Ku Yingisa Yehova Leswi Makumu Ma Tshinelaka

“Ku katekile munhu l’a nḍi yingisaka . . . Hikuv̌a l’a nḍi kumaka o kumile vutomi.”—SWIVURISO 8:34, 35.

1, 2. (a) Ku nga khathariseki ku pfumaleka ka ku rhula eka matimu hinkwawo ya vanhu, i yini leswi van’wana va swi vulaka sweswi? (b) Hikwalaho ka yini ku rhula ka ntiyiso hi matshalatshala ya vanhu ku nga koteki?

KU NGA khathariseki ku pfumaleka ka ku rhula evurungurwini hinkwabyo bya vanhu, ngopfu-ngopfu eka lembe xidzana leri ra vu-20, van’wana va vula leswaku matiko ya teka magoza yo tlhantlha swiphiqo swa vona. Va komba mhaka ya leswaku varhangeri va misava va endla minhlangano leyikulu yo vulavula hi ta ku rhula ni ku sayina mintwanano yo hambana-hambana. Phela, Nhlangano wa Matiko wu huwelele na n’waxemu tanihi “Lembe ra ku Rhula ka Matiko Hinkwawo”! Ku tshembiwe leswaku leswi a swi ta vona masungulo ya matshalatshala lama engetelekeke ya matiko yo tisa ku rhula ni ku humelela loku nga vaka kona enkarhini lowu taka.

² Hambi swi ri tano, eka matimu hinkwawo, xana matshalatshala yo tano ma ku tisile ku rhula loku nga heriki? Loko sweswo a swi koteka eka vanhu, ingi ku ve na ku rhula khale—khale ku nga si va ni vanhu va magidi ya ntlhanu ya timiliyoni lava avaneke va va matiko yo tlula 160, na mihlovo-hlovo ya ntsandza-vahlayi ya tifilosofi ta politiki, ikhonomi ni ta vukhongeri. Kambe a ku kalanga ku va ni ku rhula; naswona ku rhula a ku nge tisiwi hi matshalatshala ya varhangeri va misava leyi. Ha yini swi nga ri tano? Kahle-kahle, hi leswi swiphiqo swa vanhu sweswi swi kuleke laha swi nga tlhantlhekiki hi matshalatshala ya vanhu va ri voxe. Hi laha Yeremia 10:23 yi vulaka kahle ha kona: “Munhu l’a fambaka a nga ka a nga lulamisi renḍo ra yena.”

Lexi Endlaka Leswaku Matshalatshala Ya Vanhu Ma Nga Humeleli

3. I xivangelo xihi xin’wana lexi ha xona vanhu ni matiko va nga ta ka va nga ku tisi ku rhula ka ntiyiso?

³ Ku na xivangelo xin’wana lexi endlaka leswaku matshalatshala ya vanhu ni matiko ya ta ka ya nga tisi ku rhula ka ntiyiso. Bibele yi vulavula hi xona eka 1 Yohane 5:19, yi ku: “Misava hinkwayo yi le hansi ka matimba ya Lowo biha.” Nhlavutelo 12:9 yi komba leswaku “Lowo biha” hi loyi a “vuriwaka Diyavulosi na Sathana, Mukanganyisi wa misava hinkwayo.” Vakorinto va Vumbirhi 4:4 yi n’wi vula “xikwembu xa misava leyi.” Xisweswo, mafambiselo hinkwawo ya sweswi ya mfumo wa politiki, ikhonomi ni wa vukhongeri leswi humeseke vukari lebyikulu i muhandzu wa ku fuma ka Sathana, hayi ka Xikwembu. Hi yona mhaka leyi, loko yi vulavula hi vutlhari lebyi humaka eka Xikwembu, 1 Vakorinto 2:8 yi nge: “A ku na un’we wa tihosi ta minkarhi leyi, loyi a byi twisiseke.”—Luka 4:5, 6.

4. Ku humelele yini loko vatswari va hina vo sungula va tshike ku yingisa Yehova?

⁴ Loko Sathana a xandzukele Xikwembu, u kanganyise vatswari va hina vo sungula leswaku va n’wi yingisa ematshan’wini yo yingisa Xikwembu. Hikwalaho ke, va hambukile eku yingiseni ka Xikwembu ivi va tisela ndyangu wa vanhu malembe ya 6 000 ya nhlomulo. Bibele yi hi byela erivaleni leswaku Sathana u kanganyise vanhu ku pfumela leswaku a va ta hanya ku antswa hi ku nga yingisi Muvumbi wa vona. (Genesa 3:1-5) Hi vutlhari byakwe, Yehova u tshike misava ya vanhu yi ya emahlweni yi ri yoxe, handle ka vukongomisi byakwe, ku fikela sweswi. Kutani hakunene, eka malembe xidzana lawa hinkwawo, swi kombisiwe hi xitalo leswaku mfumo wa vanhu wu hlulekile.—Deuteronoma 32:5; Eklesiasta 8:9.

5. Hambi loko ku rhula ku nga tisiwa hi matshalatshala ya vanhu, i yini lexi a xi ta tama xa ha ri na hina?

⁵ Nakambe, loko Adamu na Evha va tshike ku yingisa Yehova, Xihlovo xa vutomi lebyi hetisekeke, va ve lava nga hetisekangiki naswona eku heteleleni va file. Xisweswo, vana va vona hinkwavo va velekiwe va nga hetisekanga. Vuvabyi, vudyuhari na rifu swi ve leswi tolovelekeke eka vanhu. (Varhoma 5:12) Hikwalaho ke, hambi loko vanhu va kota ku humelela eku tiseni ka ku rhula, va nga ka va nga horisi ndzhaka ya ku nga hetiseki. Ha ha ta vabya, hi dyuhala ivi hi fa. Tanihi leswi Sathana a a ri na vutihlamuleri bya leswi, Yesu u te ha yena: “A a ri mudlayi na le ku sunguleni. A nga yimanga entiyisweni.” (Yohane 8:44) Hakunene, loko u anakanya hi magidi ya timiliyoni leti hanyeke ni ku fa khale, onge hi loko Sathana a va dlayile hinkwavo.

6. I vamani vatshovi va ku rhula, naswona ku fanele ku humelela yini eka vona?

⁶ Sathana nakambe u kanganyise swivumbiwa swin’wana swa moya ku hlanganyela na yena eku xandzukeni, naswona vanhu lava hinkwavo vo biha va arile ku yingisa loko Yehova a vulavula. Kutani i Sathana, mademona yakwe ni vanhu lava xandzukeke lava tiseke misava leyi eka xiyimo xa yona xa sweswi. Hinkwavo va fanele ku lovisiwa, ku herisa nkambisiso lowu wa khombo wa malembe ya 6 000 wa ku ntshunxeka eka Xikwembu. “Xikwembu lexi nyikaka ku rhula,” ku tshembisa Varhoma 16:20, “xi ta hatla xi pfotlosela Sathana,” kun’we ni mademona yakwe ni vanhu hinkwavo lava alaka ku yingisa loko Xikwembu xi vulavula.—Matewu 25:41.

Xilaveko Lexikulu Xo Yingisa Sweswi

7. Hikwalaho ka yini hi fanele ku kurisa matshalatshala ya hina yo tirhela Yehova sweswi?

⁷ Sweswi hi le ndzeni-ndzeni ka xiphemu xo hetelela xa ‘masiku lawa ya makumu.’ (2 Timotiya 3:1-5) Hikwalaho, ku na xilaveko lexikulu swinene xo yingisa leswi Yehova a hi byelaka swona. Ku na xilaveko lexi yelanaka xo kurisa ku rhandza ka hina ka ku endla magandzelo yo n’wi tirhela. Ha yini hi kurisa matshalatshala ya hina? Hikuva Sathana u tiva leswaku “nkarhi wa yena wu komile.” (Nhlavutelo 12:12) Kutani hakunene u ta kurisa matshalatshala yakwe yo onha ni ku herisa.

8. (a) Ha yini ntirho wa ku chumayela wu ta ka wu nga yimisiwi hi valala va wona? (b) Hi fanele ku endla yini ku hlayisa nseketelo wa Xikwembu?

⁸ Ngopfu-ngopfu Sathana u ta rhandza ku yimisa Timbhoni ta Yehova eku chumayeleni ka mahungu lamanene ya Mfumo. Kambe a nge swi koti, hikuva Yehova u titshembisile: “Fumu riṅwana ni riṅwana leri v̌a ri fulaka ku ku onha, ri nga ka ri nga pfuni ntšhumu.” (Esaya 54:17) Lava va lwaka ni malandza ya yena va ta ‘kumiwa va lwile na Xikwembu.’ (Mintirho 5:38, 39) Kutani, hi nseketelo wa matimba wa moya wa Yehova, Kriste Yesu, ni vunyingi bya mavandla ya tintsumi ntirho wo huwelela Mfumo wa kula lembe na lembe. Ku hlayisa nseketelo wolowo wa Xikwembu, malandza ya Yehova hi vukheta ya yingisa ndzayo leyi nga eka Yakobo 4:7, 8: “Loko swi ri tano, titsongahateni emahlweni ka Xikwembu. Alelani Diyavulosi, kutani ú ta mi siya a tsutsuma. Tshinelani kusuhi ni Xikwembu kutani xi ta tshinela kusuhi na n’wina.”

9. Ha yini hi nga fanelanga ku tekela Sathana ehansi?

⁹ U nga tekeli vuswikoti bya Sathana byo xisa ni ku vavisa ehansi. Rito ra Xikwembu ra tsundzuxa: “Tikhomeni mi hiteka. Nala wa n’wina a nga Diyavulosi, wa rhendzeleka-rhendzeleka ku fana ni nghala leyi bongaka, yi lava loyi yi nga n’wi dyaka. N’wi aleleni, mi tiya eku pfumeleni ka n’wina.” (1 Petro 5:8, 9) Loko ngi u swi tiva leswaku nghala leyi hlundzukeke yi fohlile kwala kusuhani, a wu ta teka magoza yo sirheleta wena ni ndyangu wa wena. Laha Sathana a khumbekaka kona, hi fanele ku tshama hi phaphamile, tanihi leswi a nga hi vavisaka hi laha ku nga heriki. Hi laha ku vavisaka, vanhu vo tala va le khombyeni hikuva a va swi tivi no swi tiva leswaku Sathana u kona. Ha yini swi ri tano? Hikuva va hlawula ku nga yingisi Rito ra Yehova. Kutani ku ta humelela yini hi ku hlawula koloko ko biha? “Xin’wana ni xin’wana lexi munhu a xi byalaka, ú ta tshovela xona.”—Vagalatiya 6:7.

Loko Va Huwelela ‘Ku Rhula Ni Nsirhelelo!’

10, 11. (a) I yini lexi hi faneleke ku xi tsundzuka malunghana ni ku kateka kwihi na kwihi loku matiko ma nga vaka na kona eku tiseni ka ku rhula? (b) I vuprofeta byihi bya Bibele byi nga ni nkambisiso wa ku rhula hi matiko enkarhini wa hina? (c) Xana ku rhula ko tano ku ta heta nkarhi wo tanihi kwihi?

¹⁰ U nga xisiwi hi ku humelela kwihi na kwihi loku matiko ma nga ha va ka na kona ka ku tisa ku rhula. Nkarhi na nkarhi tsundzuka leswaku Yehova a nga tirhisi wun’wana wa mimfumo leyi ya misava ku endla sweswo. Yehova u na ndlela ya yena n’wini yo tisa ku rhula ka ntiyiso, kutani yoleyo i ku tirhisa Mfumo wa yena ntsena ehansi ka Kriste. Kutani ku huwelela kun’wana ni kun’wana loku matiko ma nga ha vaka na kona eku tlhomeni ka ku rhula, ku ta va ka nkarhinyana naswona i ka mavunwa ntsena. Ku hava lexi hakunene xi nga ta va xi cincile. Vugevenga, vukari, nyimpi, ndlala, vusweti, ku hohloka ka mindyangu, vunghwavava, vuvabyi, rifu, na Sathana ni mademona yakwe swa ha ta va na hina ku kondza Yehova a swi herisa hinkwaswo. “Loko Yehova a nga aki yindlu, la’v̌a yi akaka v̌a tikaratela ŝa hav̌a.”—Psalma 127:1.

¹¹ Vuprofeta bya Bibele byi komba leswaku matiko ya ta endla matshalatshala lama tiyeke yo tisa ku rhula enkarhini wa hina. Byi ri: “Hikuva n’wina hi xiviri, ma swi tiva swinene leswaku Siku ra Hosi ri ta fika kukota khamba leri taka ni vusiku. Siku vanhu va nga ta ku: ‘Ku rhulile, ku hava xo karhata,’ hi wona nkarhi lowu ku onhaka ku nga ta va wela henhla hi xitshuketa, tani hi ku lumiwa ka wansati la nga kusuhi ni ku kuma n’wana; va nga ka va nga poni.” (1 Vatesalonika 5:2, 3) Ku huwelela koloko ka ‘ku rhula ni nsirhelelo!’ A ku nge vuli swona leswaku ku onhaka ka misava leyi ku tlhelele endzhaku. Timotiya wa Vumbirhi 3:13 yi vula leswaku “lavo biha ni vakanganyisi va ta ya emahlweni va nyanya ku biha.” Ntiyiso wu ta tama wu ri hi laha Hosi ya nhlengeletano ya tiko yi vuleke ha kona: “Xiphiqo lexikulu lexi langutaneke ni vanhu hi leswaku a va fumeki.’

12. Xana malandza ya Yehova ma tiva yini hi ta nkoka wa xiviri wa ku humelela ka ku ta ka ‘ku rhula ni nsirhelelo’?

¹² Vo tala emisaveni va ta kanganyisiwa hi mintshembo ya swa hava enkarhini wa ku huweleriwa ka ‘ku rhula ni nsirhelelo!’ Kambe malandza ya Yehova a ya nga vi tano, hikuva ya yingisa loko Xikwembu xi vulavula. Xisweswo va swi tiva ku suka eRitweni ra xona leswaku ku huwelela ko tano ku nga ka ku nga tisi ku rhula ka ntiyiso ni nsirhelelo. Ku ri na sweswo, hakunene ku ta va xikombiso xa makumu xa leswaku “ku onhaka ku ta va wela hi xitshuketa.” Ku ta twarisa ku sungula loku nga ta humelela hi xihatla ka “nhlomulo lowukulu” lowu Yesu a wu vhumbeleke nkarhi wa yena. U te: “Hikuva nhlomulo wu ta va lowukulu enkarhini wolowo, nhlomulo lowo tano a wu si va kona hi mpfhuka misava yi tumbuluka ku fikela namuntlha, naswona a wu nga ha vi kona ni siku ni rin’we.”—Matewu 24:21.

13. Bibele yi hlamusela ku hela ka mimfumo ya vanhu hi ndlela yihi?

¹³ Enkarhini wa “nhlomulo lowukulu,” mfumo wa vanhu wu ta fika emakumu. Psalma 2:2-6 yi ri: “Šana tihosi ta misav̌a ti pfukele yini, ni tihosana ti hlengeletene ha yini na v̌ona, ku pfukela Yehova ni Muhlawuriwa wa yena? Va ku: ‘A hi ṭemeni tinsinga ta v̌ona, a hi tšukumeteni mapinḍa ya v̌ona! Loyi a ṭhameke matilweni wa v̌a hleka; Hosi yi v̌a sanḍa. O ta v̌ulav̌ula na v̌ona hi ku kariha ka yena, a v̌a tšhav̌isa hi ku pfura ka v̌ukari bya yena. A ku: Hi mina nḍi toteke hosi [ya le tilweni] ya nga e Sion, e nṭhav̌eni ya mina le’yi hlawuriweke.”’ Psalma 110:5, 6 ya engetela: “[Yehova] . . . yi hete tihosi hi siku ra v̌ukari bya yona. Yi ta rihisa e šikari ka matiko.” Makungu hinkwawo ya tipolitiki ya ta hela, hikuva Esaya 8:9, 10 yi ri: “Tilungiseleni ku lwa, mi ta herisiwa! Kanelani makungu, ma ta hunḍuka ŝa hav̌a! Lerisani milawu, kambe yi nga ka yi nga humeleri, hikuv̌a Šikwembu ši na hina!”

Ntshembo Wa Ku Pona

14. Ha yini hi tiyiseka leswaku ku ta va ni vaponi va makumu ya misava leyi?

¹⁴ Ha tiyiseka leswaku Yehova u ta tivisa vanhu vakwe leswaku va ta teka magoza lama faneleke yo pona “nhlomulo lowukulu” lowu taka. Hi nga tiyiseka njhani? Hikuva vuprofeta eka Nhlavutelo 7:9, 14 byi komba leswaku “ntshungu lowukulu” hakunene wu ta pona. Ha yini? Hi ku yingisa loko Yehova a vulavula na hi ku va va leteriwa hi mfanelo. Hi ndlela leyi lava va “ntshungu lowukulu” va swi kota ku endla leswi Nhlavutelo 7:15 yi swi vulaka: “Va xi tirhela vusiku ni nhlikanhi.” Xisweswo va endla ku rhandza ka Xikwembu, va kuma ku amukeriwa hi yena naswona va sirheleteriwela ku pona makumu ya misava leyi.”—1 Yohane 2:15-17.

15. Xana Yoel u hlamusela ku pfotlosiwa ka mafambiselo lawa hi ndlela yihi, kambe vuyelo byi va byihi eka malandza ya Xikwembu?

¹⁵ Yoel 3:13-16 nakambe yi vulavula hi ku pona ka malandza ya Xikwembu loko mafambiselo lawa ya pfotlosiwa ku fana ni madiriva exikhuvutweni. Yi ri: “Nghenisani sikela, hikuv̌a mav̌ele ma v̌upfile. . . . šikhuv̌uto ši tele, ni makhuwana ma halaka; hikuv̌a ku biha ka v̌ona ku kulu. I miṭhungu! i miṭhungu! e nkov̌eni wa ku av̌anyisa, hikuv̌a ri le kusuhi siku ra Yehova le’ri nga ta v̌a kona e nkov̌eni wa ku av̌anyisa. Dyambu ni ṅhweti ŝi endla ntima; ni tinyeleti ti tlherisa ku v̌angama ka tona. Yehova o ta ḍumaḍuma [etilweni] e Sion; . . . tilo ni misav̌a ŝi ta ṭekaṭeka. Kambe Yehova i šitšhav̌elo e ka tiko ra yena.”

16. I vuprofeta byihi byin’wana byi kombaka leswaku Yehova u ta hlayisa vanhu vakwe eka ndzoviso wa misava?

¹⁶ Hi laha ku fanaka, eka Esaya 26:20, 21 Yehova u vulavula hi ku ta ka nkarhi wolowo, u ri: “Yana, tiko ra mina, u nghena e makamereni ya wena, u pfala nyangwa e nḍaku ka wena; tumbela hi nkari, v̌ukari byi ko byi hunḍa. Hikuv̌a, v̌onani, Yehova o huma e v̌uakweni bya yena ku ta enḍela ku dyoha ka v̌aaki v̌a misav̌a.” Hikokwalaho ke, Sofonia 2:2, 3 ya khutaza: “Ku nga si ta siku ra v̌ukari bya Yehova. Lav̌ani Yehova, ṅwina, v̌atiṭongahati hikwav̌o v̌a tiko, la’v̌a endlaka hi ku lerisa ka yena, lav̌ani ku lulama, mi lav̌a ku tiṭongahata: kumbe mi ta tifihla e sikwini ra v̌ukari bya Yehova.”

Ku “Tšhav̌ela” Eka Yehova

17. (a) Ku fanele ku endliwa yini leswaku hi kuma nsirhelelo wa Yehova? (b) I xihoxo xihi lexi vanhu va misava ya le mahlweni ka Ndhambi va xi endleke?

¹⁷ Swivuriso 18:10 yi ri: “V̌ito ra Yehova i khokholo ro tiya, l’a lulameke o tšhav̌ela ka rona.” Xana u “tšhav̌ela” eka Yehova? Tsundzuka leswi Yesu a swi vuleke hi ta vanhu esikwini ra Nowa. A va ri eku “dyeni, va nwa, va hlomisa ni ku hlomiselana, ku ko ku fika siku leri Nowa a ngheneke engalaveni ha rona; a va nga anakanyi nchumu ku kondza loko ndhambi leyi ya mati yi ta, kutani yi va kukula hinkwavo.” (Matewu 24:38, 39) Lexi a xi hoxile hi leswaku a va khomeke hi swilo leswin’wana hinkwaswo handle ko yingisa Xikwembu loko xi vulavula hi nandza wa xona Nowa, “mutwarisi wa leswo lulama.” (2 Petro 2:5) Hi leswi va nga yingisangiki, loko Ndhambi yi tile, “yi va kukula hinkwavo” yi va lovisa.

18. Hikwalaho ka yini ku va ka vona “vanhu lavanene” ku nga ponisanga lava va lovisiweke eka Ndhambi?

¹⁸ Vo tala va lava va feke eka Ndhambi handle ko kanakana va tilangute va ri “vanhu lavanene,” handle ko katseka eka vukari lebyi tateke vanhu emasikwini wolawo. Kambe ku va ka vona “lavanene” a ku va ponisanga. Hi ntwelo-vusiwana wa vona va sasekise vuhomboloki bya siku ra vona. Nchumu wo biha a ku ri leswi va nga ‘chavelangiki’ eka Yehova; a va yingisanga loko nandza wa Xikwembu a vulavula. Kutani a va tekanga magoza lama faneleke yo pona. Hi tlhelo rin’wana, lava va yingiseke va ponile.

19. I vuyelo byihi lebyi hlamarisaka lebyi malandza ya Yehova ya byi kumaka ni sweswi, naswona ha yini?

¹⁹ Namuntlha Xikwembu xi vulavula hi ku rhula eka lava va xi yingisaka. Hi vuyelo byihi eka vona? Esaya 54:13 yi ri: “V̌ana v̌a wena hikwav̌o v̌a ta v̌a v̌adyonḍisiwa v̌a Yehova, ku rula ka v̌ona ku ta v̌a lokukulu.” Ina, “Yehova o ta katekisa tiko ra yena hi ku rula.” (Psalma 29:11) Xisweswo, exikarhi ka misava leyi ya vukari, Timbhoni ta Yehova ti na ku rhula ka ntiyiso, loku nga onhakiki exikarhi ka tona. Va ni vuxaka bya rirhandzu bya matiko hinkwawo lebyi varhangeri va misava, matiko ya vona ni vukhongeri bya wona swi nga ta ka swi nga byi tekeleli. Ha yini swi nga ri tano? Hikuva vona hakunene a va yingisi loko Xikwembu xi vulavula. Kutani a va endli leswi xi swi vulaka. Kambe Timbhoni ta Yehova ti yingisa Xikwembu. Ti ma hlayisa swinene marito ya Eklesiasta 12:13: “Tšhav̌a Šikwembu, u hlayisa milawu ya šona, hikuv̌a hi yona fanelo hikwayo ya munhu.”

20. Munhu un’wana ni un’wana u fanele ku endla yini ku ponela emisaveni leyintshwa ya Xikwembu?

²⁰ Sweswo hi leswi munhu un’wana ni un’wana—ina, hinkwavo lava lavaka ku hanya emisaveni leyintshwa ya Xikwembu—va faneleke ku swi endla. Va fanele ku “tšhav̌ela” eka Yehova handle ko ba mariri. Kunene, va fanele ku kongomisiwa hi vutlhari lebyi nyikiweke hi Xikwembu lebyi kombisiwaka hi ku: “Ŝeŝi, v̌ana v̌a nga, nḍi yingiseni, ku katekile la’v̌a yaka hi tindlela ta mina! Yingisani dyonḍo, mi ta tlhariha, mi nga yi tšukumeti. Ku katekile munhu l’a nḍi yingisaka, . . . hikuv̌a l’a nḍi kumaka o kumile v̌utomi.”—Swivuriso 8:32-35.

A Wu Ta Hlamula Njhani?

◻ Ha yini matshalatshala ya vanhu ma ta ka ma nga humeleli eku tiseni ka ku rhula?

◻ Hikwalaho ka yini sweswi ku ri na xilaveko lexikulu xo yingisa Yehova?

◻ Xana ku ta ka ku huwelela ka ‘ku Rhula ni nsirhelelo!’ ku ta vula yini hakunene?

◻ Hi fanele ku endla yini loko hi lava ku ponela emafambiselweni lamantshwa ya Xikwembu?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 17]

Ku fana ni nghala leyi bongaka, Sathana u kurisa matshalatshala yakwe yo onha ni ku herisa

[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]

Loko mafambiselo lawa ma pfotlosiwa ku fana ni madiriva exikhuvutweni, ‘Yehova u ta va xichavelo eka tiko ra yena’