ku twisisa ka munhu ku vohlisa ku hlundzuka kakwe, naswona swi sasekile eka yena loko a nga wu tluli nawu.” (Swivuriso 19:11) Ku twisisa swi hi pfuna ku anakanyisisa swinene hi mhaka yo karhi, hi swi twisisa leswaku ha yini vanhu va vulavula kumbe va endla swilo hi ndlela yoleyo. Kutani tivutise, ‘Xana munhu loyi a ndzi khunguvanyiseke a a karhele, a a vabya kumbe a a tshikilelekile?’ Ku twisisa leswi susumetelaka vanhu ku endla swo karhi, ndlela leyi va titwaka ha yona ni swiyimo swa vona, swi nga vohlisa vukarhi bya wena swi tlhela swi ku pfuna leswaku u amukela swihoxo swa vona.

Tiphofule

I yini leswi Bibele yi swi vulaka? “Loko makwenu a endla xidyoho, yana u ya andlala xihoxo xakwe erivaleni mi ri swenu. Loko a ku yingisa, u ta va u kume makwenu.”—Matewu 18:15.

Hi xihi xiphiqo xa kona? Ku hlundzuka, ku chava ni ku khomiwa hi tingana swi nga ku sivela ku ya eka munhu wa kona leswaku mi ya lulamisa xiphiqo. U nga ha ringeka kutani u byela vanhu van’wana hi xiphiqo xa kona ivi swi nyanyisa xiyimo.

I yini leswi u nga swi endlaka? Loko xiphiqo xa kona xi ri xikulu naswona u swi xiya leswaku a wu nge swi koti ku xi ba hi makatla, yana eka munhu wa kona u ya tiphofula. Ringeta ku tlhantlha mhaka ya kona hi ndlela leyi:

(1) U nga hlweli: Bana mhunti ya ha ri ni mahika. Loko wo hlwela, xiphiqo xi ta nyanya. Ringeta ku tirhisa ndzayo ya Yesu leyi nge: “Loko u tisa nyiko ya wena ealitarini kutani u tsundzuka kwalaho leswaku ku ni mhaka leyi makwenu a ku hehlaka ha yona, siya nyiko ya wena kwalaho mahlweni ka alitari, u famba; u rhanga u ya endla ku rhula ni makwenu, kutani loko u vuya, u nyikela nyiko ya wena.”—Matewu 5:23, 24.

(2) Exihundleni: Tikhome leswaku u nga byeli van’wana hi xiphiqo xa kona. “Rivalelana ni munhu-kuloni, naswona u nga xi hlavuteli xihundla xa un’wana.”—Swivuriso 25:9.

(3) Hi ku rhula: U nga ringeti ku lava ku tiva leswaku i mani la endleke xihoxo. Xikongomelo xa wena i ku endla ku rhula ku nga ri ku hlula. Ringeta ku tirhisa rito leri nge “ndzi” ematshan’weni ya leri nge “u.” Ku byela munhu u ku, “Ndzi tshoveke mbilu hikuva . . . ” swi nga pfuna swinene ku tlula ku vula u ku: “U ndzi twise ku vava!” Bibele yi ri: “[Lavisisa] swilo leswi endlaka ku rhula ni swilo leswi akaka eka van’wana.”—Varhoma 14:19.

Lehisa Mbilu

I yini leswi Bibele yi swi vulaka? “Mi nga tlheriseli swo biha hi swo biha hambi eka mani. . . . Kambe, ‘loko nala wa wena a ri ni ndlala, n’wi phamele; loko a ri ni torha, n’wi nyike swakunwa.’”—Varhoma 12:17, 20.

Hi xihi xiphiqo xa kona? Loko u ya eka munhu leswaku u ya kondletela ku rhula kutani a nga ku amukeli, u nga ha vona swi antswa ku namba u phula byi hola.

I yini leswi u nga swi endlaka? Lehisa mbilu. Vanhu a va fani naswona ndlela leyi va wupfeke ha yona a yi fani. Van’wana swi va tekela nkarhi wo leha ku rhurisa mbilu; van’wana va ha dyondza ku kombisa timfanelo letinene. Kutani hambeta u va komba musa ni rirhandzu. Bibele yi ri: “U nga pfumeli ku hluriwa hi swo biha, kambe hambeta u hlula swo biha hi leswinene.”—Varhoma 12:21.

Leswaku hi kondletela ku rhula ni vanhu van’wana, hi fanele hi titsongahata, hi twisisa, hi lehisa mbilu ni ku kombisa rirhandzu. Ku kondletela ku rhula swa vuyerisa swinene!

XANA U TSHAME U TIVUTISA?

● I yini lexi nga ta ku pfuna ku rivalela munhu un’wana hi ku ntshunxeka?—Vakolosa 3:13.

● I yini lexi nga ta ku pfuna leswaku u ya eka munhu la ku khunguvanyiseke leswaku u ya tiphofula?—Matewu 5:23, 24.

● I yini leswi u nga swi endlaka loko matshalatshala ya wena yo kondletela ku rhula ma nga tswali mihandzu?—Varhoma 12:17-21.

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 11]

“Kunene ku twisisa ka munhu ku vohlisa ku hlundzuka kakwe, naswona swi sasekile eka yena loko a nga wu tluli nawu.”—SWIVURISO 19:11