“Ku Rhula A Ku Ve Na N’wina”

“Yesu a fika, a yima exikarhi ka vona, kutani a ku ka vona: ‘Ku rhula a ku ve na n’wina!’”—YOHANE 20:19.

1. Ha yini matshalatshala ya vanhu yo tisa ku rhula ka misava ma ta tsandzeka?

“MISAVA hinkwayo yi le hansi ka matimba ya Lowo biha.” (1 Yohane 5:19) Leswi a swi ri ntiyiso esikwini ra Yohane, naswona swi vonaka kahle swinene namuntlha, hi ku andza loku chavisaka ka vukarhi bya munhu hi xiyexe, vutherorisi, tinyimpi ni nthyakiso. Nhlamuselo ya Yohane leyi huhuteriweke na yona yi kaneta ntshembo wihi na wihi wa ku fikelela ku rhula ka misava hi matshalatshala ya vanhu, ku nga khathariseki matshalatshala ya phophu, ya varhangeri va matiko ni ya UN. Ha yini? “A ku na ku rula e ka la’v̌o biha, ku v̌ula Šikwembu ša mina.”—Esaya 57:21.

2. Xana rito leri nge “ku rhula” ri vula yini, ngopfu-ngopfu hi Xiheveru na Xigriki?

² Hambi swi ri tano, rito leri nge “ku rhula” ri nga vula swin’wana ku tlula ku pfumaleka ka nyimpi. Nakambe ku rhula ku nga va “xiyimo xa mianakanyo kumbe xa moya lexi funghiweke hi ku ntshunxeka eku vileleni kumbe eka miehleketo leyi tshikilelaka kumbe mintlhaveko: ku rhula ka miehleketo ni mbilu.” Hambi swi ri tano, rito ra Xiheveru leri nge “ku rhula” (sha·lohmʹ) ni rito ra Xigriki leri nge (ei·reʹne) ma ni nhlamuselo leyi anamekenyana. Nakambe ma vula ku hlayiseka, tanihi le ka marito ya ku lelana, “Famba hi ku rula.” (1 Samuel 1:17; 29:7; Luka 7:50; 8:48) Leswi swi hi pfuna ku vona ntwelo-vusiwana wa rirhandzu wa Yesu eka vadyondzisiwa va yena enkarhini wa mpfilumpfilu eka rifu ra yena.

3. Yesu u ku kombise njhani ku khathalela lokukulu eka vadyondzisiwa va yena endzhaku ka ku pfuxiwa ka yena, naswona hi vuyelo byihi?

³ Yesu u fe hi Ravuntlhanu, Nisan 14, hi lembe ra 33 C.E. Hi Sonto, Nisan 16, u pfuxiwile. A karhateka swinene hi ku hlayiseka ka vadyondzisiwa va yena, tanihi le ka minkarhi hinkwayo, kutani a va lava. U va kume kwihi? A va ri endzhaku ka timbati leti lotleriweke “hikwalaho ka ku chava Vayuda.” Hi laha ku twisisekaka, a va vilela, va tshukile. Kambe Yesu u te: “Ku rhula a ku ve na n’wina!” (Yohane 20:19-21, 26) Endzhakunyana, hi ku tiyisiwa hi moya lowo kwetsima, va fambe kahle. Va sungule xiavelo xa vona xa ku chumayela hi xivindzi, va pfuna vo tala ku kuma ku rhula ka Xikwembu.

Ku Rhula Ka Xikwembu Namuntlha

4. Vanhu va Yehova va nga hlayisa ku rhula ka miehleketo ni mbilu eminkarhini leyi yo nonon’hwa hi ndlela yihi?

⁴ Hi hanya enkarhini wa makumu, ‘eminkarhini yo nonon’hwa.’ (2 Timotiya 3:1) Vakhandziyi va tihanci lava vhumbiweke eka Nhlavutelo va tsemakanya misava—hi laha u nga vonaka ha kona hi tinyimpi, tindlala ni rifu hikwalaho ka vuvabyi. (Nhlavutelo 6:3-8) Vanhu va Yehova na vona va khumbiwa hi swiyimo leswi swi va rhendzeleke. Kutani xana u nga ku hlayisa njhani ku rhula ka Xikwembu ka miehleketo ni mbilu? Hi ku namarhela eXihlobyeni lexikulu xa ku chavelela ni ku rhula. Hi laha xihloko lexi hundzeke xi kombiseke ha kona, leswi swi lava xikhongelo ni ku kombela hi minkarhi hinkwayo. Hi ndlela yoleyo “ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka ku twisisa hinkwako, ku ta hlayisa timbilu ta n’wina ni mianakanyo ya n’wina eka Kriste Yesu.”—Vafilipiya 4:6, 7.

5. Ha yini Pawulo a a tiyiseka leswaku “ku rhula ka Xikwembu” ku nga hlayisa timbilu ta hina?

⁵ Muapostola Pawulo, loyi a tsaleke marito wolawo, yena hi yexe a a tiyisele makhombo ni ku nonon’hwa. A a khotsiwile ni ku biwa hi Vayuda ni Varhoma. A a khandliwe hi maribye ivi a siyiwa leswaku a fa. Ku teka riendzo emasikwini wolawo a swi ri na khombo; Pawulo u onhakeriwe hi byatso kanharhu, naswona hakanyingi a a ri ekhombyeni hikwalaho ka tinsula-voya. U hete vusiku byo tala bya nkelunkelu naswona hi minkarhi yo tala a khomiwa hi xirhami, ndlala ni torha. Eka sweswo hinkwaswo, hi masiku hinkwawo a a “anakanya tikereke hinkwato.” (2 Vakorinto 11:24-28) Kutani Pawulo hikwalaho ka ntokoto wa yena hi xiyexe lowu anameke a a yi tiva ndlela leyi “ku rhula ka Xikwembu” loku nga hlayisaka timbilu ta hina ku nga ka nkoka ha yona.

6. Ha yini swi ri swa nkoka ku aka ni ku hlayisa vuxaka lebyi kufumelaka, lebyikulu ni Mutumbuluxi wa hina?

⁶ “Ku rhula ka Xikwembu” ku nga hlamuseriwa tanihi ku titwa ka ku tsaka ni ku rhula, loku kombisaka vuxaka lebyinene ni Xikwembu. Leswi i swa nkoka swinene eka Vakriste, ngopfu-ngopfu loko va kongomana ni ku xanisiwa kumbe nhlomulo. Ha yini? Phela, hinkwerhu ka hina a hi hetisekanga; hikwalaho, loko hi hlaseriwa hi swiphiqo, ntshikilelo, nkaneto, kumbe timhaka to hambana-hambana ta swihinga, hi nga sungula ku chava hi ku olova. Sweswo swi nga ha hi vangela leswaku hi tsandzeka ku hlayisa vutshembeki bya hina. Swilo swo tano swi nga tisa ndzhukano evitweni ra Xikwembu, swi nga hi tekela ku amukeriwa hi Yehova, naswona swi nga hi yisa eku lahlekeriweni hi vutomi lebyi nga heriki. Kutani i swa nkoka swonghasi ku lwela ku kuma “ku rhula ka Xikwembu” loku ku nga ta hi pfuna eku langutaneni na mimphikamakaneta yo tano hi laha ku humelelaka. Ku rhula koloko hakunene hi yin’wana ya ‘tinyiko letinene ni swihanano leswi hetisekeke’ leswi Tata wa hina wa le tilweni a swi endleke swi kumeka.—Yakobo 1:17.

7, 8. (a) “Ku rhula ka Xikwembu” ku seketeriwe ehenhla ka yini, naswona ‘ku tlula ku twisisa hinkwako’ hi ndlela yihi? (b) Ku rhula ko tano ku kombisiwe njhani emhakeni ya makwerhu un’wana wa Wantima?

⁷ U nga ha va u swi vonile leswaku vanhu van’wana va hanya hi ku rhula na hi ku tiyiseka. Hakanyingi leswi swi hikwalaho ka vuswikoti bya ntumbuluko, nkucetelo wa ndyangu, rifuwo, dyondzo kumbe timhaka tin’wana to tala. “Ku rhula ka Xikwembu” ku hambanile swinene. A ku seketeriwanga eka swiyimo leswinene, naswona a ku humi eka vuswikoti kumbe ku anakanyisisa ka vanhu. Ku huma eka Xikwembu naswona ‘ku tlula ku twisisa hinkwako.’ Ku hundzuluxela ka J. B. Phillips ka Vafilipiya 4:7 hi loku nge “ku rhula ka Xikwembu . . . ku tlula ku twisisa ka vanhu.” Vanhu va misava hakanyingi va hlamarisiwa hi ndlela leyi Vakriste va langutanaka ni swiphiqo leswikulu ha yona, ku vaviseka emirini, kumbe hambi ku ri rona rifu.

⁸ Xikombiso xa manguva lawa xa leswi a ku ri un’wana wa Timbhoni ta Yehova loyi a a fambisa nhlangano wa Vukriste etikweni ra Vantima laha Timbhoni, a ti lumbetiwa ku va matherorisi, ngopfu-ngopfu hi nkucetelo wa Makhatoliki ya kwalaho. Hi xitshuketa, masocha lama hlomeke hi mabanga ma humelerile. Va byela vavasati ni vana leswaku va ya emakaya, kambe va sungule ku himetela vavanuna. Mbhoni ya tsundzuka: “Ndzi hava marito yo hlamusela ndlela leyi a hi khomiwa ha yona. Muxanisi la vekiweke u vule erivaleni leswaku a hi ta biwa ku fikela laha hi faka. Ndzi biwe hi nhonga lerova endzhakunyana ndzi hlanta ngati hi masiku ya 90. Kambe a ndzi karhatekela vutomi bya vanghana va mina. Ndzi kombele Yehova hi xikhongelo leswaku a hlayisa vutomi bya vona, tinyimpfu ta yena,” lava hinkwavo va poneke. Mayana xikombiso xa ku hlayisa ku rhula eka tihanyi leti chavisaka ni xa ntwelo-vusiwana wa rirhandzu eka van’wana! Ina, Tata wa hina wa rirhandzu wa le matilweni wa swi hlamula swikombelo swa malandza ya yena lama tshembekaka, a va nyika ku rhula ka yena. Rin’wana ra masocha lama hlamarisiweke emhakeni yoleyo ri vule leswaku Xikwembu xa Timbhoni “xi fanele xi ri xa ntiyiso.”

9. Ku hlaya Bibele ni ku ehleketisisa ha yona swi nga va na vuyelo byihi?

⁹ Eminkarhini leyi yo nonon’hwa, Vakriste vo tala va ni swiphiqo leswi swi va endlaka leswaku va titwa va karhateka ni ku hela matimba. Ndlela leyinene yo hlayisa ku rhula ka miehleketo i ku hlaya Bibele ni ku ehleketisisa ha yona. Yi nga nyika munhu matimba ni ku tiyisela ku ya emahlweni ni ku yima a tiyile. “Rito ra Xikwembu ra hanya ni ku tirha.”—Vaheveru 4:12.

10. Ku kota ku tsundzuka matsalwa ku nga va nkateko hi ndlela yihi?

¹⁰ Hambi swi ri tano, ku vuriwa yini loko nhlaselo wu hi wela loko Bibele yi nga ri kona? Hi xikombiso, Mukriste a nga ha khomiwa hi xitshuketa ivi a pfaleriwa ekhotsweni a ri hava Bibele. Emhakeni yoleyo, a ku ta va nkateko wa xiviri ku kota ku tsundzuka tindzimana to tanihi Vafilipiya 4:6, 7; Swivuriso 3:5, 6; 1 Petro 5:6, 7; na Psalma 23. Xana a wu nga ta tlangela swinene ku kota ku tsundzuka ni ku anakanyisisa hi tindzimana to tano? Eka mafambiselo lama nonon’hwaka ya le khotsweni, a swi ta va onge hi loko Yehova hi yexe a a vulavula na wena. Rito ra Xikwembu ri nga hanyisa miehleketo leyi vavisekeke, ri tiyisa timbilu leti tshovekeke kutani ri siva ku tsana ka mianakanyo hi ku rhula. (Vona Psalma 119:165.) Ina, i swa nkoka swinene ku byala matsalwa emiehleketweni ya hina sweswi loko ha ha ri na nkarhi wa ku endla tano.

11. Makwerhu eNetherlands u xi kombise njhani xilaveko xa swakudya swa moya?

¹¹ Arthur Winkler a a ri un’wana loyi a a tlangela Bibele swinene, ngopfu-ngopfu enkarhini lowu a ku ri na Manazi eNetherlands, laha Timbhoni a ti fanele ku hetisisa ntirho wa tona wa Vukriste hi ku tumbela. Gestapo a yi ri karhi yi hlota Makwerhu Winkler. Loko eku heteleleni va n’wi khomile, va ringete ku n’wi endla leswaku a landzula kambe va tsandzekile. Hi loko va n’wi ba ku kondza a titivala. Meno ya yena ya guriwile, rihlaya ra le hansi ri konyomukile ni miri wu tshimbiteriwile, u nghenisiwe exiyindlwanini lexi nga ni munyama. Kambe murindzi wa yena a a ri na ntwelo-vusiwana ni vunghana. Makwerhu Winkler u kombele nkongomiso wa Yehova hi xikhongelo. Nakambe u xi vone swinene xilaveko xa swakudya swa moya ivi a kombela mpfuno eka murindzi. Endzhakunyana, rivanti ra xiyindlwana ri pfuriwile naswona Bibele yi hoxiwe endzeni. “Mayana ntsako lowu a wu ri kona,” ku tsundzuka Makwerhu Winkler, “ku tiphina hi marito lama tsakisaka ya ntiyiso masiku hinkwawo . . . ndzi titwe ndzi ya ndzi tiyelela emoyeni.”a

Ku Rhula Ka Xikwembu Ku Ta Mi Sirheleta

12. Ha yini ku ri na xilaveko xo hlawuleka eka hina xo hlayisa timbilu ni mianakanyo ya hina?

¹² Yehova u tshembisa leswaku ku rhula ka yena “ku ta hlayisa timbilu ta n’wina ni mianakanyo ya n’wina.” (Vafilipiya 4:7) Leswi i swa nkoka swinene! Mbilu i xihlovo xa nsusumeto ni mintlhaveko. Emasikwini lawa ya makumu, timbilu ta hina ti nga tshukisiwa hi ku olova hi ku chava kumbe ku vilela, kumbe ti hi phasela ku endla leswo biha. Ndlela leyi tolovelekeke ya vutomi yi onhaka hi xihatla. Hi fanele hi tirindza hi minkarhi hinkwayo. Ku engetela eku laveni ka timbilu leti tiyeke, nakambe hi fanele ku tiyisa “mianakanyo” ya hina naswona hi kongomisiwa hi Xikwembu hi Rito ra xona ni bandlha ra xona.

13. Hi byihi vuyelo lebyi nga taka loko hi hlayisa mianakanyo ya hina?

¹³ Hi ku ya hi W. E. Vine, rito ra Xigriki leri nge noʹe·ma (leri hundzuluxeriweke va ku “mianakanyo”) ri na mianakanyo ya “xikongomelo” kumbe “kungu.” (An Expository Dictionary of New Testament Words) Xisweswo, ku rhula ka Xikwembu ku nga tiyisa xikongomelo xa hina xa Vukriste kutani ku hi sirhelela eka mboyamelo wihi na wihi wo tsanisa kumbe wo cinca mianakanyo ya hina handle ka xivangelo lexi twalaka. Ku hela matimba kumbe swiphiqo xisweswo a swi nge hi hluli hi ku olova. Hi xikombiso, loko hi kunguhate ku tirhela Yehova eka xiyimo xo karhi xo hlawuleka, xo tanihi ku va mutirheli la nga phayona ra nkarhi hinkwawo kumbe ku famba u ya pfuna laha vatirheli va lavekaka kona swinene, “ku rhula ka Xikwembu” ku ta va mpfuno lowukulu eka hina leswaku hi phikelela pakani yoleyo. (Ringanisa Luka 1:3; Mintirho 15:36; 19:21; Varhoma 15:22-24, 28; 1 Vatesalonika 2:1, 18.) Ku hambeta u tiyisa mianakanyo ya wena, nyikela nkarhi lowu aneleke eku hlayeni ka Rito ra Xikwembu ni ku hlangana ka Vukriste. Xisweswo u wundla mianakanyo ni mbilu ya wena hi miehleketo leyi baseke. Xana wa swi kota ku nyikela nkarhi lowu ringaneke leswaku u tikatsa eka “marito” lama huhuteriweke hi Xikwembu? Xana u nga ma nyika nyingiso lowu engetelekeke?

14. Hi xihi xitsundzuxo lexi huhuteriweke lexi hi faneleke ku xi yingisa swinene, naswona ha yini?

¹⁴ U nga swi vona leswaku mbilu ni miehleketo, kumbe mianakanyo, swa katseka eku kumeni ni ku vuyeriwa eku ‘rhuleni ka Xikwembu.’ Leswi swi tiyisiwa hi xitsundzuxo xa Xikwembu lexi nge: “Ṅwana nga, yingisisa marito ya mina, u šiya timhaka ta mina. Ti nga suki mahlweni ya wena, u ti hlayisa e mbilwini ya wena; Hikuv̌a i v̌utomi e ka hikwav̌o la’v̌a ti kumaka, i ku ṭaka ka miri hikwawo wa v̌ona. Hlayisa mbilu ya wena ku tlurisa le’ŝi hlayisiwaka, hikuv̌a i šihlov̌o ša v̌utomi.”—Swivuriso 4:20-23.

15. Yesu u tirha ntirho wihi eku kumeni ka hina “ku rhula ka Xikwembu?”

¹⁵ “Ku rhula ka Xikwembu” loku ku vangiwaka hi vuxaka lebyi kufumelaka, lebyikulu na Yehova ku hlayisa timbilu ni mianakanyo ya hina ‘ha Kriste Yesu.’ (Vafilipiya 4:7) Yesu u tirha ntirho wihi eka leswi xana? Pawulo wa hlamusela: “Tintswalo ni ku rhula a swi ve na n’wina, swi huma eka Xikwembu Tata wa hina, ni ka Hosi Yesu Kriste, yena loyi a tinyiketeke hikwalaho ka swidyoho swa hina, leswaku a ta hi kutsula eka nguva leyo biha ya masiku lawa. Ú endle sweswo hi ku yingisa ku rhandza Xikwembu Tata wa hina.” (Vagalatiya 1:3, 4) Ee, hi rirhandzu Yesu u nyikele vutomi bya yena leswaku hi ta kutsuriwa. (Matewu 20:28) Kutani ke, ku ‘hikwalaho ka Yesu Kriste’ leswi hi nga amukelekaka eka Yehova tanihi malandza ya yena lama tinyiketeke naswona hi va eka xiyimo xa ku tiphina hi ku rhula koloko ka Xikwembu loku ku nga vaka xisirhelelo xa hina.

Makhombo Lama Xungetaka Ku Rhula Ka Xikwembu

16. Hi xihi xitsundzuxo lexi Pawulo a xi nyikeleke lexi xi nga hi pfunaka ku hlayisa “ku rhula ka Xikwembu?”

¹⁶ Loko hi amukerile naswona hi tiphina hi ku rhula loku humaka eka Xikwembu, hi fanele hi vona leswaku ha ku hlayisa. Swilo swo tala swi nga tekela Vakriste ntsako. Exikarhi ka leswi tolovelekeke swinene, naswona leswi entiyisweni swi nga ni khombo swinene, i ku navela ka lavantshwa. Epapileni ra Pawulo ra vumbirhi leri yaka eka Timotiya, loyi enkarhini wolowo kumbexana a a ri eku sunguleni ka malembe ya yena ya vu-30, u nghenise na xitsundzuxo lexi: “Chava ku hluriwa hi ku navela loku telaka lavantshwa, u kongoma ku lulama, ni ku pfumela, ni rirhandzu, ni ku rhula, swin’we ni lava khongelaka Hosi hi timbilu leti tengeke.”—2 Timotiya 2:22.

17. Hakanyingi i yini leswi humeleleke malunghana ni lunghiselelo ra Yehova ra rimbewu?

¹⁷ Ku navela koloko ku katsa ni nyanyuko wa rimbewu, lowu nga ni ndhawu leyi xiximekaka exikarhi ka vukati. Hambi swi ri tano, evurungurwini hinkwabyo, nyanyuko lowu wu kombisiwe hi laha ku hoxeke eka vuxaka bya rimbewu emahlweni ka vukati kumbe rimbewu ehandle ka vukati, leswi hinkwaswo swi nga amukeriwiki eka Mutumbuluxi wa hina wa vutlhari. (Vaheveru 13:4; Genesa 34:1-3) Khombo ro nghenela rigangugangu ri xungeta Vakriste namuntlha, lavantsongo ni lavakulu. Emasikwini lawa ya makumu ya misava yo homboloka, rimbewu eka vo tala ri vula nyanyuko wa nyama ntsena, hakanyingi hi mikhuva leyi tolovelekeke exikarhi ka vasodoma, va xinuna ni va xisati.—Varhoma 1:24-27.

18. Ha yini timbilu ta van’wana ti nga si tiya, naswona leswi swi nga yisa eka yini?

¹⁸ Ntiyiso wa leswaku hi hanya eka xiyimo xo tano wu tiyisa ndlela leyi swi nga swa nkoka ha yona eka hina ku va ni timbilu leti tiyeke, leti nga tsekatsekiki leti ti tinyiketeke eka Yehova. Van’wana lava amukeleke rungula ra Mfumo, va pfumela mintiyiso ya xisekelo ya Bibele, naswona nkarhi na nkarhi va hlanganyela ni vanhu va Yehova a va ku kurisi ku tlangela ka xiviri eka Yehova, Rito rakwe ni bandlha rakwe ra misava hinkwayo. Timbilu ta vona a ti si tiya. Va nga hambukisiwa hi ku olova hi “ku navela loku telaka lavantshwa.” Van’wana va vona va nga ha yi hlula miringo yo endla vumbhisa kumbe vuoswi, kambe va va hi laha Pawulo a tsundzuxeke ha kona a ku, “lava rhandzaka ku tiphina ku tlula ku rhandza Xikwembu.” (2 Timotiya 3:4) Va heta nkarhi wo tala va hlalele TV, va hlaya tinovhele kumbe va yingisela vuyimbeleri nkarhi wo leha ku tlula dyondzo ya munhu hi xiyexe, minhlangano ya Vukriste, kumbe ntirho wa Mfumo. Leswi hi ku olova swi vanga ku tsana ka moya naswona, eku heteleleni, va wela exidyohweni lexikulu.

19. I yini lexi hi nga xi endlaka ku papalata ku tlhelela endzhaku?

¹⁹ Vanhu vo tano, ku fana ni byatso lebyi byi nga hava nkuleko, va khukhuriwa hi gandlati leri yaka ekhombyeni. I yini lexi va faneleke ku xi endla? Pawulo wa tsundzuxa: “Hikokwalaho, hi fanele ku hlayisa swinene timhaka leti hi ti tweke, leswaku hi ta ka hi nga hambuki endleleni ya tona.” (Vaheveru 2:1) Kutani lava nga ekhombyeni va fanele ku ‘tinyikela swinene’ eku dyondzeni ka Rito ra Xikwembu, ku lunghiselela minhlangano ya Vukriste ni ku avelana mintiyiso ya Mfumo ni van’wana. Kavula, swi nga olova ku ehleketa leswaku, ‘Xexo i xitsundzuxo lexinene, kambe mina a ndzi le ka xona xiyimo xexo, kutani a xi tirhi eka mina.’ A ku ta va vutlhari swonghasi eka un’wana ni un’wana wa hina ku langutisisa swinene ndlela leyi hi nga yaka emahlweni hi basisa timbilu ta hina, mianakanyo ya hina leyi enteke ni ku navela ha yona naswona hi “kongoma ku lulama, ni ku pfumela, ni rirhandzu, ni ku rhula, swin’we ni lava khongelaka Hosi hi timbilu leti tengeke.” (2 Timotiya 2:22) Ku tlula hinkwaswo, hi fanele ku kombela nkongomiso wa Xikwembu ni mpfuno lowu tiyisaka wa moya wa xona.

20. Munhu wihi na wihi loyi a endlaka xidyoho lexikulu u fanele ku endla yini?

²⁰ Loko vanhu va va ni nandzu wa ku endla xidyoho lexikulu kambe va xi fihla, va ta lahlekeriwa hi ku amukeriwa hi Yehova ni “ku rhula ka Xikwembu” loku a va ri na kona. Nakambe va ta lahlekeriwa hi ku rhula ka vona vini ka miehleketo. (Ringanisa 2 Samuel 24:10; Matewu 6:22, 23.) Kutani ke, u nga vona mhaka leyi ha yona Mukriste wihi na wihi la weleke exidyohweni lexikulu a faneleke ku vula sweswo eka Yehova ni le ka vakulu lava nga ni rirhandzu, lava tisaka ku hanyisa ka moya. (Esaya 1:18, 19; 32:1, 2; Yakobo 5:14, 15) Loko munhu loyi a lahlekeriweke hi ku tiya ka moya endleleni leyi rhetaka ya xidyoho a lava mpfuno eka vakulu lava vupfeke, a nge tshami a ri na ripfalo leri karhatekeke kumbe a ri hava ku rhula ka Xikwembu.

21. Hi xihi xivangelo xa ku tlangela ka xiviri eka Yehova lexi hi nga na xona namuntlha, naswona i yini lexi hi faneleke ku tiyimisela xona?

²¹ Mawaku lunghelo ra ku va Mbhoni leyi tinyiketeke ya Yehova namuntlha! Ematlhelo ka hina, misava leyi ya vusathana ya avana naswona yi va na mpfilumpfilu lowukulu. Yi ta hundza hi xihatla. Vanhu vo tala va “titivala hi ku chava ni ku ehleketa leswi nga ta humelela la misaveni.” Kambe hi nga tlakusa tinhloko ta hina hikuva ha swi tiva leswaku ‘ku kutsuriwa ka hina ku kusuhi.’ (Luka 21:25-28) Ku kombisa ndlela leyi hi tlangelaka ha yona eka Yehova “ku rhula [ka yena] . . . loku tlulaka ku twisisa hinkwako,” a hi endleni leswi hi nga swi kotaka ku tirhela “Xikwembu lexi nyikaka ku rhula” hi ku tshembeka.—Varhoma 15:33; 1 Vakorinto 15:58.

[Nhlamuselo ya le hansi]

Tinhla Ta Mpfuxeto

◻ “Ku rhula ka Xikwembu” ku hi pfunisa ku yini namuntlha, naswona ‘ku tlula ku twisisa hinkwako’ hi ndlela yihi?

◻ Hi tihi timhaka leti ti hi pfunaka ku hlayisa ku rhula ka miehleketo?

◻ Hi rihi khombo leri kanganyisaka leri xungetaka Vakriste vo tala namuntlha, naswona ri nga yisa eka yini?

◻ Loko Mukriste a endla xidyoho lexikulu, u fanele ku endla yini?

[Bokisi/Xifaniso lexi nga eka tluka 18]

U Swi Vone Swi Ri Ntiyiso

Enkarhini wa Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava Manazi ma rhumele nuna wa Elsa Abt ekampeni ya nxaniso ya Sachsenhausen hikwalaho ka ku chumayela ka yena ka Vukriste. Kutani hi May 1942, Gestapo yi te ekaya ra yena, yi teka xinhwanyetana xa yena, kutani yi rhumela Elsa ku ya tirha ni ku xaniseka emixaxeni yo hambana-hambana. U nyikela vumbhoni lebyi bya munhu hi xiyexe:

“Malembe ya mina emixaxeni ya nxaniso ya Jarimani ya ndzi dyondzise dyondzo yo hlawuleka. I ndlela leyi moya wa Yehova wu nga ku tiyisaka swinene ha yona loko u ri ehansi ka ndzingo lowukulu! Loko ndzi nga si khomiwa, ndzi hlaye papila ra makwerhu wa xisati leri vuleke leswaku ehansi ka ndzingo lowukulu moya wa Yehova wu tisa ku rhula eka wena. Ndzi ehlekete leswaku a a swi hundzeletanyana. Kambe loko ndzi ve emiringweni hi ndzexe, ndzi swi tivile leswaku leswi a a swi vula a swi ri ntiyiso. Hakunene swi humelela hi ndlela yoleyo. A swi olovi ku swi anakanya, loko u nga swi tokotanga. Hambi swi ri tano swi humelerile eka mina hakunene. Yehova wa pfuna.”

[Xifaniso lexi nga eka tluka 16]

Hikwalaho ka ntokoto Pawulo a a swi tiva leswaku ku rhula ka Xikwembu ku nga hlayisa timbilu ta hina

[Xifaniso lexi nga eka tluka 19]

Xana u le khombyeni ra ku tlhelela endzhaku emoyeni?