Hanya Vutomi Lebyi Ringaniseriweke, Byo Olova

“Xiyani swinene mahanyelo ya n’wina; mi nga hanyi tanihi vanhu lava nga twisisiki nchumu, kambe hanyani tanihi lavo tlhariha . . . hikuva masiku lawa hi nga ka wona ma bihile.”—VAEFESA 5:15, 16.

1, 2. Hi yihi mphikamakaneta ya xiviri namuntlha naswona yi nga fanisiwa na yini?

I MPHIKAMAKANETA ku xaxameta swilo swo rhanga, ku hetisisa vutihlamuleri ni ku tirhisa nkarhi ni matimba hi ndlela leyinene eka swivumbeko swa nkoka swa vutomi. Nakambe i mphikamakaneta ku papalata ku hundzeleta swilo ni ku hlayisa xiyimo lexinene xa mianakanyo ni mintlhaveko.—Vaefesa 5:17; 1 Timotiya 4:8; 1 Petro 1:13.

² Mphikamakaneta leyi yi nga ha fanisiwa ni leyi kongomaneke ni mutlangi la ringetaka ku famba ehenhla ka wayere yo lala. Ku kandziya etlhelo swi nga vula khombo eka yena. Hi ku fanana, ku lahlekeriwa hi ku ringanisela ka moya ku nga va ni khombo eka hina. Munhu la fambaka eka wayere ya le henhla entiyisweni a nga titshikileli hi swilo swo tala. U rhwala swilaveko ntsena. Hikwalaho ke, leswaku hi hlayisa ku tiya ka hina ka moya, hi fanele hi hanya vutomi byo olova, lebyi nga tshikileriwangiki.—Vaheveru 12:1, 2.

3. Hi nga endla yini ku hanya vutomi byo olova?

³ Loko hi ta hanya vutomi byo olova, hi fanele hi tihlayisa hi khomekile hi swilo leswi lavekaka ku hlayisa rihanyo lerinene ntsena. Ku hambana ni leswi vadyondzisiwa va yena va faneleke ku swi lava—Mfumo wa Xikwembu ni ku lulama ka Xona—Yesu Kriste u vulavule hi ‘swilo leswi laviwaka swinene hi vamatiko.’ (Matewu 6:32, 33) Kutani Yesu u hi tsundzuxe ku papalata ku hlengeleta swo tala swa swilo leswi. Ha yini? Hikuva swi nga ha rharhanganisa vutomi bya hina ivi swi hi hambukisa. (Luka 12:16-21; 18:25) Lexi i xitsundzuxo lexinene, ku nga khathariseki leswaku hi fuwile kumbe hi swisiwana, hi dyondzekile kumbe e-e.

Mhaka Leyi Ha Yona Swi Nga Swa Nkoka Swinene Sweswi

4. Ha yini ku hanya vutomi lebyi ringaniseriweke, byo olova swi ri swa nkoka sweswi?

⁴ Ku hanya vutomi lebyi ringaniseriweke, byo olova i swa nkoka ngopfu sweswi hikuva Sathana ni mademona ya yena va cukumeteriwe emisaveni naswona va tiyimiserile ku hi tshikilela ni ku hambukisa nyingiso wa hina entirhweni wa Xikwembu. (Nhlavutelo 12:7-12, 17) Hikwalaho ke, a wu si tshama wu tirha swinene ku fana ni sweswi nawu wa Bibele lowu nge: “Xiyani swinene mahanyelo ya n’wina; mi nga hanyi tanihi vanhu lava nga twisisiki nchumu, kambe hanyani tanihi lavo tlhariha. Londzovotani nkarhi lowu mi nga na wona, hikuva masiku lawa hi nga ka wona ma bihile.” (Vaefesa 5:15, 16) Ina, hi hanya emisaveni yo biha ya Sathana, hayi emisaveni leyintshwa ya Xikwembu. Hikwalaho, a hi nge swi koti ku ka hi nga khathali.—2 Vakorinto 4:4; 2 Petro 3:7, 13.

5. Xana malandza ya Xikwembu ya minkarhi ya khale ma hi vekele xikombiso lexinene hi ndlela yihi?

⁵ Malandza ya Xikwembu lama hanyeke emisaveni leyi yi fumiwaka hi Diyavulosi eminkarhini ya khale va hi vekele xikombiso lexinene. A va “tivula valuveri ni vaendzi emisaveni.” Hikwalaho, “va navela tiko lerinene ku tlula leriya, hi leswaku ra le tilweni.” (Vaheveru 11:13-16) Ku navela ka vona a ku ri eka Mfumo wa Xikwembu wa le tilweni, hi laha ka hina na kona ku faneleke ku va tano. Hikwalaho ka xivangelo lexi, muapostola Petro u vitane Vakriste “valuveri ni vaendzi emisaveni.” (1 Petro 2:11; Vafilipiya 3:20) Entiyisweni, Yesu u vule leswaku valandzeri va yena va ntiyiso “a hi va misava.” Leswi swi vula leswaku, hi laha muapostola Pawulo a vuleke ha kona, Vakriste a va fanelanga ‘ku tirhisa misava hi xitalo.’—Yohane 17:16; 1 Vakorinto 7:31.

6. (a) I yini lexi hi faneleke ku xi tsundzuka naswona xiyimo xa hina xi nga fanisiwa na yini? (b) I xikombiso xihi xa xitsundzuxo lexi hinkwerhu ka hina hi faneleke ku xi yingisa?

⁶ Kutani minkarhi hinkwayo hi fanele ku tsundzuka leswaku misava leyi ya Sathana i ndhawu leyi nga ni khombo ku hanya eka yona. Ku kandziya etlhelo swi nga vula khombo. (1 Yohane 5:19; 1 Petro 5:8) Xiyimo xa hina xi nga fanisiwa ni lexiya xa munhu la fambaka endzeni ka xivandla lexi nga ni tibomo. Loko a tshaha xikombiso xo tsundzuxa eka Vakriste, muapostola Pawulo u vulavule hi Vaisrayele lava a va tiyimisele ku nghena eTikweni leri Tshembisiweke. Vo tala va lahlekeriwe hi ku ringanisela ka vona ka moya, va katseka evunghwavaveni naswona va dlayiwile hi Xikwembu. “Hikwalaho,” Pawulo u tsarile, “loyi a anakanyaka leswaku wa ha yimile, a a tivonele leswaku a nga [lahlekeriwi hi ku ringanisela ka yena ka moya].”—1 Vakorinto 10:12.

Mhaka Leyi Ku Nga Nsirhelelo Ha Yona

7. I ku tikambela kwihi loku hi faneleke ku ku endla hi vutlhari?

⁷ Ku hanya vutomi lebyi ringaniseriweke, byo olova swi ta ku sirhelela hikuva swi ta ku nyika nkarhi wo tala ni matimba ya swilo swa moya. Kutani hi vutlhari tivutise u ku: Xana ndzi olovisa vutomi bya mina, kumbe ndza byi rharhanganisa? Xana i swilo swa njhani leswi hakunene swi rhangaka evuton’wini bya mina? Van’wana va vula leswaku va ni nkarhi wuntsongo wo hlaya Bibele kumbe ku hlanganyela evutirhelini bya nsimu. Kambe hi xihi xivangelo ke? Kumbexana, i ku tsandzeka ka vona ku hanya vutomi lebyi ringaniseriweke, byo olova. Ha yini u nga pimanisi nkarhi lowu u wu tirhisaka eka mintlangu, wo tanihi ku hlalela thelevhixini, ni nkarhi lowu u wu hetaka u tirhela Yehova exivandleni xa ntirho wa Vukriste kumbe xin’wana ke? Xana ku tirhisa ka wena nkarhi ku ringaniseriwile ke? Ku olovisa vutomi swi ta ku nyika nkarhi wa swilo swa nkoka swinene, leswi katsaka ku hlanganyela hi mpimo lowukulu eka ntshovelo wa moya wa nkoka wa nkarhi hinkwawo.—Vafilipiya 1:9, 10; Matewu 9:37.

8. Xana munhu u xi yingisa njhani xitsundzuxo xa Yesu xa ku lava Mfumo ku sungula, naswona i yini lexi fanisaka nkoka wa matimba lama engetelekeke?

⁸ Entiyisweni, ntirho wa wena wa moya i xikalo xa loko u hanya vutomi lebyi ringaniseriweke, byo olova. Vakriste lava yingisaka xitsundzuxo xa Yesu xo lava Mfumo wa Xikwembu ku sungula va ya emahlweni hi rivilo lerinene ni dyondzo ya Bibele ya nkarhi na nkarhi, ku hlanganyela minhlangano ni vutirheli bya nsimu. Ku ya emahlweni ko tano i nsirhelelo wa xiviri ehenhleni ka ku wa. Ku nga fanisiwa ni ku khandziya xikanyakanya. Lava va ringeteke ku hlayisa xikanyakanya lexi xi fambaka kantsongo lerova xi lava ku yima leswaku xi nga wi va wu vona nkoka wa matimba lama engetelekeke. Hi ku fanana, ntsendze loko u ya emahlweni hi rivilo lerinene ni nxaxamelo wa mintirho ya moya, u sirhelelekile eku lahlekeriweni hi ku ringanisela ka wena ni le ku weni.—Vafilipiya 3:16.

9. (a) Hi xihi xitsundzuxo lexinene eka hina hinkwerhu? (b) Loko hi kunguhata ku sungula ntirho, i swivutiso swihi leswi hi nga ha tivutisaka swona?

⁹ Hambi swi ri tano, ku ni xilaveko xo chivirika, xo tsundzuka leswaku ku tirhula swo tala swi nga hi nyika nkarhi wo tala wo dyondza, wo lunghiselela minhlangano ni wa ku pfuna van’wana. “Loko ndzi ringeriwa ku xava xin’wana lexi ndzi nga xi pfumaliki kumbe ku sungula ntirho lowu ndzi nga wu pfumariki,” ku vule n’wamabindzu un’wana wa Mukriste, “ndzi tiyimisa hi xitsundzuxo xo byi hlayisa byi olovile. Minkarhi yin’wana ndzi boheka ku tiholovela.” Xana lexi a hi xitsundzuxo lexinene eka hina hinkwerhu? Loko u kunguhata ku sungula ntirho wo karhi, kumbexana ku aka xiengetelo endlwini ya wena kumbe nchumu wun’wana, ha yini u nga tivutisi: Xana leswi swi ta engetela vumoya bya mina ni bya ndyangu wa mina kumbe swi ta byi hinganyeta ke? Xana hakunene ndza swi pfumala swilo hinkwaswo leswi vanhu va misava va swi hlongorisaka, kumbe ndzi nga hanya handle ka swona?

10. Xana malangutelo ya ‘munhu wa nyama’ ya hambanisa ku yini ni ya ‘munhu wa moya’?

¹⁰ Hambi swi ri tano, un’wana a nga ha ku: ‘Xana ku titsona ko tano i ka nkoka hakunene? Xana hi languteriwe ku hanya vutomi lebyi ringaniseriweke, byo olova?’ Phela, Pawulo u vulavule hi ‘swilo swa munhu’ na hi ‘swilo swa Xikwembu’ ivi a ku: “Munhu loyi a nga riki wa Moya, a nga amukeri swa Moya wa Xikwembu, hikuva eka yena i vuhunguki; kutani wa hluleka ku swi twisisa, hikuva swi fanele ku avanyisiwa hi Moya. Kambe la nga ni Moya, u avanyisa hinkwaswo.” (1 Vakorinto 2:11, 14, 15) U nga va ‘munhu wa nyama’ hi ku olova hi ku hlongorisa ni ku lava swilo leswi nga riki swa nkoka leswi vonekaka. Emhakeni yo tano, ku titsona swi vonaka ku ri ku hundzeleta, kumbe swi nga fanelanga. Kambe rero i langutelo ra ‘munhu wa nyama,’ hayi langutelo ra ‘munhu wa moya.’

11. Hi xihi xiendlo lexi a xi ta va lexi nga ringaniseriwangiki eka Nowa naswona hi byi hanyisa ku yini vutomi lebyi ringaniseriweke namuntlha?

¹¹ Munhu wa moya hi loyi a langutaka timhaka hi tihlo ra ripfumelo. U vona swilo hi langutelo ra Xikwembu. Tsundzuka Nowa. Xana a a ta va a ringaniserile loko, endzhaku ko dyondza xikongomelo xa Xikwembu xo herisa misava hi ndhambi, a a lo tirhisa nkarhi wa yena a aka kaya lerikulu ro antswa ivi a tikumela rifuwo leri engetelekeke leri vonekaka? Doo! Ngalava a xi ri xisirhelelo xa yena xa ntiyiso. Eka Nowa, ku hanya vutomi lebyi ringaniseriweke, byo olova a swi katsa ku nyikela nyingiso lowu teleke eku akeni ka ngalava ni ku va “mutwarisi wa leswo lulama,” ku nga khathariseki ku hlekula ka ‘vanhu va nyama’ lava nga hava ripfumelo. (2 Petro 2:5; Matewu 24:37-39) Hi ku fanana, tanihi leswi hi voningeriweke mayelana ni ku tshinela ka makumu ya misava, ndlela yin’we ntsena ya vutomi lebyi ringaniseriweke eka hina i ku nyikela nyingiso wa hina eku endleni ka ku rhandza ka Xikwembu ni ku twarisa mahungu lamanene, hambi leswi sweswo swi nga ha katsaka leswi vo tala va nga ha swi langutaka tanihi ku titsona leswi vuriwaka ndlela ya vutomi leyi tolovelekeke.—1 Yohane 2:17.

Yesu U Hi Dyondzise Maendlelo Ya Kona

12. (a) I yini lexi Yesu a vuleke leswaku hi fanele ku tshika ku xi endla naswona hi fanele hi endla yini ematshan’wini ya xona? (b) Ha yini ku cinca loku ka xikongomelo ku laveka?

¹² Eka Nkulumo ya yena ya le Ntshaveni, Yesu u nyikele xitsundzuxo lexinene xa ku hanya vutomi lebyi ringaniseriweke, byo olova. U te: “Mi nga tihlengeleteli xuma emisaveni, laha tinsumba ni ku kurha swi dyaka kona ni laha makhamba ma tshovaka kona, ma yiva.” Yesu u tirhise rito “tshikani” (NW) hikuva hi ntolovelo vanhu va hambeta va ‘tihlengeletela’ swilo leswi vonekaka. Kambe munhu la vaka mudyondzisiwa wa Yesu a nge he swi endli leswi. Vutomi bya yena byi fanele byi va ni xikongomelo lexi hambaneke, hi laha swi kombisiweke ha kona hi xileriso xa Yesu lexi landzeleke lexi nge: “Tihlengeleteleni xuma etilweni, laha tinsumba ni ku kurha swi nga dyiki kona, ni laha makhamba ma nga tshoviki kona ma yiva.” Loko a kombisa mhaka leyi ku cinca loku ka xikongomelo ku lavekaka ha yona, Yesu u te: “Hikuva laha xuma xa wena xi nga kona, hi laha mbilu ya wena yi nga ta va kona na yona.”—Matewu 6:19-21.

13. Loko u ta tihlengeletela rifuwo etilweni, u fanele u khorwiseka ha yini?

¹³ Rifuwo ra wena hi rona leri u ri tekaka ri ri ra nkoka swinene. Xana nhundzu leyi vonekaka i rifuwo ra wena ke? Kumbe i ku kwetsimisa vito ra Yehova Xikwembu ni hakelo ya yena leyi tshembisiweke? Ku tirhisa vutomi bya wena u hlengeleta rifuwo etilweni ematshan’wini ya laha misaveni, u fanele u va la khorwisiweke swinene hi vukona bya Mfumo. Misava leyintshwa yi fanele yi va ya xiviri eka wena lerova u nga kota ku yi vona hi mahlo ya wena ya mianakanyo naswona u tivona kwalaho u tirhela ku hetisisa swikongomelo swa Yehova hi misava. Ku fana na Muxe, u fanele u ‘vona La nga vonekiki’ naswona u khorwiseka swinene leswaku ‘u ta va hakela lava n’wi lavaka hi xiviri.’—Vaheveru 11:6, 27.

14. Ku ta humelela yini loko timbilu ta hina ti vekiwe eka swilo leswi vonekaka?

¹⁴ Kambe ku vuriwa yini loko mbilu ya wena, leyi katsaka ku navela ni rirhandzu ra wena, yi vekiwe eka rifuwo ra swilo leswi vonekaka? Bibele yi ri: “Hikuva ku rhandza ngopfu mali i rimitsu ra leswo biha hinkwaswo; hi yona mhaka ya ku navela mali ngopfu leyi nga yisa van’wana ekule va tshika vupfumeri, kutani timbilu ti ngheniwa hi mivilelo leyo tala.” Ku hlongorisa swilo leswi vonekaka leswi mali yi nga swi xavaka ntsena a swi ku nyiki ku aneriseka ka ntiyiso ka nkarhi hinkwawo. (1 Timotiya 6:10; Eklesiasta 5:10) Kambe leswikulu eka hinkwaswo, ku rhandza mali ni swilo leswi vonekaka swi ta onha vuxaka bya wena na Xikwembu, lexi hi languteleke ku xi tirhela hi ‘mbilu leyi heleleke.’—1 Tikronika 28:9.

15. (a) I xikombiso xihi lexi Yesu a xi nyikeke malunghana ni tihlo? (b) Hi ndlela ya nyama ni ya moya, xana munhu u ri hlayisisa ku yini tihlo ro olova? (c) Loko tihlo ra hina ri olova, ku vona ka hina ka moya ku ta fana ni lokuya ka vaapostola vanharhu va Yesu hi ndlela yihi?

¹⁵ Ku hi pfuna ku papalata ntlhamu wa ku rhandza swilo leswi vonekaka, Yesu u nyikele swikombiso swimbirhi. Xo sungula, u te: “Rivoni ra miri i tihlo; hikwalaho, loko tihlo ra wena ri hanya, miri wa wena hinkwawo wu ta va eku vonakaleni. Kambe loko tihlo ra wena ri nga lulamanga, miri hinkwawo wa wena wu ta va emunyameni.” (Matewu 6:22, 23) Hi langutelo ra nyama, tihlo ‘lerinene’ hi leri vonaka, leri tisaka swifaniso leswi vonekaka kahle emianakanyweni. Tihlo leri nga voniki kahle ri kombisa swifaniso leswi pfilunganeke leswi nga vonakiki kahle. Hi ku fanana, tihlo ra moya ‘lerinene,’ kumbe leri vonaka, ri tisa xifaniso lexi vonekaka kahle xa Mfumo wa Xikwembu, hayi xifaniso lexi nga vonakiki kahle, lexi pfilunganeke lexi endlaka misava leyintshwa yi vonaka yi ri switori kumbe minthyeketo ya mavunwa. Loko tihlo ra wena ra moya ri vona, misava leyintshwa leyi Xikwembu xi yi tshembiseke yi ta va ya xiviri eka wena hi laha Mfumo a wu ri ha kona eka vaapostola vanharhu lava va veke ni lunghelo ro vona mpfuxeto wa le mahlweni wa wona eka xivono xa singita xa ku cinca ka Yesu.—Matewu 16:28–17:9; Yohane 1:14; 2 Petro 1:16-19.

16. Eka xikombiso xa vumbirhi, xana Yesu u xi kombise njhani xilaveko xa xikongomelo xin’we?

¹⁶ Yesu u nyike xikombiso xa vumbirhi. “A ku na munhu loyi a nga kotaka ku tirhela tihosi timbirhi,” u vurile “hikuva u ta venga yin’wana, a rhandza yin’wana, kumbe u ta namarhela yin’wana, a sandza yin’wana.” Loko a veka mhaka erivaleni, u tlhele a kandziyisa xilaveko xo kombisa xikongomelo xin’we, a ku: “Mi nge koti ku tirhela Xikwembu ni rifuwo ra misava.” (Matewu 6:24) Sweswo entiyisweni a swi nge tirhi. Kutani Yesu u ya emahlweni a ku: “Hikwalaho ndzi nge eka n’wina: Mi nga tshuki mi vilela hi swa vutomi bya n’wina leswaku mi ta dya yini kumbe mi ta nwa yini, hambi ku ri ku vilela hi swa miri wa n’wina leswaku mi ta ambala yini. . . . Hikuva swilo sweswo hinkwaswo swi laviwa hi vamatiko; kutani Tata wa n’wina wa le tilweni wa swi tiva leswaku swilo leswi hinkwaswo ma swi pfumala.”—Matewu 6:25-32.

17. (a) I yinhla yihi leyi Yesu a a yi humesa hi swikombiso swa yena malunghana ni swilo leswi vonekaka? (b) I yini leswi Yesu a a swi kandziyisa laha naswona xana ku hanya vutomi lebyi ringaniseriweke, byo olova swi katsa yini?

¹⁷ Yesu a a nga vuli swona leswaku valandzeri va yena va fanele ku rindzela hlori ku kuma swilaveko swa nyama kumbe leswaku va fanele va loloha kumbe va ala ku tirha leswaku va ta tiwundla ni mindyangu ya vona. (1 Timotiya 5:8) E-e, kambe yinhla hi leswaku swilo leswi leswi vonekaka leswi laviwaka swinene hi vamatiko a swi fanelanga ku teka xiyimo xo rhanga. Ematshan’wini ya sweswo, hi laha Yesu a tsundzuxeke ha kona u te: “Rhangani mi tilavela mfumo wa yena ni ku lulama ka yena, kutani sweswo hinkwaswo mi ta engeteleriwa swona.” (Matewu 6:33) Kutani Yesu laha a a vulavula hi tipakani evuton’wini naswona a a kandziyisa vuhava bya ku hlongorisa swilo leswi vonekaka. Ku hanya vutomi lebyi ringaniseriweke, byo olova swi katsa ku kongomisa mahlo ya hina eka swilaveko swa Mfumo ntsena, hi endla xihi na xihi xin’wana xi va xa vumbirhi.

Xikombiso Xa Yesu Ni Van’wana

18. Yesu u hi vekele xikombiso lexinene hi ndlela yihi?

¹⁸ Loko a khutaza Vakriste leswaku va “tshika hinkwaswo leswi swi [va] sivelaka ku ya emahlweni, ni vudyoho [bya ku pfumala kumbe ku lahlekeriwa hi ripfumelo] lebyi hatlaka [byi va] namarhela,” Pawulo u khutazile a ku: “Hi tsutsuma hi ri ni ku tiyisela eku tsutsumeni ka mpfhuka lowu hi vekeriweke wona, a hi languteni eka Yesu, musunguri ni muhetisisi wa ku pfumela ka hina.” (Vaheveru 12:1, 2) Yesu a tinyiketele hi laha ku heleleke eka swilaveko swa Mfumo lerova xiyimo xa yena a xi ri hi laha a hlamuseleke ha kona a ku: “Vahlati va ni micele, ni tinyenyana ti ni swisaka, kambe N’wana wa munhu a nga na laha a seketelaka nhloko ya yena kona.” (Matewu 8:20) Hi nkarhi lowu fanaka, Yesu a nga swi hundzeleti. Matsalwa ma kombisa leswaku a a tsakela swakudya ni mpahla leyinene, kambe pakani ya yena leyikulu evuton’wini a ku ri ku hetisisa vutirheli bya yena. Xisweswo Yesu u hanye vutomi lebyi ringaniseriweke, byo olova.—Luka 5:29; Yohane 19:23, 24.

19, 20. (a) I xikombiso xihi lexi Pawulo a xi vekeke malunghana ni swilo leswi vonekaka? (b) I dyondzo yihi leyi vo tala va yi dyondzeke namuntlha naswona va titwisa ku yini hi ndlela ya vona ya vutomi?

¹⁹ Muapostola Pawulo na yena a a swi xaxamete kahle swilo swa yena swo rhanga. U hlamuserile a ku: “Ndzi vona leswaku ku lahlekeriwa hi vutomi, a swi na mhaka ni kuntsongo eka mina, loko ndzi nga kota ntsena ku heta leswi ndzi nga rhumiwa ku endla swona, ni ntirho lowu ndzi wu amukeleke eka Hosi Yesu, wa ku vula Mahungu Lamanene.” (Mintirho 20:24) Ina, ku hetisisa vutirheli bya nkoka wa nkarhi hinkwawo, Pawulo a a aneriseka hi ku pfumala swilaveko kambe a a tsakisiwa hi ku tiphina hi ntalo minkarhi yin’wana. U tsarile a ku: “Hinkwako, eminkarhini hinkwayo, ndzi dyondzile xihundla xa ku amukela ku taleriwa ni ndlala, ndzalo ni vusiwana.”—Vafilipiya 4:12.

²⁰ Makume ya magidi ya xiviri ya vanhu ma dyondze dyondzo leyi fanaka namuntlha. Vo tala va vona i vatirheli va nkarhi hinkwawo va Timbhoni ta Yehova ku katsa ni varhumiwa, maphayona, valanguteri lava famba-fambaka ni lava va tirhaka eyindlu-nkulu ni tihofisi ta marhavi ta nhlengeletano ya misava hinkwayo. Endzhaku ka malembe yo tala ya ntirho wa nkarhi hinkwawo, vo tala va ri: “Loko a ndzi boheka ku swi endla nakambe, a ndzi nga ta endla xin’wana lexi hambaneke.”

Mikateko Leyi U Nga Yi Tsakelaka

21, 22. (a) I tihakelo tihi leti hi ti tsakelaka sweswi loko hi hanya vutomi lebyi ringaniseriweke, byo olova? (b) I mikateko yihi ya nkarhi lowu taka leyi u nga yi tsakelaka?

²¹ Hambi loko ku hanya vutomi lebyi ringaniseriweke, byo olova swi katsa ku titsona, mikateko ni ntsako wa kona i swikulu. Xisweswo u ta va ni nkarhi wo tala wo yisa swilaveko swa Mfumo emahlweni ni nkarhi lowukulu wo kuma lava tsakelaka ni ku va dyondzisa mayelana ni swikongomelo swa Xikwembu. Ku aneriseka ni ku kolwa ka xiviri swi ta va swa wena, ku katsa ni ku rhula ka mianakanyo ni ku tiyiseka leswaku u tsakisa Yehova Xikwembu. Yoleyo i hakelo leyi u nga yi kumaka hambi ku ri sweswi.—Vafilipiya 4:6, 7.

²² Kambe mikateko ya nkarhi lowu taka yi ta va leyikulu swinene, yi ta endla ku titsona kwihi na kwihi ka sweswi loku u nga ha ku endlaka ku nga vi nchumu loko ku pimanisiwa na yona. Mikateko ya Yehova yi katsa ‘vutomi hi laha ku nga heriki.’ Ina, lowu wu nga va nkateko wa wena—vutomi lebyi nga heriki ni ntsako emisaveni leyintshwa ya Yehova yo lulama. Hanya vutomi lebyi ringaniseriweke, byo olova u nga pfumeleli swilo swa misava leyi swi ku hambukisa. Tsundzuka leswaku Xikwembu xi ta ku nyika swikombelo swa mbilu ya wena.—Psalma 21:3, 4; 37:4; 133:3.

Swivutiso Swa Mpfuxeto

◻ Hi swihi swikombiso ni swifaniso leswi u swi xiyeke leswi nga ku pfunaka ku hanya vutomi lebyi ringaniseriweke, byo olova?

◻ Xana ku hanya vutomi lebyi ringaniseriweke, byo olova swi nga hi sirhelela hi ndlela yihi?

◻ Loko tihlo ra hina ra moya ri olova, leswi swi ta vula yini eka hina?

◻ Yesu u hi dyondzisise ku yini ku hanya vutomi byo olova?

◻ Hi yihi mikateko yo hanya vutomi lebyi ringaniseriweke, byo olova?