Xana Misava Leyi Yi Ta Pona?

Ku hava rixaka rin’wana leri tweke ku vulavuriwa konghasi mayelana ni makumu ya misava ku fana ni leri. Vo tala va chava leswaku misava yi ta hela hi khombo ra nyutliya. Van’wana va anakanya leswaku nthyakiso wu nga ha lovisa misava. Nakambe van’wana va karhateka hi leswaku ku wa ka ikhonomi ku ta endla leswaku mintlawa ya vanhu yi lwa.

Xana misava leyi yi ta hela hakunene? Loko yi hela, swi ta vula yini? Xana misava yi tshame yi hela?

Misava Yi Hela—Yi Siviwa Hi Yin’wana

Ina, misava yi tshame yi hela. Xiya misava leyi a a yi bihile ngopfu emasikwini ya Nowa. Bibele ya hlamusela: “Misava leyi a yi ri kona enkarhini wolowo, yi dyiwile hi mati ya ndhambi, yi lova.” Nakambe Bibele yi ri: “[Xikwembu] a xi tsetselelanga misava ya khale, kambe xi hlayisile Nowa mutwarisi wa leswo lulama, swin’we ni vanhu van’wana va 7, enkarhini lowu xi nga nisa ndhambi emisaveni ya vanhu lava a va nga ri na mhaka na xona.”—2 Petro 2:5; 3:6.

Xiya leswi ku hela ka misava yoleyo a ku vula swona ni leswi a ku nga vuli swona. A swi nga vuli ku hela ka vanhu hinkwavo. Nowa ni ndyangu wa yena va ponile eka Ndhambi ya misava. Pulanete ya Misava ni matilo lama nga ni tinyeleti swi ponile na swona. A ku ri ‘misava ya vanhu lava nga riki na mhaka na Xikwembu’ leyi loveke, mafambiselo layo biha ya swilo.

Eku heteleleni, loko vana va Nowa va andza, misava yin’wana yi humelerile. Misava yoleyo ya vumbirhi, kumbe mafambiselo ya swilo, yi ve kona ku fikela esikwini ra hina. Matimu ya yona ya tale hi nyimpi, vugevenga ni vukarhi. Ku ta humelela yini hi misava leyi? Xana yi ta pona?

Vumundzuku Bya Misava Leyi

Endzhaku ko vula leswaku misava ya le sikwini ra Nowa yi lovisiwile, mhaka ya Bibele yi hambeta yi ku: “Hi ro rito rero, matilo ni misava ya sweswi, swi hlayiseriwe ku tshwa hi ndzilo.” (2 Petro 3:7) Hakunene, hi laha mutsari un’wana wa Bibele a hlamuselaka ha kona: “Misava [leyi nga kona namuntlha] ya hundza.”—1 Yohane 2:17.

Bibele a yi vuli swona leswaku misava ya xiviri kumbe matilo lama nga ni tinyeleti, swi ta hundza, tanihi hi leswi swi nga hundzangiki esikwini ra Nowa. (Psalma 104:5) Ematshan’wini ya sweswo, misava leyi, ni “matilo” ya wona kumbe vafumi va tihulumendhe lava kuceteriwaka hi Sathana, ni “misava” ya vona kumbe vandla ra vanhu, swi ta lovisiwa onge hi ndzilo. (Yohane 14:30; 2 Vakorinto 4:4) Misava leyi, kumbe mafambiselo ya swilo, handle ko kanakana swi ta hela tanihi leswi misava ya le mahlweni ka Ndhambi yi heriseke xiswona. Hambi ku ri Yesu Kriste u vulavule hi xiyimo xa ‘masiku ya Nowa’ tanihi xikombiso xa leswi nga ta humelela emahlweni ka ku hela ka misava leyi.—Matewu 24:37-39.

Lexi xiyekaka, loko Yesu a vulavule hi masiku ya Nowa, a a hlamula xivutiso xa vaapostola vakwe: “Xana xikombiso xa ku vuya ka wena ni xa ku hela ka [misava] xi ta va xihi ke?” (Matewu 24:3) Valandzeri va Yesu a va swi tiva leswaku misava leyi a yi ta hela. Xana ku langutela loku ku va chavisile?

Ku hambana na sweswo, loko Yesu a hlamusela swiendlakalo leswi a swi ta humelela loko misava yi nga si hela, u va khutaze leswaku va tsaka ‘hikuva ku kutsuriwa ka vona a ku ri kusuhi.’ (Luka 21:28) Ina, ku kutsuriwa eka Sathana ni mafambiselo yakwe layo biha ya swilo ku ya eka misava leyintshwa ya ku rhula!—2 Petro 3:13.

Kambe misava leyi yi ta hela rini? I “xikombiso” xihi lexi Yesu a xi nyikeke, xa ku “vuya ka [ye]na ni ku hela ka [misava]”?

“Xikombiso”

Rito ra Xigiriki leri hundzuluxeriweke laha va ku “ku ta” i pa·rou·siʹa, naswona ri vula “vukona,” hi leswaku ku va kona. Kutani loko “xikombiso” xi voniwa, a swi nga ta vula swona leswaku Kriste a a ri kusuhi ni ku ta kambe a swi ta vula leswaku ana se u vuyile ni leswaku u kona. Swi vula leswaku u sungule ku fuma a nga vonakali tanihi hosi ya le tilweni ni leswaku u ta herisa valala vakwe ku nga ri khale.—Nhlavutelo 12:7-12; Psalma 110:1, 2.

Yesu a nga nyikanga xiendlakalo xin’we tanihi “xikombiso.” U hlamusele swiendlakalo ni swiyimo swo tala swa misava. Leswi hinkwaswo a swi ta humelela hi nkarhi lowu vatsari va Bibele va wu vuleke ‘masiku ya makumu.’ (2 Timotiya 3:1-5; 2 Petro 3:3, 4) Xiya swin’wana swa swilo leswi Yesu a vhumbeke leswaku swi ta fungha ‘masiku ya makumu.’

“Tiko rin’wana ri ta pfukela tiko rin’wanyana, mfumo wun’wana wu ta lwa ni mfumo wun’wanyana.” (Matewu 24:7) Nyimpi eminkarhini ya manguva lawa yi ve ya mpimo lowukulu ku tlula eku sunguleni. N’wamatimu un’wana u xiyile: “Nyimpi yo Sungula ya Misava [leyi sunguleke hi 1914] a ku ri nyimpi yo sungula ‘leyikulu.’” Kambe, nyimpi ya vumbirhi ya misava a yi lovisa swinene ku tlula liya. Kutani nyimpi yi hambeta yi onha misava. Ina, marito ya Yesu ma hetiseke hi ndlela leyi xiyekaka!

“Ku ta va ni tindlala.” (Matewu 24:7) Endzhaku ka Nyimpi yo Sungula ya Misava ku ve ni ndlala leyi kumbexana ku nga leyikulu ematin’wini hinkwawo. Ndlala leyi chavisaka nakambe yi ve kona endzhaku ka Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava. Nhlaselo wa ku sika wu khumbe ku fikela eka n’we-xa-ntlhanu xa vanhu emisaveni, wu dlaya vana va kwalomu ka 14 wa timiliyoni lembe rin’wana ni rin’wana. Entiyisweni, “tindlala” ti ve kona!

“Ku tsekatseka lokukulu ka misava ku ta va kona.” (Luka 21:11, “BX”) Hi avhareji, lembe na lembe ku sukela hi 1914, ku fe vanhu vo tlula lava feke eka malembe xidzana laman’wana nhlayo ya kona yi andzisiwe ka khume. Xiya ku tsekatseka ku nga ri kungani lokukulu ntsena: 1920, eChina, 200 000 va file; 1923, eJapani, ku fe vanhu va 99 300; 1939, eTurkey, ku fe vanhu va 32 700; 1970, ePeru, 66 800 va file; naswona hi 1976, eChina, vanhu va kwalomu ka 240 000 (kumbe, hi ku ya hi tibuku tin’wana, 800 000) va file. Entiyisweni, i “ku tsekatseka lokukulu ka misava”!

“Mintungu [yi] . . . va kona ematlhelweni layo tala.” (Luka 21:11) Endzhakunyana ka Nyimpi yo Sungula ya Misava, vanhu va kwalomu ka 21 wa timiliyoni va file hikwalaho ka chachalaza ya le Spain. Science Digest yi vikile: “Ematin’wini hinkwawo a ku vanga na mafu yo tala, ya xihatla, lama chavisaka swinene, hi ndlela leyi.” Ku sukela kwalaho, vuvabyi bya mbilu, khensa, AIDS ni mintungu yin’wana yo tala swi dlaye madzana ya timiliyoni.

“Ku andza ka ku homboloka.” (Matewu 24:12, “BX”) Misava ya hina ku sukela hi 1914 yi tiviwe tanihi ya vugevenga ni vukarhi. Etindhawini to tala ku hava loyi a titwaka a sirheletekile emagondzweni hambi ku ri ni nhlikanhi. Ni vusiku vanhu va tshama emakaya ya vona, va khiya ni ku goga minyangwa, va chava ku ya ehandle.

Swilo swin’wana swo tala swi vhumbiwile leswaku swi ta humelela emasikwini ya makumu, naswona hinkwaswo leswi swi karhi swa hetiseka na swona. Leswi swi vula leswaku ku hela ka misava ku le kusuhi. Kambe, lexi tsakisaka, ku ta va ni vaponi. Endzhaku ko vula leswaku “misava ya hundza,” Bibele ya tshembisa: “Loyi a endlaka ku rhandza ka Xikwembu, ú tshama hilaha ku nga heriki.”—1 Yohane 2:17.

Kutani hi fanele hi dyondza ku rhandza ka Xikwembu ivi hi ku endla. Kutani hi ta pona ku hela ka misava leyi leswaku hi tsakela mikateko ya Xikwembu ya misava leyintshwa hi laha ku nga heriki. Bibele yi tshembisa leswaku enkarhini wolowo: “Xikwembu . . . xi ta sula mihloti hinkwayo emahlweni ya [vanhu], ni rifu a ri nga ha vi kona; hambi ya ri mahlomulo kumbe ku rila kumbe ku vaviseka a swi nga ha vi kona.”—Nhlavutelo 21:3, 4.

Handle ka mfungho, Matsalwa ya Xiheveru lama tshahiweke exiphephanini lexi ma huma eka Bibele ya Xitsonga (BX) kasi ya Xigiriki ma huma eka Bibele ya Mahungu Lamanene.

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 6]

Photo Credits: Airplane: USAF photo. Child: WHO photo by W. Cutting. Earthquake: Y. Ishiyama, Hokkaido University, Japan.