Xikhongelo eNtshaveni Ya Hiei—Xana I Ntlhantlho Wa Ku Rhula Ka Misava?
XANA xikhongelo xi ta tisa ku rhula ka misava? “Ku rhula ku nga ka ku nga tisiwi hi ku khongela ntsena. A ku olovisanga sweswo,” ku vule Gijun Sugitani, muhleri wa nhlangano wa xikhongelo lowu khomiweke hi August 1987 eJapani. “Kambe a ndzi voni leswaku ku rhula ku nga kumiwa handle ka xikhongelo.” Langutelo rakwe a ri fana ni leriya ri veke ni Majapani man’wana ya 500 ni vapfhumba va le ndzhandzeni wa malwandle va 24 eka Nhlangano wa Vukhongeri wa 1987 lowu khomeriweke eKyoto, eJapani.
Ntlawa wa Vubudha wa Tendai wu twarise nhlangano lowu wa xikhongelo tanihi lowu landzelaka lowu khomiweke hi 1986 eAssisi (Italy) naswona wu wu xaxametele ku fambisana ni nkhuvo wa lembe na lembe wa vu-1 200 wa ku pfuriwa ka Tempele ya Enryakuji eNtshaveni ya Hiei. Vanhu lava nga ni matshamelo ya Vubudha, ya Vukriste, Vuconfucia, Vuhindu, Vuislam, Vuyuda, Vusikh na Vushinto va siyerisanile ku nyikela swikhongelo entshaveni leyi. Xana nhlangano lowu hakunene a ku ri ntlhantlho wa ku rhula ka misava?
Nhlangano Wa “Swiluva Swo Khavisa”
“Nhlangano lowu wo hetelela i lunghiselelo ra vukhongeri ra swiluva,” ku vule Etai Yamada, muprista lonkulu wa ntlawa wa Tendai ni mutshami wa xitulu la xiximekaka. “Ku hava ni xin’we xa swiluva lexi lahlekeriwaka hi xivumbeko ni risema ra xona n’wini.” A a vula leswaku ntsendze loko vukhongeri byi hlanganile eku naveleni ka byona ka ku rhula ka misava, byin’wana ni byin’wana byi nga hlayisa tidyondzo ta byona leti kanetanaka, ku fana ni swiluva ha xin’we-xin’we eka lunghiselelo rin’we.
Exikarhi ka “swiluva” leswi dumeke enhlanganweni a ku ri na Kereke ya Khatoliki, leyi yimeriweke hi Francis Cardinal Arinze wa Vatican Secretariat for Non-Christians. Arinze u hlaye rungula ra Phophu, leri vuleke leswaku “ku rhula ku nga ka ku nga fikeleriwi handle ka xikhongelo naswona hambi leswi tinyimpi ti nga ha sunguriwaka hi nhlayo leyi hikiweke ya vanhu, ku rhula ku lava ntirhisano ni vun’we eka un’wana ni un’wana.”—Mainichi Daily News, August 5, 1987, tluka 12.
Loko ntshembo wa ku rhula ka misava “wu lava ntirhisano ni vun’we eka un’wana ni un’wana,” xi na matimba yo tanihi kwihi Xikwembu lexi va xi khongelaka? Vapfhumba va khongelele ku rhula, kambe va tshemba leswaku matshalatshala ya vanhu a ya ta ku tisa. Ku fana ni ku veketela swiluva swo khavisa, nhlangano wa vona wa xikhongelo a wu ta va xikombiso xo saseka xa matshalatshala ya vona vini.
Swiluva swo khavisa swa tsakisa ku swi hlalela, kambe loko xiendlakalo xo hlawuleka xi kala xi hundza, swiluva leswi nga hava timitsu swa hlanhleka naswona ku fuwa ka swona ka nyamalala. Vuxongi byin’wana ni byin’wana bya xiluva xihi na xihi ni ku saseka ka lunghiselelo hi ku hatlisa swa lahleka. Naswona swiluva swa kona a swi endleriwanga ku tswala mihandzu. Xana nhlangano lowu wo hetelela na wona wu hela tanihi “lunghiselelo ra swiluva” leri nga tswariki mihandzu?
Varhangeri lava hlanganyelaka va vukhongeri hi voxe a va nga aneriseki hi vuyelo. “A va ta va va lave ku va lava kongomeke swinene ehenhleni ka mimpimo leyi vukhongeri byi faneleke ku yi teka enkarhini lowu taka kambe va te a ku nga ri na nkarhi lowu aneleke wa mabulo yo tano,” ku vika Asahi Evening News. Hambi swi ri tano, vuyelo byo tano a byi languteriwa. “Xikongomelo xa hina,” ku vule Takaaki Kobayashi, un’wana wa vahleri va nhlangano wo hetelela, “i ku twa swiringanyeto swa vukhongeri byin’wana ni byin’wana ehenhleni ka tindlela to antswa to fikelela ku rhula. Nawu-nkulu hi leswaku un’wana ni un’wana la hlanganyelaka u fanele ku yingisela malangutelo ya van’wana handle ko hlamusela kumbe ku hlamula kumbe ku kaneta.” Matshalatshala ya vona enhlanganweni wa xikhongelo a ya hikeriwe eku yingiseleni ka van’wana, hayi ku teka goza. Hikwalaho, nhlangano “wu tsandzekile ku veka xiyimo lexinene xo fikelela swikongomelo swo hetelela.”
Xana A Wu Ri Wa Vakriste Va Ntiyiso?
Vanhu lava tikarhatelaka ku landzela Yesu Kriste va nga ha vutisa: ‘Xana Mukriste u fanele ku hlanganyela eka nhlangano wo tano wa xikhongelo?’ Ntiyiso wa leswaku a wu khomeriwe eNtshaveni ya Hiei, ntshava leyo kwetsima ya ntlawa wa Vubudha, wu nyika swo swi ehleketela. Xana u nga anakanya hi Yesu Kriste a tlhandlukela entshaveni leyo kwetsima ya Vubudha ku ya nyikela xikhongelo xa ku rhula?
Muapostola Pawulo u tsundzuxe valandzeri va Yesu Kriste a ku: “Mi nga rhwaleni mpingu wun’we ni lava nga riki vapfumeri; hikuva ku tirhisana ku kwihi exikarhi ka ku lulama ni ku homboloka xana? Kumbe ku vonakala ku ni ku yelana kwihi ni munyama ke? Xana Kriste na Belial va nga hela hi ku twanana xana? Kumbe mupfumeri a nga fambelana hi mukhuva wihi ni loyi a nga riki mupfumeri xana? Tempele ya Xikwembu yi ni vunakulobye byihi ni swikwembu swa hava ke? . . . Hikokwalaho, Hosi yi ri: ‘Humani exikarhi ka vona, mi hambana na vona; mi nga tshuki mi khumba leswi nga tengangiki, kutani ndzi ta mi amukela.’”—2 Vakorinto 6:14-17.
Xana ku nyikela swikhongelo enhlanganweni wa mpfangano wa vupfumeri entshaveni leyo kwetsima ya Vubudha a swi nga ta endla leswaku Mukriste a ‘rhwala mpingu wun’we ke’? Manuku ke, xana leswi swi vula leswaku Vakriste va ntiyiso va fanele ku va lava tsaneke ehenhleni ko khongelela ku rhula? Doo!
Ku Khongelela Ku Rhula
Eka vuprofeta byakwe lebyi yelanaka ni ‘xiyenge xo hetelela xa masiku,’ muprofeta Esaya u vulavule hi vo tala lava a va ta ku: “Tanani, hi ta tlhandlukela ntshav̌eni ya Yehova,” hayi eNtshaveni ya Vubudha ya Hiei. ‘Ntshava ya Yehova’ yi fanisela vugandzeri bya ntiyiso bya Xikwembu xa Bibele. ‘Ku ya’ entshaveni yoleyo swi vanga yini? Ina, Yehova u “ta hi dyondzisa tindlela ta [yena], kutani hi ta famba e mitileni ya [yena],” ku vula Esaya! “[Yehova u] ta av̌anyisa matiko la’yo tala ngopfu,” ku engetele muprofeta. Hikwalaho, a ku ta va ni ku rhula ka misava hinkwayo, hikuva Esaya u vhumbe leswaku vagandzeri va ntiyiso, “hi mabanga ya v̌ona v̌a ta fula ŝikomu, hi matlhari ya v̌ona v̌a fula masikiri; tiko ri nga ka ri nga ha lwi ni riṅwana, kutani a ku nga ha dyonḍisiwi ku lwa.”—Esaya 2:2-4.
Xiyimo lexi ana se xi kona exikarhi ka Timbhoni ta Yehova, naswona xi ta tata misava hinkwayo ku nga ri khale. Kambe hi ndlela yihi? Yehova Xikwembu, hayi vanhu, u ta tisa ku rhula loku nga heriki hi Mfumo wakwe. Wu ta kukula misava yi basa eka vaonhi va ku rhula hinkwavo naswona wu ta tisa misava ya paradeyisi. (Nhlavutelo 11:15, 18) Ku hambana na swiga leswi endliweke eka nhlangano wa vukhongeri lowu a wu fana ni “swiluva swo khavisa” leswi nga tswariki mihandzu, marito ya Yehova ma nga ka ma nga tlheleli eka yena ma nga endlanga nchumu.—Esaya 55:11.
Manuku ke, ha yini hi fanele ku khongelela ku rhula loko Xikwembu xi ta ku tisa ku nga khathariseki matshalatshala ya vanhu? Hi ku khongelela Mfumo wa Xikwembu leswaku wu ta, hi phofula ku navela ka hina vini ka ku rhula naswona hi kombisa ripfumelo ra hina endleleni ya Xikwembu yo ku tisa emisaveni. (Matewu 6:9, 10) Loko hi ta vona ku rhula loku endliweke hi Xikwembu kumbe hi nga ku voni swi tiseketele hi ‘ku tshemba ka hina ka Yehova.’ Kutani tanani “ntshav̌eni ya Yehova” kutani mi hlanganyela exikhongelweni xa ku rhula ka ntiyiso loku tshembisiweke!—Psalma 37:9, 11.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 8]
Swiluva swo khavisa swa tsakisa ku swi hlalela, kambe a swi endleriwanga ku tswala mihandzu
[Xifaniso lexi nga eka tluka 9]
Ntshava ya Hiei, ntshava leyo kwetsima ya ntlawa wa Vubudha wa Tendai, laha nhlangano wa xikhongelo a wu khomeriwe kona