Xivindzi

I NCHUMU lowu tolovelekeke leswaku xivulavuri xi biwa hi ripfalo loko xi suka xi yima xi ya vulavula, ngopfu-ngopfu loko xi nga tolovelanga ku nyikela tinkulumo. Muhuweleri a nga ha biwa hi ripfalo loko a nghena eka miti yo sungula ensin’wini. Loko a nyikiwa ntirho wa ku va muprofeta, Yeremiya u te: “Phela entiyisweni a ndzi swi tivi ku vulavula, hikuva ndza ha ri mufana.” (Yer. 1:5, 6) Yehovha u pfune Yeremiya, na wena a nga ku pfuna. Hi ku famba ka nkarhi u ta va ni xivindzi.

Xivulavuri lexi nga ni xivindzi i xivulavuri lexi ntshunxekeke. Ku ntshunxeka ka xona ku vonaka eka ndlela leyi xi langutekaka ha yona. Mayimelo ya xona i ya ntumbuluko naswona ma fanela xiendlakalo xa kona. Ku tshukatshukisa ka xona mavoko ku fambisana ni mhaka. Rito ra xona ri huma kahle.

Hambiloko u vona onge wena u hambanile ni ndlela leyi munhu wa xivindzi a hlamuseriwaka ha yona laha, u nga swi kota ku antswisa. Njhani? A hi voneni leswaku i yini lexi endlaka xivulavuri xi biwa hi ripfalo, xi nga vi na xivindzi. Xivangelo xi nga ha va xi ri emirini.

Loko u langutane ni ntlhontlho wo karhi naswona u navela ku endla nchumu wolowo kahle, kambe u nga tiyiseki leswaku u ta swi kota, wa karhateka. Kutani byongo byi byela miri leswaku wu humesa homoni leyi engetelaka nsusumeto wa ngati. Sweswo swi vanga leswaku mbilu yi ba hi ku hatlisa, u hefemulela ehenhla, u dzuka nyuku kumbe mavoko ma khomiwa hi ritukulu ni matsolo ma gudlagudla, rito na rona ri rhurhumela. Miri wa wena wu va wu ri karhi wu ringeta ku ku pfuna leswaku u langutana ni xiyimo lexi hi ku engetela mpimo wa ku hisa. Ntlhontlho lowu u langutanaka na wona i ku tirhisa matimba wolawo leswaku u anakanya kahle ni ku hiseka loko u nyikela nkulumo.

Ndlela Yo Hunguta Ku Karhateka. Tsundzuka leswaku i swa ntumbuluko ku karhateka. Kambe, leswaku u va ni xivindzi, u fanele u kota ku hunguta mpimo wa ku karhateka ka wena, u langutana ni xiyimo xa wena hi ku rhula ni hi ndlela leyi xiximekaka. U nga swi endlisa ku yini leswi?

Lunghiselela hi vukheta. Tinyike nkarhi wo lunghiselela nkulumo ya wena. Tiyiseka leswaku u yi twisisa kahle nkulumo ya wena. Loko nkulumo ya wena yi ri leyi u tihlawulelaka tinhla leti u nga ta vulavula ha tona, kuma leswaku i yini leswi vayingiseri va wena ana se va swi tivaka hi mhaka leyi ni leswi u lavaka ku swi fikelela. Leswi swi ta ku pfuna leswaku u hlawula rungula leri nga ni ntikelo. Loko sweswo swi ku tikela eku sunguleni, kombela mpfuno eka xivulavuri lexi nga ni ntokoto. Xi ta ku pfuna leswaku u kamba rungula ra wena kahle ni ku tiva vayingiseri va wena. Loko se u tiyiseka leswaku rungula leri u nga na rona ri ta va pfuna vayingiseri va wena naswona se u ri tiva kahle, ku navela ka wena ku va byela rona ku ta endla leswaku ku chava ku hunguteka.

Xi lunghiselele hi vukheta xingheniso xa wena. Yi tive kahle ndlela leyi u nga ta sungula ha yona mhaka. Loko se u nghenile emhakeni, ku chava ku ta ya ku hunguteka.

Magoza lawa u nga ma tirhisa ni loko u lunghiselela ku ya ensin’wini. Kamba mhaka leyi u lavaka ku vulavula ha yona u tlhela u anakanya hi muxaka wa vanhu lava u nga ta vulavula na vona. Xi lunghiselele hi vukheta xingheniso xa wena. Dyondza eka vahuweleri lava wupfeke.

U nga vona onge ku hlaya mhaka kunene hi swona swi nga ku nyikaka xivindzi loko u nyikela nkulumo emahlweni ka ntlawa wa vanhu. Kambe, leswi swi nga endla leswaku u tshama u ri karhi u biwa hi ripfalo loko u fanele u ya nyikela nkulumo. Ina, swivulavuri swin’wana swi languta ngopfu tinotsi loko swi pimanisiwa ni swivulavuri swin’wana. Kambe nchumu lowu nga ta lawula mianakanyo ya wena kutani wu hunguta ku chava, a hi marito lama tsariweke ehansi, kambe i ku khorwiseka loku nga embilwini ya wena leswaku leswi u swi lunghiseleleke vayingiseri va wena i swa ntikelo hakunene.

Titolovete nkulumo ya wena hi rito leri twalaka. Ku titoloveta ko tano ku ta ku nyika xivindzi, hi ku tiva leswaku leswi u swi anakanyaka wa swi kota ku tlhela u swi vula. Loko u ri karhi u titoloveta, u endla leswaku swi ku olovela ku tsundzuka mhaka loko u ri karhi u nyikela nkulumo. Titolovete onge hiloko u nyikela nkulumo emahlweni ka vanhu. Vona vayingiseri va wena hi mahlo ya mianakanyo. Tshama ehansi kumbe u yima, onge hi loko u nyikela nkulumo.

Khongela u kombela mpfuno eka Yehovha. Xana u ta xi hlamula xikhongelo xexo? “Ku tiyiseka loku hi nga na kona ha xona, i ka leswaku, ku nga khathariseki leswaku i yini lexi hi xi kombelaka hi ku ya hi ku rhandza ka xona, xa hi twa.” (1 Yoh. 5:14) Loko u swi navela ku dzunisa Xikwembu ni ku pfuna vanhu leswaku va vuyeriwa eka Rito ra xona, handle ko kanakana xi ta xi hlamula xikhongelo xa wena. Ku tiyiseka koloko ku nga ku nyika matimba swinene leswaku u nyikela nkulumo ya wena kahle. Ku tlula kwalaho, loko u ya u hlakulela mihandzu ya moya—rirhandzu, ntsako, ku rhula, ku olova ni ku tikhoma—u ta ya u va ni xiyimo xa mianakanyo lexi nga ta ku pfuna leswaku u langutana ni swiyimo hi xivindzi.—Gal. 5:22, 23.

Kuma ntokoto. Loko u hambeta u huma nsimu, ku chava ku ta ya ku hela. Loko u ya u hlamula swinene eminhlanganweni ya vandlha, swi ta ya swi ku olovela ku vulavula emahlweni ka vanhu. Loko se u nyikele tinkulumo to talanyana evandlheni, ku chava ku ta ya ku hunguteka loko u fanele u ya nyikela nkulumo. Xana wa swi tsakela ku kuma minkarhi leyi engetelekeke yo vulavula? Kutani lunghekela ku yimela lava swi nga ha endlekaka va tsandzeka ku nyikela tinkulumo ta vona exikolweni.

Endzhaku ko teka magoza lama andlariweke laha henhla, u ta pfuneka swinene loko wo kambisisa swilo leswi kombisaka leswaku munhu u chuhile. Loko wo kuma swilo leswi kutani u kuma ni ndlela yo langutana na swona, u ta swi kota ku vulavula hi xivindzi. Swilo leswi swi nga ha va swi ri emirini kumbe eritweni ra wena.

Swikombiso Swa Le Mirini. Ku va ni xivindzi kumbe ku pfumala xivindzi swi kombisiwa hi miri wa wena ni ndlela leyi u ma tirhisaka ha yona mavoko ya wena. Rhanga hi ku nyikela nyingiso eka mavoko. Ku bebula mavoko, kumbe ku khomelela swinene tafula ra xivulavuri; mavoko lama nghenaka ma huma eswikhwameni, ku fasa baji u tlhele u ri ntshunxa, ku yisa voko erihlayeni, enhompfini, eka tinghilazi ta mahlo handle ka xivangelo xo twala; ku khomakhoma wachi, xo tsala, xingwavila kumbe maphepha ya nkulumo; ku tshukatshukisa miri hi ndlela leyi nga riki ya ntumbuluko—hinkwaswo leswi swi kombisa leswaku u chuhile.

Swin’wana leswi nga kombisaka leswaku a wu titshembi i ku tlanga-tlangisa milenge, ku yisa miri hala ni hala, ku yima u oma onge u nsika, ku yima onge u karhele, ku hambeta u tinantswa-nantswa nomu, ku hambeta u mita marha ni ku hefemulela ehenhla.

Loko wo endla matshalatshala, swikombiso leswi swa ku chuha swi nga lawuriwa. Tirhela ku antswisa yinhla yin’we hi nkarhi wun’we. Xiya xiphiqo xa kona kutani u anakanya ka ha ri emahlweni leswaku u nga xi lulamisa njhani. Loko wo endla matshalatshala wolawo, u ta languteka u ri munhu la nga ni xivindzi.

Rito Leri Kombisaka Ku Chuha. Swikombiso swa rito swa leswaku munhu u chuhile swi katsa mpfumawulo wa rito lowu nga riki wa ntumbuluko kumbe rito leri rhurhumelaka. Kumbexana u nga ha titwa u pfaleka nkolo kumbe u vulavula hi ku hatlisa. Swiphiqo leswi ni mikhuva yin’wana, swi nga ololoxiwa hi ku tikarhatela ku lawula rito ra wena.

Loko u chuhile, tinyike nkarhi wo hefemula kahle u nga si ya eplatifomo. Ringeta ku endla miri wa wena hinkwawo wu ntshunxeka. Ematshan’weni yo anakanya hi ku chuha ka wena, anakanya hi lexi ku endlaka u lava ku byela vayingiseri mhaka leyi u yi lunghiseleleke. U nga si sungula ku vulavula, tinyike nkarhi wo languta vayingiseri va wena, kuma loyi a n’wayitelaka kutani u n’wayitela. Vulavula hi ku nonoka loko wa ha sungula, kutani u ya u hisekela nkulumo ya wena.

Leswi U Nga Swi Langutelaka. U nga anakanyi leswaku ku chava ku ta hela hi ku helela. Swivulavuri swo tala leswi nga ni malembe swi ya eplatifomo, swi khomiwa swa chuha loko swi nga si ya emahlweni ka vayingiseri. Kambe swi dyondze ku lawula ku chuha ka swona. Xin’wana xa swivulavuri swo tano xi te: “Ni sweswo ndza ha chuha kambe ndza swi kota ku lawula ku chuha ka mina sweswi.”

Loko wo endla matshalatshala yo endla leswaku u nga vonaki leswaku u chuhile, vayingiseri va wena va ta ku teka u ri xivulavuri lexi nga ni xivindzi. U nga ha titwa u chuhile kambe a va nge swi voni leswaku u chuhile.

Tsundzuka, ku tlakuka ka homoni yo engetela nsusumeto wa ngati, loku endlaka munhu a twala a chuhile, ku tlhela ku endla leswaku matimba ma engeteleka. Tirhisa matimba wolawo ku vulavula swi huma embilwini.

A swi bohi leswaku u rindzela ku ya eplatifomo leswaku u titoloveta ku endla swilo leswi hinkwaswo. Dyondza ku va ni xivindzi ni ku lawula xiyimo ni ku vulavula hi ndlela leyi fanelaka mhaka, siku ni siku. Loko wo endla leswi u ta swi kota ku titshemba loko u ri eplatifomo ni le nsin’wini laha ku titshemba ku nga ka nkoka ngopfu.