Ndzima 23
Tshamani Mi Ri Karhi Mi Tsundzuka Siku Ra Yehovha
1. (a) Loko u sungula ku twa leswaku ku kutsuriwa emaxangwini ya mafambiselo lawa ya khale ku tshinele, xana u titwise ku yini? (b) Hi swihi swivutiso leswi hi faneleke hi swi kambisisa malunghana na leswi?
ASWI kanakanisi leswaku xin’wana xa swilo swo rhanga leswi u swi dyondzeke eka dyondzo ya wena ya Bibele, a ku ri leswaku ku kutsuriwa emaxangwini ya vutomi, eka mafambiselo ya sweswi ya swilo, ku tshinele. (Lk. 21:28) U kote ku xiya leswaku xikongomelo xa Xikwembu hi leswaku misava hinkwayo yi va Paradeyisi. Vugevenga, nyimpi, vuvabyi ni rifu a swi nge he vi kona, naswona hambi varhandziwa lava feke va ta tlhela va hanya. Mawaku ntshembo lowu tsakisaka swonghasi! Ndlela leyi leswi hinkwaswo swi tshineleke ha yona yi kandziyisiwe hi vumbhoni bya leswaku vukona bya Kreste lebyi nga vonakiki tanihi Hosi leyi fumaka byi sungule hi 1914 C.E. naswona ku sukela enkarhini wolowo a hi ri emasikwini ya makumu ya misava leyi yo biha. Xana vutomi bya wena byi hundzukile hikwalaho ka vutivi lebyi? Xana mahanyelo ya wena hakunene ma kombisa leswaku u ni ntshembo wa leswaku “siku ra Yehova” ri kusuhi?
2. (a) Xana “siku ra Yehova” ri ta fika rini? (b) Leswi Yehovha a nga ri boxangiki ‘siku ni nkarhi,’ swi pfune hi ndlela yihi?
2 Matsalwa ma swi veka erivaleni leswaku “rixaka” leri voneke ku sungula ka vukona bya Kreste ri ta tlhela ri vona “siku ra Yehova le’rikulu” leri a nga ta avanyisa hinkwavo lava endlaka vubihi. (Mt. 24:34; Sof. 1:14–2:3) “Rixaka” rero sweswi se ri kurile hi malembe. Kambe Bibele a yi ri boxi siku leri Yesu Kreste a nga ta ta ha rona tanihi muavanyisi la rhumiweke hi Yehovha, ehenhla ka mafambiselo ya Sathana ya la misaveni. Yesu u te: “Loko ri ri siku ra kona ni nkarhi wa kona, a ku na loyi a swi tivaka, hambi ti ri tintsumi ta le tilweni, hambi a ri N’wana, swi tiviwa hi Tatana ntsena.” (Mar. 13:32) Leswi swi ve ni mpfuno lowukulu swinene. Hi ndlela yihi? Swi pfune ku yimbula swilo leswi nga etimbilwini ta vanhu. Loko van’wana va nga n’wi rhandzi Yehovha, hakanyingi va tala ku tlhentlhisa “siku” ra yena emianakanyweni ya vona kutani va hundzukela eka swilo leswi vonakaka leswi rhandziwaka hi timbilu ta vona. Lava rhandzaka Yehovha hi xiviri ni lava kombisaka sweswo hi ku n’wi tirhela hi moya-xiviri hinkwawo, ku nga khathariseki leswaku makumu ya mafambiselo lawa yo biha ma fika rini, hi vona ntsena lava a va amukelaka tanihi malandza yakwe. Vanhu lava ngo kufumela kunene kumbe lava nga ni mianakanyo yimbirhi a va amukeleki eka Xikwembu ni N’wana wa xona.—Nhlav. 3:16; Ps. 37:4; 1 Yoh. 5:3.
3. Xana Yesu u vule yini ku hi tsundzuxa emhakeni leyi?
3 Hi rito ro tsundzuxa lava rhandzaka Yehovha, Yesu u te: “Tlharihani mi hiteka, hikuva a mi tivi leswaku nkarhi wu ta va rini.” (Mar. 13:33-37) U hi khutaza leswaku hi nga tshuki hi tikarhata ngopfu hi swakudya ni swakunwa kumbe “ku vilela hi swa vutomi lebyi,” lerova hi rivala nkoka wa nkarhi lowu.—Lk. 21:34-36; Mt. 24:37-42.
4. Hi laha Petro a hlamuseleke ha kona, xana “siku ra Yehova” ri ta tisa yini?
4 Endzhakunyana, muapostola Petro u laye hinkwavo lava nga ni ripfumelo ra ntiyiso leswaku va ‘rindza ni ku tshama va ri karhi va tsundzuka vukona bya siku ra Yehovha, leri ha rona matilo ma nga ta tshwa endzilweni ni swilo swi nga ta n’oka hi ku hisa lokukulu.’ Ku tshinela ka “siku ra Yehova” i mhaka leyi ni un’we wa hina a nga fanelangiki a yi tekela ehansi. Matilo lama vonakaka lama nga tihulumendhe swin’we ni vanhu vo biha, ku nga ri khale swi ta siviwa hi “matilo lamantshwa ni misava leyintshwa” leswi endliweke hi Xikwembu, naswona ‘swilo’ hinkwaswo leswi yelanaka ni mafambiselo ya sweswi ya misava—langutelo ra yona ra vutianakanyi, mahanyelo ya yona lama thyakeke ni ku rhandza swilo leswi vonakaka—swi ta herisiwa hi ku hisa loku lovisaka ka “siku ra Yehova.” (2 Pet. 3:10-13) Hi fanele hi tshama hi xalamukile, hi tiva leswaku swiendlakalo leswi swa misava leswi tsemaka nhlana, swi nga sungula rini na rini.—Mt. 24:44.
TSHAMA U XALAMUKELE SWIENDLAKALO LESWI HETISISAKA XIKOMBISO
5. (a) Nhlamulo ya Yesu eka xivutiso lexi tsariweke eka Matewu 24:3, yi tirhe ku fikela kwihi eka mafambiselo ya Xiyuda? (b) Hi swihi swiyenge swa nhlamulo yakwe leswi tirhaka eka swiendlakalo leswi sukelaka eka 1914 C.E. ku ya emahlweni?
5 Ngopfu-ngopfu enkarhini lowu hi hanyaka eka wona, hi fanele hi tolovelana kahle ni vuxokoxoko bya xifaniso lexi hlanganeke lexi funghaka ‘masiku ya makumu,’ kumbe ‘makumu ya mafambiselo ya swilo.’ Leswaku hi twisisa xifaniso lexi kahle, hi fanele hi tsundzuka leswaku loko Yesu a hlamula xivutiso xa vadyondzisiwa vakwe hi laha xi tsariweke ha kona eka Matewu 24:3, swin’wana swa leswi a nga swi vula swi tirhe eku heleni ka mafambiselo ya Xiyuda eka lembe xidzana ro sungula, kambe xiphemu lexikulu xi tirhe endzhaku ka sweswo. Leswi a swi hlamuseleke eka ndzimana 4 ku ya eka 22 swi hetisekilenyana exikarhi ka 33 na 70 C.E. Kambe ku hetiseka lokukulu ka vuprofeta lebyi ku le sikwini ra hina naswona byi kombisa nkarhi wo sukela eka 1914 C.E. tanihi nkarhi wa ‘vukona bya Kreste ni wa ku hela ka mafambiselo ya swilo.’ (Kun’we na Marka 13:5-20 na Luka 21:8-24) Matewu 24:23-28 yi kombisa leswi a swi ta endleka ku sukela hi 70 C.E. ku ya fika enkarhini wa vukona bya Kreste. Marka 13:21-23.
6. (a) Ha yini hi fanele hi xalamukela ndlela leyi swiendlakalo swa sweswi swi hetisisaka “xikombiso” ha yona? (b) Hlamula swivutiso leswi nga emakun’wini ya ndzimana leyi ku kombisa ndlela leyi “xikombiso” xi hetisisiweke ha yona ku sukela hi 1914.
6 Hina vini hi fanele hi xiyaxiya swiendlakalo swa sweswi leswi hetisisaka “xikombiso.” Ku yelanisa swiendlakalo leswi ni vuprofeta bya Bibele swi ta hi pfuna leswaku hi tshama hi ‘tsundzuka’ siku ra Yehovha. Swi ta tlhela swi hi pfuna leswaku hi hiseka loko hi tsundzuxa van’wana hi ku tshinela ka “siku ra ku tirihisela ka Šikwembu.” (Esa. 61:1, 2) U ri karhi u ri ni swikongomelo leswi emianakanyweni, kambisisa swiphemu leswi landzelaka swa “xikombiso.”
Xana mhaka ya ku va ‘tiko ri pfukela tiko rin’wana ni mfumo wu pfukela mfumo wun’wana’ yi hetiseke njhani hi laha ku xiyekaka ku sukela hi 1914 C.E.? I yini swin’wana leswi endlekeke etin’hwetini ta sweswinyana, leswi hoxaka xandla eka ku hetiseka loku?
Ku pfumaleka ka swakudya ku yi khumbe ku fikela kwihi misava, ku nga khathariseki vutivi bya sayense bya lembe xidzana ra vu-20?
Xana ku ve ni ku hambana ko karhi eka minkarhi leyi ku tsekatseka ka misava ku humeleleke hi ku phindha-phindha ha yona ku sukela hi 1914 C.E.?
Hi 1918 hi wihi ntungu lowu dlayeke vanhu vo tala ku tlula lava feke eka nyimpi ya misava? Ku nga khathariseki vutivi bya vutshunguri lebyi nga kona, hi byihi vuvabyi lebyi andzaka ngopfu?
I yini lexi ku khorwisaka leswaku swiyimo leswi hlamuseriwaka eka 2 Timotiya 3:1-5 a hi yona ndlela leyi vutomi a byi ri xiswona ni khale, kambe swi ya swi chavisa ngopfu leswi hi tshinelaka eku heleni ka masiku ya makumu?
KU HLAWURIWA KA VANHU
7. (a) Hi xihi xiendlakalo xin’wana lexi hlamuseriwaka eka Matewu 13:36-43, lexi Yesu a xi hlanganiseke ni ku hela ka mafambiselo ya swilo? (b) Xifaniso xexo xi vula yini?
7 Ku ni swiendlakalo swin’wana swa nkoka leswi Yesu a swi hlanganiseke swinene ni ku hela ka mafambiselo ya swilo. Xin’wana xa swona i ku hlawuriwa ka “vana va Mfumo” exikarhi ka “vana va Lowo biha.” Yesu u vulavule ha vona eka xifaniso xakwe xa nsimu ya mavele laha nala a nga fika a haxa mfava eka yona. ‘Mavele’ exifanisweni xakwe ma fanekisela Vakreste va ntiyiso lava totiweke. “Mfava” i Vakreste va nomu. Eku heleni ka mafambiselo ya swilo, “mfava”—lava va tivulaka Vakreste kambe lava kahle-kahle va nga “vana va Lowo biha” hikwalaho ka leswi va namarhelaka misava leyi fumiwaka hi Diyavulosi—va hambanisiwa ni “vana va Mfumo [wa Xikwembu]” ivi va fungheriwa ku lovisiwa. (Mt. 13:36-43) Xana leswi se swi endlekile?
8. (a) Endzhaku ka Nyimpi yo Sungula ya Misava, hi kwihi ku hlawuriwa lokukulu ka hinkwavo lava tivulaka Vakreste, loku endlekeke? (b) Xana Vakreste va ntiyiso lava totiweke va swi kombise njhani leswaku, hakunene, a va ri “vana va Mfumo”?
8 Endzhaku ka Nyimpi yo Sungula ya Misava, hakunene, a ku ri ni ku hlawuriwa lokukulu ka vanhu hinkwavo lava a va tivula Vakreste va va mintlawa mimbirhi: (1) Vafundhisi va Vujagana ni valandzeri va vona, lava yimeke hi milenge va seketela Ntwanano wa Matiko (lowu sweswi wu nga Nhlangano wa Matiko), kambe va ha khomelele eka vutiko bya vona. (2) Vakreste va nga ri vangani lava totiweke va nguva yoleyo ya le ndzhaku ka nyimpi, lava seketeleke Mfumo wa Xikwembu wa Vumesiya hi xitalo. Hi ku seketela tihulumendhe ta misava, tanihi yona ndlela yo kuma ku rhula ni nsirhelelo, ntlawa wo sungula wu swi veke erivaleni leswaku a wu nga ri wa Vakreste va ntiyiso. (Yoh. 17:16) Ku hambana ni sweswo, malandza ya Yehovha ma kombise Ntwanano wa Matiko tanihi “xilo xa manyala lexi onhetelaka” xa manguva lawa, lexi ku vulavuriwaka ha xona eka Matewu 24:15. Leswaku va tikombisa va ri “vana va Mfumo [wa Xikwembu]” va ntiyiso, va sungule ku chumayela “mahungu lawa lamanene ya mfumo . . . emisaveni hinkwayo leyi akiweke.” (Mt. 24:14, NW) Vuyelo byi ve byihi?
9. Vuyelo byo rhanga bya ntirho lowu wo chumayela hi Mfumo byi ve byihi?
9 Xo sungula, ku ve ni ku hlengeletiwa ka masalela ya Vakreste lava totiweke hi moya. Hambi leswi a va hangalake ni matiko hinkwawo, va hlengeletiwile va vumba nhlengeletano yin’we leyi nga ni vun’we, hi ku kongomisiwa hi tintsumi.
10. (a) Xana ntirho wun’wana wo hlawula wu endliwa njhani, hi ku pfumelelana ni vuprofeta byihi? (b) Ku hetiseka ka vuprofeta lebyi ku kombisa yini?
10 Kutani, hi laha Yesu a vhumbheke ha kona, u sungule ku hlawula vanhu va matiko hinkwawo, “kukotisa murisi loko a hlawula tinyimpfu exikarhi ka timbuti.” Ntirho lowu lowu fambisiwaka hi Kreste a ri exiluvelweni xakwe xa le tilweni, wu ya emahlweni ni sweswi, naswona wena hi wexe wa ku khumba. Vanhu vo tala va sandza Mfumo wa Xikwembu kun’we ni “vana” va wona lava totiweke hi moya, kutani va ta ‘avanyisiwa hi laha ku nga heriki’ hi rifu. Hambi swi ri tano, Hosi yi nyika van’wana xirhambo xa ku dya ndzhaka ya misava ya Mfumo wa yona, ni ntshembo wa vutomi lebyi nga heriki. Vanhu volavo lava kotisaka tinyimpfu va tihlanganise ni “vana va Mfumo” lava totiweke, hambi leswi va xanisiwaka hi tihanyi. (Mt. 25:31-46) Va va pfuna hi ku tshembeka eku twariseni ka rungula ra nkoka ra Mfumo. Ntshungu lowukulu lowu fikaka eka nhlayo ya timiliyoni wu endla ntirho lowu. Rungula ra Mfumo ra twiwa ku ya fika emakun’wini ya misava. Xana swiendlakalo leswi swi kombisa yini? Swi kombisa leswaku hi le kusuhi swinene ni ku hela ka ‘masiku ya makumu’ ni leswaku “siku ra Yehova” ri tshinele.
KU TA ENDLEKA YINI ENKARHINI LOWU TAKA?
11. Xana wu kona ntirho wun’wana wo chumayela lowu faneleke wu endliwa ku nga si fika “siku ra Yehova”?
11 Xana bya ha ri kona vuprofeta lebyi nga ta hetiseka ku nga si sungula siku lerikulu ra Yehovha, leri chavisaka? Ina! Ku hlawuriwa ka vanhu malunghana ni mphikamakaneta ya Mfumo a ku si hela. Eka tindhawu tin’wana laha nkaneto wu tekeke malembe yo tala, sweswi ku ni ntshovelo lowukulu wa vadyondzisiwa lavantshwa. Naswona hambi laha vanhu va nga ma amukeriki mahungu lamanene, vululami ni tintswalo ta Yehovha, swa tlakusiwa loko hi nyikela vumbhoni. Kutani, yanani emahlweni ni ntirho! Yesu wa hi tiyisekisa leswaku, loko se wu herile, “hi kona makumu ma nga ta fika.”—Mt. 24:14.
12. (a) Hi laha swi kombisiweke ha kona eka 1 Vatesalonika 5:2, 3, hi xihi xiendlakalo lexi xiyekaka lexi nga ta humelela? (b) Xi ta vula yini eka hina?
12 Vuprofeta byin’wana bya Bibele lebyi hlawulekeke byi vhumbhe leswi: “Siku vanhu va nga ta ku: ‘Ku rhulile, ku hava xo karhata’, hi wona nkarhi lowu ku onhaka ku nga ta va wela henhla hi xitshuketa, tanihi ku lumiwa ka wansati la nga kusuhi ni ku kuma n’wana; va nga ka va nga poni.” (1 Tes. 5:2, 3) Leswaku marito lama nge “ku rhurile, ku hava xo karhata” ma ta va ni xivumbeko xihi, swi ta tikomba. Kambe entiyisweni a swi nge vuli swona leswaku varhangeri va misava va swi tlhantlhile hakunene swiphiqo swa vanhu. Lava va ‘tsundzukaka’ siku ra Yehovha a va nge hambukisiwi hi marito wolawo. Va swi tiva leswaku, endzhakunyana ka sweswo, ‘ndzoviso wa xitshuketa’ wu ta ta.
13. Hi swihi swiendlakalo leswi nga ta landzela ku vuriwa ka marito lama nge “ku rhurile, ku hava xo karhata,” hi ntlhandlamano wihi?
13 Xo sungula, hi laha Matsalwa ma kombisaka ha kona, vafumi va politiki, emisaveni hinkwayo, va ta hundzukela Babilona Lonkulu, mfumo wa misava wa vukhongeri bya mavunwa, va n’wi dlaya. (Nhlav. 17:15, 16) Hakunene swi le rivaleni leswaku ku kariha, ngopfu-ngopfu ku kariheriwa ka vukhongeri bya Vujagana ana se ka vonaka ni sweswi. Tihulumendhe leti nga ni milawu leyi lwisanaka ni vukhongeri ti ni nkucetelo wa matimba eka Nhlangano wa Matiko, naswona vanhu lava tshamaka ematikweni ya vukhongeri, vunyingi bya vona va tshika vukhongeri bya vakokwa wa vona. Xana leswi hinkwaswo swi vula yini? Swi vula leswaku ku herisiwa ka vukhongeri bya mavunwa ku tshinele. Endzhaku ka sweswo, loko matiko ma vuya hi vukarhi, ni ntamu lowukulu, ehenhla ka lava seketelaka vuhosi bya Yehovha, vukarhi bya Xikwembu byi chuluriwa ehenhla ka tihulumendhe ta politiki ni vaseketeri va tona, va lova hinkwavo. Eku heteleleni, Sathana hi byakwe ni mademona ya yena va ta hoxiwa ekheleni, va nga ha swi koti ku kucetela vanhu. Leri hakunene ri ta va ri ri “siku ra Yehova,” siku leri vito rakwe ri nga ta tlakusiwa ha rona.—Ezek. 38:18, 22, 23; Nhlav. 19:11–20:3.
14. Ha yini byi ri vuphukuphuku ku ehleketa leswaku siku ra Yehovha ra ha ri kule swinene?
14 Ri ta fika hi nkarhi wa kona, hi laha Xikwembu xi hleleke ha kona. Ri nga ka ri nga hlweli. (Hab. 2:3) Tsundzuka, ku lovisiwa ka Yerusalema hi 70 C.E. ku hatlisile, enkarhini lowu Vayuda a va nga wu langutelanga, loko va ha ehleketa leswaku khombo ri hundzile. Kambe ku vuriwa yini hi Babilona wa khale? A wu ri ni matimba, wu ri ni xivindzi, wu tiyisiwile hi rirhangu lerikulu. Kambe wu wile hi vusiku byin’we. Kutani ke, ‘ndzoviso wa xitshuketa’ wu ta wela mafambiselo ya sweswi yo biha. Loko wu fika, onge hi nga kumiwa hi ri ni vun’we eku gandzeleni, hi ri karhi hi ‘tsundzuka’ siku ra Yehovha.
BULO RO PFUXETA
● Ha yini swi ri swa nkoka ku ‘tsundzuka’ siku ra Yehovha? Hi nga swi endlisa ku yini sweswo?
● Xana hina hi khumbiwa njhani hi ku hlawuriwa ka vanhu loku endliwaka?
● I yini leswi nga ta humelela ku nga si sungula siku ra Yehovha? Kutani xana hina hi fanele hi endla yini?