Ku Hanya U Nga Voni

“Mahlo ya mina ma sungule ku ka ma nga ha voni kahle loko ndzi cheriwe murhi wa mahlo lowu nga ni matimba, loko ndza ha ku velekiwa. Loko ndzi ri emalembeni ya vuntshwa, ma file.”—Paqui, wansati loyi a kuleke, loyi yena ni nuna wakwe va feke mahlo.

KU NGA VONI kumbe ku nga voni kahle swi nga va swi vangiwa hi swilo swo tala, ku katsa ni ku vaviseka ni mavabyi. Leswi swi nga ha khumba mahlo, misiha leyi fambisaka rungula ebyongweni kumbe byongo hi byoxe. Hakanyingi vanhu lava nga voniki kumbe va nga voniki kahle va titwa va nga laviwi, va ri ni gome ni ku chava. Kambe, vo tala, va dyondza ku langutana ni xiyimo xexo hi ndlela leyinene ni ku hanya vutomi lebyi enerisaka.

Hi ntolovelo mahlo hi wona ma endlaka leswaku hi kota ku tiva swo tala hi swilo leswi nga laha hi tshamaka kona. Kutani loko munhu a nga ha voni, u titshega ngopfu hi switwi leswin’wana, ku nga ku yingisela, ku nuhetela, ku khumba ni nantswo.

Hi ku ya hi magazini wa Scientific American, vulavisisi byi vula leswaku matirhelo ya byongo “ma cinca loko u nga ha voni.” Magazini wolowo wu tlhela wu ku: “Loko byongo byi kayivela rungula leri humaka eka xin’wana xa switwi swa hina, bya swi kota ku ticinca leswaku byi seketela ni ku kurisa ku twa ka switwi leswin’wana.” Xiya leswi landzelaka.

Ku twa: Mianakanyo yi nga tivumbela xifaniso hi mpfumawulo lowu yi wu twaka, ku nga ha va ku ri rito kumbe swigingi. Fernando loyi a nga voniki u ri, “Ndzi dyondze ku tsundzuka ni ku tiva vanhu hi marito ya vona kumbe hi swigingi swa vona.” Juan loyi na yena a nga voniki u ri, “Munhu la nga voniki u tiva munhu un’wana hi rito ra yena.” Naswona ku fana na hina hinkwerhu, munhu la nga voniki u yingiserisisa swinene mpfumawulo wa rito, lowu nga ha kombisaka leswaku loyi a vulavulaka u le ka xiyimo xa njhani.

Eka munhu la nga voniki, mpfumawulo lowu a wu twaka wu vula swo tala eka yena, ku sukela eka mpfumawulo wa laha timovha ti yaka kona, vukulu bya kamara ni ku fikela eka swilo leswi nga n’wi khugulaka.

Ku nuhetela: Ku nuhetela ku nga ha va xihlovo xa rungula, ku nga ri ku twa ku nuhela ntsena. Hi xikombiso, loko munhu la nga voniki a famba exitarateni xo karhi, ku nuhela loku a ku twaka ku nga endla a anakanya leswaku ku huma exitolo xa kofi, xo xavisa swakudya, emakete kumbe kun’wana. Mimpfumawulo leyi a yi toloveleke yi engetela rungula leri a ri kumeke loko a khumba xo karhi.

Ku khumba: Francisco u ri: “Tintiho ta mina i mahlo ya mina.” “Mahlo” lawa ya yena ku nga tintiho ma nga ha katsa nhonga leyi a fambaka hi yona. Manasés loyi a velekiweke a nga voni naswona a dyondzeke ku famba hi nhonga loko a ha ri ntsongo, u ri: “Ndzi ku tiva kahle laha ndzi nga kona hi ku pfuniwa hi switwi swa mina leswin’wana ni ku tsundzuka naswona nhonga leyi ndzi yi tirhisaka yi ndzi pfuna ku famba hi le tlhelo ka xitarata.”

Munhu un’wana a ri karhi a hlaya magazini wa Xihondzo xo Rindza hi Braille — A ri karhi a hlaya *Xihondzo xo Rindza* xa Braille

Ku khumba ku tlhela ku pfuna vanhu vo tala lava feke mahlo leswaku va hlaya minkandziyiso ya Braille. Kahlekahle, masiku lawa swi tolovelekile leswaku munhu la nga voniki a kota ku tirhisa malunghiselelo yo tala leswaku a dyondza rungula ra le Bibeleni. Handle ka minkandziyiso ya Braille, ku ni rungula leri ngo yingiseriwa kunene ni rungula leri nga eka tikhompyuta. Hi ku pfuniwa hi leswi, munhu la nga voniki a nga kota ku dyondza Bibele ni minkandziyiso leyi sekeriweke eBibeleni.a

Malunghiselelo lawa ya moya ma endle leswaku Paqui ni nuna wa yena lava boxiweke laha henhla va kuma nchavelelo. Va tlhele va seketeriwa hi lava va khongelaka na vona, ku nga Timbhoni ta Yehovha ta kwalaho. Paqui u ri: “Sweswi hi hanya vutomi lebyinene.”

I ntiyiso leswaku ku va u nga voni swi nga vanga swiphiqo swo tala. Kambe loko vanhu va pfumelelana ni swiyimo ni ku langutana ni swiphiqo leswi hi ndlela leyinene, va kota ku hanya vutomi lebyinene!

a Timbhoni ta Yehovha ti kandziyisa rungula leri sekeriweke eBibeleni hi tindzimi to tlula 25 hi Braille.

A Ndzi Voni Kambe Ndzi Hanya Vutomi Byo Tsakisa

Marco Antonio i wanuna tlhelo tatana ni mulanguteri wa bindzu. U velekiwe a fe mahlo. U vulavurisane ni un’wana wa vatsari va Xalamuka! malunghana ni ntsako wakwe ni mintlhontlho leyi a langutaneke na yona.

U fambisa bindzu, xana u swi kotisa ku yini?

Entirhweni ndzi hlamula tinqingho, ndzi pfuna vaxavi ni vaxavisi ni ku yisa mali ebangi.

I yini leswi u tihungasaka ha swona?

Ndzi rhandza vuyimbeleri, bya ndzi phyuphyisa. Ndzi tlanga piyano, hambileswi swi tikaka hikuva a ndzi swi koti ku hlaya Braille ni ku tlanga piyano hi nkarhi wun’we ndzi tirhisa mavoko hinkwawo. Loko ndzi sungula ku chaya, ndzi hlaya hi voko ra xinene ivi ndzi chaya hi ra ximatsi. Ndzi chaya hi ku phindha-phindha, ndzi ri karhi ndzi cinca mavoko. Loko se ndzi tiva tinoto ta kona, ndzi tirhisa mavoko hinkwawo.

Xana u tshame u langutana ni swiphiqo swo karhi?

Loko ndza ha ri ntsongo, vatswari ni vamakwerhu, a va ndzi khathalela kahle onge hiloko ndzi vona. Hambiswiritano, minkarhi yin’wana a ndzi khuguriwa ivi ndzi wa, kambe ndzi hetelele ndzi kota ku endla swilo swo tala leswi vanhu lava vonaka va nga swi endlaka. Loko se ndzi kurile, ndzi karhatiwe hi leswi a ndzi nga ta swi kota ku chayela.

Sweswi ndzi wanuna tlhelo tatana, naswona ndzi ni ndyangu lowu wu ndzi rhandzaka, ndza wu khathalela na wona wa ndzi seketela. Jaha ra mina David, na rona ri velekiwe ri fe mahlo. Kambe ndzi ringeta ku n’wi vekela xikombiso lexinene. Ndzi lava a swi tiva leswaku loko a lehisa mbilu ni ku tiyimisela, a nga swi kota ku endla swilo swo tala.

Sweswi u ni mbyana leyi ku kongomisaka, ha yini u yi xavile?

Loko ndzi ri ni mbyana ya mina Dante, ndzi kota ku famba hi ku hatlisa naswona ndzi hlayisekile. Loko hi ya endhawini yo karhi ro sungula, nsati wa mina Loli loyi a vonaka wa hi heleketa mina na Dante leswaku hi tolovela ndlela. Eku sunguleni a swi ndzi tikela ku tshemba leswaku ndzi ta hlayiseka loko ndzi kongomisiwa hi mbyana. Kambe hi ku famba ka nkarhi ndzi sungule ku yi tshemba. Ku nga khathariseki leswi swi hi humelelaka yi endla ntirho wa yona. Kambe loko ndzi yi ntshunxa, yi tlanga ku fana ni timbyana tin’wana.

Leswi u nga un’wana wa Timbhoni ta Yehovha, u swi kota njhani ku hlaya Bibele?

Nkarhi lowu switirhisiwa swa vanhu lava feke mahlo a swi nga ri kona, Loli a a ndzi hlayela Bibele ni minkandziyiso leyi sekeriweke eBibeleni. A a ndzi pfuna swinene, naswona sweswo swi endle leswaku ndzi kota ku nyikela tinkulumo eminhlanganweni. Kambe, sweswi ndza swi kota ku tihlayela Bibele ni minkandziyiso ya Braille leyi sekeriweke eBibeleni. Ndzi tlhela ndzi kota ku nghena eka website ya Timbhoni ta Yehovha ya jw.org laha ndzi kotaka ku kopa rungula leri rhekhodiweke. Nakambe ndzi ni xitirhisiwa xa Braille lexi ndzi pfunaka ku hlaya leswi nga eka khompyuta ya mina. Xitirhisiwa lexi xi ni swinsimbana leswi endlaka maletere ya Braille. Swa hlamarisa hakunene!

Ndzi ri tlangela swinene lunghelo ro pfuneta eku humesiweni ka minkandziyiso ya Braille erhavini ra Timbhoni ta Yehovha ra le Spain eMadrid. Leswaku ku antswisiwa minkandziyiso ya Braille, lava va yi lunghiselelaka va pfuniwa hi swiringanyeto swa lava feke mahlo. Ndzi vula hi ku tiyiseka leswaku vamakwerhu lava hi gandzelaka swin’we va ndzi rhandza.

Xana wa swi rhandza ku va ni vanhu van’wana?

Ina, ngopfungopfu loko ndzi ri ni ndyangu wa mina ni Timbhonikulorhi leti ndzi chumayelaka na tona hi yindlu ni yindlu. Timbhonikulorhi ti ndzi khoma hi ndlela leyi ti khomaka munhu un’wana ni un’wana ha yona. Minkarhi yin’wana ta rivala leswaku a ndzi voni.

Ku chumayela swi ndzi endla ndzi tsakela ku bula ni vanhu hi switshembiso swo hlamarisa leswi nga eBibeleni. Hi xikombiso, Esaya 35:5 yi vula leswaku ehansi ka Mfumo wa Xikwembu, “mahlo ya lava nga voniki ma ta pfuriwa.” Loko Yesu Kreste a ha ri laha misaveni, u horise lava feke mahlo, ku nga xikombiso lexinene xa leswi nga ta endleka enkarhini lowu taka. (Matewu 15:30, 31) Ku fa mahlo ni ku lamala hinkwako, i swiphiqo swa nkarhinyana. Eparadeyisini laha misaveni, ku hava munhu la nga ta ku: ‘Ndza vabya kumbe ndzi lamarile’—Esaya 33:24; Luka 23:43.