Ndzima Yo Sungula
Ku Va Ni Vun’we eVugandzerini eNkarhini Wa Hina—Xana Swi Vula Yini?
1, 2. (a) Hi wahi matshalatshala lamakulu lama endliwaka enkarhini wa hina? (b) Hi wihi ntshembo lowu tsakisaka lowu vanhu va timbilu letinene va nga na wona?
EMISAVENI hinkwayo, vanhu va endla matshalatshala lamakulu ya ku va ni vun’we evugandzerini. Byi hlanganisa timiliyoni ta vanhu va matiko, tinxaka ni tindzimi hinkwato. Lembe ni lembe ku hlengeletiwa vanhu vo tala. EBibeleni vanhu lava va hlamuseriwa tanihi “timbhoni” ta Yehovha, naswona va vitaniwa “ntshungu lowukulu.” Va endlela Xikwembu “ntirho wo kwetsima nhlikanhi ni vusiku.” (Esaya 43:10-12; Nhlavutelo 7:9-15) Ha yini va endla ntirho lowu? Hikuva se va swi tiva leswaku Yehovha i Xikwembu xi ri xin’we xa ntiyiso. Leswi swi va susumetela ku hanya hi ku pfumelelana ni tindlela ta yena to lulama. Nakambe, va dyondze leswaku hi hanya “emasikwini yo hetelela” ya misava leyi yo homboloka, nileswaku ku nga ri khale Xikwembu xi ta yi herisa, xi yi siva hi misava leyintshwa leyi nga paradeyisi.—2 Timotiya 3:1-5, 13; 2 Petro 3:10-13.
2 Rito ra Xikwembu ra tshembisa: “Hi nkarhinyana, lowo homboloka a nge he vi kona . . . Kambe lavo rhula va ta dya ndzhaka ya misava, hakunene va ta kuma ntsako lowu heleleke eku rhuleni lokukulu.” (Pisalema 37:10, 11) “Lavo lulama va ta dya ndzhaka ya misava, va ta tshama eka yona hi masiku.” (Pisalema 37:29) “[Xikwembu] xi ta sula mihloti hinkwayo ematihlweni ya vona, rifu a ri nge he vi kona, hambi ku ri ku kolola, ni xirilo ni xitlhavi a swi nge he vi kona. Swilo swo sungula swi hundzile.”—Nhlavutelo 21:4.
3. I yini lexi endlaka leswaku vanhu va kota ku va ni vun’we bya ntiyiso evugandzerini?
3 Lava sweswi va hlanganisiwaka evugandzerini bya ntiyiso hi vona va nga ta va vaaki vo sungula va misava yoleyo leyintshwa. Se va ku tiva ku rhandza ka Xikwembu, naswona va endla hinkwaswo leswi va nga swi kotaka leswaku va endla ku rhandza koloko. Yesu u kombise nkoka wa leswi loko a ku: “Leswi swi vula vutomi lebyi nga heriki, ku nghenisa ka vona vutivi ha wena, Xikwembu xi ri xin’we xa ntiyiso, ni loyi u n’wi rhumeke, Yesu Kreste.” (Yohane 17:3) Muapostola Yohane u tsarile: “Misava ya hundza ni ku navela ka yona, kambe loyi a endlaka ku rhandza ka Xikwembu u tshama hi masiku.”—1 Yohane 2:17.
Leswi Swi Vulaka Swona Hakunene
4. (a) Ku hlengeletiwa ka vanhu vo tala swonghasi leswaku va gandzela hi vun’we enkarhini wa hina, swi kombisa yini hakunene? (b) Bibele yi ku hlamusela njhani ku hlengeletiwa loku?
4 Xana ku hlengeletiwa ka vanhu vo tala swonghasi leswaku va gandzela hi vun’we enkarhini wa hina, swi kombisa yini hakunene? Swi kombisa leswaku hi le kusuhi swinene ni makumu ya misava leyi yo homboloka, endzhaku ka yona ku ta sungula misava leyintshwa ya Xikwembu. Hi ku vona hi mahlo ku hetiseka ka vuprofeta bya Bibele lebyi vulavulaka hi ntirho lowu lowukulu wo hlengeleta. Vuprofeta byin’wana byo tano byi ri: “Exiphen’wini xo hetelela xa masiku [masiku lawa ya makumu] ntshava ya yindlu ya Yehovha [vugandzeri bya yena bya ntiyiso lebyi tlakukeke] yi ta simekiwa yi tiya ehenhla ka tintshava [yi tlula vugandzeri lebyin’wana hinkwabyo], . . . kutani vanhu va fanele va khitikanela eka yona. Kunene matiko yo tala ma ta ya, ma ku: ‘Tanani, a hi tlhandlukeleni entshaveni ya Yehovha ni le ndlwini ya Xikwembu xa Yakobe; kutani u ta hi letela tindlela ta yena, hi ta famba emintileni ya yena.’”—Mikiya 4:1, 2; Pisalema 37:34.
5, 6. (a) I yini lexi kombisaka leswaku matiko ma karhi ma hundzukela eka Yehovha? (b) Hi swihi swivutiso leswi hi faneleke hi tivutisa swona?
5 Hambileswi ku nga riki matiko hinkwawo lama yaka endlwini ya Yehovha ya moya leswaku ma ya n’wi gandzela, timiliyoni ta vanhu leti humaka ematikweni hinkwawo ta swi endla sweswo. Loko va dyondza hi xikongomelo xa rirhandzu ni hi vumunhu lebyi tsakisaka bya Yehovha Xikwembu, timbilu ta vona ta tsaka swinene. Hi ku titsongahata va lava ku tiva leswi Xikwembu xi swi languteleke eka vona. Xikhongelo xa vona xi fana ni lexiya xa mupisalema loyi a nga te: “Ndzi dyondzise ku endla ku rhandza ka wena, hikuva wena u Xikwembu xanga.”—Pisalema 143:10.
6 Xana u tivona u ri exikarhi ka ntshungu lowukulu wa vanhu lava Yehovha a va hlengeletaka sweswi leswaku va n’wi gandzela hi vun’we? Xana ndlela leyi u angulaka ha yona eka ndzetelo lowu u wu kumeke eRitweni ra yena yi kombisa leswaku wa pfumela hakunene leswaku Yehovha i Xihlovo xa wona? Xana u ta “famba emintileni ya yena” ku fikela kwihi?
Ndlela Leyi Vun’we Byi Fikeleriwaka Ha Yona
7. (a) Ku gandzela hi vun’we ku ta hetelela ku andze ku fikela kwihi? (b) Ha yini hi fanele hi teka goza ra xihatla sweswi leswaku hi va vagandzeri va Yehovha, naswona hi nga va pfunisa ku yini van’wana leswaku na vona va endla tano?
7 Yehovha u lava leswaku swivumbiwa hinkwaswo leswi twisisaka swi va ni vun’we evugandzerini bya ntiyiso. Hi wu langutele hi mahlo-ngati swinene nkarhi lowu hinkwavo lava hanyaka va nga ta gandzela Xikwembu xi ri xin’we xa ntiyiso! (Pisalema 103:19-22) Kambe loko nkarhi wolowo wu nga si fika, Yehovha u fanele a herisa hinkwavo lava alaka ku endla ku rhandza ka yena ko lulama. Hi musa u hi tsundzuxa ka ha ri ni nkarhi malunghana ni leswi a nga ta swi endla hi xikongomelo xa leswaku vanhu hinkwavo va va ni nkarhi wa ku hundzula mahanyelo ya vona. (Esaya 55:6, 7) Hikwalaho, esikwini ra hina ku yisiwa xirhambo xa xihatla eka “matiko hinkwawo ni tinyimba hinkwato ni tindzimi hinkwato ni vanhu hinkwavo.” Xirhambo lexi xi ri: “Chavani Xikwembu mi xi vangamisa, hikuva nkarhi wa ku avanyisiwa hi xona wu fikile, gandzelani Loyi a endleke tilo ni misava ni lwandle ni minseledyana ya mati.” (Nhlavutelo 14:6, 7) Xana se u xi amukerile xirhambo lexi? Loko se u xi amukerile, u ni lunghelo ra ku rhamba van’wana leswaku va tiva Xikwembu xa ntiyiso ni ku xi gandzela.
8. Endzhaku ko dyondza tidyondzo ta xisekelo ta Bibele, hi wihi nhluvuko wun’wana lowu hi faneleke hi lwela ku wu endla?
8 Xikongomelo xa Yehovha a hi swona leswaku a gandzeriwa hi vanhu lava vulaka leswaku va pfumela eka yena kambe hi tlhelo va ha endlaka leswi rhandziwaka hi vona. Xikwembu xi lava leswaku vanhu va va ni “vutivi lebyi kongomeke bya ku rhandza ka xona” va tlhela va hanya ha byona. (Vakolosa 1:9, 10) Hikwalaho, vanhu lava tlangelaka lava dyondzaka tidyondzo ta xisekelo ta Bibele va lava ku ya emahlweni va va Vakreste lava vupfeke. Va lava ku n’wi tiva kahle Yehovha, va anamisa ni ku entisa ku twisisa ka vona Rito ra yena ni ku tlhela va ri tirhisa swinene evuton’wini bya vona. Va lava ku kombisa timfanelo ta Tata wa hina wa le tilweni ni ku languta swilo hi ndlela leyi a swi langutaka ha yona. Leswi swi va susumetela ku lava tindlela to hlanganyela entirhweni wa ku ponisa vutomi lowu a hleleke leswaku wu endliwa emisaveni namuntlha. Xana na wena u navela sweswo?—Marka 13:10; Vaheveru 5:12–6:3.
9. Vun’we bya ntiyiso byi nga kombisiwa hi tindlela tihi sweswi?
9 Bibele yi kombisa leswaku lava va tirhelaka Yehovha va fanele va va ni vun’we. (Vaefesa 4:1-3) Vun’we lebyi byi fanele byi va kona sweswi, hambileswi hi hanyaka emisaveni leyi avaneke naswona ha ha lwisanaka ni ku nga hetiseki ka hina. Yesu u khongele hi mbilu hinkwayo leswaku vadyondzisiwa va yena hinkwavo va va xilo xin’we, va va ni vun’we bya xiviri. Xana leswi a swi ta vula yini? Xo sungula, a va fanele va va ni vuxaka lebyinene na Yehovha ni N’wana wa yena. Xa vumbirhi, a va fanele va va ni vun’we hi xivona. (Yohane 17:20, 21) Leswaku ku fikeleriwa sweswo, vandlha ra Vukreste ri tirha tanihi nhlengeletano leyi Yehovha a yi tirhisaka ku letela vanhu va yena.
Hi Swihi Swilo Leswi Hoxaka Xandla Eka Vun’we?
10. (a) Hi tihi timfanelo leti hi nga ta va na tona loko hi tirhisa Bibele leswaku hi tikumela tinhlamulo ta swivutiso leswi hi khumbaka? (b) Hi ku hlamula swivutiso leswi longoloxiweke eka ndzimana leyi, kambisisa tinhla leti nga pfunaka Vakreste leswaku va va ni vun’we.
10 Laha hansi hi ta longoloxa swilo swa nkombo leswi endlaka leswaku swi koteka ku gandzela hi vun’we. Loko u ri karhi u hlamula swivutiso swa kona, anakanyisisa hi ndlela leyi yinhla yin’wana ni yin’wana yi khumbaka vuxaka bya wena na Yehovha swin’we ni Vakreste-kuloni ha yona. Ku anakanyisisa hi tinhla leti ni ku hlaya matsalwa lama kombisiweke kambe ma nga tshahiwangiki swi ta ku endla leswaku u va ni vutlharhi, vuswikoti byo anakanya ni ku twisisa swilo hi ndlela ya Xikwembu—ku nga timfanelo leti hinkwerhu hi faneleke hi va na tona. (Swivuriso 5:1, 2; Vafilipiya 1:9-11) Kambisisa tinhla leti ha yin’we-yin’we.
(1) Ha pfumela leswaku Yehovha u ni mfanelo yo vula leswaku leswi i swinene, leswi swi bihile. “Tshemba Yehovha hi mbilu ya wena hinkwayo naswona u nga titshegi hi ku twisisa ka wena n’wini. N’wi tivise tindlela ta wena hinkwato, kutani yena u ta lulamisa tindlela ta wena.”—Swivuriso 3:5, 6.
Ha yini hi fanele hi lava ndzayo ni nkongomiso wa Yehovha loko hi endla swiboho? (Pisalema 146:3-5; Esaya 48:17)
(2) Hi ni Rito ra Xikwembu leri hi kongomisaka. “Loko mi amukela rito ra Xikwembu, leri mi ri tweke eka hina, mi ri amukerile, ku nga ri kukotisa rito ra vanhu, kambe, mi ri amukele hilaha ri nga hakona hakunene rito ra Xikwembu, leri ri tirhaka ntsena ni le ka n’wina vapfumeri.”—1 Vatesalonika 2:13.
Hi rihi khombo leri nga vaka kona loko hi endla leswi hina hi ‘vonaka’ onge swi lulamile? (Swivuriso 14:12; Yeremiya 10:23, 24; 17:9)
Loko hi nga yi tivi ndzayo ya Bibele emhakeni yo karhi, hi fanele hi endla yini? (Swivuriso 2:3-5; 2 Timotiya 3:16, 17)
(3) Hinkwerhu ha vuyeriwa eka nongonoko lowu fanaka wa swakudya swa moya. “Vana va wena hinkwavo va ta va vanhu lava dyondzisiwaka hi Yehovha.” (Esaya 54:13) “A hi khathalelaneni leswaku hi khutazana erirhandzwini ni le mintirhweni leyinene, hi nga fularheli ku hlengeletana ka hina, hilaha ku nga ntolovelo wa van’wana, kambe hi khutazana, naswona hi endla tano hilaha ku engetelekeke ngopfu tanihi leswi mi vonaka siku [ra ndzoviso] ri tshinela.”—Vaheveru 10:24, 25.
Xana va vuyeriwa njhani lava ma tirhisaka hilaha ku teleke malunghiselelo ya Yehovha ya swakudya swa moya? (Esaya 65:13, 14)
(4) Murhangeri wa hina i Yesu Kreste, ku nga ri munhu un’wana wa nyama. “Mi nga tshuki mi vuriwa Rabi, hikuva mudyondzisi wa n’wina i un’we, kasi n’wina hinkwenu mi vamakwavo. Ku tlula kwalaho, mi nga tshuki mi vitana hambi ku ri mani leswaku i tata wa n’wina la misaveni, hikuva Tata wa n’wina i un’we, Wa le tilweni. Naswona mi nga vuriwi ‘varhangeri,’ hikuva Murhangeri wa n’wina i wun’we, i Kreste.”—Matewu 23:8-10.
Xana va kona exikarhi ka hina lava faneleke va titeka va tlakukile eka van’wana? (Varhoma 3:23, 24; 12:3)
(5) Hi langutele hulumendhe ya Mfumo wa Xikwembu tanihi ntshembo lowu ngo va woxe wa vanhu. “Kutani mi fanele mi khongela hi ndlela leyi: ‘Tata wa hina la nge matilweni, vito ra wena a ri kwetsimisiwe. Mfumo wa wena a wu te. Ku rhandza ka wena a ku endleke emisaveni, hilaha ku endlekaka hakona etilweni.’ Kutani, hambetani mi lava mfumo ni ku lulama ka yena ku sungula.”—Matewu 6:9, 10, 33.
‘Ku lava mfumo ku sungula’ ku hi pfuna njhani leswaku hi hlayisa vun’we bya hina? (Mikiya 4:3; 1 Yohane 3:10-12)
(6) Moya lowo kwetsima wu endla leswaku vagandzeri va Yehovha va va ni timfanelo leti nga ta nkoka eka vun’we bya Vukreste. “Mihandzu ya moya i rirhandzu, ntsako, ku rhula, ku va ni mbilu yo leha, musa, vunene, ripfumelo, ku olova, ku tikhoma.”—Vagalatiya 5:22, 23.
Hi fanele hi endla yini leswaku moya wa Xikwembu wu ta humesa mihandzu ya wona eka hina? (Mintirho 5:32)
Ku va ni moya wa Xikwembu swi khumba vuxaka bya hina ni Vakreste-kulorhi hi ndlela yihi? (Yohane 13:35; 1 Yohane 4:8, 20, 21)
(7) Vagandzeri va Xikwembu hinkwavo va ntiyiso va hlanganyela eku chumayeleni ka mahungu lamanene ya Mfumo wa xona. “Mahungu lamanene lawa ya mfumo ma ta chumayeriwa emisaveni hinkwayo leyi akiweke leswaku byi va vumbhoni ematikweni hinkwawo; kutani hi kona makumu ma nga ta fika.”—Matewu 24:14.
I yini lexi faneleke xi hi susumetela leswaku hi hlanganyela hi xitalo entirhweni lowu wo chumayela? (Matewu 22:37-39; Varhoma 10:10)
11. Loko hi tirhisa ntiyiso wa Bibele evuton’wini bya hina, vuyelo bya kona byi va byihi?
11 Ku gandzela Yehovha hi vun’we swi hi tshineta eka yena naswona swi endla leswaku hi tsakela vunakulobye lebyi phyuphyisaka swin’we ni vapfumeri-kulorhi. Pisalema 133:1 yi ri: “Waswivo! Mawaku ndlela leyi swi nga swinene ha yona ni ku tsakisa ha yona loko vamakwavo va tshama swin’we hi vun’we!” Swa phyuphyisa ku huma emisaveni leyi nga ni vutianakanyi, ku tikhoma loko biha ni madzolonga ivi u ya hlengeletana ni vanhu lava rhandzaka Yehovha hakunene va tlhela va yingisa milawu ya yena!
Papalata Minkucetelo Leyi Pfuxaka Ku Avana
12. Ha yini hi fanele hi papalata moya wa ku tilawula?
12 Leswaku hi nga onhi vun’we bya hina bya risima bya misava hinkwayo, hi fanele hi papalata minkucetelo leyi pfuxaka ku avana. Wun’wana wa yona i moya wa ku fularhela Xikwembu ni milawu ya xona. Yehovha u hi pfuna leswaku hi wu papalata hi ku hi paluxela musunguri wa wona, ku nga Sathana Diyavulosi. (2 Vakorinto 4:4; Nhlavutelo 12:9) Sathana hi yena a kuceteleke Adamu na Evha leswaku va honisa leswi Xikwembu xi swi vuleke ni leswaku va tiendlela swiboho leswi lwisanaka ni ku rhandza ka Xikwembu. Vuyelo bya kona byi ve khombo eka vona ni le ka hina. (Genesa 3:1-6, 17-19) Moya wo lava ku tilawula wu andze ngopfu emisaveni leyi, naswona vanhu a va swi lavi ku yingisa Xikwembu ni milawu ya xona. Hikwalaho hi fanele hi wu papalata moya wolowo.
13. I yini lexi nga ta kombisa leswaku hi karhi ha tilunghiselela hi mbilu hinkwayo ku ya hanya emisaveni leyintshwa ya ku lulama ya Xikwembu?
13 Hi xikombiso, anakanya hi xitshembiso lexi tsakisaka xa Yehovha xo siva misava leyi yo homboloka hi matilo lamantshwa ni misava leyintshwa laha ku nga ta “va ni ku lulama eka swona.” (2 Petro 3:13) Xana leswi a swi fanelanga swi hi susumetela ku sungula ku tilunghisela ku hanya enkarhini wolowo laha ku nga ta fuma ku lulama? Leswi swi lava leswaku u yingisa ndzayo ya Bibele leyi nga erivaleni: “Mi nga rhandzi misava kumbe swilo leswi nga emisaveni. Loko mani na mani a rhandza misava, rirhandzu ra Tatana a ri kona eka yena.” (1 Yohane 2:15) Hikwalaho, hi papalata moya wa misava leyi—langutelo ra yona ra ku tilawula, vutianakanyi bya yona, ku tikhoma ka yona ko biha ni madzolonga ya yona. Hi titoloveta ku yingisa Yehovha swi huma embilwini, ku nga khathariseki mimboyamelo yihi ni yihi leyi lwisanaka na hina ya ku nga hetiseki ka hina. Ndlela leyi hi hanyaka ha yona yi nyikela vumbhoni bya leswaku ku anakanya ka hina ni swikongomelo swa hina swi voyamele eku endleni ka ku rhandza ka Xikwembu.—Pisalema 40:8.
14. (a) Ha yini swi ri swa nkoka ku tirhisa nkarhi lowu hi nga na wona sweswi leswaku hi dyondza tindlela ta Yehovha ni ku hanya ha tona? (b) Xana matsalwa lama kombisiweke eka ndzimana leyi ma vula yini eka hina ha un’we-un’we?
14 Yehovha a nge he yima-yimi loko ku fika nkarhi lowu a wu vekeke wa leswaku a herisa mafambiselo lawa yo homboloka ya swilo swin’we ni hinkwavo lava rhandzaka tindlela ta wona. A nge wu tlhentlhisi nkarhi wolowo kumbe a hundzula xiyimiso xa yena leswaku ku ta pfuneka lava va ha ringetaka ku namarhela misava, kasi hala tlhelo va dyondza hi ku rhandza ka Xikwembu va tlhela va ku endlela ku hetisisa nawu ntsena. Sweswi i nkarhi wo teka goza! (Luka 13:23, 24; 17:32; 21:34-36) Hikwalaho, swa khutaza hakunene ku vona ntshungu lowukulu wu ri karhi wu tirhisa lunghelo leri ra risima, hi ku hiseka wu lava ndzetelo lowu Yehovha a wu nyikelaka hi ku tirhisa Rito ra yena ni nhlengeletano ya yena, naswona hi vun’we wu famba etindleleni ta yena wu ya emisaveni leyintshwa! Naswona loko hi ya hi dyondza swinene hi Yehovha hi ta ya hi n’wi rhandza swinene naswona hi ta navela ku n’wi tirhela.
Mpfuxeto
• Hi xihi xikongomelo xa Yehovha malunghana ni vugandzeri?
• Loko se hi dyondze tidyondzo ta xisekelo ta Bibele, i nhluvuko wihi lowu engetelekeke lowu hi faneleke hi lava ku wu endla hi mbilu hinkwayo?
• I yini lexi hi nga xi endlaka ha un’we-un’we leswaku hi va ni vun’we ni vagandzeri van’wana va Yehovha?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 4]
‘Lavo rhula va ta dya ndzhaka ya misava va tlhela va kuma ntsako lowu heleleke eku rhuleni lokukulu’