Dyondzo 24

Ku Yisa Nyingiso eBibeleni

1, 2. Ha yini hi fanele ku kongomisa vayingiseri va hina eBibeleni?

¹ Ku navela ka hina evutirhelini i ku yisa nyingiso wa un’wana ni un’wana eRitweni ra Xikwembu, Bibele. Yi ni rungula leri hi ri chumayelaka, naswona hi lava leswaku vanhu va xiya leswaku leswi hi swi vulaka a ho tisungulela hi hexe kambe swi huma eka Xikwembu. Vanhu lava rhandzaka Xikwembu va yi tshemba Bibele. Loko va hlayeriwa yona, va yingisa ivi va amukela ndzayo ya yona. Kambe loko va tikumela tikopi ta vona ta Bibele ivi va ti hlaya hi voxe, ku tsakela ka vona ka engeteleka. Hikwalaho, evutirhelini bya nsimu, loko swiyimo swi pfumela, i vutlhari ku khutaza n’wini wa yindlu ku teka kopi yakwe ya Bibele ivi a languta matsalwa kun’we na wena. Hi laha ku fanaka, eminhlanganweni ya bandlha, loko hinkwavo va khutaziwa ku tirhisa Tibibele ta vona, lavantshwa va ta swi xiya hi ku olova leswaku i xihlovo xa vupfumeri bya hina, naswona hinkwavo va ta pfuneka eka xikhutazo lexi engetelekeke xo vona hi mahlo ya mianakanyo.

² Hikwalaho, u ta va ni ntsako lowukulu eku hetisiseni ka xikongomelo xa wena eku vulavuleni loko laha swi kotekaka kona vayingiseri va wena va landzela ku hlaya ka wena tindzimana ta Matsalwa eTibibeleni ta vona vini. Loko va endla tano kumbe e-e swi ta titshega swinene hi loko u va nyika xikhutazo lexinene. Leswi hi swona leswi ku vulavuriwaka ha swona eka xiphephana xa wena xa Ndzayo ya Nkulumo eka “Vayingiseri va khutaziwa ku tirhisa Bibele.”

3, 4. Leswi hi nga swi endlisa ku yini hi laha ku humelelaka?

³ Hi xirhambo. Yin’wana ya tindlela to antswa i ku yisa xirhambo lexi kongomeke eka vayingiseri xo tirhisa Bibele; tirhelo leri ri tirhisiwa nkarhi na nkarhi. Nkarhi wun’wana vuyelo lebyi fanaka byi nga kumiwa hi ku vula ntsena laha tindzimana ti kumekaka kona u nga si ti hlaya; kumbexana hi ndlela leyi: “Kutani loko hi hlaya 2 Timotiya 3:1-5, ehleketa hi swiyimo leswi nga endhawini leyi.” Kutani, loko u pfula ndzimana, halahala ku vona loko vayingiseri va amukela xirhambo xexo. Hakanyingi na vona va ta sungula ku languta ndzimana.

⁴ Swi le ka xivulavuri ku hlawula tindzimana leti xi lavaka ku ti kandziyisa hi ku pfumelela vayingiseri va ti languta, loko ti ri kona. Languta vayingiseri va wena. Tsakela ku vona loko va fambisana na wena. Hambi loko hi swivangelo swo karhi u boheka ku nyikela nkulumo yo hlaya, hakanyingi u nga tamela matsalwa-nkulu hi ndlela leyi vayingiseri va nga ta fambisana na wena eTibibeleni ta vona.

5, 6. Hlamusela leswaku ha yini swi ri swa nkoka ku nyika vayingiseri nkarhi wo kuma matsalwa lawa hi kunguhataka ku ma hlaya.

⁵ Hi ku pfumelela nkarhi wo kuma ndzimana. Ku vula tsalwa ntsena a swi enelanga. Loko u ri hlaya ivi u hundzela eka rin’wana vayingiseri va nga si ri kuma, eku heteleleni va ta lan’wa ivi va tshika. Xiya vayingiseri va wena, naswona loko vunyingi byi yi kumile ndzimana, kutani yi nga hlayiwa.

⁶ Hakanyingi i vutlhari ku vula ndzimana ya wena emahlweni ka ku hlaya ka wena loku kunguhatiweke leswaku nkarhi wa nkoka wu nga lahleki hikwalaho ka ku yima nkarhi hi ku phindha-phindha kumbe ku hlamusela mhaka leyi nga riki ya nkoka yo “fambisa nkarhi” loko vayingiseri va ha lavana ni ndzimana. Hambi swi ri tano, laha ku yima loku faneleke ka laveka. Hi tlhelo rin’wana, loko ku tshaha ku vuriwe ka ha ri emahlweni loko u tivisa ndzimana, u fanele ku tsundzuka leswaku swin’wana swa swilo leswi u swi vulaka swi nge landzeleriwi hi ku helela. Kutani emhakeni yo tano swilo leswi yelanaka ni bulo ra le mahlweni swi ta fanela ku hlamuseriwa tsalwa ri nga si vuriwa.

**********

7-18. I maendlelo wahi lama nga tirhisiwaka ku tivisa tindzimana ta Matsalwa hi laha ku humelelaka?

⁷ Matsalwa lama tirhisiwaka enkulumeni ma tala ku va tinhla-nkulu ta nkulumo. Tinhlamuselo ti titshege hi tindzimana leti. Kutani, leswaku ti ta seketela nkulumo ku fikela kwihi, swi titshege hi ndlela leyi ti tirhisiwaka ha yona hi laha ku humelelaka. Kutani mhaka leyi nge “Matsalwa ma nghenisiwa kahle,” leyi kombisiweke eka xiphephana xa wena xa Ndzayo ya Nkulumo, i ya nkoka ku yi xiya.

⁸ Ku ni tindlela to hambana-hambana leti ndzimana ya Tsalwa yi nga tivisiwaka, yi hlayiwa ni ku tirhisiwa ha tona. Hi xikombiso, nkarhi wun’wana xingheniso xa ndzimana a xi yisi ntsena eku hlayeni kambe xi tlhela xi kombisa ku tirhisiwa ka yona, leswaku ku hlayiwa hi koxe ku kandziyisa kumbe ku namarhela yinhla ntsena. Hi tlhelo rin’wana, tindzimana tin’wana hi tona ti tivulavulelaka loko ku ri hava rito ra xingheniso leri vuriwaka, tanihi le masungulweni ya nkulumo.

⁹ Ku dyondza ndlela yo nghenisa matsalwa hi laha ku humelelaka, xiya leswi swivulavuri leswi nga ni ntokoto swi endlaka swona. Ringeta ku vona tindlela to hambana leti matsalwa ma nghenisiwaka ha tona. Xiya ku humelela ka tona. Loko u lunghiselela tinkulumo ta wena, xiya ka ha ri emahlweni leswi ndzimana yi nga ta swi hetisisa, ngopfu-ngopfu loko yi ri ndzimana-nkulu ya yinhla-nkulu. Hlela xingheniso xa yona hi vukheta leswaku yi ta tirhisiwa hi ndlela ya ku tihlamusela hi yoxe. Hi leswi swiringanyeto swi nga ri swingani:

¹⁰ Xivutiso. Swivutiso swi lava tinhlamulo. Swi tlhontlha mianakanyo. Pfumelela ndzimana ni ku tirhisiwa ka yona swi humesa nhlamulo. Hi xikombiso, loko ku buriwa hi mpompelo wa ngati u nga ha va u nghenisa Mintirho 15:28, 29, endzhaku ko va u hlamusele ku siveriwa hi ku ya hi Matsalwa ya Xiheveru. U nga ha tivisa ndzimana hi ku vutisa, “Kambe ku siveriwa loku ka va boha Vakriste ke? Xiya nawu lowu tiyeke wa huvo leyi fumaka ya bandlha ro sungula loko va susumetiwa hi moya lowo kwetsima.”

¹¹ Nhlamuselo kumbe nsiya wa nawu swi fanele ku sekeriwa hi ndzimana leyi tivisiweke. Hi xikombiso, eka nkulumo leyi vulavulaka hi mahanyelo lama nga lavekiki u nga ha ku: “Hambi ku ri ku hlawula ka hina vanakulobye i nchumu wa nkoka eka leswi langutelo ra hina ri nga ha vaka xiswona eka leswinene ni leswo biha.” Kutani u nga hlaya marito ya Pawulo eka 1 Vakorinto 15:33 tanihi xiseketeri xa nhlamuselo ya wena.

¹² Ku tshaha Bibele tanihi xisekelo. Ngopfu-ngopfu eka tindzimana leti seketelaka letikulu, u nga ha ku: “Xiya leswi Rito ra Xikwembu ri swi vulaka eyinhleni leyi.” Lowu i nsusumeto lowu eneleke wo languta endzimaneni hi tinghitsi naswona u nyikela xivangelo lexi twalaka xo yi tirhisa.

¹³ Xirhalanganya. Eka nkulumo leyi vulavulaka hi “tihele” u nga ha ku: “Loko munhu a fanele ku xaniseka eka malangavi lama nga heriki ya ndzilo, sweswo swi ta vula leswaku u fanele a hanya loko a file. Kambe xiya leswi Eklesiasta 9:5, 10 yi swi vulaka.”

¹⁴ Ku hlawula xin’we eka leswo tala. Loko xivutiso lexi kongomeke kumbe xiphiqo swi nonon’hwa ngopfu eka vayingiseri vo karhi, nyikela tinhlamuselo to hlayanyana ivi u pfumelela ndzimana ni ku tirha ka yona swi nyikela nhlamulo. Loko u vulavula ni Mukhatoliki u nga ha lava ku tirhisa Matewu 6:9 ku kombisa loyi xikhongelo xi faneleke ku kongomisiwa eka yena hi laha ku faneleke. Xivutiso lexi kongomeke kumbe xirhalanganya xi nga ha susa mianakanyo ya n’wini wa yindlu eka tlhelo leri hoxeke, kutani u nga ha ku: “Ku ni mianakanyo yo tala emhakeni ya leswaku i mani loyi hi faneleke ku n’wi khongela. Van’wana va ri i Mariya, van’wana va ri hi un’wana wa ‘vakwetsimi,’ kambe van’wana va ri hi fanele ku khongela Xikwembu ntsena. Leswi hi leswi Yesu a swi vuleke.”

¹⁵ Xisekelo xa matimu. Loko u ta tirhisa Vaheveru 9:12 eka nkulumo leyi vulavulaka hi nkutsulo ku kombisa leswaku Yesu, hi ku nyikela ngati yakwe, “u hi kumele nkutsulo lowu nga heriki,” u nga ha kuma swi ri swa nkoka ku rhanga u nyikela nhlamuselo yo koma ya “xivandla xo kwetsima” etabernakeleni, leyi Pawulo a kombisaka leswaku yi fanekisela xivandla lexi Yesu a ngheneke eka xona u nga si hlaya ndzimana.

¹⁶ Mongo wa kona. Nkarhi wun’wana maandlalelo ya tsalwa hi laha ma hlamuseriwaka ha kona eka tindzimana leti ri rhendzeleke ma pfuna eku tiviseni ka tsalwa. Hi xikombiso, eku tirhiseni ka wena tsalwa ra Luka 20:25 ku kombisa leswi swi vulaka swona ku “nyikani Khezari leswi nga swa Khezari,” u nga ha kuma mpfuno hi ku hlamusela ku tirhisa ka Yesu mali ya nsimbhi leyi a yi ri ni nhlamuselo ya Khezari, tanihi leswi mhaka yi hlamuseriwaka hi mongo.

¹⁷ Nkatsakanyo. Kavula, minkatsakanyo ya matirhelo lawa ya koteka na yona naswona hakanyingi ya vuyerisa.

¹⁸ Xingheniso xa tsalwa xi fanele ku pfuxa ku langutela loku tsakisaka ko kongomisa nyingiso loko ndzimana yi hlayiwa, naswona xi fanele xi yisa nyingiso eka xivangelo xa wena xo tirhisa ndzimana yoleyo.

19, 20. Xana hi nga swi vonisa ku yini loko hi pfuxe ku langutela endzimaneni leyi hi yi vuleke?

¹⁹ Ku langutela matsalwa ku pfuxiwa. U nga swi tivisa ku yini leswaku u pfuxe ku langutela ndzimana? Ngopfu-ngopfu hi ku languteka ka vayingiseri, kambe ni hi ndlela leyi u tivisaka ndzimana ha yona. Loko vayingiseri vo siyiwa empfhukeni hikwalaho ko tsandzeka ku hlaya ndzimana endzhaku ko yi tivisa, kumbe loko u siya xivutiso xi nga hlamuriwanga eka xingheniso xa wena, u nga tiyiseka leswaku u ku pfuxile ku tsakela endzimaneni. Kavula, xingheniso xi fanele xi pfumelelana ni mhaka kun’we ni ndzimana leyi nga tivisiwa. Kutani ndzimana hi yoxe kumbe ku tirhisiwa loku landzelaka ku fanele ku hlamula xivutiso lexi xingheniso xi xi siyeke xi nga hlamuriwanga.

²⁰ Xingheniso xa ndzimana xi nga ha fanisiwa ni mpfumawulo wa nanga lowu rhangelaka xitiviso. Muhaxi a nga tinyiketeli ku tlanga khonsati hinkwayo. Ku ri na sweswo, mpfumawulo lowu nyanyulaka wa nanga yakwe wu yisa ku lava ku tiva ni nyingiso hinkwawo eka xitiviso. Loko yi tivisiwe hi ndlela leyi, ndzimana ya wena leyi u yi hlawuleke yi ta yingiseriwa hi ntsako ni ku va ni mpfuno lowukulu.

21. Ha yini hi fanele ku yisa nyingiso eka xivangelo xa hina xo tirhisa ndzimana?

²¹ Nyingiso wu yisiwa eka xivangelo xo tirhisa ndzimana. Hambi leswi xingheniso xa ndzimana xi nga ha siyaka xivutiso xi nga hlamuriwanga, xa ha fanele ku nyikela xivangelo xo karhi xo kombisa leswaku ha yini ndzimana yi ri leyi faneleke naswona yi faneriwa hi nyingiso lowu heleleke. Hi xikombiso, eka bulo ra misava tanihi kaya ra munhu leri nga heriki, u nga ha va u lunghiselele ku tirhisa Nhlavutelo 21:3, 4. Swin’we ni nhlamuselo ya wena yo rhanga u nga ha ku: “Sweswi eka ndzimana leyi landzelaka, Nhlavutelo 21:3, 4, xiya ndhawu leyi vuako bya Xikwembu byi nga ta va eka yona loko nxaniseko ni rifu swi nga ha ri kona.” A wu pfuxanga ku langutela hi ku siya nchumu wo karhi ntsena leswaku ndzimana yi wu paluxa, kambe u tlhele u yisa nyingiso exiphen’wini xa nkoka xa ndzimana ya wena, leyi u nga yi tirhisaka hi ku olova eka bulo ra wena endzhaku ko hlaya ndzimana. Hi ku kongomisa xisweswo nyingiso eka leswi khomiweke hi tsalwa, u kandziyisa nkoka wa Rito ra Xikwembu.