Ku Nghenisa Matsalwa Hi Mfanelo

MATSALWA ma veka xisekelo xa leswi hi dyondzisiwaka swona eminhlanganweni ya hina ya vandlha. Tindzimana ta Bibele nakambe i ta nkoka swinene eka leswi hi swi vulaka entirhweni wa nsimu. Kambe ku pfuna ka tona ebulwini hakanyingi swi titshege hi ndlela yo karhi hi mukhuva lowu ti nghenisiwaka ha yona ebulwini ra kona.

Mhaka a hi ku vula tsalwa ntsena ivi u kombela un’wana leswaku a ri hlaya na wena. Loko u tirhisa tsalwa, ringeta ku fikelela tipakani timbirhi: (1) Endla leswaku muyingiseri a ri langutela hi mahlo-ngati, kutani u (2) kombisa xivangelo xa ku tirhisa tsalwa ra kona. Tipakani leti ti nga fikeleriwa hi tindlela to hambana-hambana.

Vutisa Xivutiso. Sweswo swa pfuna swinene loko vayingiseri va wena va nga tiyiseki hi nhlamulo. Ringeta ku vutisa xivutiso xa wena hi ndlela leyi pfunaka vanhu leswaku va anakanya. Yesu u endle tano. Loko Vafarisi va ya eka yena etempeleni kutani va ringa matwisiselo yakwe ya Matsalwa emahlweni ka vanhu, Yesu u va vutise a ku: “Xana mi ehleketa yini hi Kreste? Xana i n’wana wa mani?” Vona va hlamule va ku: “I n’wana wa Davhida.” Hiloko Yesu a va vutisa a ku: “Kutani ke, swi endlekisa ku yini leswaku loko Davhida a huhuteriwile a n’wi vitana ‘Hosi’?” Kutani a ya emahlweni a tshaha Pisalema 110:1. Vafarisi va nambe va pfala nomu. Kambe ntshungu wu yingise Yesu hi ntsako.—Mat. 22:41-46.

Entirhweni wa nsimu, u nga tirhisa swivutiso swa xingheniso swo tanihi leswi landzelaka: “Mina na wena hi na mavito. Xana Xikwembu xona xi na rona vito? Nhlamulo hi nga yi kuma eka Pisalema 83:18.” “Xana ku ta pfuka ku ve ni mfumo wun’we lowu nga ta fuma vanhu hinkwavo? Xiya ndlela leyi xivutiso lexi xi hlamuriwaka ha yona eka Daniyele 2:44.” “Xana Bibele hakunene ya vulavula hi swiyimo leswi nga kona esikwini ra hina? Teka leswi vuriwaka eka 2 Timotiya 3:1-5 u swi ringanisa ni swiyimo leswi u swi toloveleke.” “Xana ku xaniseka ni rifu swi ta kala swi hela? Nhlamulo ya Bibele yi nga kumeka eka Nhlavutelo 21:4, 5.”

Loko u nyikela nkulumo, matirhiselo lamanene ya swivutiso loko u nghenisa matsalwa ma nga khutaza vayingiseri va wena ku va ni vonelo rin’wana hi matsalwa ya kona, hambiloko va ma toloverile. Kambe xana va ta endla tano? Sweswo swi nga titshega hi loko swivutiso leswi u swi tlakusaka swi va khumba hakunene kumbe e-e. Hambiloko mhaka ya nkulumo yi va khumba vayingiseri, mianakanyo ya vona yi nga tsendzeleka loko u hlaya tindzimana leti va ti tweke ko tala. Leswaku yi nga tsendzeleki, u fanele u ehleketisisa swinene ha swona, leswaku nkulumo ya wena yi ta hanya.

Vula Mhaka Leyi Lavaka Ntlhantlho. U nga ha vula mhaka leyi lavaka ntlhantlho kutani u yisa nyingiso eka tsalwa leri khumbaka ntlhantlho wa kona. U nga endli leswaku vayingiseri va langutela ku kuma leswi tlulaka leswi va nga ta kuma swona hakunene. Hakanyingi tsalwa ri nyikela ntlhantlho wo karhi ntsena. Kambe loko u hlaya ndzimana, u nga kombela vayingiseri va xiya vukongomisi lebyi ri byi nyikelaka malunghana ni ntlhantlho wa kona.

Hi ndlela leyi fanaka, u nga hlamusela nsinya wa nawu wa mahanyelo lamanene, ivi u tirhisa rungula ra Bibele ku kombisa vutlhari bya ku wu namarhela. Loko tsalwa ro karhi ri ri ni tinhla timbirhi (kumbe ku tlula) leti fambisanaka ni mhaka leyi ku vulavuriwaka ha yona, swivulavuri swin’wana swi kombela vayingiseri leswaku va xiya tinhla ta kona. Loko mhaka leyi lavaka ntlhantlho yi va nonon’hwela swinene vayingiseri van’wana, u nga va pfuna ku kuma ntlhantlho wa kona hi ku nyikela tinhlamulo to talanyana kambe u tshika ndzimana ni matirhelo ya yona swi nyikela nhlamulo leyi nga yona.

Kombisa Leswaku Mhaka Ya Wena Yi Sekeriwe eBibeleni. Loko u swi kotile ku kokela mianakanyo ya vayingiseri emhakeni ya wena, u tlhela u vula ndlela yin’we kumbe ku tlula leyi van’wana va langutaka mhaka ya kona ha yona, u nga nghenisa tsalwa hi ku: “Xiya leswi Rito ra Xikwembu ri vulaka swona emhakeni leyi.” Leswi swi ta kombisa leswaku mhaka leyi u nga ta yi hlaya ku na laha yi sekeriweke kona.

Yehovha u tirhise vanhu vo kota Yohane, Luka, Pawulo na Petro leswaku va tsala swiyenge swa Bibele. Kambe vona a vo va vatsari ntsena; Yehovha hi yena Musunguri wa yona. Ngopfu-ngopfu loko hi vulavula na vanhu lava nga riki swichudeni swa Matsalwa yo Kwetsima, ku endla xingheniso xa matsalwa hi marito lama nge “Petro u tsale a ku” kumbe “Pawulo u te” a swi nge vi na matimba ku fana ni xingheniso lexi kombaka leswaku rungula ro tano i rito ra Xikwembu. I swa nkoka leswi minkarhi yin’wana Yehovha a byeleke Yeremiya leswaku a sungula swiviko swakwe hi marito lama nge: “Twanani rito ra Yehovha.” (Yer. 7:2; 17:20; 19:3; 22:2) Hambi hi tirhisa vito ra Yehovha loko hi nghenisa matsalwa kumbe a hi ri tirhisi, loko hi nga si gimeta bulo ra hina hi fanele hi ringeta ku komba leswaku leswi nga eBibeleni i rito ra yena.

Xiya Mongo Wa Tsalwa. U fanele u xiya mongo loko u lava ndlela ya ku nghenisa tsalwa. Minkarhi yin’wana u ta vula mongo wa kona hi ku kongoma; kambe mongo wu nga khumba leswi u swi vulaka, hi tindlela tin’wana. Hi xikombiso, xana u nga nghenisa marito ya Yobo la chavaka Xikwembu hi ndlela leyi a wu ta ma nghenisa ha yona marito lama vuriweke hi un’wana wa vachaveleri vakwe va mavunwa? Buku ya Mintirho yi tsariwe hi Luka, kambe u tshaha marito ya Yakobo, Petro, Pawulo Filipi, Stefano ni tintsumi, kun’we ni marito ya Gamaliyele ni Vayuda van’wana lava a va nga ri Vakreste. Xana u ta ku leswi u swi tshahaka swi vuriwe hi mani? Hi xikombiso, tsundzuka leswaku a hi tipisalema hinkwato leti qambhiweke hi Davhida, naswona Solomoni a nga yi tsalanga hinkwayo buku ya Swivuriso. Nakambe swa pfuna ku tiva leswaku mutsari wa Bibele a a vulavula na vamani naswona kahle-kahle a a vulavula ha yini.

Tirhisa Rungula Ra Xisekelo. Leswi swi pfuna ngopfu loko u kota ku komba leswaku swiyimo leswi a swi ri kona enkarhini wolowo wa rungula ra Bibele swi fana ni leswi u swi hlamuselaka. Minkarhi yin’wana rungula ra xisekelo i ra nkoka leswaku u twisisa ndzimana yo karhi. Hi xikombiso, loko u tirhisa Vaheveru 9:12, 24 eka nkulumo leyi vulavulaka hi nkutsulo, loko u nga si hlaya tindzimana leti, u nga swi kuma swi pfuna ku rhanga hi ku hlamusela kamara ra le mpfungwe etabernakeleni, leri matsalwa ma kombaka leswaku ri fanekisela ndhawu leyi Yesu a ngheneke eka yona loko a tlhandlukela etilweni. Kambe u nga nghenisi rungula ra xisekelo ro tala ngopfu lerova ndzimana leyi u lavaka ku yi hlaya yi sala yi nga ha ngheni kahle.

Leswaku u antswisa ndlela leyi u nghenisaka matsalwa ha yona, xiya leswi swivulavuri leswi nga ni ntokoto swi endlaka swona. Xiya tindlela to hambana-hambana leti swi ti tirhisaka. Kambisisa mukhuva lowu tindlela to tano ti humelelaka ha wona. Loko u lunghiselela tinkulumo leti u nga ta ti nyikela, kumisisa matsalwa-nkulu, kutani u anakanyisisa hi leswi tsalwa ha rin’we ri faneleke ri swi hetisisa. Kunguhata kahle leswaku tsalwa ha rin’we u ta ri nghenisa njhani, leswaku ri tirhisiwa hi ndlela leyi humelelaka swinene. Endzhaku, ndlandlamuxa rungula ra wena u nghenisa ni matsalwa hinkwawo lawa u nga ta ma tirhisa. Loko xiyenge lexi xa ndlela leyi u nyikelaka nkulumo ha yona xi ya xi antswa, u ta va u yisa nyingiso lowukulu eRitweni ra Xikwembu.