Watchtower LAYIBURARI YA LE KA WEB SITE
Watchtower
LAYIBURARI YA LE KA WEB SITE
Xitsonga
  • BIBELE
  • MIKANDZIYISO
  • TINHLENGELETANO TA VANDHLA
  • w87 12/15 matl. 3-4
  • Tintsumi—Ta Khale Ni Ta Namuntlha

A ku na vhidiyo.

Hi khomele, ku ve ni xiphiqo loko hi tlanga vhidiyo leyi.

  • Tintsumi—Ta Khale Ni Ta Namuntlha
  • Xihondzo xo Rindza Xi Huwelela Mfumo Wa Yehovha—1987
  • Swihloko
  • Tinhlokomhaka Tin'wana Leti Yelana Na Yona
  • Tintsumi Eka Vukhongeri Byin’wana
  • Wa Ti Tshemba Tintsumi Ke?
  • Tintsumi I “Mimoya Ya Ntirho Wa Le Rivaleni”
    Xihondzo xo Rindza Xi Huwelela Mfumo Wa Yehovha
  • Tintsumi—Xana Ti Khumba Vutomi Bya Hena?
    Xihondzo xo Rindza Xi Huwelela Mfumo Wa Yehovha—1987
  • Ndlela Leyi Tintsumi Ti Nga Ku Pfunaka Ha Yona
    Xihondzo xo Rindza Xi Huwelela Mfumo Wa Yehovha—1998
  • Tintsumi—Leswi Ti Nga Swona
    Xihondzo xo Rindza Xi Huwelela Mfumo Wa Yehovha—2006
Vona Swo Tala
Xihondzo xo Rindza Xi Huwelela Mfumo Wa Yehovha—1987
w87 12/15 matl. 3-4

Tintsumi—Ta Khale Ni Ta Namuntlha

“Ta kombisiwa hi Khisimusi eka 8WIkhavisi leswi hi 8WI hayekaka emurhini, kumbe leswi hi swi vonaka emakhadini ya Khisimusi—swipopana swa nsuku leswi nga na swikandza swo saseka, swi tlanga haripa kumbe timbila ta kereke kumbe swi rhwale makhandlhela. Ti na timpapa to koma to ‘ana ni ta tinyanyana Ietintsongo. Hi ku komisa, ti sasekile.”—The Sunday Denver Post.

“TINTSUMI hi ntolovelo ta honisiwa eswikolweni swa vufundhisi, ta tsongahatiwa exikolweni xa Sonto, naswona a ku vulavuriwi ha tona hambi ku ri eBukwini ya Tiko ya milawu ya Katekizimi, buku yo kongomisa dyondzo ya vukhongeri bya Khatoliki eAmerika.”

Lawa i marito ya eharles W. Bell, muhleri wa vukhongeri. U xiye leswaku vafundhisi van’wana, ngopfu-ngopfu eka tikereke-nkulu ta Maprotestente, va twa va “nonon’hweriwa naswona va nga tiyiseki hi ta tintsumi.” New Catholic Encyclopedia yi xiya leswaku vaehleketi van’wana va manguva lawa va vula leswaku “ku pfumela hinkwako eka vukona bya tintsumi ku fanele ku tshikiwa.”

Leswi a swi vanga tano hi minkarhi hinkwayo. Hi xikombiso, eka lembe xidzana ra vu-13, vadyondzi lava dyondzeke ntivotintsumi, rhavi ra ntivo-vukwembu leri kongomaneke ni tintsumi, va vuriwe va ri lava xisiweke hi mianakanyo malunghana ni “xivumbeko, vutlhari, na ku rhandza” ka tintsumi. Hi malembe xidzana ma nga ri mangani, hambi ku ri mikhongelo a yi endliwa eka “tintsumi leti hlayisaka vanhu.” Kambe, tanihi leswi xiyiweke laha henhla, malangutelo ya cincile ku sukela hi nkarhi wolowo.

Hi ku ya hi New Catholic Encyclopedia, “eka miehleketo ya manguva lawa tintsumi . . . ti ya ti vekiwa eka xivandla xa minthyeketo, mhaka ya mavunwa, swilo swo tlangisa vana ha swona.” Hakunene, exikarhi ka lembe xidzana ra vu-19, emiehleketweni ya vanhu vo tala tintsumi ti ve na ku yelana kuntsongo ni vukhongeri naswona ti yelana ngopfu na tinxaka leti ku ehleketiwaka leswaku ti kona laha misaveni. Namuntlha, hambi ku ri vanhu vo tala va ti teka ti ri mimbuyelo ya mianakanyo; hikwalaho, vanhu vo tano va ala vukona bya tintsumi.

Tintsumi Eka Vukhongeri Byin’wana

Hambi swi ri tano, tintsumi ta ha ri kona eka byin’wana vukhongeri. Hi xikombiso, Kereke ya Rhoma Khatoliki “yi khutaza lavo tshembeka ku rhandza, ku xixima ni ku khongela tintsumi.” Entiyisweni, Vukhatoliki byi tlakuse tinharhu leti byi ti tekaka ti ri tintsumi—Mikayele, Gabriyele na Rafayele—ti va leti kwetsimaka. Rafayele ri humelela ntsena etibukwini ta Matsalwa lama nga amukeriwiki naswona a ri kona eBibeleni leyi nga enawini.

Etikerekeni ta Orthodox ta le Vuxeni, tintsumi i ta nkoka exikhongelweni, xivumbeko xa xikhongelo lexi ku endliwaka swikombelo ni swirilo ha xona, xikan’we ni ku seketela ka bandlha. Tintsumi ti na xiphemu nakambe alslam, ku pfumela eka tintsumi ku nga xin’wana xa swiphemu swa ripfumelo eka ntivo-vukwembu bya Mamuslim.

Hambi swi ri tano, a ku na ku kanakana leswaku esikwini ra hina ku pfumela eka vukona bya tintsumi ka hunguteka.

Wa Ti Tshemba Tintsumi Ke?

Malunghana ni ku tshemba tintsumi, New Catholic Encyclopedia yi ri: “Hakantsongo-ntsongo . . . eku endleni ka nhluvuko wo leha ni ku antswisa . . . hi voxokoxoko byo kumbetela bya mianakanyo lebyi nga eMatsalweni yo Kwetsima, kwalaho ku humelele dyondzo ya tintsumi leyi, hi mimpimo leyi hambanaka ya ku tiyiseka, yi veke dyondzo ya Kereke.” [Xi-italiki i xerhu.] Manuku i ku pfumela ko tiya ku fikela kwihi u nga vaka na kona eka tintsumi loko a wu swi tiva leswaku ripfumelo ra wena a ri seketeriwe hi “vuxokoxoko byo kumbetela”?

Lexi tsakisaka, ku hambana ka mianakanyo emhakeni leyi ku kona hambi ku ri exikarhi ka Kereke ya Khatoliki. Malunghana ni leswaku tintsumi ti vumbiwe rini, Enciclopedia de la Religión Católica yi ri: “Emianakanyweni ya varhangeri va Magriki, tintsumi ti vumbiwe emahlweni ka misava leyi vonakaka, kambe mianakanyo leyi tolovelekeke ya varhangeri va Malatini hi leyi nge ti vumbiwe endzhaku. Hambi swi ri tano, mianakanyo leyi nga ni vaseketeri vo tala hi leyi nge ti vumbiwe hi nkarhi wun’we ni misava.” Ku mbambela ko tano ku vanga mpfilumpfilu emiehleketweni ya vanhu naswona ku pfuna ku kondletela mboyamelo wo pfumala ripfumelo namuntlha.

Mutivi wa filosofi wa Muyuda, Philo, u tiyise leswaku kahle-kahle tintsumi i “swikombiso ni matimba ya matilo.” Hi malembe yo tala, vafundhisi va kanetane hi mimphikamakaneta ya hava malunghana ni ntumbuluko ni timfanelo ta tintsumi, yo tanihi xivutiso xo hava nkoka, i tintsumi tingani ti nga yimaka enhlokweni ya neleta xana? Xana swa hlamarisa leswi vanhu vo tala eka nguva ya hina va hlawuleke ku ka va nga ti tshembi tintsumi ke?

Hikwalaho ka mianakanyo hinkwayo leyi yo kanetana, ha yini u nga kambisisi leswi Bibele hi yoxe yi swi vulaka mayelana ni tintsumi? Leswi swi ta hi pfuna ku va na tinhlamulo leti tiyeke ta swivutiso swo tanihi ku: Tintsumi i ta xiviri ke? Loko swi ri tano, xana ti tshama ti nghenelela etimhakeni ta vanhu? Naswona, xa nkoka swinene, xana tintsumi ti nga khumba vutomi bya wena?

    Minkandziyiso Ya Xitsonga (1987-2025)
    Huma
    Nghena
    • Xitsonga
    • Rhumela
    • Leswi u swi tsakelaka
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Swipimelo Swo Tirhisa Website Leyi
    • Milawu Yo Sirhelela Rungula Ra Xihundla
    • Seta Swa Xihundla
    • JW.ORG
    • Nghena
    Rhumela