Ndzima 20

Xana Ndzi Nga Endla Yini Loko Hi Ri Swisiwana Ekaya?

Gregory muntshwa la tshama eYuropa Vuxa a nga na mali yo xava swilo swo saseka leswi vantshwa va le Yuropa Vupela-dyambu va nga na swona. Mhaka leyi a yi n’wi dyisi byi rhelela lerova u anakanya ku rhurhela eAustria. Xana u anakanya leswaku Gregory i xisiwana?

□ Ina □ Doo!

Loyiso u tshama emakaya edzongeni wa Afrika. Yena ni ndyangu wa ka vona va tshama exiyindlwanini naswona u navela vutomi lebyinene lebyi vantshwa va le ka doroba ra le kusuhi va tiphinaka ha byona, ku nga ku va ni mati lama humaka etiphayiphini ni gezi. Xana u anakanya leswaku Loyiso i xisiwana?

□ Ina □ Doo!

SWI le rivaleni leswaku ku va xisiwana swi vula swilo swo hambana-hambana hi ku ya hi matiko. Hi xikombiso Gregory a nga tivona a ri xisiwana kambe loko hi n’wi pimanisa na Loyiso u vonaka a hanya emafurheni. I swinene ku xiya leswaku ku nga khathariseki leswaku u xisiwana ku fikela kwihi, ku ni van’wana lava nga swisiwana ku tlula wena. Hambiswiritano, loko u nga ri na swiambalo leswinene swo ya exikolweni ha swona, kumbe loko u pfumala mati lama humaka ephayiphini swi nga ha ku twisa ku vava.

Vantshwa van’wana lava kulaka va ri swisiwana va titwa va nga ri nchumu lerova va ringeta ku rivala vusiwana bya vona hi ku nwa byala kumbe ku tirhisa swidzidzirisi. Kambe ku endla tano swi to nyanyisa vusiwana bya wena. Lava nwaka byala va kuma leswaku byi ‘luma ku fana ni nyoka, naswona byi humesa vuxungu ku fana ni mhiri.’ (Swivuriso 23:32) Nhwanyana la vuriwaka Maria, wa laha Afrika Dzonga, loyi a tshamaka ni mutswari wa yena un’we, u ri: “Ku ringeta ku balekela vusiwana bya wena swi ta ku vangela maxangu yo tala.”

Swi nga endleka leswaku u nga balekeli eka byala ni swidzidzirisi, kambe u nga ha vona onge a wu nge pfuki u kote ku antswisa vutomi bya wena. Xana u nga endla yini? Ndzayo ya vutlhari leyi kumekaka eBibeleni yi fana ni xilotlelo lexi kotaka ku ku ntshunxa eka tipencani ta maxangu, leswaku u kota ku hanya vutomi lebyinene. A hi voneni leswaku Bibele yi nga ku pfuna njhani.

Kambisisa Swilo Leswinene Leswi U Nga Na Swona

Nchumu wa nkoka lowu nga wu endlaka i ku anakanyisisa hi swilo leswi u nga na swona ku nga ri swilo leswi u nga riki na swona. Ku va ni kaya ni ndyangu lowu nga ni rirhandzu i swa nkoka ku tlula ku va ni mali. Xivuriso xa Bibele xi ri: “Matsavu ma antswa laha ku nga ni rirhandzu ematshan’weni ya nkunzi leyi wundleriweke exidyelweni kambe ku ri ni rivengo.” (Swivuriso 15:17) Vantshwa lava nga Vakreste va ni nchumu wa nkoka swinene ku nga nseketelo lowu humaka eka ‘nhlengeletano ya vamakwavo.’—1 Petro 2:17.

Kumbexana u nga ringeta ku languta leswi u nga na swona hi ndlela leyinene. I ntiyiso leswaku u nga va u hanya eka yindlu ya khale leyi hlakaleke. U nga ha ambala swiambalo swa khale, leswi hlakaleke kumbe swi rhungiwile. U nga ha navela ku dya swakudya swo hambana-hambana. Kambe, xana ku laveka swiambalo swo saseka kumbe kaya ra manyunyu leswaku u tsakisa Xikwembu? Xana ku laveka swakudya swo durha leswaku u ta tshama u hanye kahle? A swi tano. Muapostola Pawulo u dyondze dyondzo ya nkoka emhakeni leyi. A a swi tiva leswaku swi njhani ku va ni mali ni ku va xisiwana. (Vafilipiya 4:12) Xana u dyondze yini? U te: “Loko hi ri ni swakudya ni tinguvu, hi ta kolwa hi swona.”—1 Timotiya 6:8, BML.

Eldred, wa laha Afrika Dzonga la kuleleke eka ndyangu lowu a va ri swisiwana u ri: “A hi swi tiva leswaku ndyangu wa ka hina a wu na mali naswona a hi nga kumi nchumu wun’wana ni wun’wana lowu a hi wu lava.” U tlhela a vula leswaku loko maburuku ya yena ya le xikolweni ma handzuka, mana wa yena a a ma rhunga hi ku phindha-phindha! Eldred u ri: “Vana va xikolo a va ndzi hleka minkarhi yin’wana. Kambe nchumu wa nkoka hileswaku swiambalo swa mina swa le xikolweni a swi tshama swi basile naswona a ndzi swi kota ku swi ambala.”

Dyondza Ku Tixixima

James la nga ni malembe ya 11, a a tshama emikhukhwini laha Afrika Dzonga ekusuhi ni doroba ra Johannesburg ni mana wakwe ni sesi wakwe. A va tihluphekela. Kambe James a a ri ni swilo swa nkoka, ku nga nkarhi ni matimba ya yena naswona wa tsaka leswi a swi tirhiseke ku pfuna van’wana. Hi mahelo-vhiki a a pfuneta eku akeni ka Holo ya Mfumo ya Timbhoni ta Yehovha. Ntirho lowu wu n’wi pfune leswaku a kota ku endla swo karhi hi nkarhi lowu a wu ta vonaka wu lehile ni lowu a wu ta n’wi phirha, naswona u titwe a a endla nchumu wa nkoka lowu n’wi endlaka a xiximeka. U ri: “Endzhaku ko heta ku aka Holo ndzi titwa ndzi tsakile swinene ni ku eneriseka.”

Ntirho wun’wana lowu enerisaka i ntirho wo chumayela mahungu lamanene ya Bibele. (Matewu 24:14) Vantshwa lava nga Timbhoni ta Yehovha va endla ntirho lowu nkarhi ni nkarhi. Hi ku endla tano, va pfuna van’wana ku va ni ntshembo wa vutomi lebyi nga heriki, naswona va endla leswaku va xiximiwa hi vanhu van’wana ni ku tixixima. I ntiyiso leswaku a va holeriwi loko va endla ntirho lowu. Kambe tsundzuka rungula leri Yesu a ri tsaleleke Vakreste va le vandlheni ra khale ra le Smirna. A va ri swisiwana. Hambiswiritano, hikwalaho ka leswi a va tinyiketerile eka Xikwembu, Yesu u te: “Ndzi tiva nhlomulo ni vusiwana bya wena—kambe u fuwile.” Hi ku famba ka nkarhi, hikwalaho ka ripfumelo ra vona eka ngati ya Yesu, a va ta va swigwili, hikuva va ta kuma harhi ya vutomi lebyi nga heriki.—Nhlavutelo 2:9, 10.

Languta Vumundzuku U Ri Ni Ntshembo

U nga swi kota ku va ni vuxaka lebyinene na Yehovha, ku nga khathariseki leswaku u fuwile kumbe u xisiwana. Bibele yi ri: “La fuweke ni loyi a pfumalaka va hlanganile. Muendli wa vona hinkwavo i Yehovha.” (Swivuriso 22:2) Tsalwa leri ri pfune vantshwa vo tala lava nga Timbhoni ta Yehovha leswaku va kota ku tiyisela vusiwana bya vona. Va swi xiya leswaku ntsako a wu tisiwi hi ku va munhu a va la fuweke, kambe wu va kona loko munhu a ri ni vuxaka lebyinene na Yehovha Xikwembu, loyi a amukelaka hinkwavo lava lavaka ku n’wi tirhela. Xikwembu xi hi tshembisa vutomi lebyinene emisaveni leyintshwa leyi nga ta va yi nga ri na vusiwana.—2 Petro 3:13; Nhlavutelo 21:3, 4.

Kambe loko ha ha rindzele misava yoleyo, tirhisa nkarhi wa wena hi vutlhari. Vana ni ntshembo. Vana ni tipakani letinene leti nga ta ku pfuna ku tiyisa vuxaka bya wena ni Xikwembu. (Matewu 6:19-21) Languta vusiwana ku fana ni xihinga lexi u nga kotaka ku xi tiyisela.

MATSALWA

“Hambiloko munhu a ri ni swo tala, vutomi byakwe a byi humi eka swilo leswi a nga na swona.”—Luka 12:15.

XITSUNDZUXO

Papalata ku gembula, ku dzaha ni ku nwa byala ku tlula mpimo. Loko ku ri ni van’wana endyangwini wa ku n’wina lava nga ni mahanyelo lawa yo biha, va vekele xikombiso lexinene hi ku ma papalata.

XANA A WU SWI TIVA LESWAKU . . . ?

Ku tirhisa milawu ya Bibele leyi kongomisaka swi nga ku pfuna leswaku u eneriseka hi leswi u nga na swona hambiloko u ri xisiwana.—Vafilipiya 4:12, 13; 1 Timotiya 6:8; Vaheveru 13:5.

LESWI NDZI TIYIMISELEKE KU SWI ENDLA!

Swilo leswi ndzi nga na swona i ․․․․․

Ndzi ta swi tirhisa ku pfuna van’wana hi ku ․․․․․

Leswi ndzi lavaka ku vutisa (va-)mutswari wa mina hi mhaka leyi ․․․․․

U NGA KU YINI?

● Ha yini rito “vusiwana” ri hambana hi ku ya hi tindhawu?

● Ha yini ku ri vuphukuphuku ku tirhisa swidzidzirisi, byala kumbe swilo swin’wana leswaku u tirivata maxangu?

● I yini leswi u nga swi endlaka leswaku u kota ku tiyisela vusiwana?

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 168]

“Hambileswi a ndzi titwa ndzi tshikilelekile hikwalaho ka vusiwana, ndzi swi xiyile leswaku ku joyina ntlawa wa vantshwa lava rhandzaka madzolonga kumbe ku yiva leswaku ndzi ta kuma swakudya a swi nge ndzi pfuni nchumu. Namuntlha vo tala va tintangha ta mina lava a va hanya hi ndlela yoleyo a va hetanga xikolo, van’wana i mahlonga ya byala ni swidzidzirisi kasi van’wana va le jele.”—George

[Bokisi/Swifaniso leswi nga eka tluka 164]

Xitoloveto

Xana Ndzi Fanele Ndzi Rhurhela eTikweni Rin’wana?

Vantshwa van’wana va lava ku rhurhela ematikweni man’wana leswaku va ta kuma mali yo tiwundla ni ku wundla ndyangu wa ka vona. Kasi van’wana va rhurha leswaku va ya dyondza ririmi rimbe, leswaku va ta engetela tidyondzo ta vona kumbe leswaku va ta balekela swiphiqo leswi nga kona ekaya. Vantshwa van’wana lava nga Vakreste va rhurhela ematikweni man’wana leswaku va ya chumayela kona. Mhaka ya ku rhurhela etikweni rin’wana a hi matlangwana, yi lava ku dyeriwa marhambu ya nhloko. Hikwalaho loko u ehleketa ku rhurhela etikweni rin’wana, hlaya u tlhela u anakanyisisa hi matsalwa lama longoloxiweke laha hansi. Tivutise swivutiso leswi nga kona kutani u tsala tinhlamulo ta wena ehansi. Kutani u endla xiboho endzhaku ko khongela.

□ Hi swihi swilaveko swa nawu leswi lavekaka?—Varhoma 13:1.

□ Xana swi ta ndzi durhela vungani leswaku ndzi rhurha?—Luka 14:28.

□ Xana ndzi endla yini sweswi leswaku ndzi ta kota ku tikhathalela loko ndzi ri kwale?—Swivuriso 13:4.

□ Hi yihi ndzayo leyi ndzi yi kumeke eka vanhu lava wupfeke lava tshamaka etikweni rin’wana?—Swivuriso 1:5.

□ Xana vatswari va mina va ri yini hi mhaka leyi?—Swivuriso 23:22.

□ Ha yini ndzi lava ku rhurhela etikweni rin’wana?—Vagalatiya 6:7, 8.

□ Loko ndzi ta tshama ni van’wana, xana va ta ndzi pfuna leswaku ndzi tiyisa vuxaka bya mina na Yehovha?—Swivuriso 13:20.

□ Hi wahi makhombo lawa ndzi nga ta langutana na wona emahanyelweni, eka vugevenga ni le ka vuxaka bya mina na Yehovha?—Swivuriso 5:3, 4; 27:12; 1 Timotiya 6:9, 10.

□ Xana kahle-kahle ndzi ta vuyeriwa hi yini loko ndzi rhurhela etikweni rin’wana?—Swivuriso 14:15.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 167]

Ndzayo ya vutlhari leyi kumekaka eBibeleni yi fana ni xilotlelo lexi kotaka ku ku ntshunxa eka tipencani ta maxangu