Dyondzo Leyi Dumeke Ya Le Ntshaveni

Swi tikomba Yesu a karhele endzhaku ko heta vusiku hinkwabyo a ri karhi a khongela ni ku tlhela a hlawula vadyondzisiwa va 12 leswaku va va vaapostola. Sweswi se ri xile kambe wa ha ri ni matimba ni ku tlhela a navela ku pfuna vanhu. U endla sweswo a ri endhawini ya tintshava eGaleliya, laha kumbexana ku nga riki kule ni laha a toloveleke ku endla ntirho wakwe eKapernawume.

Mitshungu yi ta eka yena yi suka etindhawini ta le kule. Wun’wana a wu huma edzongeni, eYerusalema ni le tindhawini tin’wana ta le Yudiya. Kasi wun’wana a wu huma eribuweni ra doroba ra Tiri ni ra Sidoni ku ya fika en’walunguvupeladyambu. Hikwalahokayini mitshungu leyi a yi lava Yesu? Hi leswi a yi lava ku “n’wi yingisela ni ku hanyisiwa” eka mavabyi. Sweswo swi ve tano hikuva ‘mitshungu hinkwayo yi hanyisiwile.’ Anakanya hi sweswo. Hinkwavo lava a va vabya va horisiwile. Yesu a a chumayela ni lava “a va xanisiwa hi madimona,” ku nga vanhu lava a va xanisiwa hi tintsumi to homboloka ta Sathana.—Luka 6:17-19.

Endzhaku ka sweswo, Yesu u kuma ndhawu leyi nga rivala entshaveni kutani ntshungu wu hlengeletana kwalaho. Swi tikomba onge vadyondzisiwa vakwe ngopfungopfu vaapostola va 12, a va ri ekusuhi na yena. Hinkwavo va tiyimisele ku yingisela mudyondzisi wa vona loyi a kotaka ku endla mitirho yo hlamarisa. Yesu u dyondzisa dyondzo ya nkoka leyi vuyerisaka vayingiseri vakwe. Ku sukela kwalaho, vanhu vo tala va vuyeriwile eka dyondzo yoleyo. Na hina hi nga vuyeriwa hikuva tidyondzo leti ta nkoka ti hlamuseriwe hi ndlela yo olova ni leyi twisisekaka. Yesu u vulavula hi swiyimo ni swilo leswi tolovelekeke eka vanhu. Leswi a swi vulaka swa twisiseka eka hinkwavo lava tiyimiseleke ku hanya vutomi bya kahle hi ndlela leyi Xikwembu xi yi lavaka. I tidyondzo tihi leti endlaka dyondzo ya Yesu yi va ya nkoka?

I VA MANI LAVA NGA NI NTSAKO WA XIVIRI?

Vanhu hinkwavo va swi lava ku tsaka. Hi ku tiva sweswo, Yesu u sungula ku vulavula hi vanhu lava nga ni ntsako wa xiviri. Ehleketa ndlela leyi sweswo swi kokaka rinoko ra vayingiseri vakwe hayona. Kambe ku ni swin’wana leswi va pfilunganyaka.

U ri: “Va tsaka lava tikarhatelaka ku va ni vuxaka ni Xikwembu, hikuva Mfumo wa matilo i wa vona. Va tsaka lava rilaka, hikuva va ta chaveleriwa. . . . Va tsaka lava nga ni ndlala ni torha ra leswo lulama, hikuva va ta eneriseka. . . . Va tsaka lava xanisiweke hikwalaho ka leswo lulama, hikuva Mfumo wa matilo i wa vona. Tsakani loko vanhu va mi rhuketela ni ku mi xanisa . . . hikwalaho ka mina. Tsakani swinene.”—Matewu 5:3-12.

Yesu u vula yini loko a ku, “tsakani”? A nga vulavuli hi ku tsaka loku fambisanaka ni ku tiphina hi swo karhi. Ntsako wa xiviri wu katsa swo tala. Wu katsa ku eneriseka, ku tsaka hi leswi hi nga na swona ni hi leswi hi swi fikeleleke evuton’wini.

Yesu u vula leswaku lava nga ni ntsako wa xiviri hi lava khathalaka hi vuxaka bya vona ni Xikwembu, lava karhatekaka hi leswi va velekiweke ni xidyoho naswona va tikarhatelaka ku tiva Xikwembu ni ku tlhela va xi tirhela. Hambiloko va vengiwa kumbe ku xanisiwa hikwalaho ko endla ku rhandza ka Xikwembu, va tsakile hikuva va swi tiva leswaku va tsakisa Xikwembu naswona xi ta va nyika vutomi lebyi nga heriki.

Vanhu vo tala va ehleketa leswaku ku va ni rifuwo ni ku hlongorisa ntsako, hi swona swi nga endlaka munhu a va ni ntsako wa xiviri. Yesu u vula leswi hambaneke. U vula leswi nga ta endla vayingiseri vakwe va anakanyisisa, u ri: “Khombo eka n’wina swifumi, hikuva se mi yi kumile hakelo ya n’wina. Khombo eka n’wina lava xurheke, hikuva mi ta va ni ndlala. Khombo eka n’wina lava hlekaka, hikuva mi ta rila mi kolola. Mi ni khombo loko vanhu va vulavula leswinene hi n’wina, hikuva vakokwa wa vona va endle tano eka vaprofeta va mavunwa.”—Luka 6:24-26.

Hikwalahokayini ku hlongorisa rifuwo, ku tibuma ni ku lava ku ndhundhuzeriwa hi vanhu van’wana swi ri ni khombo? Hikuva loko munhu a ri na swilo leswi naswona a swi teka swi ri swa nkoka ngopfu, a nga ha honisa ku tirhela Xikwembu hileswi a lavaka ntsako. Yesu a nga vuli swona leswaku ku va xisiwana kumbe ku va ni ndlala, swi endla munhu a tsaka. Hakanyingi lava amukelaka tidyondzo ta Yesu hi lava pfumalaka naswona hi vona va kumaka mikateko yo va ni ntsako wa xiviri.

Loko a ri karhi a ehleketa hi vadyondzisiwa vakwe, Yesu u ri: “Mi munyu wa misava.” (Matewu 5:13) A va nga ri munyu wa xiviri. Kambe munyu wu endla leswaku swilo swi nga boli. Ekusuhi ni tempele ya Xikwembu ku ni munyu wo tala naswona wu tirhisiwa loko ku nyikeriwa magandzelo. Wu tlhela wu yimela ku tshunxeka eka vukungundzwana kumbe ku bola. (Levhitika 2:13; Ezekiyele 43:23, 24) Vadyondzisiwa va Yesu i “munyu wa misava” hileswi va nga ni nkucetelo lowunene eka vanhu ni ku va pfuna va papalata ku hanya hi ndlela yo biha leyi nga dlayaka vuxaka bya vona ni Xikwembu. Entiyisweni, leswi va swi chumayelaka swi nga ponisa vutomi bya vanhu hinkwavo lava yingisaka.

Yesu u tlhela a byela vadyondzisiwa vakwe a ku: “Mi ku vonakala ka misava.” Rivoni a ri vekiwi ehansi ka basikiti kambe ri vekiwa ehenhla ka xo tlhoma rivoni leswaku ri ta kota ku voninga. Hikwalaho, Yesu u va byela a ku: “Ku vonakala ka n’wina a ku voninge emahlweni ka vanhu, leswaku va ta vona mitirho ya n’wina leyinene kutani va vangamisa Tata wa n’wina loyi a nga ematilweni.”—Matewu 5:14-16.

MILAWU LEYI TLAKUKEKE YA VALANDZERI VAKWE

Varhangeri va vukhongeri va Vayuda va teka Yesu a ri munhu loyi a tlulaka Nawu wa Xikwembu naswona va kunguhata ku n’wi dlaya. Hikwalaho, Yesu u vula erivaleni a ku: “Mi nga ehleketi leswaku ndzi tele ku ta herisa Nawu kumbe Vaprofeta. Ndzi tele ku ta hetisisa, ku nga ri ku ta herisa.”—Matewu 5:17.

Yesu u wu teka wu ri wa nkoka Nawu wa Xikwembu naswona u khutaza van’wana leswaku na vona va endla tano. U ri: “Hikokwalaho, loyi a tlulaka wun’wana wa milawu leyi vanhu va ehleketaka leswaku a hi wa nkoka, a tlhela a dyondzisa van’wana ku yi tlula, a nge faneleki ku nghena eMfun’weni wa matilo.” U vula leswaku munhu wo tano a nge ngheni eMfun’weni hi ku helela. Hambiswiritano, u ya emahlweni a ku: “Kambe loyi a yingisaka a tlhela a dyondzisa van’wana, u ta faneleka ku nghena eMfun’weni wa matilo.”—Matewu 5:19.

Yesu u sola mahanyelo lama nga endlaka munhu a tlula Nawu wa Xikwembu. Endzhaku ko tshaha nawu lowu nge, “U nga tshuki u dlaya,” Yesu u engeta a ku: “Loyi a tshamelaka ku karihela makwavo u ta tihlamulela ehubyeni ya vuavanyisi.” (Matewu 5:21, 22) Swi ni khombo ku tshama u hlundzukele munhu hikuva swi nga endla leswaku u hetelela u ve mudlayi. Hi yona mhaka Yesu a hlamuselaka nkoka wa ku endla ku rhula ni van’wana loko a ku: “Hikwalaho, loko u tisa nyiko ealtarini kutani u tsundzuka u ri kwalaho leswaku ku ni mhaka leyi makwenu a ku hehlaka ha yona, siya nyiko ya wena emahlweni ka altari u famba. U rhanga u ya lunghisa mhaka ya kona ni makwenu, kutani u vuya u ta nyikela nyiko ya wena.”—Matewu 5:23, 24.

Xileriso xin’wana xa Nawu xi lwisana ni vuoswi. Yesu u ri: “Mi swi twile leswaku ku vuriwe leswi: ‘U nga tshuki u oswa.’ Kambe ndzi ri eka n’wina, un’wana ni un’wana loyi a tshamelaka ku languta wansati lerova a n’wi navela, ana se u endle vuoswi na yena embilwini yakwe.” (Matewu 5:27, 28) Yesu a nga vulavuli hi ku papalata ku ehleketa hi timhaka ta masangu ntsena kambe u kandziyisa ngopfu ndlela leyi swi biheke hayona ku ‘tshamela ku languta wansati.’ Ku tshamela ku languta, swi nga pfuxa ku navela lokukulu ka timhaka ta masangu. Kutani loko u pfulekeriwa hi nkarhi, u ta endla vuoswi. Xana munhu a nga swi sivela njhani leswi leswaku swi nga endleki? Swi nga ha lava leswaku a tirha hi matimba. Yesu u ri: “Loko tihlo ra wena ra xinene ri ku dyohisa, ri xokole u ri cukumeta ekule na wena. . . . Loko voko ra wena ra xinene ri ku dyohisa, ri tseme u ri cukumeta ekule na wena.”—Matewu 5:29, 30.

Leswaku va ponisa vutomi bya vona, vanhu van’wana va boheke ku pfumela ku susiwa xin’wana xa swirho swa vona hikwalaho ka vuvabyi. Swa twisiseka leswi Yesu a vuleke leswaku i swa nkoka swinene ku ‘cukumeta’ hinkwaswo, hambi ku ri swilo leswi nga swa nkoka eka hina swo tanihi tihlo kumbe voko leswaku hi kota ku papalata swilo leswi thyakeke ni switandzhaku swa kona. Yesu u vula leswaku “swa antswa ku va u lahlekeriwa hi xirho xin’we ku ri ni ku va miri wa wena hinkwawo wu hoxiwa eGehena,” (ku nga ndhawu leyi a ku hiseriwa thyaka eka yona ehandle ka makhumbi ya Yerusalema) leswi vulaka ku loviseriwa makumu.

Yesu u tlhela a hi nyika switsundzuxo swa ndlela leyi hi nga va khomaka hayona vanhu lava hi twisaka ku vava ni ku hi khunguvanyisaka. U ri: “Mi nga lwi ni munhu wo homboloka, kambe loko munhu a mi makala erhameni ra xinene, hundzuluxelani ni lerin’wana eka yena.” (Matewu 5:39) Sweswo a swi vuli swona leswaku munhu a nga fanelanga a tisirhelela kumbe ku sirhelela ndyangu wakwe loko wu hlaseriwa. Yesu u hlamusela ku makala ku ri ku pfuka munhu un’wana, ku nga ri ku vavisa munhu swinene kumbe ku n’wi dlaya. U vula leswaku a hi fanelanga hi rihisela loko munhu wo karhi a ringeta ku lwa na hina, a phikizana na hina, a hi makala kumbe ku hi rhuketela.

Xitsundzuxo lexi xi fambisana kahle ni nawu wa Xikwembu lowu vulavulaka hi ku rhandza wa rikwenu. Hikwalaho, Yesu u nyika vayingiseri vakwe xitsundzuxo lexi: “Yanani emahlweni mi rhandza valala va n’wina ni ku khongelela lava mi xanisaka.” U va hlamusela leswaku hikwalahokayini va fanele va endla tano, u ri: “Swi ta tikomba leswaku mi vana va Tata wa n’wina loyi a nge matilweni, hikuva u endla dyambu ra yena ri voningela lavo homboloka ni lavanene.”—Matewu 5:44, 45.

Yesu u gimeta dyondzo yakwe hi ku vula a ku: “Hikwalaho mi fanele mi va lava hetisekeke, tanihi leswi Tata wa n’wina wa le tilweni a hetisekeke.” (Matewu 5:48) Yesu a nga vuli swona leswaku vanhu va nga va lava hetisekeke hi ku helela. Kambe loko hi tekelela Xikwembu, hi nga rhandza hambi ku ri valala va hina. Loko swi vekiwa hi ndlela yin’wana, Yesu u ri: “Mi nga tshiki ku va ni tintswalo, tanihi leswi Tata wa n’wina a nga ni tintswalo.”—Luka 6:36.

XIKHONGELO NI KU TSHEMBA XIKWEMBU

Loko Yesu a ya emahlweni ni dyondzo yakwe, u byela vayingiseri vakwe a ku: “Tivoneleni leswaku mi nga endli swilo leswi lulameke hi xikongomelo xo voniwa hi vanhu.” Yesu u sola endlelo rolero ra vukanganyisi hi ku vula a ku: “Loko u nyika swisiwana tinyiko, u nga rhangi u chaya mhalamhala, hilaha vakanganyisi va endlaka hakona.” (Matewu 6:1, 2) Swa antswa ku nyika munhu tinyiko to karhi exihundleni.

Yesu u tlhela a ku: “Loko mi khongela, mi nga fani ni vakanganyisi, hikuva va rhandza ku khongela va yime emasinagogeni ni le mahlanganeni ya tindlela leswaku va voniwa hi vanhu.” Ku ri na sweswo, u ri: “Kambe loko u khongela, nghena ekamareni u pfala nyangwa, u khongela eka Tata wa wena la nga voniwiki.” (Matewu 6:5, 6) Yesu a nga lwisani ni swikhongelo leswi endliwaka erivaleni hikuva na yena wa swi endla swikhongelo swo tano. Kambe u sola swikhongelo leswi endleriwaka ku tsakisa vanhu ni ku tikokela matihlo.

U tshinya ntshungu a ku: “Loko u khongela, u nga vuli marito lama fanaka hi ku phindhaphindha hilaha vanhu va matiko va endlaka hakona.” (Matewu 6:7) Yesu a nga vuli swona leswaku swi hoxile ku tshamela ku khongela hi mhaka leyi fanaka. U wu dyondzisa leswaku loko wu khongela, a hi swinene ku hlokohata marito lama fanaka “hi ku phindhaphindha.” Hikwalaho, u wu dyondzisa xikhongelo xa hosi lexi katsaka swikombelo swa nkombo. Swinharhu swo sungula swi hi tsundzuxa hi mfanelo ya Xikwembu yo fuma ni swikongomelo swa xona, ku nga ku kwetsimisiwa ka vito ra xona, ku khongelela Mfumo wa xona leswaku wu ta nileswaku ku rhandza ka xona ku endleka emisaveni. Endzhaku ka sweswo, hi kona hi nga kombelaka ku nyikiwa swakudya swa siku ni siku, ku rivaleriwa swidyoho swa hina, ku nga ringiwi hi ndlela leyi hi nga ta ka hi nga swi koti ku yi tiyisela ni ku kombela ku sirheleriwa eka lowo homboloka.

Xana hi fanele hi swi teka njhani swilo leswi hi nga na swona? Yesu u tsundzuxa ntshungu a ku: “Tshikani ku tihlayisela xuma emisaveni, laha nsumba ni nkurhe swi dyaka kona ni laha makhamba ma tshovaka kona ma yiva.” Sweswo swa twisiseka. Rifuwo ra hela naswona loko hi ri rhangisa ngopfu, ri nga endla leswaku hi nga vi na vuxaka lebyinene ni Xikwembu. Yesu u tlhela a ku: “Tihlayiseleni xuma etilweni.” Hi nga endla tano hi ku rhangisa ntirho wa Xikwembu evuton’wini bya hina. Ku hava loyi a nga hi tekelaka vuxaka bya hina lebyinene ni Xikwembu kumbe hakelo ya vutomi lebyi nga heriki. Hakunene ma tiyisile marito ya Yesu lama nge: “Laha xuma xa wena xi nga kona ni mbilu ya wena yi ta va kona.”—Matewu 6:19-21.

Ku kandziyisa mhaka leyi, Yesu u vulavula hi xifaniso lexi nge: “Rivoni ra miri i tihlo. Kutani, loko tihlo ra wena ri basile, miri wa wena hinkwawo wu ta vangama. Kambe loko tihlo ra wena ri hombolokile, miri wa wena hinkwawo wu ta va munyama.” (Matewu 6:22, 23) Loko tihlo ra hina ri tirha kahle, swi fana ni rivoni leri lumekiweke emirini wa hina. Kambe leswaku swi va tano, tihlo ra hina ri fanele ri languta nchumu wun’we hikuva loko swi nga vi tano, hi nga tikuma hi endle swihoxo evuton’wini. Loko hi rhangisa rifuwo evuton’wini bya hina ematshan’wini yo tirhela Xikwembu, ‘miri wa hina hinkwawo wu ta va munyama’ naswona hi nga ha sungula ku endla swilo hi ndlela ya vukanganyisi.

Yesu u tlhela a vulavula hi xifaniso xa nkoka a ku: “A ku na munhu loyi a nga tirhelaka tihosi timbirhi, hikuva u ta venga yin’wana a rhandza leyin’wana, kumbe u ta namarhela yin’wana kutani a yi langutela ehansi leyin’wana. A mi nge vi mahlonga ya Xikwembu ni ya Rifuwo.”—Matewu 6:24.

Van’wana lava yingiseleke Yesu a va vilerisiwa hi ndlela leyi va faneleke va swi teka hayona swilaveko swa vona. Hikwalaho, u va tiyisekisa leswaku a va fanelanga va karhateka loko va rhangisa ntirho wa Xikwembu. U ri: “Xiyisisani swinyenyana; a swi byali mbewu, a swi tshoveli, a swi hlengeleti eswitlatini kambe Tata wa n’wina wa le tilweni wa swi wundla.”—Matewu 6:26.

Kambe ku vuriwa yini hi makhon’wa lama nga entshaveni? Yesu u xiye leswaku “hambi ku ri Solomoni eku vangameni kakwe hinkwako, a nga ambalanga ku fana na wona.” Xana sweswo swi kombisa yini? “Loko Xikwembu xi swi ambexa hi ndlela leyi swimilana swa nhova, leswi nga kona namuntlha kasi mundzuku swi ta hoxiwa exitikweni, xana xi nga tsandza hi yini ku mi ambexa?” (Matewu 6:29, 30) Yesu u hi nyika xitsundzuxo lexi xa vutlhari: “Mi nga tshuki mi vilela mi ku, ‘Xana hi ta dya yini?’ kumbe, ‘Xana hi ta nwa yini?’ kumbe, ‘Xana hi ta ambala yini?’ . . . Tata wa n’wina wa le tilweni wa swi tiva leswaku ma swi lava swilo leswi hinkwaswo. Hikokwalaho, yanani emahlweni mi lava Mfumo ni ku lulama ka yena ku sungula, kutani swilo leswin’wana hinkwaswo mi ta nyikiwa swona.”—Matewu 6:31-33.

NDLELA YO KUMA VUTOMI

Vaapostola ni van’wana va timbilu letinene va lava ku hanya hi ndlela leyi tsakisaka Xikwembu kambe swiyimo swa vona swi endla swi nga va oloveli ku endla tano. Hi xikombiso, Vafarisi vo tala va sola ni ku avanyisa vanhu van’wana hi ndlela ya tihanyi. Hikwalaho, Yesu u tsundzuxa vayingiseri vakwe a ku: “Tshikani ku avanyisa van’wana leswaku mi nga avanyisiwi; hikuva ndlela leyi mi avanyisaka van’wana ha yona mi ta avanyisiwa ha yona.”—Matewu 7:1, 2.

Swi ni khombo ku landzela Vafarisi lava tshamelaka ku solasola hilaha Yesu a vulaka hakona eka xifaniso xakwe loko a ku: “Xana munhu loyi a feke matihlo a nga fambisa munhu un’wana loyi a feke matihlo? Xana a va nge weli emugodini havambirhi?” Xana vayingiseri va Yesu va fanele va va languta njhani vanhu van’wana? A va fanelanga va va xopaxopa hikuva sweswo ku ta va ku ri nandzu lowukulu. Yesu u vutisa a ku: “U nga vurisa ku yini eka makwenu u ku, ‘Makwerhu, ndzi pfumelele ndzi susa xilavi lexi nga etihlweni ra wena,’ kasi wena a wu yi voni mhandzi leyi nga etihlweni ra wena? Mukanganyisi! Rhanga u susa mhandzi leyi nga etihlweni ra wena, kutani u ta swi kota kahle ku susa xilavi lexi nga etihlweni ra makwenu.”—Luka 6:39-42.

Leswi a swi nga vuli swona leswaku vadyondzisiwa, a va nga fanelanga va avanyisa hilaha ku heleleke. Yesu u va byela a ku: “Mi nga nyiki timbyana swilo leswi kwetsimaka kumbe ku hoxa tiperela emahlweni ka tinguluve.” (Matewu 7:6) Ntiyiso lowu nga eRitweni ra Xikwembu i wa risima ku fana ni tiperela to fanekisela. Loko mahanyelo ya vanhu ma yelana ni ya swiharhi sweswo, hi ku ka va nga wu tlangeli ntiyiso lowu wa risima, vadyondzisiwa va fanele va va tshika ivi va ya dyondzisa lava va wu amukelaka.

Loko Yesu a tlhela a vulavula hi xikhongelo, u boxa xilaveko xo phikelela eka xona. U vula leswi: “Yanani emahlweni mi kombela, mi ta nyikiwa.” Xikwembu xi lunghekele ku hlamula swikhongelo, hilaha Yesu a kandziyiseke hakona loko a vutisa a ku: “Xana u kona eka n’wina loyi loko n’wana wakwe a kombela xinkwa, a nga ta n’wi nyika ribye? . . . Hikwalaho, loko n’wina hambileswi mi nga vadyohi, mi kota ku nyika vana va n’wina tinyiko letinene, xana Tata wa n’wina la nge matilweni a nge va nyiki tinyiko letinene hilaha ku tlurisa lava n’wi kombelaka?”—Matewu 7:7-11.

Kutani Yesu u veke nawu lowu dumeke wa mahanyelo, lowu nge: “Hikwalaho, swilo hinkwaswo leswi mi lavaka van’wana va mi endlela swona na n’wina mi fanele mi va endlela swona.” Xana na hina a hi fanelanga hi xi tekela enhlokweni ni ku tlhela hi xi tirhisa xikhutazo xexo lexinene loko hi tirhisana ni van’wana? Kambe swi nga ha tika ku endla tano, hilaha Yesu a hi tsundzuxaka hakona loko a ku: “Nghenani hi nyangwa wo lala, hikuva nyangwa lowu yisaka eku lovisiweni wu anamile naswona ndlela ya kona yi pfulekile, kutani va tele lava nghenaka ha yona; kambe nyangwa lowu yisaka evuton’wini wu larile, ni ndlela ya kona yi larile naswona a hi vangani lava yi kumaka.”—Matewu 7:12-14.

Ku ni lava nga ta ringeta ku hambukisa vadyondzisiwa endleleni leyi yisaka evuton’wini kutani Yesu u va lemukisa a ku: “Tivoneleni eka vaprofeta va mavunwa lava taka eka n’wina va ambale voya bya nyimpfu, kambe endzeni va ri timhisi leti phatlulelaka.” (Matewu 7:15) Yesu u vula leswaku misinya leyinene ni leyi nga riki yinene yi ta vonaka hi mihandzu ya yona. Swa fana ni le ka vanhu. Hikwalaho, hi nga swi kota ku vona vaprofeta va mavunwa hi tidyondzo ni hi swiendlo swa vona. Hi yona mhaka Yesu a vuleke leswaku leswi munhu a swi vulaka a hi swona swi n’wi endlaka leswaku a va mudyondzisiwa wakwe kambe hi leswi a swi endlaka. Vanhu van’wana va tibyela leswaku Yesu i Hosi ya vona kambe ku vuriwa yini loko va nga endli ku rhandza ka Xikwembu? Yesu u ri: “Ndzi ta va hlamula ndzi ku: ‘A ndzi mi tivi! Sukani eka mina, n’wina vaendli va leswi nga lulamangiki!’”—Matewu 7:23.

Loko Yesu a gimeta dyondzo yakwe u ri: “Un’wana ni un’wana loyi a twaka leswi ndzi swi vulaka kutani a swi endla u ta fana ni wanuna wo tlhariha, loyi a akeke yindlu ya yena ehenhla ka ribye. Loko mpfula yi na, ku va ni tindhambi ni moya wu hunga wu ba yindlu yoleyo, a yi nge wi hikuva yi akiwe ehenhla ka ribye.” (Matewu 7:24, 25) Hikwalahokayini yindlu yi nga wi? Hikuva wanuna u ‘cele a ya ehansi swinene kutani a veka masungulo ehenhla ka ribye.’ (Luka 6:48) Ku ni swo tala leswi katsekaka ku nga ri ku twa marito ya Yesu ntsena. Kutani hi fanele hi tikarhatela ku ‘swi endla.’

Kambe ku vuriwa yini hi loyi “a twaka leswi ndzi swi vulaka” kambe “a nga swi endli”? U “fana ni wanuna wa xiphukuphuku, loyi a akeke yindlu yakwe esaveni.” (Matewu 7:26) Mpfula, tindhambhi ni moya swi ta endla leswaku yindlu yoleyo yi wa.

Mitshungu yi hlamarisiwa hi ndlela leyi Yesu a dyondzisaka hayona eka dyondzo leyi. U endla tano ku fana ni munhu loyi a nga ni vulawuri, ku hambana ni varhangeri va vukhongeri. Swi nga endleka leswaku vo tala lava a va n’wi yingiserile, va ve vadyondzisiwa va yena.