Vutomi eMisaveni Leyintshwa Ya Ku Rhula
Loko u languta xifaniso lexi nga eka xiphephana lexi, u va ni ku titwa kwihi? Xana mbilu ya wena a yi naveli ku rhula, ntsako ni ntshamiseko lowu vonakaka kwalaho? Kunene ya navela. Kambe xana i norho kumbe vunwa ntsena, ku tshemba leswaku swiyimo leswi swi ta va kona emisaveni?
Vanhu vo tala va anakanya tano. Swilo leswi nga kona namuntlha i nyimpi, vugevenga, ndlala, vuvabyi, ku dyuhala—loko hi boxa swi nga ri swingani ntsena. Kambe ku na xivangelo xa ntshembo. Loko hi languta enkarhini lowu taka, Bibele yi ri “hi ku ya hi ku tshembisa ka [Xikwembu], hi langutele matilo lamantshwa ni misava leyintshwa, laha ku lulama ku tshameke kona.”—2 Petro 3:13; Esaya 65:17.
‘Matilo lawa mantshwa’ ni “misava leyintshwa,” hi ku landza Bibele, a hi matilo ya xiviri lamantshwa kumbe misava ya xiviri leyintshwa. Misava ya xiviri ni matilo swi endliwe swi hetisekile, naswona Bibele yi komba leswaku swi ta tshama hi masiku. (Psalma 89:36, 37; 104:5) “Misava leyintshwa” ku ta va vandla ra vanhu lavo lulama lava hanyaka emisaveni, naswona “matilo lamantshwa” ku ta va mfumo wa le matilweni lowu hetisekeke kumbe hulumendhe, leyi nga ta fuma vandla leri ra vanhu emisaveni. Kambe swa twala ku pfumela leswaku “misava leyintshwa,” kumbe misava leyintshwa yo vangama, yi nga va kona xana?
Xiya ntiyiso wa leswaku swiyimo swo tano leswinene a swi ri xiphemu xa xikongomelo xo sungula xa Xikwembu hi misava leyi. Xi veke vatekani vo sungula eParadeyisini ya Edeni ya la misaveni ni ku va nyika ntirho wo hlamarisa: “Tswalanani, mi andza, mi tata misava, mi yi fuma.” (Genesa 1:28) Ina, xikongomelo xa Xikwembu a ku ri leswaku va va ni vana naswona eku heteleleni va kurisela Paradeyisi ya vona emisaveni hinkwayo. Hambi leswi endzhaku va hlawuleke ku nga yingisi Xikwembu, xisweswo va tikombisa va nga faneriwi hi ku hanya hi masiku, xikongomelo xo sungula xa Xikwembu a xi hundzukanga. Kutani xi fanele ku hetiseka emisaveni leyintshwa!—Esaya 55:11.
Entiyisweni, loko u khongela Xikhongelo xa Hosi, kumbe Tata wa Hina, u kombela leswaku Mfumo wa Xikwembu wu ta, u khongelela leswaku hulumendhe ya xona ya le tilweni yi ta yi ta susa vuhomboloki emisaveni ni ku fuma misava leyi. (Matewu 6:9, 10) Naswona hi nga tiyiseka leswaku Xikwembu xi ta hlamula xikhongelo xexo, leswi Rito ra xona ri tshembisaka ri ku: “Lavo lulama va ta fuma misava, va ta tshama ka yona hi masiku.”—Psalma 37:29.
Vutomi eMisaveni Leyintshwa Ya Xikwembu
Mfumo wa Xikwembu wu ta tisa mimpfuno ya la misaveni leyi nga hava ku ringanisiwa, wu endla xin’wana ni xin’wana lexinene lexi Xikwembu eku sunguleni xi xi endleleke leswaku vanhu va xi tsakela emisaveni. Rivengo ni ku langutela ehansi swi ta nyamalala, naswona eku heteleleni un’wana ni un’wana emisaveni u ta va munghana wa ntiyiso wa van’wana. EBibeleni, Xikwembu xi tshembisa leswaku xi ta ‘herisa tinyimpi ku ya fika emakun’wini ya misava.’ “Tiko ri nga ka ri nga ha lwi ni rin’wana, kutani a ku nga ha dyondzisiwi ku lwa.”—Psalma 46:9; Esaya 2:4.
Misava hinkwayo eku heteleleni yi tisiwa eka xiyimo xa paradeyisi leyi fanaka ni ntanga. Bibele yi ri: “Tiko ra ntlhohe ri ta tsaka, ni tiko leri omeke; makwandzasi ma ta tsakisisa, ma rhumbuka kukota khon’wa! . . . Hikuva mati ma ta khuluka mananga, ni swinambyana swi ta khulukela makwandzasini. Makwandzasi ya misava ya ta hundzuka mativa ya mati, kutani tikweni leri omeke ku ta va ni swihlovo swa mati.”—Esaya 35:1, 6, 7.
Ku ta va ni swivangelo hinkwaswo swa ku tsaka emisaveni ya Paradeyisi. A ku nga ha vi na vanhu lava sikaka nakambe hikwalaho ka ku kayivela ka swakudya. “Misava yi humesile mihandzu ya yona,” ku vula Bibele. (Psalma 67:6; 72:16) Hinkwavo va ta tsakela mihandzu ya ntirho wa vona, hi laha Muvumbi wa hina a tshembisaka ha kona: “Va ta byala tivhinya, va dya mihandzu ya tona . . . va nga ka va nga ha byari leswaku un’wana a ta dya.”—Esaya 65:21, 22.
Emisaveni leyintshwa ya Xikwembu, vanhu va nga ka va nga ha tlimbani etindlwini letikulu to hikahikiwa kumbe ku tshama emadzumbeni, hikuva Xikwembu xi tshembisile: “Va ta aka tindlu, va ta tshama ka tona . . . va nga ka va nga ha aki tindlu, leswaku un’wana a ta tshama kona.” Nakambe Bibele ya tshembisa: “Va nga ha tikarhateli swa hava.” (Esaya 65:21-23) Xisweswo vanhu va ta va ni ntirho lowu nga ni mihandzu, lowu anerisaka. Vutomi byi nge phirhwi.
Hi ku famba ka nkarhi, Mfumo wa Xikwembu wu ta kondletela vuxaka bya ku rhula lebyi a byi ri kona entangeni wa Edeni exikarhi ka swihari, na le xikarhi ka swihari na vanhu. Bibele yi ri: “Hlolwa ri ta tshamisa ni xinyimpfana, yingwe yi ta etlela ni ximbutana. Rhole ni xinghalana, ni homu leyi noneke, swi ta va kun’we, swi byisiwa hi wandzisanyana.”—Esaya 11:6-9; Hosea 2:18.
Ehleketa, emisaveni ya Paradeyisi vuvabyi hinkwabyo ni ku lamala ka miri naswona swi ta tshunguriwa! Rito ra Xikwembu ra hi tshembisa: “Kutani a ku nga ha vi na munhu la akeke Yerusalema la nga ta ku: Ndza vabya!” (Esaya 33:24) “[Xikwembu] xi ta hlangula mihloti hinkwayo emahlweni ya vona, ni rifu a ri nga ha vi kona; hambi ku ri mahlomulo kumbe ku rila kumbe ku vaviseka a swi nga ha vi kona, hikuva leswo sungula swi hundzile.”—Nhlavutelo 21:4.
Ndlela Leyi Swi Kotekaka Ha Yona Eka Wena
Kunene mbilu ya wena yi fanele ku susumetiwa hi switshembiso swa Xikwembu malunghana ni vutomi emisaveni leyintshwa yo lulama. Hambi leswi van’wana va nga ha langutaka ku endleka ka mikateko yo tano ku ri loku nga riki ntiyiso, a hi leyi nga hlulekaka ku tisiwa hi voko ra Muvumbi wa hina wa rirhandzu.—Psalma 145:16; Mikea 4:4.
Kavula, ku na swilaveko leswi faneleke ku fikeleriwa loko hi ta hanya hi masiku eParadeyisini leyi taka emisaveni. Yesu u kombe lexikulu, exikhongelweni eka Xikwembu a ku: “Kambe vutomi lebyi nga heriki, hi leswaku va ku tiva, wena ntsena u nga Xikwembu xa ntiyiso, na Yesu Kriste loyi u n’wi rhumeke.”—Yohane 17:3.
Kutani loko kunene hi lava ku hanya emisaveni leyintshwa ya Xikwembu, hi fanele ku sungula hi ku dyondza ku rhandza ka Xikwembu ivi hi ku endla. Hikuva i ntiyiso: Leyi “misava ya hundza, ni ku navela ka yona, kambe loyi a endlaka ku rhandza ka Xikwembu, u tshama hi laha ku nga heriki,” leswaku a tsakela mikateko leyi nga ta ehlisiwa hi Muvumbi wa hina wa rirhandzu hi laha ku nga heriki.—1 Yohane 2:17.
Handle ka mfungho, Matsalwa ya Xiheveru lama tshahiweke eka xiphephana lexi ma huma eka Bibele ya Xitsonga kasi ya Xigriki ya huma eka Testamente ya Mahungu Lamanene.