Ndlela Yo Kuma Vanghana Va Ntiyiso

NTLHONTLHO

Hikwalaho ko pfuniwa hi thekinoloji, u nga tihlanganisa ni vanhu vo tala hi ndlela yo olova ku tlula leyi a yi tirhisiwa khale. Hambiswiritano, vunghana lebyi u nga na byona byi nga ha tikomba byi nga ri bya ntiyiso. Jaha rin’wana ri te: “Ndzi titwa onge vuxaka bya mina ni vanghana va mina byi nga hela. Kambe, tatana u ni vanghana lava a heteke malembe yo tala a ri na vona!”

Ha yini masiku lawa swi tika ku tiphina hi vunghana lebyi tekaka nkarhi wo leha ni lebyi nga ni xikongomelo?

LESWI U FANELEKE U SWI TIVA

Thekinoloji yi nga ha vanga xiphiqo lexi. Ku rhumela marungula, ti website to endla xinghana eka tona ni swin’wana swi endle leswaku swi tikomba onge swa koteka ku kondletela vuxaka u ri ekule. Mabulo lama khutazaka ma siviwe hi ku rhumelana marungula nkarhi ni nkarhi. Buku leyi nge Artificial Maturity yi ri: “A swa ha talanga ku va vanhu va vulavula va langutanile. Vadyondzi va heta nkarhi wo tala va ri eku rhumeleni ka marungula naswona va ni nkarhi wutsongo wo va ni van’wana.”

Minkarhi yin’wana, thekinoloji yi nga endla vanhu va titwa onge i vanghana lavakulu. Briana loyi a nga ni malembe ya 22 u ri: “Ndzi xiye leswaku minkarhi hinkwayo hi mina loyi ndzi rhangaka ndzi tsalela vanghana va mina ndzi va pfuxela. Hikwalaho, ndzi tshike ku va tsalela ndzi lava ku vona leswaku i vangani lava nga ta sungula va ndzi tsalela. Entiyisweni, a va ri vatsongo ngopfu. Kahlekahle van’wana a va nga ri vanghana va mina lavakulu hilaha a ndzi ehleketa hakona.”

Kambe, xana ku rhumelana marungula ni ku nghena eka ti website to endla xinghana a swi nge ku pfuni leswaku u vulavula ni vanhu mi tlhela mi tiyisa vuxaka bya n’wina? Swi nga pfuna, ngopfungopfu loko vuxaka bya n’wina byi nga ri bya ku hlangana ntsena eka Internet. Hambiswiritano, hakanyingi ti website to endla xinghana ti nga endla leswaku vanhu va tivana ntsena kambe va nga vi vanghana lavakulu.

LESWI U NGA SWI ENDLAKA

Kombisa vunghana bya ntiyiso. Bibele yi hlamusela munghana tanihi munhu loyi a “namarhelaka ku tlula makwavo.” (Swivuriso 18:24) Xana yoloye i munghana loyi u n’wi lavaka? Xana na wena u tano? Leswaku u kuma tinhlamulo ta swivutiso leswi, tsala timfanelo tinharhu leti u lavaka munghana wa wena a va na tona. Tlhela u tsala tin’wana tinharhu leti u nga ta tikombisa. Tivutise: ‘Eka vanhu lava ndzi bulaka na vona eka ti website to endla xinghana, i vangani lava kombisaka timfanelo leti ndzi ti lavaka eka munghana? Hi tihi timfanelo leti vanghana volavo va vulaka leswaku ndza tikombisa?’—Nawu wa Bibele: Vafilipiya 2:4.

Rhangisa Swilo Swa Nkoka. Vunghana bya le ka Internet hakanyingi byi titshege hi swilo leswi fanaka leswi vanhu va swi tsakelaka. Hambiswiritano, ku va ni timfanelo leti fanaka i swa nkoka ngopfu ku tlula ku rhandza swilo leswi fanaka. Leanne loyi a nga ni malembe ya 21 u ri: “A ndzi na vanghana vo tala, kambe lava ndzi nga na vona va ndzi endla ndzi lava ku va munhu wo antswa.”—Nawu wa Bibele: Swivuriso 13:20.

Tihumese u tihlanganisa ni vanhu van’wana. Loko u vulavula ni munhu mi langutanile, u nga kota ku twa ndlela leyi a vulavulaka ha yona, ndlela leyi xikandza xakwe xi langutekaka ha yona ni ku tshukatshuka ka miri wakwe.—Nawu wa Bibele 1 Vatesalonika 2:17.

Tsala papila. Swi nga ha languteka swi hundzeriwe hi nkarhi kambe papila ri rhumela rungula leri kombisaka leswaku u khathala swinene hi munhu yoloye. Namuntlha ku tinyika nkarhi wolowo swa kala hikuva vanhu va tshama va khomekile hi mintirho yo hambanahambana. Hi xikombiso, ebukwini yakwe leyi nge Alone Together, Sherry, u tsale hi jaha leri vulaka leswaku a ri tsundzuki ri tshame ri tsaleriwa papila. Loko ri vulavula hi nkarhi lowu vanhu a va ha tsalelana mapapila, ri ri: “Ndza yi tsundzuka minkarhi yoleyo hambileswi a ndzi nga si va kona.” Ha yini u nga tirhisi endlelo leri ra khale ku tikumela vanghana?

Leswi u faneleke u swi tsundzuka: Vunghana bya ntiyiso byi katsa swo tala ku tlula ku tshamela ku vulavurisana. Byi lava leswaku wena ni munghana wa wena mi kombisana rirhandzu, ku twisisa, ku lehiselana mbilu ni ku rivalelana. Timfanelo leti, hi ku famba ka nkarhi ti endla leswaku vunghana byi vuyerisa. Kambe a swi olovi ku tikombisa loko mi vulavula ntsena eka Internet.