Xana Ku Nyika Ka Wena I Ku Tikarhata?

Langutelo Leri Ringaniseriweke Ra Minyikelo

ENDZHAKU ko dyondzisa vanhu swilo swo tala etempeleni, Yesu “a a tshamile kusuhi ni xibya xa nhlengo wa Tempele, a languta hi laha vanhu va hoxaka mali exibyeni ha kona.” (Marka 12:41) Leswi landzeleke a ku ri mhaka leyi tivekaka swinene ya swimalana swa noni. Kambe ha yini Yesu a tshame kwalaho ivi a languta vanhu loko va endla minhlengo ya vona? Xana a nga va byelanga vadyondzisiwa vakwe leswaku voko ra vona ra ximatsi ri nga tshuki ri tiva leswi swi endliwaka hi voko ra vona lera xinene loko va nyikele tinyiko ta vona ta musa?—Matewu 6:3.

Eku sunguleni, Yesu u sole varhangeri va vukhongeri hi matimba hikwalaho ko tirhisa maendlelo lama nga lulamangiki leswaku va ‘dyelela tinoni ni mindyangu ya tona.’ U vule leswaku vakhongeri lava “va ta avanyisiwa hi ku avanyisa loku tlurisaka.” (Marka 12:40) Leswaku a dyondzisa dyondzo, u kokele mianakanyo yakwe eka leswi vanhu a va swi endla kwalaho eka swibya swa nhlengo. Namuntlha, loko hi twa swo tala hi ta mali leyikulu leyi katsekaka etinhlengeletanweni ta tikereke, ku tirhisiwa loko biha ka timali to tano ni mahanyelo ya vusopfa ya lava rhangelaka, hi ta va hi endla kahle ku yingisa swinene leswi Yesu a swi vuleke.—Hlaya Marka 12:41-44.

Swibya Swa Nhlengo

Mhaka yi vula leswaku Yesu “a a tshamile kusuhi ni xibya xa nhlengo.” Leswi entiyisweni a swi ri eka Huvo ya Vavasati, laha nhlayo ya swibya, kumbe mabokisi, a swi xaxametiwa ni makhumbi leswaku vanhu va hoxa minhlengo ya vona. Mukhuva wa Vayuda wu hi byela leswaku a ku ri ni mabokisi ya 13 loko ya hlanganile. Hi Xiheveru a ya vuriwa timhalamhala, hikuva a ya ri na ximbhovana ehenhla hi xivumbeko xa xingelengele xa mhalamhala. Ku vuriwe leswaku ‘ku hava la ngheneke etempeleni handle ko hoxa xanchumu endzeni.’

Profesa wa Mufurwa Edmond Stapfer, ebukwini yakwe leyi nge Palestine in the Time of Christ (1885), u nyike vuxokoxoko bya nhlamuselo ya swibya leswi swa nhlengo. Mhaka yakwe yi hi nyika vutlhari byin’wana eka vutomi bya vukhongeri bya vanhu va nkarhi wakwe, ngopfu-ngopfu malunghana ni ku xixima minyikelo ya vona ya mintirho etempeleni.

“Xibya xin’wana ni xin’wana a xi ri xa xivumbeko xo hambana, leswi kombisiweke hi ku tsariwa hi ririmi ra Xiheveru. Xo sungula a xi tsariwe leswi: Tixikele letintshwa; hi leswaku, tixikele leti vekeriweke etlhelo ta swipesisi swa lembe rero. Xa vumbirhi: Tixikele ta khale; hi leswaku, tixikele leti nyikeleriweke swipesisi swa lembe leri nga hundza. Xa vunharhu: Matuva ni mavondlo ya matuva; mali leyi nghenisiweke eka xibya lexi a ku ri nxavo lowu faneleke ku hakeriwa hi lava a va ta nyikela matuva kumbe mavondlo mambirhi ya matuva, rin’wana tanihi gandzelo leri hisiwaka, rin’wana tanihi mhamba ya xidyoho. Ehenhla ka xibye xa vumune a ku tsariwe ku: Magandzelo lama hisiwaka; mali leyi a yi hlanganisa xipesisi xa magandzelo man’wana lama hisiwaka. Xa vuntlhanu a xi tsariwe leswi: Tihunyi, kutani a xi tamele tinyiko ta lava tshembekaka to xava tihunyi ta altari. Xa vutsevu: Mirhi ya risuna (mali yo xava mirhi ya risuna). Xa vunkombo: Ya xikwetsimisiso (mali ya xitshamo xa tintswalo). Swibya leswi saleke swa tsevu a swi tsariwe ku: Magandzelo yo tirhandzela.”

Leswi tsariweke eka swibya swimbirhi swo sungula a swi kombetela eka hafu ya xikele (tidrakema timbirhi ta mali ya le Greece) ndzuvo lowu munhu un’wana ni un’wana lonkulu wa xinuna a a bohiwa hi nawu ku wu hakelela ku hlayisa tempele, mintirho leyi endliwaka kona ni magandzelo ya siku na siku lama endleriwaka tiko hinkwaro. Ndzuvo lowu hakanyingi a wu hlengeletiwa emitini ya kwalaho ivi endzhaku wu tisiwa etempeleni.—Matewu 17:24.

Nakambe vanhu a va bohiwa hi Nawu ku humesa magandzelo yo hambana-hambana ya vona vini. Yan’wana a ya ri ya swidyoho leswi endliweke, yan’wana hikwalaho ka mukhuva naswona yan’wana hikwalaho ka vukhongeri ni ku nkhensa ka vona. Mabokisi lama funghiweke ku “Matuva ni mavondlo ya matuva” ni “Magandzelo lama hisiwaka” a ya ta va ya swikongomelo swo tano. “Eka Mhalamhala III, ” ku vula buku ya The Temple, Its Ministry and Services, “vavasati volavo lava a va fanela ku tisa matuva ya gandzelo leri hisiwaka ni ra swidyoho va nghenise ya vona yi ri mali, leswi siku na siku a swi humesiwa kutani nhlayo leyi ringanaka ya matuva yi nyikeriwa.” Hi ku fanana leswi hi leswi vatswari va xihlangi Yesu va swi endleke.—Vona Luka 2:22-24; Levitika 12:6-8.

Kutani a ku ri na minhlengo ya tihunyi na mirhi ya risuna leyi a yi tirhisiwa ealtarini na minhlengo yo tirhandzela. Nakambe, ku ya hi Profesa Stapfer, “loko munhu un’wana ni un’wana a nyikele mali ya tihunyi kumbe mirhi ya risuna, a ku ri na ntsengo lowu vekiweke, kutani leswintsongo eka wona a swi nga ta nyikeriwa. A swi fanela ku nyikela kumbexana nxavo wa mirhi ya risuna wo tala, kumbe mimpimo mimbirhi ya tihunyi to leha ni ku kula hi mpimo.”

Hi dyondza yini eka leswi hinkwaswo? Swi le rivaleni leswaku Vaisrayele a va ri na vutihlamuleri byo tala eku hlayiseni ka tabernakele naswona endzhaku va hlayisa tempele e Yerusalema, xivindzi xa vugandzeri bya ntiyiso. Magandzelo na minhlengo a ku ri xiphemu lexikulu xa vugandzeri bya vona. Entiyisweni, Nawu wu lerise leswaku “v̌a nga ka v̌a nga humeleli mahlweni ka Yehova, v̌a nga tamelanga ntšhumu.” (Deuteronoma 16:16) Kambe langutelo ra vona ra mindzhwalo leyi a ku ri rihi?

Malangutelo Lama Hambanaka

Rhekhodo ya Bibele yi komba leswaku vanhu a va ntshunxekile swinene ni ku hanana enkarhini wa Muxe na Davhida ni le ndzhaku enkarhini wa ku fuma ka Yoas na Yosias. (Eksoda 36:3-7; 1 Tikronika 29:1-9; 2 Tikronika 24:4-14; 34:9, 10) A va tsakela ku hlanganyela eku akeni ka yindlu ya Yehova ni ku yi hlayisa kun’we ni ku yisa vugandzeri bya ntiyiso emahlweni. Ku titwa ka vona ku hlamuseriwe kahle hi marito ya Davhida loko a te: “Nḍi ṭakile loko v̌a te ka mina: A hi yeni ndlwini ya Yehova!”—Psalma 122:1.

Hambi swi ri tano, moya lowu wo hanana, a wu hlanganyeriwanga hi hinkwavo. Hi xikombiso, hi hlaya leswaku emasikwini ya Malakiya, vaprista a va nyika Yehova “le’ši yiv̌iweke, ni le’ši khutaka, ni le’ši v̌abyaka.” Ematshan’wini yo tsakela lunghelo ra vona ra ntirho, va te: “Languta, a hi ku karata ka šona!”—Malakia 1:13.

Hi ku fanana, enkarhini wa Yesu, van’wana va tirhise xiyimo lexi ku yisa timhaka ta vona vini emahlweni. Hi xikombiso, vaxavisi lava dumeke etempeleni, a va nga ri kwalaho leswaku va xavisa ntsena. Ku ri na sweswo, a va bindzula emhakeni ya leswaku a ku ri tixikele ta Xiheveru ntsena leti a ti amukeleka tanihi minhlengo, kutani hinkwavo lava nga ni mali ya Varhoma kumbe Vagriki a va fanela ku yi cinca. Hi ku ya hi Alfred Edersheim, mufumi wa matimu ya Vayuda, “vaveki va mali ebanki a va pfumeleriwa ku chaja silvere ya meah, kumbe kwalomu ka n’we-xamune xa denari [kumbe denari, muholo wa mutirhi wa ntirho wa siku] eka hafu yin’wana ni yin’wana ya xikele.” Loko leswi swi lulamile, a swi nonon’hwi ku vona leswi bindzu leri vuyerisaka ri nga vaka ri ve swona na hi laha varhangeri va vukhongeri va hlundzukeke ha kona loko Yesu a hlongole vaxavisi.

“Evusiwaneni Bya Yena”

Leswi hinkwaswo swo kandziyisa xifaniso xa Yesu hi ta munyikelo lowuntsongo wa noni ya xisiwana, lowu handle ko tipfinyinga a wu hoxeke eka rin’wana ra mabokisi lama funghiweke ku “Magandzelo yo tirhandzela.” Tanihi noni, a a nga boheki ku nyikela ndzuvo lowukulu naswona, hi swimalana, kumbexana a a nga ta swi kota ku hlangavetana ni swilaveko leswi vekiweke swa magandzelo lama hisiwaka kumbe tihunyi kumbe magandzelo ya risuna. Kambe, u lave ku endla xanchumu ku komba rirhandzu rakwe ha Yehova. A nga lavanga ku hlayeriwa ehandle kumbe a swi tshikela lava a va ta ‘swi fikelela.’ Yesu u te: “Ú humesile hinkwaswo leswi a a ri na swona evusiwaneni bya yena, swi ri hinkwaswo leswi a a ta hanya ha swona.”—Marka 12:44.

Ku na tidyondzo to tala ta risima leti hi nga ti dyondzaka emhakeni leyi. Ya nkoka swinene, kumbexana, hi leswaku leswi hinkwerhu ka hina hi nga ni lunghelo ro nyikela nseketelo evugandzerini bya ntiyiso hi ku tirhisa rifuwo ra hina ra nyama, leswi vangamaka hakunene emahlweni ka Xikwembu a hi ku nyika ka hina loku hi nga ha ku endlaka handle ko kanakana, kambe ku nyika ka hina leswi nga swa risima eka hina. Hi marito man’wana, xana hi nyikela nchumu lowu hi nga ta ka hi nga wu tsundzuki nikantsongo? Kumbe ku nyika ka hina i ku tikarhata ka xiviri?

Ku Yisa Vugandzeri Bya Ntiyiso eMahlweni Namuntlha

Namuntlha, Timbhoni ta Yehova ti yisa vugandzeri bya ntiyiso emahlweni hi ku chumayela “Evangeli leyi ya Mfumo . . . emisaveni hinkwayo” hi ku chivirika. (Matewu 24:14) Ku hetisisa ntirho lowu wa misava hinkwayo a swi katsi matshalatshala yo tinyiketa, nkarhi ni ntamu ntsena kambe ni ku lahlekeriwa loku xiyekaka. 1987 Yearbook of Jehovah’s Witnesses yi vika leswaku “hi 1986, ntsengo wa [R52 324 003,56] wu hetiwe eka nseketelo wa swa timali wa . . . varhumiwa va 2 762, maphayona yo hlawuleka ya 13 351 ni valanguteri va swifundza ni va miganga va misava hinkwayo ya 3 353 ni vasati va vona.” Leswi a swi engetela “ku onhakeriwa lokukulu eku xaveni, eku akeni ni le ku pfuxeteni ka miako; eku lunghiseleleni ka tifektri na tihofisi eyindlu-nkulu ni le ka marhavi ya Sosayiti ya 93; ni le ku nyikeleni ka swilaveko swa nyama swa vatirhi vo tirhandzela va 8 920 lava tirhaka emindyangwini ya Bethele.”

‘Xana timali to tano ti huma kwihi?’ i xivutiso lexi hakanyingi xi vutisiwaka. Ku hambana ni tikereke ta Vujagana, Timbhoni ta Yehova a ti amukeli minhlengo kumbe ku rhumela timvhilopho to kombela minyikelo. Ku ri na sweswo, mabokisi ya munyikelo—ku fana ni swibya swa nhlengo swa le minkarhini ya Bibele—ya kona eTiholweni ta vona ta Mfumo. Minkarhi yin’wana, mabokisi man’wana ya nga ha vekeriwa swikongomelo swo karhi, swo tanihi ku akiwa ka Tiholo ta Mfumo kumbe Tiholo ta Nhlengeletano kumbe ku pfuna varhumiwa ku va kona emintsombanweni ya le matiko-xikaya ya ka vona. Minyikelo nakambe yi nga ha rhumeriwa hi ku kongoma eka Sosayiti ya Watch Tower, ePrivate Bag 2067, Krugersdorp, 1740, ku yisa ntirho wo chumayela emisaveni hinkwayo emahlweni.

Xana u ti languta njhani tindlela leti to tala ni leti hambaneke leti minyikelo yi endliwaka ha tona? Xana wena, ku fana ni van’wana esikwini ra Malakiya, u ti languta tanihi ndzhwalo lowu karhataka, kumbexana u ku embilwini ya wena: “Languta, a hi ku karata ka šona!”? Kumbe wena, ku fana ni “1.oni leyi a yi ri xisiwana,” u ti languta tanihi minkarhi yo komba ku hiseka ni ku khathalela ka wena ka vugandzeri bya ntiyiso ni ku navela ka wena ku xixima Yehova hi swilo swa wena swa nkoka swinene? U nga rivali xivutiso xa nkoka swinene: Xana ku nyika ka wena i ku tikarhata?

“Mi nḍi ringa ha kona, ku v̌ula Yehova wa mav̌andla, kutani mi ta v̌onašana nḍi nga ka nḍi nga mi pfuleri mafester ya tilo, nḍi v̌a nḍi mi tšhululela e ku kateka hi mpimo lo’wu tlurisaka!” (Malakia 3:10) Ku kateka ka moya ni ku andza emisaveni hinkwayo exikarhi ka vanhu va Yehova swi komba leswaku Yehova ana se u endla sweswo. Onge hi nga hambeta hi nyika Yehova nyiko leyi hakunene yi nga ku tikarhata.

[Bokisi leri nga eka tluka 30]

MUKHUVA LOWU VAN’WANA VA NYIKELAKA HA WONA ENTIRHWENI WA MFUMO

◻ TINYIKO: Minyikelo ya mali yo tirhandzela yi nga ha rhumeriwa hi ku kongoma eka Watch Tower Bible and Tract Society, Private Bag 2067, Krugersdorp, 1740. Nhundzu yo fana ni ndzhaka ya xiviri, kun’we ni swin’wetsin’wetsi kumbe swin’wana swa nkoka na swona swi nga nyikeriwa. Papila ro koma leri vulaka leswaku wolowo i munyikelo wo tirhandzela ri fanele ku fambisana ni minyikelo leyi.

◻ LUNGHISELELO RA MUNYIKELO WO YA HI SWIYIMO: Mali yi nga ha nyikiwa Sosayiti ya Watch Tower leswaku yi khomiwa tanihi nhundzu, hi lunghiselelo ra leswaku loko ku va ni xilaveko xa munhu hi xiyexe, yi ta tlheriseriwa eka munyikeri.

◻ NDZINDZA-KHOMBO: Sosayiti ya Watch Tower yi nga ha vuriwa mudyandzhaka wa nawu wa ndzindzakhombo wa vutomi kumbe kungu ro tshika ntirho/phenxeni. Eka malunghiselelo wahi ni wahi yo tano Sosayiti yi fanele ku tivisiwa.

◻ SWIBOHO: Nhundzu kumbemali swi nga ha nyikiwa Sosayiti ya Watch Tower hi xiboho lexi endliweke hi nawu. Kopi yi fanele ku rhumeriwa eka Sosayiti.