Ku Vulavula Hi Ku Tiyiseka

LOKO munhu a vulavula hi ku tiyiseka, van’wana va hatla va swi vona leswaku leswi a swi vulaka u swi kholwa hi ku helela. Ku tiyiseka koloko ku kombisiwe hi muapostola Pawulo evutirhelini byakwe. U tsalele lava veke vapfumeri eTesalonika a ku: “Mahungu lamanene lawa hi ma chumayelaka a ma humelelanga exikarhi ka n’wina hi ku vulavula ntsena kambe ni hi . . . ku khorwiseka lokukulu.” (1 Tes. 1:5) Ku tiyiseka koloko ku kombisiwe hi mavulavulelo ni mahanyelo yakwe. Na hina hi fanele hi kombisa ku tiyiseka loku heleleke hi ndlela leyi hi hlamuselaka ntiyiso wa Bibele ha yona.

Ku vulavula hi ku tiyiseka a swi fani ni ku vulavula hi ku titshemba kumbe hi ku sindzisa mianakanyo ya wena, kumbe hi ku tikurisa. Ku ri na sweswo, loko munhu la tiyisekaka a vulavula hi swilo leswi nga eRitweni ra Xikwembu, u vulavula hi mukhuva lowu kombaka leswaku u ni ripfumelo leri tiyeke.—Hev. 11:1.

Laha U Nga Vulavulaka Kona Hi Ku Tiyiseka. I swa nkoka ku vulavula hi ku tiyiseka loko u ri ensin’wini. Hakanyingi mavulavulelo ya wena ma ta khumba ndlela leyi munhu a nga ta teka rungula ra wena ha yona. Va swi vona leswi u titwisaka swona hi leswi u swi vulaka. Ku tiyiseka ka wena hi kona ku nga kombisaka swinene ku tlula marito ya wena, leswaku leswi u lavaka ku swi vula i swa nkoka swinene.

Nakambe ku ni xilaveko xo kombisa ku tiyiseka loko u vulavula emahlweni ka vapfumeri-kuloni. Muapostola Petro u tsale papila rakwe ro sungula leri huhuteriweke “leswaku [a] nyikela xikhutazo ni vumbhoni lebyi tiyeke bya leswaku lowu i musa lowu nga faneriwiki wa ntiyiso wa Xikwembu.” Eka papila rero u khutaze vamakwavo a ku: “Yimani mi tiya.” (1 Pet. 5:12) Loko muapostola Pawulo a tsalela vandlha ra le Rhoma, ku tiyiseka loku a ku kombiseke ku va pfunile. U te: “Ndza kholwa leswaku rifu ni vutomi ni tintsumi ni tihulumendhe ni swilo leswi nga laha sweswi ni swilo leswi taka ni vaungameri ni vutlakuki ni vuenti ni xivumbiwa xihi ni xihi xin’wana a swi nge swi koti ku hi hambanisa ni rirhandzu ra Xikwembu leri nga eka Kreste Yesu Hosi ya hina.” (Rhom. 8:38, 39) Pawulo u tlhele a tsala a khorwisekile hi xilaveko xa ku chumayela eka van’wana, naswona ku hiseka kakwe entirhweni wolowo ku nyike vumbhoni lebyi nga erivaleni bya leswaku yena hi byakwe, a a tiyiseka leswaku ntirho wo chumayela i wa nkoka. (Mint. 20:18-21; Rhom. 10:9, 13-15) Ni vakulu lava nga Vakreste namuntlha, va fanele va kombisa ku tiyiseka loku fanaka loko va dyondzisa hi Rito ra Xikwembu.

Hi nkarhi wa ku dyondza ni hi minkarhi yin’wana, vatswari va fanele va vulavula hi ku tiyiseka loko va bula ni vana va vona hi timhaka ta moya. Leswi swi lava leswaku vatswari va antswisa ndlela leyi va xi rhandzaka ha yona Xikwembu ni tindlela ta xona. Kutani va nga vulavula ni vana va vona hi ku tiyiseka loku humaka embilwini, ‘hikuva nomu wu vulavula hi ku tala ka mbilu.’ (Luka 6:45; Det. 6:5-7) Ku tiyiseka hi ndlela yo tano nakambe ku ta pfuna vatswari va veka xikombiso xa ‘ripfumelo leri nga riki na vukanganyisi.’—2 Tim. 1:5.

I swa nkoka swinene leswaku u vulavula hi ku tiyiseka loko ku tlhontlhiwa ripfumelo ra wena. Loyi u dyondzaka na yena xikolo, mudyondzisi kumbe mutirhi-kuloni a nga hlamarisiwa hileswi u nga hlanganyeliki eminkhubyeni yo karhi. Loko u n’wi hlamula hi ku tiyiseka hi marito lama faneleke, a nga susumeteleka ku xixima xiyimo xa wena lexi sekeriweke eBibeleni. Ku vuriwa yini loko munhu a ringeta ku ku wonga leswaku u endla nchumu lowu hoxeke—wo tanihi ku nga tshembeki, ku tirhisa swidzidzirisi hi ndlela yo biha kumbe ku oswa? I swa nkoka ku swi veka erivaleni leswaku u nge hlanganyeli eka swilo swo tano, naswona hambi swo yini a wu nge yi cinci mianakanyo ya wena. Leswi swi vula leswaku u fanele u vulavula hi ku tiyiseka loko u bakanya xiringanyeto xo tano. Loko Yosefa a ala xikombelo xa vudlakuta xa nsati wa Potifaro, u vule a nga tilumalumi a ku: “Ndzi nga byi endlisa ku yini vubihi lebyi lebyikulu ndzi dyohela Xikwembu hakunene?” Loko nsati loyi a ku xikolokolo, Yosefa u balekile endlwini.—Gen. 39:9, 12.

Ndlela Yo Kombisa Ku Tiyiseka. Marito lawa u ma tirhisaka ma nga swi veka erivaleni leswaku wa tiyiseka hi mhaka ya wena. Hakanyingi, Yesu a a rhanga hi ku vula marito lama landzelaka loko a nga si boxa timhaka ta nkoka: “Hakunene ndzi tiyisile ndzi ri eka wena.” (Yoh. 3:3, 5, 11; 5:19, 24, 25) Ku tiyiseka ka Pawulo a ku kombisiwa hi swivulwa swo tanihi leswi nge, “Ndza kholwa,” “Ndza swi tiva naswona ndza khorwiseka eka Hosi Yesu” ni lexi nge “Ndzi vulavula ntiyiso, a ndzi hembi.” (Rhom. 8:38; 14:14; 1 Tim. 2:7) Malunghana ni ku hetiseka ka rito rakwe, minkarhi yin’wana Yehovha u huhutele vaprofeta vakwe leswaku va ri tiyisekisa hi marito yo tanihi lama nge, ‘Swi ta hetiseka hakunene.’ (Hab. 2:3) Loko u vulavula hi vuprofeta byebyo, u nga tirhisa nhlamuselo yo fana ni yoleyo. Loko u tshemba Yehovha ematshan’weni ya ku titshemba, ni loko u vulavula ni van’wana hi xichavo, marito lama kombaka leswaku wa tiyiseka ma ta swi kombisa erivaleni leswaku ripfumelo ra wena ri tiyile.

Nakambe u nga kombisa ku tiyiseka ka wena hi ku vulavula hi ku tiyimisela ni hi ku kandziyisa leswi u swi vulaka. Nghohe ya wena, ku tshukatshukisa miri, hinkwaswo swi nga kombisa ku tiyiseka ka wena hi leswi u swi vulaka, hambileswi vanhu va nga swi kombisiki hi tindlela to fana. Niloko u ri munhu wa tingana kumbe u vulavulela ehansi, loko u tiyiseka swinene leswaku leswi u swi vulaka i ntiyiso naswona van’wana va fanele va swi twa, ku tiyiseka ka wena ku ta vonaka.

Ina, swikombiso hinkwaswo swa ku tiyiseka loku hi ku kombisaka swi fanele swi ri swa xiviri. Loko vanhu va lemuka leswaku hi endla onge hi vulavula swi suka embilwini kasi a swi tano, va nga heta hileswaku rungula ra hina a hi ra nkoka. Kutani xa nkoka ngopfu, u nga tshuki u tihundzula. Nhlayo ya vayingiseri va wena yi nga lava leswaku u vulavulela ehenhla hi matimba. Kambe pakani ya wena ku fanele ku va ku vulavula hi ku tshembeka u nga tihundzuli.

Leswi Nga Ku Pfunaka Ku Vulavula Hi Ku Tiyiseka. Tanihi leswi ku tiyiseka ka wena ku katsaka ndlela leyi u titwaka ha yona hi rungula ra wena, ku lunghiselela kahle i swa nkoka. Ku kopa mhaka ebukwini ivi u yi hlamusela un’wana a swi enelanga. U fanele u yi twisisa kahle u tlhela u kota ku yi veka hi marito ya wena. U fanele u tiyiseka leswaku i ntiyiso, ni leswaku leswi u swi vulaka i swa nkoka eka vayingiseri va wena. Leswi swi vula leswaku loko u lunghiselela mhaka ya wena, u fanele u anakanya hi swiyimo swa vona ni leswi ana se va swi tivaka malunghana ni nkulumo ya wena, kumbe leswi va nga titwisaka swona hi yona.

Van’wana va hatla va swi vona leswaku ha tiyiseka hi mhaka ya hina loko hi nga tilumalumi. Kutani u nga lunghiseleli rungula lerinene ntsena, kambe lwela ku ri nyikela kahle. Lemuka swinene swiyenge swa nkulumo ya wena leswi lavaka leswaku u vulavula hi ku chivirika lokukulu leswaku u swi nyikela u nga hlayi kunene. Nakambe tsundzuka ku khongela Yehovha leswaku a katekisa matshalatshala ya wena. Hi ndlela yoleyo u ta ‘kuma vurhena hikwalaho ka Xikwembu xa hina,’ leswaku u vulavula hi ndlela leyi kombaka leswaku wa tiyiseka leswaku rungula ra wena i ntiyiso naswona i ra nkoka.—1 Tes. 2:2.