Ku Hela Ka Vugevenga Sweswi Ku Tshinele!
MAPHORISA ma lava ku tlhantlha vugevenga hi ku kambisisa vuthala lebyi paluxaka mfungho ni nsusumeto wa lava tlulaka milawu. Maendlelo ni vutshila bya phorisa i nhloko-mhaka ya tinovhele leti tivekaka emisaveni hinkwayo. Hambi leswi eku heteleleni ri nga humelelaka eku kumeni xigevenga, ntirho wa phorisa hi ntolovelo wu sungula endzhaku ka xiendlakalo, endzhaku ka loko vugevenga byi endliwile.
Hi laha swi nga voniwaka ha kona hi ku tlakuka ka vugevenga, eka xigevenga xin’wana ni xin’wana lexi khomiweke, ku na van’wana vo tala lava hundzukelaka evugevengeni. Kutani ku tlula ku tlhantlha vugevenga byebyo lebyi ana se byi endliweke ntsena, ku laveka leswaku vugevenga byi herisiwa. I yini lexi nga ta tshikisa vanhu ku va swigevenga?
Vugevenga byi fambisana ni mahanyelo. A hi na ku nonon’hweriwa eku amukeleni leswaku ku dlaya, ku pfinya ni swiendlo swin’wana swa vukari i vugevenga. Kambe ku vuriwa yini hi vukanganyisi loko ku tatiwa xibalo lexi tlherisiwaka? Xiendlo xo tano na xona i vugevenga, hikuva xi lwisana ni mpimanyeto wa mahanyelo wa ku tshembeka. Ku herisa vugevenga hi laha ku taleke ku fanele ku vula ku herisa swiendlo hinkwaswo leswi hambanaka ni mahanyelo ya xisekelo.
Xiya swikombiso swinharhu swa Bibele leswi nga kombisiki xivangelo xa vugevenga ntsena kambe ni ndlela leyi byi nga ta herisiwa ha yona.
Ku Chava Xikwembu Ku Lwisana Ni Mavondzo
Wa nga xiya marito ya mupisalema Asaf lama nge: “A nḍi nav̌ela la’v̌a tiḍunisaka, loko nḍi v̌ona ku ṭaka ka la’v̌o biha.” (Psalma 73:3) Ina, ku navela ku humelela ni mahanyelo ya xigevenga swi kucetela vo tala ku amukela tindlela leti hombolokeke. Vugevenga lebyi kanganyisaka eka thelevhixini ni le minkandziyisweni byi swi endla swi va leswi amukelekaka swinene ematshan’wini ya ku susumetela rivengo ra leswi hombolokeke.
Hambi swi ri tano, mutsari la huhuteriweke wa Swivuriso wa khongotela a ku: “Mbilu ya wena yi nga ṭohoki la’v̌o biha, u hlayisa šitšhavo ša Yehova hi masiku.” Nsusumeto ni ku navela ka munhu hi swona swi sungulaka xiphiqo lexi. Ndlela leyi humelelaka swinene yo swi lawula i ku aka ku chava lokunene ko khunguvanyisa Yehova Xikwembu. “Hikuv̌a le’ŝi taka, ŝa ta, ku ṭhemba ka wena a ku nga endliwi ŝa hav̌a.”—Swivuriso 23:17, 18.
Ripfumelo Ri Lwisana Ni Makwanga
Hi ximun’wana xa 33 C.E., Yesu a a ri karhi a famba a tsemakanya muti wa Yeriko. Rero a ku ri kaya ra Zakiya, loyi Luka, mutsari wa Evangeli a n’wi hlamuselaka tanihi “hosi ya valuvisi,” a tlhandlekela leswaku a “a fuwe ngopfu.” Ndhawu leyi noneke leyi rhendzeleke Yeriko a yi ri xivandla lexi tlakukeke xo luvisa, naswona hi laha swi kombisiwaka ha kona hi marito ya Zakiya hi byakwe, ntirho wa yena tanihi hosi ya valuvisi wu n’wi nyike minkarhi yo yiva. Kambe Zakiya a nga tshamanga a ri khamba.—Luka 19:1-8.
Zakiya u tsutsumele emahlweni ka ntshungu lowu rhendzeleke Yesu naswona hikwalaho ka ku koma ka yena u lave xivandla xo kota ku vona kahle hi ku khandziya murhi wa nkuwa. Yesu u n’wi xiyile ivi a byela Zakiya leswaku a xika, hikuva A a ta tshama na yena loko a ha ri eYeriko. Endzhakunyana, marito ya Zakiya ma kombise langutelo leri hundzukeke: “Ndzi ta avanyisa rifuwo ra mina hi le xikarhi, ndzi nyika swisiwana; ni loko ndzi tekile xilo xa munhu hi ku n’wi xisa, ndzi ta n’wi tlherisela xona ka mune.” Ku tlherisela mintsengo ya mali leyi yiviweke a swi ta katsa ku lahlekeriwa lokukulu. Hi ku tshembisa ku endla leswi, Zakiya u phofule ripfumelo ra yena eka Yesu. Ina, langutelo ra yena leri hundzukeke ri tise vuyelo bya xiviri, ku tlherisela leswi a swi tekiwe handle ka nawu kun’we ni ku andzisiwa kun’wana kanharhu ka swilo sweswo, swi endla hakelo leyi andzisiweke ka mune. Xisweswo Zakiya u lulamise swo biha leswi a swi endleke a tlhela a endla leswi tlulaka sweswo, a kombisa ku tshembeka ka mahanyelo ya yena lama hundzukeke.—2 Vakorinto 7:11.
Vanhu I Va Nkoka Swinene Ku Tlula Leswi Va Nga Na Swona
Pilato, mufumi wa Rhoma ha Yesu Kriste loyi a hehliweke u te: “A ndzi kumi nandzu eka munhu loyi.” (Luka 23:4) Ematshan’wini yo kunguhata mahanyelo ya vugevenga leswaku a kuma rifuwo, evutirhelini bya yena hinkwabyo bya laha misaveni, Yesu u kombise ku tsakela ka rirhandzu eka vanhu. “Loko a vona mintshungu ya vanhu, a va twela vusiwana, hikuva a va karhele, va tshamile ehansi, va fana ni tinyimpfu leti nga riki na murisi. Hi loko a ku ka vadyondzisiwa va yena: ‘Ku tshovela i kukulu, kambe vatirhi a va talanga. Hikokwalaho, khongelani N’wini wa ku tshovela, leswaku a rhuma vatirhi eku tshoveleni ka yena.’” (Matewu 9:36-38) Swi le rivaleni, Yesu u rhangise vanhu emahlweni ka rifuwo, hambi ku ri emahlweni ka ku titsakisa ni timhaka ta yena n’wini. Nakambe hi vona leswi eka ku tiyimisela ka yena ku heta nkarhi wo tala hi yexe a ri karhi a khathalela vadyondzisiwa ni mintshungu lava a va lava ku leteriwa ni mpfuno eka yena. (Matewu 8:20; 14:13-16) Eka leswi, Yesu u hi siyele xikombiso xo xi landzela.—1 Petro 2:21.
Xana swa koteka eka vanhu namuntlha ku landzelela xikombiso xolexo, ku khoma vanhu-kulobye tanihi lava nga ni nkoka lowukulu ku tlula tinhundzu leti vonakaka? Hi nga hlamula hi ku tiyiseka. Xiya Timbhoni ta Yehova, leti sweswi ti tlulaka timiliyoni tinharhu ni kotara. Va lava ku va ni mianakanyo ya Kriste ni ku kombisa sweswo hi mintirho. Handle ko hundzuka va tirhela ku herisa ku navela loku hombolokeke etimbilwini ta vona loku kongomisaka van’wana vo tala evugevengeni. Va nga si va Timbhoni, loko va ri karhi va dyondza Bibele ni ku vumba rirhandzu ra Xikwembu, leswi swi khumbe van’wana va vona lava a va ri swigevenga; swi susumetele vo tala va vona ku lulamisa swiendlo swa vugevenga leswi va swi endleke eku sunguleni. E-e, vanhu vo tano a va endlanga leswi leswaku va tsakisa vanhu kambe leswaku va va ni vuxaka bya ku rhula na Yehova Xikwembu ivi xisweswo va pfuneka eka musa wa yena lowu nga fanelangiki hi laha wu kombisiweke ha kona hi gandzelo ra nkutsulo ra Yesu Kriste.—1 Vakorinto 2:16; 6:11; 2 Vakorinto 5:18-20.
Hi ku rhandza vaakelani va vona, Vakriste vo tano va teka nkarhi va endzela vanhu van’wana ni ku hlamusela ndlela leyi mindyangu yo tano yi nga langutaka emahlweni eka vutomi lebyi nga eswiyin’weni swa Paradeyisi ehansi ka Mfumo wa Xikwembu ha yona. Vhiki rin’wana ni rin’wana Timbhoni ta Yehova ti khoma minhlangano ya nkarhi na nkarhi eTiholweni ta tona ta Mfumo. Khamba rin’wana leri tiphofuleke ri amukele xirhambo xo va kona leswaku ri vona leswi minhlangano yi nga swona. Wa hlamusela: “Hi ku olova ndzi nga ku, a ndzi hlamarisiwile swinene. A ku nga tsanisi kumbe ku phirha hi laha a ndzi swi langutele ha kona. Nkhathalelo ni rirhandzu, leswi a swi ri erivaleni, kavula a swi ri swa xiviri. Naswona ku tlangela swilo swa moya loku Timbhoni hinkwato ti tikombeke ti ri na kona a ku ri loku xiyekaka.” A a khumbekile swinene lerova u hambetile ni ku tihlanganisa ka yena naswona leswi swi n’wi pfune leswaku a hundzuka. Hambi u katsekile evugevengeni kumbe e-e, loko u hlangana ni malandza ya Xikwembu, na wena u ta kuma ku tsakela loku fanaka ka xiviri eka vanhu ematshan’wini ya rifuwo.—Matewu 22:39.
Vugevenga—Ana Se Byi Herisiwile Ke?
Loko vanhu va nga ha vi tanihi swigevenga, xana leswi swi vula leswaku va hetisekile ke? Nikantsongo! Timbhoni ta Yehova, ku fana na un’wana ni un’wana, ti tokota xidyoho lexi ti xi tekeleleke hi ndzhaka eka Adamu, mutswari wa hina wo sungula wa munhu. (Varhoma 5:12; 1 Yohane 1:8) Kambe sweswi va hlanganile eku tirheleni Xikwembu, hi laha swi kombisiwaka ha kona entirhweni wa vona wa misava hinkwayo wo chumayela ni ku dyondzisa. Leswi swi nyikela vumbhoni bya matimba eku hetisekeni ka vuprofeta bya Esaya lebyi nge: “E mikarini ya makumo, ku ta humelela leŝaku nṭhav̌a ya [Yehova] yi ta v̌ekiwa e nhlohlorini ya tiṭhava, . . . kutani matiko hikwawo ma ta talela kona.” (Esaya 2:2) Hakunene, timiliyoni ta karhi ta khitikanela evugandzerini bya Yehova lebyi tlakukeke, ti lava ku leteriwa etindleleni ta yena. U nga va un’wana wa lava vuyeriwaka hi ku hlangana ni vanhu lava papalataka vugevenga.
Ku Herisiwa Ka Vugevenga—Mintshembo Ya Vumundzuku
Ntirho lowu engetelekeke wa vugevenga wa siku ra hina kahle-kahle wu kombisa ku tshinela ka ku nghenelela ka Xikwembu leswaku xi susa vanhu lavo biha hinkwavo, ku katsa ni vatluli hinkwavo va milawu ya vugevenga. “Hikuv̌a la’v̌o biha v̌a ta susiwa . . . Ku sele nkarinyana, kutani lo’wo biha a nga ka a nga ha v̌i kona; u ta lav̌isisa šiv̌andla ša yena, kutani [u] ta v̌a a nga ha ri kona.” (Psalma 37:9, 10) Makumu ya vugevenga sweswi ma tshinele hakunene, hikuva hi tshinelela nkarhi lowu xigevenga xo sungula, Sathana Diyavulosi, xi nga ta bohiwa ivi xi hoxiwa ekheleni. (Nhlavutelo 20:1-3) Swi fanele swi nyanyula ku tiva leswaku ku chava vugevenga ni ku vava loku twiwaka hi vahlaseriwa va byona ku nga ri khale swi ta va swilo swa nkarhi lowu hundzeke!
Kambe ke, ku vuriwa yini hi timiliyoni ta vanhu leti eku pfuxiweni ka vafi ti nga ta tlhelela evuton’wini emisaveni ke? (Mintirho 24:15) Loko va phikelela ni vumunhu ni tindlela leswi fanaka ni leswi a va ri na swona va nga si fa, xana va nge vumbi gandlati lerintshwa ra vugevenga ke? A ku na xilaveko xo chava sweswo. Yesu u tshembise khamba ku pfuxiwa, a ku: “Kunene ndza ku byela namuntlha, U ta va na mina eParadeyisini.” (Luka 23:43, NW) Leswi entiyisweni swi kombisa leswaku vanhu lava pfuxiweke va ta fanela ku hundzuka; handle ka swona misava leyintshwa a yi nga ta va paradeyisi.
Ku fana ni leswi swigevenga leswi tlanyatiweke swi faneleke ku vuyeteriwa evumunhwini swi nga si kota ku tshama ni vanhu handle ko vumba swiphiqo, ehansi ka Mfumo wa Xikwembu, xiyimiso lexikulu xa dyondzo xi ta pfuna malandza ku va lama hlayisaka nawu hi ndlela yoleyo. (Nhlavutelo 20:12, 13) Hi mpfuno lowu nga erivaleni wa ku rhendzeriwa hi vaaki va Paradeyisi, lava yingisaka milawu ya Xikwembu, vanhu lava pfuxiweke va ta tokota swiyimo swa ikhonomi leswi fambisiwaka hi ndlela leyi faneleke. (Esaya 65:21-23) Ku ta va ni valawuri endhawini, naswona mudyohi un’wana ni un’wana la phikelelaka u ta herisiwa. (Esaya 32:1; 65:20) Kutani ku ni xivangelo lexikulu xo tshemba leswaku, eku heteleleni, vugevenga byi ta fika emakumu.
Hambi leswi ha ha hanyaka exikarhi ka misava leyi funghiwaka hi vugevenga, u nga kombisa ku tshemba Yehova, loyi a tshembisaka ku hakela malandza ya yena lama tshembekaka hi vutomi lebyi hetisekeke eParadeyisini. Endla tano sweswi hi ku amukela mpfuno wa lunghiselelo ra mahala ra dyondzo ya Bibele ya le kaya leyi nyikeriwaka hi Timbhoni ta Yehova. (Yohane 17:3) Nkarhi lowu taka loko u hlangana na vona, ha yini u nga lavi vuxokoxoko byin’wana? Kumbe u nga tsalela eka adirese leyi nga kusuhi na wena hi laha ti longoloxiweke ha kona eka tluka 2 ra magazini lowu. Entiyisweni swi lava ku endla matshalatshala, hikuva makumu ya vugevenga sweswi ma tshinele!
[Xifaniso lexi nga eka tluka 5]
Ripfumelo ra Zakiya ri n’wi susumetele ku tlherisela leswi a swi yiveke
[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]
Nongonoko wa dyondzo wu ta dyondzisa malandza ya Mfumo wa Xikwembu ku va lama hlayisaka nawu