Buku Ya Ntumbuluko Ni Bibele

“Vuako bya ndzi hlamarisa! A ndzi anakanyi leswaku ‘wachi’ yo tano yi nga va kona handle ka ku va ku ri na Muendli wa tiwachi.”—Voltaire, mutivi wa filosofi wa le France wa lembe xidzana ra vu-18.

WACHI leyi fambaka kahle yi kombisa ku hlamarisa ka vutshila ni nyiko ya muendli wa yona. Kambe ku vuriwa yini hi vuako lebyi hi rhendzeleke? Xana byebyo byi nga paluxa, hi mpimo lowu tlakukeke, vumunhu bya Mutumbuluxi wa byona?

Kwalomu ka malembe ya 2 000 lama hundzeke, muapostola Pawulo, un’wana wa vatsari va Bibele, u nyike nhlamulo ya xivutiso lexi: “Hikuva hi mpfhuka misava yi tumbuluka, leswi nga vonakiki swa Xikwembu, ma nga matimba ya xona lama nga heriki ni vukwembu bya xona, swa vonaka swinene loko ku anakanyiwa mintirho ya xona.” (Varhoma 1:20) Kutani ke, hi nga dyondza yini hi ku xiya buku leyi ya ntumbuluko?

Leswi Wachi Yi Hi Dyondzisaka Swona Hi Muendli Wa Tiwachi

Boboma lerikulu, lwandle hi nkarhi wa xidzedze, xibakabaka xo pfumala mapapa lexi nga ni magidi ya tinyeleti—leswi i swilo swin’wana leswi hi endlaka hi ehleketa hi Mutumbuluxi wa matimba. Ndlela leyi tiobiti ta tiplanete ti fambaka kahle ha yona yi nga hi tsundzuxa na yona, tanihi leswi yi tsundzuxeke Voltaire, leswaku Mutumbuluxi u fanele a ri Muhleri la Hlamarisaka, Muendli Lonkulu wa Wachi.—Psalma 104:1.

Swilo swo hambana-hambana leswi humesiwaka hi misava—mihandzu ni matsavu lawa hi ma kumaka hi xitalo—nakambe swi nyikela vumbhoni bya ku hanana ka Xikwembu. Pawulo u tiyise leswi loko a vula leswaku Xikwembu “a xi tshikanga ku tikomba leswi xi nga swona, hi ku endla leswinene; xi mi nyikile timpfula to huma etilweni, na tinguva ta ndzalo, xi mi andzisela ni swakudya, xi tata timbilu ta n’wina hi ku tsaka.”—Mintirho 14:17.

Leswi Wachi Yi Nga Hi Byeliki

Nkambisiso lowu yaka emahlweni wa buku ya ntumbuluko a wu ha ta hi dyondzisa hi ta timfanelo tin’wana ta Xikwembu. Kambe loko hi titshega hi ku helela hi leswi hi swi dyondzaka eka ntumbuluko, vutivi bya hina hi Xikwembu byi ta va lebyintsongo hi minkarhi hinkwayo. Mutsari wa Mufurwa Robert Lenoble u hlamusela leswi ebukwini ya yena ya Esquisse d’une histoire de l’idée de Nature, (Matimu ya Nkatsakanyo wa Mianakanyo Ya Ntumbuluko): “Munhu hi minkarhi hinkwayo u ta hundzuluxela nyingiso wakwe eka Ntumbuluko leswaku a ta kuma vundzeni bya wona ni ku tshubula xihundla xa wona, xihundla lexi nga ta ka xi nga paluxiwi elaboratori.” Ku tlula hafu ya vavanuna va Mafurwa lava vutisiweke hi La Croix ya siku na siku ya Khatoliki—loko va ri vapfumeri kumbe vakaneti va vukona bya Xikwembu—va pfumelelana na leswi naswona va pfumela leswaku “sayense yi nga ka yi nga swi koti ku nyika nhlamuselo leyi eneleke hi vuako, tanihi leswi swilo swo tala swi nga swa xivandla xa filosofi kumbe xa vukhongeri.”

Kwalomu ka 3 500 wa malembe lama hundzeke, Yobo la tshembekaka u fike eka makumu lama fanaka. U tlakuse xivutiso a ku: “Kambe v̌utlhari, byi kumiwa kwihi? Ku twisisa, ku ṭhamele tlhelo rihi?” Xana vutlhari lebyi byi ta kumiwa ebukwini ya ntumbuluko? “Šidziv̌a ši ku: A byi kona ka mina; kutani lwandle ri te: A nḍi na byona. Byi fihleriwe mahlo ya hikwav̌o la’v̌a hanyaka, byi fihleriwe tinyanyana ta le tilweni.”—Yobo 28:12, 14, 21.

Kutani ke, hi fanele ku ya kwihi leswaku hi kuma vutlhari lebyi? Buku yoleyo leyi fanaka ya hlamula: “Hi šona Šikwembu le’ši tiv̌aka tindlela ta byona. Ši tiv̌a laha byi ṭhamaka kona.” (Yobo 28:23) Naswona Xikwembu xi avele vanhu vutlhari bya xona hi ndlela leyi hlamarisaka hi ku tirhisa Rito ra xona, Bibele.

Vutivi Lebyi Hlawulekeke Byo Huma eBibeleni

Bibele yi hi nyika ku twisisa loku hlawulekeke ka ku tumbuluka ka munhu. Yi hi byela leswaku Xikwembu xi lunghise misava kutani eka yona xi veka mpatswa wo sungula wa vanhu. Vatswari va hina vo sungula ingi va hanye hi laha ku nga heriki va rhendzeriwe hi swilo leswi hetisekeke. Kambe va xandzukile, naswona hi xidyoho xa vona va pfule ndlela ya vubihi hinkwabyo—ku katsa xidyoho ni rifu—leswi xaniseke vanhu.—Genesa, tindzima 1 ku ya ka 3; Varhoma 5:12-21.

Bibele nakambe yi hi byela hi vuxokoxoko magoza lama tekiweke hi Xikwembu ku lunghisa xiyimo. Magidi ya malembe endzhaku ka Adamu na Evha, N’wana wa Xikwembu hi xoxe, Yesu, u te emisaveni leswaku a ta nyika vanhu nkarhi wo phahlelana mariyeta na Xikwembu. Xisweswo Kriste u nyike vanhu lava nga ta kombisa ripfumelo eka yena ni lava nga ta xiya nkoka wa gandzelo ra yena ku langutela ka vutomi lebyi nga heriki emisaveni leyi nga ta endliwa paradeyisi.—Luka 23:43; Yohane 3:16.

Ntshembo lowu wu nyikiwa un’wana ni un’wana wa hina. Leswaku hi wu kuma hi fanele hi va ni ‘vutivi lebyi kongomeke bya Xikwembu xin’we xa ntiyiso ni loyi xi n’wi rhumeke, Yesu Kriste.’ Nakambe hi fanele hi hanya hi ku pfumelelana ni ntshembo wolowo. Vutivi lebyi byo kongoma byi kumeka eBibeleni.—Yohane 17:3; Yakobo 2:24-26.

Xana u nga swi tsakela ku kuma nhlamulo leyi nga ni vuxokoxoko ya swivutiso swo tanihi ku, Munhu u huma kwihi? Ku humelela yini endzhaku ka rifu? Swivangelo swa swiphiqo swa vanhu i yini? Xana ku na ntshembo wo karhi wa leswaku swi ta tlhantlhiwa masiku man’wana? Xikwembu xi ta va tisela rini vanhu swiyimo leswi hetisekeke naswona njhani? Loko swi ri tano, hi mi khutaza ku languta eBibeleni, buku yi ri yin’we leyi nga mi nyikaka tinhlamulo to huma eka Xikwembu xa vuako naswona yi ri buku yin’we ntsena leyi nga ni ‘swisekelo swa ntshembo wa vutomi lebyi nga heriki.’ Xikongomelo xa tibuku ta Sosayiti ya Watchtower i ku ku pfuna ku kuma tinhlamulo leti eBibeleni ya wena.—Tito 1:1, 2.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 5]

Vuako byi paluxa timhaka ta vumunhu bya Xikwembu

[Xifaniso lexi nga eka tluka 6]

I Bibele ntsena leyi nga hi byelaka hi swikongomelo swa Xikwembu eka vanhu ni misava