Ndzima 5
Ku Voningeriwa Ka “Ku Hela Ka Mafambiselo Ya Swilo”
1. ‘Eku heleni loku ka mafambiselo ya swilo,’ i vukati byihi lebyi xiyekaka lebyi “Hosana ya ku Rhula” yi byi vhumbeke, naswona eka xifaniso xihi?
MALUNGHANA ni “ku hela ka mafambiselo ya swilo,” “Hosana ya ku Rhula” eka Matewu 24:38 yi vule leswaku a ku ta va ni ‘vavanuna lava tekaka ni vavasati lava tekisiwaka.’ Kambe hi nkarhi wolowo, ematilweni ku sungula vukati lebyi tlulaka vukati hinkwabyo. I vukati lebyi ku vulavuriwaka hi byona exifanisweni xa Yesu xa khume ra varhwali va mavoni, vanhwanyana va khume.—Matewu 24:3; 25:1-12.
2. (a) Hi le nkarhini wihi wa siku laha vukati lebyi bya xifaniso byi humelelaka kona? (b) I yini lexi landzelaka nkhuvo, naswona ku voninga ku endlisiwa ku yini?
2 Xivono xa vukati lebyi xi le Middle East. Xi humelela ni vusiku, xi famba ku kondza byi sikula swinene. Vukati bya mutekiwa ni muteki wakwe byi sungula byi endleka ivi byi landziwa hi pfhumba ro ya endlwini ya nkhuvo. Ndlela a yi voningeriwanga hi mavoni ya le xitarateni. Ku voninga ku endliwa hi lava va hlanganyelaka entshungwini wa nkhuvo, kutani vahlaleri va kota ku languta ntshungu wu ri karhi wu hundza, va ri karhi va navelela vatekani ku tsaka.
3, 4. (a) I vamani lava tsakeleke xiendlakalo lexi landzelaka, naswona va ri ni malunghiselelo wahi? (b) Ku hetiseka ka xifaniso lexi ku engetela xikombiso xa ntiyiso wihi? (c) Hi nga tsaka loko hi endla yini ke?
3 Ku tiyisa mboyamelo wa vona wa xisati, vanhwanyana va tsakela nkhuvo wa vukati. Kutani ke, loko ku ri karhi ku fambiwa, vanhwanyana va khume va rindzela ku kondza pfhumba ra nkhuvo wa vukati ri fika exivandleni xa ka vona. Va navela ku voningela xiendlo lexi, naswona hikwalaho ka sweswo hinkwavo ka vona va ta ni mavoni lama pfurhaka ya mavoko, kambe i ntlhanu ntsena lava nga ni mafurha lama ringaneke. Vona lava va ntlhanu i vanhwanyana vo tlhariha. Ku hetiseka ka xifaniso lexi ku fanele ku hi tsakisa namuntlha, hikuva hi ku ya hi Yesu Kriste, xi tlhela xi tiyisa leswaku hi le ku heleni ka mafambiselo lawa ya khale.—Matewu 25:13.
4 Hi nga tsaka loko hi tlharihile naswona hi xiya ku hetiseka ka vukati lebyi bya vukati hinkwabyo ni timhaka ta byona ta lava va vaka kona! I vamani namuntlha lava kombisiweke tintswalo hi ku pfumeleriwa enkhubyeni? Xana hi un’wana ni un’wana wa hina? A hi voneni!
5. I yini lexi hambanisaka lava vumbaka vanhwanyana va khume, naswona ku endleke yini enkarhini wa ku hlwela ka muteki?
5 Xifaniso lexi Yesu a xi nyikeleke xa vanhwanyana va khume xi yelana ni “Mfumo wa matilo,” hulumendhe ya misava yo katekisa vanhu hinkwavo. Kutani Yesu Kriste u yile emahlweni a ku: “Mfumo wa matilo wu ta fana ni vanhwanyana va khume lava nga teka timboni ta vona ku ya hlanganisa muteki. Lava ntlhanu eka vona a va ri lavo rivala, lavan’wana va ntlhanu a va tlharihile. Lavo rivala a va tekile timboni ta vona, kambe va nga longanga ni mafurha hi tlhelo kasi lavo tlhariha a va longile swimbitana swa mafurha swin’we ni timboni ta vona. Hi ku hlwela ka muteki, va khudzehela hinkwavo, va etlela.”—Matewu 25:1-5.
6. (a) Xana vanhwanyana va khume a va fanekisela yini? (b) Hikwalaho ka yini muteki a nga vuriwanga exifanisweni?
6 Kutani vanhwanyana volavo va khume va fanekisela vamani? Va fanekisela lava faneleke ku va swirho swa mutekiwa wa Muteki wa moya, Yesu Kriste. Hikwalaho ka mhaka leyi, handle ko tipfinyinga mutekiwa a nga vuriwanga exifanisweni xa Yesu; i muteki ntsena la humelelaka. Xisweswo ke, ku hava mpfilumpfilu ehenhleni ka nhlamuselo, onge hi loko vanhwanyana lava a va fanekisela ntlawa wun’wana.
7. Hi le nkarhini wihi laha swi vonakeke leswaku Muteki u hlwerisile ku ta kakwe eka mutekiwa, naswona ha yini ke?
7 Ku hlanganisiwa ka lava a va ta va swirho swa ntlawa wa mutekiwa ni Muteki wa vona wa le matilweni evukatini a ku endlekanga, hi laha a ku rindzeriwe ha kona, eku heleni ka “minkarhi leyi vekiweke ya vamatiko” hi 1914. (Luka 21:24, NW) Hi laha ku faneleke, eka vona a swi vonaka onge Muteki u hlwele ku fika, hambi leswi vukona byakwe eMfun’weni wa yena wa le matilweni byi endlekeke hi 1914. Malembe wolawo ya mahlomulo ya Nyimpi yo Sungula ya Misava ya tikombe ma fana ni masiku ya munyama lowukulu eka ntokoto wa ntlawa wa vanhwanyana.
8. (a) Swi endlise ku yini leswaku, hi ku fanekisela, ku khudzehela ni ku etlela ka vanhwanyana swi humelela? (b) Xana Muteki u tile etempeleni hi xikongomelo xihi, naswona hikwalaho ka yini leswi swi khumbe ntlawa wa mutekiwa?
8 Hi ku fanekisela, ku khudzehela ni ku etlela ka vanhwanyana lava swi endlekile. Ku chumayeriwa erivaleni ka mahungu lamanene ya ku fuma loku taka ka Kriste ka gidi ra malembe ko katekisa vanhu hinkwavo ku vonake ku yimile. Ku sukela elembeni ro hetelela ra Nyimpi yo Sungula ya Misava, nkarhi wo nonon’hwa wa ku avanyisa wu sungurile eka vanhwanyana volavo vo fanekisela. Leswi swi vangiwe hi leswi Yesu Kriste Hosi leyi fumaka yi teke etempeleni ya moya. Loko a fika kona, u sungurile mintirho ya ku avanyisa leswaku a basisa lava hlawuleriweke ku nyikela Yehova Xikwembu ntirho wa le tempeleni. (Malakia 3:1-3) Lowu a wu ri nkarhi wa ku tivonakarisa kakwe, loko tanihi Muteki wa le matilweni, a faneriwa hi ku tiseriwa swirho leswi amukeriweke swa ntlawa wa mutekiwa leswi hi nkarhi wolowo a swi file.
9. Wu vile rini nkarhi wa leswaku ntlawa wa vanhwanyana wu pfuxiwa eku pfumalekeni ka ntirho, naswona hikwalaho ka yini?
9 Hi 1919, endzhaku ka ku ntshunxiwa ka swirho leswi xiyekaka swa nhungu swa Watch Tower Bible and Tract Society eku khotsiweni loku nga fanelangiki, a wu ri nkarhi lowu faneleke wa ntlawa wa vanhwanyana lava va ha hanyaka emisaveni leswaku va pfuxiwa eku etleleni ka vona ka ku pfumala ntirho. Ntirho wa ku voningeriwa ka misava hinkwayo a wa ha ri emahlweni. A wu ri nkarhi wa leswaku vona, ni mavoningo lama lumekiweke, va hlanganisa Muteki, la teke etempeleni ya moya. Leswi a swi ri tano lerova vanhu lava humaka ematikweni hinkwawo va faneriwa hi ku ya “endlwini ya Yehova” leyi kavula yi tlakuseriweke ehenhla ka tintshava.—Esaya 2:1-4.
Ku Lulamisa Timboni Ta Vona
10. Xana mafurha lama humaka etimbiteni ta vanhwanyana vo tlhariha a ma fanekisela yini?
10 Lavo tlhariha va ntlawa wa vanhwanyana va tile ni mafurha ya ndzindza-khombo eswimbitanini swa vona. A va hlwelanga loko va tlhela va chela mafurha emavoningweni ya vona. Mafurha ya ku voninga a ma fanekisela Rito leri voningelaka ra Yehova ni moya wakwe lowo kwetsima. Kutani ke, mafurha lama humaka eswimbitanini swa vanhwanyana lavo tlhariha a ma fanekisela yini xana? Mpimo wa moya wa Yehova wa xilamulela mhangu lowu voningaka Rito rakwe leri tsariweke ni lowu masalela ya vatotiwa ya vadyondzisiwa lava tswariweke hi moya va Muteki a va ri na wona loko ntirho wa le ndzhaku ka nyimpi wa ku voningeriwa ka misava hinkwayo malunghana ni “mfumo wa matilo” wu fanele ku sungula.
11. Timbita to fanekisela leti tameleke mafurha i yini xana?
11 Swimbitana swi fanekisela vanhwanyana lavo tlhariha vo fanekisela hi voxe tanihi vatameri va mafurha yo fanekisela yo voninga. Leswi a swi vuli swona leswaku ntlawa wa vanhwanyana wu sungule ku totiwa hi nkarhi wolowo hi moya wa Yehova. E-e, vanhwanyana a va titoti hi voxe hi moya wa yena. Hi yena a swi endlaka!—Esaya 61:1, 2; Luka 4:16-21.
12. (a) I vuprofeta byihi bya Yoel lebyi a byi fanele ku hetiseka eka vanhwanyana vo tlhariha? (b) Nkarhi wu fike rini wa leswaku va lumeka timboni ta vona?
12 Ku seketela ku averiwa ka vona ntirho lowukulu wa ku voningeriwa ka misava malunghana ni “mfumo wa matilo,” vanhwanyana lavo tlhariha va kombisiwile tintswalo hi ku hetiseka ka Yoel 2:28, 29 ehenhla ka vona. Hi leyi ndlela leyi muapostola Petro a tshahaka tindzimana teto ha yona: “‘Hi masiku ya makumu, ndzi ta chela Moya wa mina ehenhla ka vanhu hinkwavo,’ ku vula Xikwembu; ‘vana va n’wina va xinuna ni va xisati va ta vula Rito; vana va n’wina va majaha va ta vona mahlori; ni lavo dyuhala va n’wina va ta lorha milorho.’” (Mintirho 2:17) Hikwalaho ku sukela hi 1919 ku ya emahlweni lavo tlhariha va ntlawa wa vanhwanyana vo fanekisela a va fanela ku teka swo voninga swa vona, timboni ta vona to fanekisela—vona hi voxe. Leswi va swi endlile leswaku va hundzisela ku vonakala eka hinkwavo lava a va ri emunyameni wa moya. Hikwalaho ka muxaka wa vutomi lebyi va byi hanyaka ehansi ka nkucetelo wa Rito ni moya wa Xikwembu, va vile “timboningo, laha misaveni.” (Vafilipiya 2:15) Xisweswo va landzerile minkondzo ya Muteki loko a ri karhi a lunghiselela ku teka swirho hinkwaswo swa ntlawa wa mutekiwa swi ta eka yena eMfun’weni wa le matilweni endzhaku ka ku fa ka swona emisaveni.—Matewu 5:14-16.
Vuyelo Bya Ku Rivala Ka Moya
13. Xana vanhwanyana lavo tlhariha va xi tekise ku yini xikombelo xa vanhwanyana lavo rivala?
13 Se ke, ku vuriwa yini hi ntlawa wa vanhwanyana lavo rivala? Yesu u ya emahlweni a ku: “Lavo rivala va ku eka lavo tlhariha: ‘Hi cheleleni mafurha, hikuva timboni ta hina ta timeka.’ Kambe lavo tlhariha va hlamula va ku: ‘E-e, mafurha lawa ma nga ka ma nga ringani hina na n’wina; yanani mi ya xava ya n’wina eka lava xavisaka.’”—Matewu 25:8, 9.
14. Hikwalaho ka yini vanhwanyana lava aleke ku hunguta mafurha ya vona a va tlharihile ematshan’wini yo va ni vuciva?
14 Lava alaka ku chelela lavo rivala a va nga ri na vuciva, kambe hi lavo tlhariha. A va namarhela ku hetisisa xikongomelo xa vona xo sungula, xo navelela leswinene xo voningela Muteki swivandla leswi nga ni munyama. A ku ri hava lexi va bohaka ku cinca, ku hunguta mpimo wa vona wa moya lowo kwetsima wa Yehova leswaku va pfuna lava rivaleke emoyeni. Vanhu vo tano vo rivala a va tilunghiselelanga ka ha ri nkarhi ku nghena hi xihatla eka lunghelo ra ntirho leri va pfulekeleke hi 1919.
15. (a) Loko nkarhi wa ku rhula wu fikile, i vamani lava exikarhi ka ntlawa wa vanhwanyana va sunguleke ku kombisa mimboyamelo ya ku rivala ka moya? (b) Hikwalaho ka yini vanhwanyana lavo tlhariha a va nga swi koti ku pfuna vanhwanyana lavo rivala emoyeni?
15 Loko nguva ya ku rhula yi sungula, van’wana va lava a va tivula vatirhi-kulobye lava tinyiketeke ni ku khuvuriwa va sungule ku kombisa ku rivala ka moya. Endzhaku ka ku fa ka muungameri wo sungula wa Sosayiti ya Watch Tower, Charles Taze Russell, a va nghenanga hi ku helela eka swiendlakalo swa moya ni xitirho lexi vonekaka xa Yehova Xikwembu ehansi ka muungameri wa xona lontshwa, J. F. Rutherford. Timbilu ta vona a ti nga pfumelelani hakunene ni ndlela leyi swilo a swi endliwa ha yona. Va kombise ku kayivela ka ku tlangela ndlela leyi Yehova a a tirhisana ha yona ni vanhu vakwe. Xisweswo ke, lava a va fana ni vanhwanyana vo tlhariha a va swi kotanga ku chela moya wa xiviri wa ntirhisano wa mbilu hinkwayo eka lavo rivala lava a va hambuka hi ndlela leyi nyanyisaka.
16. Xana ku rivala ka moya ka vanhwanyana lavo rivala ku humeseriwe erivaleni hi ndlela yihi?
16 Ku rivala ka moya xisweswo ku tikombile. Njhani? Hi ku hela ka mafurha yo fanekisela hi nkarhi lowu xiyekaka loko ku ri ni xilaveko lexikulu xa ku voningeriwa ka moya loko swiendlakalo leswintshwa swi ri karhi swi ya emahlweni, leswi a swi komba leswaku Muteki a a fikile. Kutani a wu ri nkarhi wo huma va hlangana na yena, munhu a ri ni rivoni rakwe ri voningiwile hinkwaro ri vangama, hi mavulavulelo yo fanekisela. Kambe ematshan’wini ya sweswo, lava fanekiselaka vanhwanyana lavo rivala, lava timboni ta vona a ti timeka, va hambanile ni lavo tlhariha.
17. I ku lahlekeriwa kwihi loku nga lulamisekiki loku lava fanekiseriweke hi vanhwanyana lavo rivala va xanisekeke ha kona, hi laha swi kombisiweke ha kona eka Matewu 25:10?
17 I ku lahlekeriwa muni loku nga lulamisekiki loku veke kona loko munhu la tivulaka la hlayiweke exikarhi ka ntlawa wa vanhwanyana a lahlekeriwa hi lunghelo leri nga phindhiwiki ni nkarhi wo amukela Muteki wa moya, Yesu Kriste! Ku lahlekeriwa ko tano ku xanisa lavo rivala exikarhi ka vanhwanyana va manguva lawa, hi laha swi kombisiweke ha kona hi marito laman’wana ya xifaniso xa Yesu: “Va ku va ha ya eku xaveni, muteki a sala a fika. Lava a va tilunghisile, va nghena na yena enkhubyeni, kutani nyangwa yi pfariwa.”—Matewu 25:10.
18. (a) I lunghelo rihi leri vanhwanyana lavo rivala va lembe xidzana leri va hlulekaka ku va eka rona? (b) Hikwalaho ka yini lavo rivala va tikombisa va nga fikanga hi nkarhi wo hlanganyela eka xiendlakalo xa vukati ni ku nghena enkhubyeni?
18 I ntokoto muni wo vavisa swonghasi lowu vanhwanyana lavo rivala va manguva lawa va humeleriwaka hi wona! Eka nguva leyi ya ntima lowu tlurisaka evurungurwini hinkwabyo bya vanhu, va hluleka ku hlanganyela entirhweni wa ku voningela lava tshameke emunyameni wa moya ni le ndzhutini wa rifu ‘enyimpini ya siku lerikulu ra Xikwembu xa Matimba Hinkwawo’! (Nhlavutelo 16:14) Va ri hava mafurha etimbonini ta vona to fanekisela to voninga ndlela ya vona, va sukile ivi va famba emunyameni lowukulu. Hikwalaho ka sweswo a va fikanga hi nkarhi eku landzeleni ka minkondzo ya Muteki exiendlweni xa ntsako xo nghena hi nyangwa ni le ku vonakaleni loku vangamaka ka nkhuvo wa vukati. Va lahlekeriwe hi ku tivonakarisa ka vona tanihi valandzeri vakwe lava faneriwaka hi ku tekiwa hi yena eMfun’weni wa le matilweni. A va kumekanga va “tilunghisile” hi nkarhi lowu faneleke. Mayana xitsundzuxo lexonghasi lexi va xi nyikelaka!
19. I ntokoto wihi wu hi yimeleke hikwalaho ko landzelela mhaka leyi ku ya fika emakumu ka yona?
19 Mhaka leyi yo vavisa yi vonaka swinene exiphen’wini xo hetelela xa xifaniso lexi nyikeriweke hi Yesu Kriste, Muteki, ngopfu-ngopfu eka hina lava hanyaka ‘eku heleni ka mafambiselo ya swilo.’ Kutani a hi yeni emahlweni hi landzelela mhaka leyi! Ku voningeriwa loku tsakisaka ku hi yimerile loko hi endla tano, hi laha hi nga ta swi vona ha kona eka ndzima leyi landzelaka.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 45]
Lava fanaka ni vanhwanyana lavo rivala va nga ka va nga ngheni enkhubyeni wa vukati