Nchavelelo Eka Lava Nga Ni Gome

“Ku fikela namuntlha, swivumbiwa hinkwaswo swa konya hi ku vaviseka.” (Varhoma 8:22) Ku xaniseka ka vanhu a ku ri kukulu loko sweswo swi tsariwa eka malembe lama tlulaka 1 900 lama hundzeke. Vo tala a va ri ni gome. Hikokwalaho, Vakriste va tsundzuxiwile: “Mi tiyisa lava helaka ntamu.”—1 Vatesalonika 5:14.

Namuntlha, gome ra vanhu i rikulu ngopfu, naswona vanhu vo tala va ni gome ku tlula rini na rini. Kambe, xana sweswo swi fanele swi hi hlamarisa? Doo, hikuva Bibele yi vula leswaku lawa i ‘masiku ya makumu’ naswona yi ma vitana “minkarhi yo nonon’hwa.” (2 Timotiya 3:1-5) Yesu Kriste u vule leswaku emasikwini ya makumu “ku ta va ni swivono leswi chavisaka.”—Luka 21:7-11; Matewu 24:3-14.

Loko vanhu va twa ku xaniseka lokukulu, ku chava, nhlomulo, kumbe mintlhaveko yin’wana yo tano yo vava, hakanyingi va va ni gome. Gome kumbe ku tsana loku hundzeleteke ku nga vangiwa hi rifu ra murhandziwa, ku dlaya vukati, ku lahlekeriwa hi ntirho, kumbe vuvabyi lebyikulu. Nakambe vanhu va va ni gome loko va sungula ku titwa va nga pfuni nchumu, loko va vona va tsandzekile naswona va titwa va khomise van’wana tingana. Un’wana ni un’wana a nga tsanisiwa hi xiyimo lexi tshikilelaka, kambe loko munhu a sungula ku titwa a heleriwa hi ntshembo naswona a nga koti ku vona ndlela yo huma eka xiyimo xo biha, a nga ha va ni gome lerikulu.

Eminkarhini ya khale vanhu va ve ni mintlhaveko leyi fanaka. Yobo u karhatiwe hi vuvabyi ni swiphiqo swa munhu hi xiyexe. U vone onge Xikwembu xi n’wi fularherile, kutani a venga vutomi. (Yobo 10:1; 29:2, 4, 5) Yakobo u ve ni gome hikwalaho ka rifu ra n’wana wakwe, a ala ku chaveleriwa naswona a navela ku fa. (Genesa 37:33-35) Hi ku titwa a ri ni nandzu lowukulu, Hosi Davhida u ririle a ku: “Siku hinkwaro ndzi famba hi mikosi. Ndzi heleriwe hi matimba.”—Psalma 38:6, 8; 2 Vakorinto 7:5, 6.

Namuntlha, vo tala va ve ni gome hikwalaho ko tirhwexa ndzhwalo lowukulu, va ringeta ku hanya hi ndlela leyi nga pfumelelaniki ni mianakanyo, mintlhaveko ni swilo swa vona leswi vonakaka. Swi le rivaleni leswaku ntshikilelo, kun’we ni mianakanyo ni mintlhaveko leyi hoxeke, swi nga vavisa miri ni ku engetela ku nga ringanani ka tikhemikhali ebyongweni, xisweswo wu vanga gome.—Ringanisa Swivuriso 14:30.

Mpfuno Lowu Va Wu Lavaka

Epafrodito, Mukriste wo sungula wa le Filipiya, ‘a a ri ni gome loko vanakulobye va twile ta ku vabya ka yena.’ Epafrodito, loyi a vabyeke endzhaku ka loko a rhumiwe eRhoma hi vanghana vakwe a ri ni nhundzu ya muapostola Pawulo, kumbexana u titwe a khomise vanghana vakwe tingana ni leswaku va n’wi teke a ri la nga hava vuswikoti. (Vafilipiya 2:25-27; 4:18) Xana muapostola Pawulo u pfune njhani?

U tlherisele Epafrodito ekaya a ri ni papila leri yaka eka vanghana vakwe va Vafilipiya, ri ku: “[Epafrodito] n’wi amukeleni hi ku tsaka hinkwako kukota makwenu eHosini. Kombani xichavo eka vanhu lavo tano.” (Vafilipiya 2:28-30) Mhaka ya leswi Pawulo a vulavuleke hi yena kahle ni leswi Vafilipiya va n’wi amukeleke hi ku tsaka ni rirhandzu, entiyisweni yi fanele yi chavelele Epafrodito ni ku pfuna ku susa gome rakwe.

A swi kanakanisi, leswaku xitsundzuxo xa Bibele xa ku “tiyisa lava helaka ntamu” i xinene ngopfu. Wansati la veke ni gome u te, “Munhu u lava ku tiva leswaku van’wana va n’wi khathalela tanihi munhu, u lava ku twa un’wana a ku, ‘u nga heli mbilu; swi ta lungha.’”

Munhu la nga ni gome hakanyingi u fanele a lava munhu la nga ni ntwela-vusiwana loyi a nga tshembelaka ka yena. Munhu wa kona u fanele a va muyingiseri lonene naswona a leha mbilu. U fanele a papalata ku laya la nga ni gome kumbe ku vula marito lama avanyisaka, yo tanihi lama nge, ‘A wu fanelanga u titwa hi ndlela yoleyo’ kumbe, ‘I langutelo leri hoxeke rero.’ Mintlhaveko ya munhu la nga ni gome yi tsanile, kutani marito wolawo yo biha ma ta n’wi endla a titwa a ri ni gome swinene.

Munhu la nga ni gome a nga ha titwa a nga pfuni nchumu. (Yonas 4:3) Kambe, munhu u fanele ku tsundzuka leswaku xa nkoka ngopfu, hi leswi Xikwembu xi n’wi tekisaka xiswona. Vanhu va teke Yesu Kriste a ri loyi “[a] yilaka,” kambe leswi a swi ku cincanga ku faneleka ka yena ka xiviri eka Xikwembu. (Esaya 53:3) Tanihi leswi Xikwembu xi rhandzaka N’wana wa xona, tiyiseka leswaku na wena xa ku rhandza.—Yohane 3:16.

Yesu u twele lava tshikilelekeke naswona u ringete ku va pfuna va vona leswaku hinkwavo i va nkoka. (Matewu 9:36; 11:28-30; 14:14) U hlamusele leswaku Xikwembu xi amukela hambi ku ri swindzingiri leswitsongo leswi nga vuliki nchumu. U te: ‘A ku na ni xin’we lexi rivariwaka emahlweni ka Xikwembu.’ A swi kanakanisi leswaku vanhu lava ringetaka ku endla ku rhandza ka xona xi va teka va ri va nkoka swinene. Mayelana ni leswi Yesu u te: “Hambi yi ri misisi ya tinhloko ta n’wina yi hlayiwile hinkwayo.”—Luka 12:6, 7.

Entiyisweni, swi nga tika eka munhu la nga ni gome lerikulu, loyi a karhatiwaka hi ku tsana ni swidyoho swakwe, ku pfumela leswaku Xikwembu xi n’wi teka a ri wa nkoka swinene. A nga titwa a nga faneriwi hi rirhandzu ni nkhathalelo wa Xikwembu. Rito ra Xikwembu ra pfumela leswaku, ‘Timbilu ta hina ti nga hi avanyisa.’ Xana hi wona nchumu lowu avanyisaka? A hi wona. Xikwembu xa swi xiya leswaku vanhu lava nga ni xidyoho va nga anakanya hi ndlela leyi hoxeke ivi va tiavanyisa. Kutani Rito ra xona ra va chavelela: “Xikwembu xi tlula ripfalo leri ra hina hi vukulu, naswona xi tiva hinkwaswo.”—1 Yohane 3:19, 20.

Ina, Tata wa hina wa le tilweni wa rirhandzu u vona leswi tlulaka swidyoho ni swihoxo swa hina. U tiva swiyimo swa hina leswi tsanisaka, ndlela ya hina hinkwayo ya vutomi, minsusumeto ni swikongomelo swa hina. Wa swi tiva leswaku hi velekiwe hi ri ni xidyoho, vuvabyi ni rifu, hikwalaho hi ni swihinga swo tala. Ntiyiso wa leswaku hi twa ku vava ni ku karhateka hi hexe, i xikombiso xa leswaku a hi lavi ku dyoha ni leswaku ripfalo ra hina a ri si fa. Bibele yi vula leswaku hi “nyiketiwile eka swa hava” ku lwisana ni ku rhandza ka hina. Kutani Xikwembu xa hi chavelela eka khombo ra hina lerikulu, naswona xi hi twela-vusiwana hikwalaho ka ku tsana ka hina.—Varhoma 5:12; 8:20.

Ha tiyisekisiwa leswaku: “Yehova u ni tintswalo ni ku tsetselela. Hi laha vuxa byi hambaneke ni vupela-dyambu, u hambanisile sweswo eku dyoha ka hina kule na hina. Hikuva wa tiva lexi hi endliweke ha xona, wa tsundzuka leswaku hi ntshuri ntsena.” (Psalma 103:8, 12, 14) Entiyisweni, Yehova i “Xikwembu lexi ku chavelela hinkwako ku humaka eka xona; xa hi chavelela emaxangwini hinkwawo ya hina.”—2 Vakorinto 1:3, 4.

Mpfuno lowu lava nga ni gome va wu lavaka ngopfu wu huma eka ku tshinela eka Xikwembu xa vona xa tintswalo ni ku amukela xirhambo xa xona, xa leswaku va ‘xi nyiketa timhaka ta vona.’ Hakunene xi nga “pfuxa ni timbilu leti tlhaviweke.” (Psalma 55:22; Esaya 57:15) Hikwalaho Rito ra Xikwembu ri hi khutazela xikhongelo, ri ri: “Rhulani ku karhateka hinkwako ka n’wina eka [Yehova], hikuva [u] tikarhatela n’wina.” (1 Petro 5:7) Ina, hi xikhongelo ni xikombelo vanhu va nga tshinela eka Xikwembu ivi va kuma “ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka ku twisisa hinkwako.”—Vafilipiya 4:6, 7; Psalma 16:8, 9.

Ku cinca lokunene ka ndlela ya vutomi na kona ku nga pfuna munhu a hlula ntlhaveko wa gome. Vutiolori, ku dya swakudya leswinene, ku kuma moya wo tenga ni ku wisa lokunene, ni ku papalata ku hlalela loku hundzeletiweke ka TV, hinkwaswo i swa nkoka. Wansati un’wana u pfune lava nga ni gome hi ku va fambisa hi ku hatlisa swinene. Loko wansati la nga ni gome a te: “A ndzi lavi ku famba-famba,” wansati loyi u hlamule hi ku rhula kambe a tiyisile, a ku: “Ndzi ri wa famba.” Wansati u vikile: ‘Hi fambe tsevu wa tikhilomitara. Loko hi vuya, a a karhele, kambe a titwa a antswa. U nge yi pfumeli ndlela leyi vutiolori byo ganyula byi pfunaka ha yona loko u nga si byi ringeta.’

Hambi swi ri tano, minkarhi yin’wana a swi koteki ku hlula ntshikilelo hi laha ku heleleke, hambi loko hinkwaswo swi ringetiwile, ku katsa ni vutshunguri bya swa mirhi. Wansati un’wana u te: “Ndzi ringete hinkwaswo, kambe gome ra ha ri kona.” Hi laha ku fanaka, sweswi hakanyingi a swi koteki ku tshungula mabofu, vamafa-tindleve, kumbe swilema. Kambe, lava nga ni gome va nga kuma nchavelelo ni ntshembo hi ku hlaya Rito ra Xikwembu minkarhi hinkwayo, leri nyikaka ntshembo lowu tiyeke wo ntshunxeka hi laha ku heleleke eka vuvabyi hinkwabyo bya vanhu.—Varhoma 12:12; 15:4.

Nkarhi Lowu Ku Nga Ta Ka Ku Nga Ha Vi Na Munhu La Nga Ni Gome

Loko Yesu a hlamusela swilo leswo biha leswi a swi ta ta emisaveni hi masiku ya makumu, u engeterile a ku: “Loko swilo sweswo swi sungula ku humelela, ololokani, mi languta henhla, hikuva ku kutsuriwa ka n’wina ku kusuhi.” (Luka 21:28) Yesu a a vulavula hi ku kutsuleriwa emisaveni leyintshwa yo lulama ya Xikwembu, laha ‘swivumbiwa swi nga ta ntshunxiwa na swona evuhlongeni bya leswo bola, kutani swi amukela ku ntshunxeka loko kwetsima loku nga ka vana va Xikwembu.’—Varhoma 8:21.

Mawaku ntshunxeko lowu wu nga ta va kona eka vanhu, wo ntshunxiwa emindzhwalweni ya nkarhi lowu hundzeke ni ku pfuka siku na siku va ri ni mianakanyo leyi tengeke, va ri ni ntamu wo tirha ntirho wa siku! A nge he vi kona la nga ta pfariwa hi papa ra gome. Xitshembiso lexi tiyeke eka vanhu hi leswaku Xikwembu “xi ta sula mihloti hinkwayo emahlweni ya vona, ni rifu a ri nga ha vi kona; hambi ya ri mahlomulo kumbe ku rila kumbe ku vaviseka a swi nga ha vi kona, hikuva leswo sungula swi hundzile.”—Nhlavutelo 21:3, 4.

Handle ka mfungho, Matsalwa ya Xiheveru lama tshahiweke exiphephanini lexi ma huma eka Bibele ya Xitsonga (BX) kasi ya Xigiriki ma huma eka Bibele ya Mahungu Lamanene.