Xihundla Xo Kwetsima Xa Paluxeka

“Hakunene, hi nga tiyisa leswaku xihundla [xo kwetsima xa ku chava Xikwembu] i xikulu.”—1 TIMOTIYA 3:16.

1. I xihundla xihi lexi hlamuseriwaka eka 1 Timotiya 3:16?

XANA swihundla swa ku tsakisa ke? Xana wa swi tsakela ku yimbilu swihundla ke? Vo tala va hina va swi tsakela! Kutani tixaxamete na hina loko hi ri karhi hi kambisisa xihundla xin’wana lexikulu ku tlula hinkwaswo—xihundla lexi pfaleriweke eRitweni ra Xikwembu hi magidi ya malembe. Xihundla lexi xo kwetsima xi khumba vutomi bya hina swinene, enkarhini wa sweswi ni lowu taka. I ‘xihundla xo kwetsima xa ku chava Xikwembu,’ lexi hi hlamuseriweke xona eka 1 Timotiya 3:16. Hi fanele hi nkhensa Yehova swonghasi, ‘Muhlavuteri wa swihundla,’ hikwalaho ka leswi hi ku hanana a hi tiviseke xihundla lexi xinene swonghasi ni nhlamuselo ya xona!—Daniel 2:28, 29.

2. (a) Yehova u vulavule rini ro sungula hi xihundla xo kwetsima, naswona u tshembise yini hi nkarhi wolowo? (b) I swivutiso swihi leswi lavaka tinhlamulo?

² Yehova u vulavule ro sungula hi xihundla xo kwetsima endzhaku ka loko Nyoka yi kanganyise Evha, ni loko Adamu a n’wi landzelerile eku xandzukeni. Kutani Xikwembu xi tshembise leswaku “rišaka,” kumbe n’wana, a ri ta phyandlasa nhloko ya Nyoka. (Genesa 3:15) Xana Rixaka leri i mani ke? Xana a ri ta hlula Nyoka hi ndlela yihi ke? Xana a ri ta wu lwela ntiyiso wa Xikwembu ni xikongomelo xa xona hi misava leyi?

3. Vuprofeta bya Xikwembu byi nyikele vuthala byihi malunghana ni mfungho ni ntirho wa Rixaka?

³ Hi ku famba ka nkarhi, vuprofeta bya Xikwembu byi paluxe vuthala malunghana ni mfungho ni ntirho wa Rixaka wa nkarhi lowu taka. A ri ta va ntukulu wa Abrahama, a ri ta dya ndzhaka ya mfumo wa Davhida, naswona a ri ta vuriwa Hosana ya ku Rhula. ‘Ku fuma ni ku rhula kakwe loku taleke a ku nga vi na makumu.’ (Esaya 9:6, 7; Genesa 22:15-18; Psalma 89:35-37) Kambe hi laha Varhoma 16:25 yi vulaka ha kona, xihundla xexo xo kwetsima a xi “fihlekile malembe ni malembe.”

Ku Paluxa Xihundla

4. Xana xihundla lexo kwetsima xi sungule ku paluxeka hi ndlela yihi hi 29 C.E.?

⁴ Eku heteleleni, endzhaku ka magidi ya mune ya malembe, ku voninga ku humelerile! Hi ndlela yihi ke? Hi 29 C.E., Yohane u khuvule Yesu wa Nazareta eNambyeni wa Yordani, naswona rito ra Xikwembu leri humaka etilweni ri te: “Loyi i N’wananga la rhandzekaka, loyi ndzi n’wi tsakelaka.” (Matewu 3:17) Aha, eku heteleleni Rixaka ra xitshembiso a ri fikile! Xihundla xo kwetsima xi sungule ku paluxeka etimhakeni hinkwato ta xona leti vangamaka, ku katsa ni mhaka ya ku chava Xikwembu.

5. I yini “ku chava Xikwembu,” naswona lava va ku endlaka ku va khumbisa ku yini?

⁵ Xana hi twisisa yini hi “ku chava Xikwembu”? EMatsalweni ya Vukriste ya Xigriki, xiga lexi xi humelela minkarhi ya 20 ntsena, ku tlula hafu ya kona eka mapapila mambirhi ya Pawulo lama yaka eka Timotiya. Buku leyi nge Insight on the Scriptures yi hlamusela “ku chava Xikwembu” tanihi “xichavo, ku gandzela ni ku tirhela Xikwembu, hi vutshembeki eka vuhosi bya xona bya hinkwako-nkwako.” Xichavo xi huma embilwini leyi tshinelaka ekusuhi na Xikwembu, hi ku chava vukulukumba bya xona, ku kala ka xona mahetelelo, ni ku hambana-hambana ka swivumbiwa swa xona leswinene, ku katsa ni ku nkhensa ka tinyiko ta moya ni ta leswi vonakaka leswi xi swi chululelaka ehenhla ka vanhu lava tlangelaka. Entiyisweni, hi laha mupisalema a vuleke ha kona eka Psalma 104:1, un’wana ni un’wana wa hina loyi a chavaka Xikwembu a nga vula a ku: “Moya wa nga, nkhensa Yehova! Yehova, Šikwembu ša mina, u nkulukumba ngopfu! U funengele ku kwetsima ni ku saseka!”

6. (a) Vagandzeri va Yehova va hambanisa ku yini ni vanhu lava lavaka switshamo swa le mahlweni va Vujagana? (b) Pawulo u vule yini eka Varhoma 11:33, 34, naswona xisweswo i swivutiso swihi leswi tlakusiwaka?

⁶ Ku chava ka hina Xikwembu ku fanele ku vulavula, naswona leswi swi endliwa hi mintirho. Emhakeni leyi, vagandzeri va Yehova Xikwembu xa ntiyiso, va hambane swinene ni vanhu lava lavaka switshamo swa le mahlweni va tikereke ta Vujagana leti tsanaka. Eka vanhu vo tala emisaveni, vukhongeri—loko va ha ri ni vukhongeri—i vukanganyisi, i nguvu ya le handle leyi ambariwaka leswaku yi va vonakarisa tanihi lava va kwetsimaka kasi va hanya vutomi lebyi fambisanaka ni misava leyi onhakeke leyi va rhendzeleke. A va swi tivi ni leswaku Xikwembu i mani. Kunene, vanhu vo tano va fanele ku xiya marito ya Pawulo lama nga eka Mintirho 17:23, loko a byele Vaathena lava gandzeleke “Xikwembu lexi nga tiviwiki” a ku: “Leswi mi swi gandzelaka mi nga swi tivi, hi swona leswi ndzi mi tivisaka swona.” Malunghana ni Xikwembu xexo lexi tlakukeke, Pawulo eka Varhoma 11:33, 34, u phofula marito ya ku hlamala a ku: “Vukosi bya Xikwembu ni vutlhari bya xona ni vutivi bya xona a hi ku enta ka swona! Makungu ya xona ma nga pimisiwa ku yini, ni tindlela ta xona ti nga twisisiwa ku yini xana? Hikuva: ‘I mani la tiveke mianakanyo ya [Yehova] xana? Mutsundzuxi wa yena ú vile mani ke?’” Kutani ke, hi nga ti tivisa ku yini tindlela ta Xikwembu? Hi ku dyondza ‘xihundla xo kwetsima xa ku chava Xikwembu.’ Kambe hi swi endlisa ku yini sweswo ke?

7. Ha yini ku nga vuriwaka leswaku ‘xihundla xo kwetsima xa ku chava loku ka Xikwembu i xikulu hakunene’?

⁷ Eka 1 Timotiya ndzima 3, muapostola Pawulo xo sungula u andlala leswi swi laviwaka eka malandza lama nga ni vutihlamuleri endlwini ya Xikwembu, lama hlamuseriweke eka ndzimana 15 tanihi “[bandlha ra] Xikwembu lexi hanyaka, mhandzi leyikulu ni xiseketelo xa leswi nga ntiyiso.” Kutani muapostola Pawulo wa engetela eka ndzimana 16 a ku: ‘Xihundla xo kwetsima xa ku chava Xikwembu i xikulu swinene.’ I xikulu hakunene hikuva Yehova u rhumele N’wana wa yena loyi a nga swakwe emisaveni leswaku a ta paluxa xihundla lexi, ku kombisa leswi ku chava Xikwembu swi nga swona hakunene ni ndlela leyi swi nga swa nkoka ha yona, swi nga swa xiviri ha yona evugandzerini bya ntiyiso. Xihundla xo kwetsima xa ku chava loku ka Xikwembu xi kombisiwa hi mahanyelo ya Yesu laha misaveni. Varhandzi va Yehova hinkwavo va fanele ku aka ripfumelo ra vona ni vutomi bya vona eka Kriste, loyi a siyeke xikombiso xo chava Xikwembu. Kutani ke, Yesu u xi hlamuserise ku yini xihundla xo kwetsima xa ku chava Xikwembu ke?

Swivumbeko Swa Tsevu

8. (a) Hi swihi swivumbeko swa tsevu swa xihundla lexo kwetsima leswi Pawulo a swi hlamuselaka eka 1 Timotiya 3:16? (b) I mani “Ú” loyi a vonakisiwaka?

⁸ Hi ku huhuteriwa hi Xikwembu, Pawulo u hlamula xivutiso xexo. Laha eka 1 Timotiya 3:16, u hlamusela swivumbeko swa tsevu swa xihundla lexi xo kwetsima, a ku: “Ú [1] vonakisiwile a ri munhu, ú [2] vuriwile la lulameke emoyeni, ú [3] voniwile hi tintsumi; ú [4] twarisiwile ematikweni, ú [5] pfumeriwile emisaveni, [6] a tekeriwa ehenhla eku kwetsimeni.” I mani “Ú” loyi a kombisiweke? Kavula, “Ú” i Rixaka leri tshembisiweke, Yesu, loyi a teke ku ta endla ku rhandza ka Xikwembu. Hi yena xivindzi xa xihundla xo kwetsima, loyi a xi kurisaka hakunene.

9. I xikombiso xihi lexi xi nga kona xa leswaku 1 Timotiya 3:16 a yi fanelanga ku hlayeka hi ndlela leyi nge: “Xikwembu xi kombisiwile enyameni”?

⁹ Lava va seketelaka Vunharhu-un’we va ringeta ku thyakisa ku twisisa ka xihundla lexi xo kwetsima hi ku vula leswaku “Ú” eka 1 Timotiya 3:16 i Xikwembu hi xoxe. Va sekela leswi eka Bibele ya King James leyi nge “Xikwembu xi vonakarile enyameni.” Hambi swi ri tano, xana matsalwa lama tshembekaka swinene ya Xigriki ma vula yini ke? Handle ko hundzuka, ma tirhisa risivi “Ú” ematshan’wini ya “Xikwembu.” Vaxopaxopi va matsalwa sweswi va pfumela leswaku ku nghenisiwa ka “Xikwembu” etsalweni leri i xihoxo xa vatsari. Xisweswo, ku hundzuluxeka ka sweswinyana swinene, ko tanihi American Standard Version, The New English Bible na New World Translation, hi laha ku pakanisaka ku hlayekisa xileswi: ‘Ú [kumbe, Loyi a vonakisiweke] vonakisiwile enyameni.’ E-e, a ku nga ri Xikwembu hi xoxe lexi humeleleke “enyameni.” Ku ri na sweswo, a ku ri N’wana wa xona loyi a rhandzekaka ni xivumbiwa xo sungula, loyi ha yena muapostola Yohane a tsaleke a ku: “Rito ri hundzukile munhu la nga aka exikarhi ka hina; kutani hi hlalele ku kwetsima ka yena loku nga tala tintswalo ni ntiyiso, ku nga ku kwetsima loku fanelaka N’wana loyi a nga yexe eka tata wa yena.”—Yohane 1:14.

“Ú Vonakisiwile A Ri Munhu”

10. (a) Xivumbeko xo sungula xa xihundla xo kwetsima xi humele erivaleni loko Yesu a khuvuriwa hi ndlela yihi? (b) Ha yini Yesu a ve “Adamu lowo hetelela”?

¹⁰ Eku khuvuriweni ka Yesu, xivumbeko xo sungula xa xihundla xo kwetsima xi ve erivaleni: Yesu ‘u vonakarisiwile enyameni’ tanihi N’wana loyi a totiweke wa Xikwembu. Yehova Xikwembu u hundzisele vutomi bya N’wana wa yena ku suka etilweni ku ya ekhwirini ra Mariya leswaku Yesu a ta kota ku velekiwa enyameni tanihi munhu loyi a hetisekeke. Xisweswo, hi laha 1 Vakorinto 15:45-47 yi kombisaka ha kona, Yesu u ve Adamu wa vumbirhi kumbe “lowo hetelela,” moya lowu hetisekeke wa munhu lowu yelanaka kahle na Adamu wo sungula. Hi xikongomelo xihi ke? Timotiya wo Sungula 2:5, 6 yi kombetela eka “Adamu lowo hetelela” tanihi “Kriste Yesu munhu wa xiviri, loyi a tinyiketeleke ku va mukutsuri wa vanhu hinkwavo.” Exisekelweni lexi xi nga enawini xa gandzelo ra munhu loyi a hetisekeke, Yesu u hlanganisa ntwanano lowuntshwa eka vanhu va 144 000 lava vaka vadyandzhaka-kulobye na yena eMfun’weni wa yena.—Nhlavutelo 14:1-3.

11. Xana mimpfuno ya gandzelo ra Yesu ra nkutsulo yi ndlandlamukela ni le ka vamani?

¹¹ Xana van’wana na vona a va ta pfuneka eka rifu ra Yesu ra gandzelo? I ntiyiso! Yohane wo Sungula 2:2, yi vula leswaku Yesu Kriste “hi yena mhamba ya swidyoho swa hina [hi leswaku, swidyoho swa Vakriste lava totiweke ku fana na Yohane], naswona ku nga ri ya swidyoho swa hina ntsena, kambe ni swa vanhu va misava hinkwayo.” Mimpfuno ya gandzelo ra nkutsulo ra Yesu xisweswo yi ndlandlamuka yi hundza eka Vakriste va 144 000 lava totiweke yi ya eka misava hinkwayo ya vanhu. “Ntshungu lowukulu” lowu sweswi wu hanyaka ni magidi ya timiliyoni ya lava nga ta pfuxeriwa emisaveni ya Paradeyisi va fanele va amukela vutomi lebyi nga heriki exisekelweni xa ripfumelo ra vona eka gandzelo ra Yesu ra nkutsulo. Hi laha ku profetiweke ha kona eka Nhlavutelo 7:9, 10, ana se ntshungu lowukulu wu hlantswe tinguvu ta wona ni ku ti basisa hi ku kombisa ripfumelo engatini leyi halatiweke ya Xinyimpfana, Yesu Kriste. Va vuriwa lava lulameke loko ku tiwa eka vunghana ni Xikwembu. Hi ntsako, va dyondza swivumbeko swo hambana-hambana swa xihundla xo kwetsima ivi va kombisa ku chava Xikwembu eku pfumelelaneni na xikombiso xa Yesu!

Swivumbeko Swin’wana

12. Yesu “ú vuriwile la lulameke emoyeni” hi ndlela yihi?

¹² Kutani ku vuriwa yini hi xivumbeko xa vumbirhi eka 1 Timotiya 3:16? Yesu “ú vuriwile la lulameke emoyeni.” Kambe hi ndlela yihi ke? Hi ku pfuxa ka Yehova N’wana wa yena loyi a hlayisaka vutshembeki eku feni a ya evuton’wini bya moya. Leswi swi yise eku vuleni ka Xikwembu leswaku Yesu a a lulamile hi laha ku heleleke naswona a a lulameriwe hi swiavelo swin’wana leswi tlakukeke. Hi laha Varhoma 1:4 yi swi vekaka ha kona, Yesu “hi tlhelo ra moya wa [Xikwembu] lowu kwetsimaka, swi tikombile leswaku i N’wana wa Xikwembu . . . hi ku pfuka ka yena exikarhi ka vafi.” Loko a tiyisa leswi, eka papila ra yena ro sungula, ndzima 3, ndzimana 18, Petro wa hi byela: “Kriste na yena ú fele swidyoho kan’we, a fela n’wina; yena munhu lowo lulama ú fele lava nga lulamangiki leswaku a ta mi fikisa eka Xikwembu; ú dlayiwile hi tlhelo ra miri, kambe ú endliwile la hanyaka hi tlhelo ra moya.” Xana xikombiso xa Yesu xa ku chava Xikwembu xi ku susumetela eka Xikwembu?

13. Yesu la pfuxiweke u humelele eka tintsumi tihi, naswona i muxaka muni wa rungula leri a ri chumayeleke eka tona?

¹³ Loko a ya emahlweni na 1 Timotiya 3:16, Pawulo sweswi u kombetela eka xivumbeko xa vunharhu xa xihundla xo kwetsima, a vula leswaku Yesu “ú voniwile hi tintsumi.” Xana tintsumi leti ku nga va vamani ke? Malunghana na Yesu, loyi sweswi ‘a hanyisiweke hi moya,’ eka 1 Petro 3:19, 20, Petro wa tsala a ku: “Hi moya, ú yile a ya twarisa rito eka mimoya leyi nga ekhotsweni, leyi eku sunguleni yi nga yingisangiki Xikwembu loko xi lehisa mbilu xi yima xi nga endli nchumu, enkarhini lowu Nowa a nga lunghisa ngalava ha wona.” Hi ku ya hi Yuda 6, mimoya yoleyo a yi ri “tintsumi leti nga hlayisangiki xiyimo xa tona, kambe ti sukile laha a ku ri kaya ka tona ka xiviri” ematilweni. Ti ambale mimiri ya nyama leswaku ti tiphina hi vuxaka bya rimbewu leri nga riki enawini ni vavasati. Loko Ndhambi yi sindzise tintsumi toleto ku tlhelela exivandleni xa moya, ti hoxiwe eTartarus, xivandla xa ku tsongahatiwa loku heleleke. (2 Petro 2:4) Yesu la pfuxiweke u ti chumayerile. Kambe xana rungula rolero a ri ri ra ku kutsuriwa ke? Nikantsongo! Ku ri na sweswo, Yesu u avanyise vuhomboloki bya tona tanihi lebyi hambaneke swinene ni ku chava Xikwembu. Un’wana ni un’wana wa vanhu va Xikwembu loyi a tlangaka hi rigangugangu namuntlha u fanele ku xalamukela ku avanyisa loku vuriwaka ehenhla ka tintsumi toleto!

14. Swi endlekise ku yini leswaku Yesu a sungula ku ‘twarisiwa exikarhi ka matiko’?

¹⁴ Xivumbeko xa vumune xa 1 Timotiya 3:16 hi leswaku Yesu “ú twarisiwile ematikweni.” Xana leswi swi hetisekise ku yini ke? Emahlweninyana ka ku khomiwa ka yena, Yesu u byele vaapostola a ku: “Ndzi tiyisisile ndzi ri ka n’wina: La pfumelaka ka mina, na yena ú ta endla mintirho leyi ndzi yi endlaka; ú ta endla ni leyi tlulaka yoleyi, hikuva ndzi ya eka Tatana.” (Yohane 14:12) Hi ku hatlisa endzhaku ka kwalaho, hi Pentekosta ya 33 C.E., Yesu u chulule moya lowo kwetsima ehenhla ka vadyondzisiwa va yena, naswona mahungu lama hlamarisaka lama nge “hi yena Yesu loyi Xikwembu xi nga n’wi pfuxa eku feni” ma sungule ku chumayeriwa eka Vayuda. Endzhakunyana, Vasamariya na vona va amukele rito ra Xikwembu ivi va sungula ku amukela moya lowo kwetsima. (Mintirho 2:32; 8:14-17) Kutani ke, hi 36 C.E., Petro u chumayele Korneliyo ni Vamatiko van’wana lava hlengeletaneke endlwini ya yena. Xisweswo, mahungu lamanene malunghana na Yesu ma sungule ku ‘chumayeriwa exikarhi ka vamatiko,’ hi leswaku, exikarhi ka lava va nga riki Vayuda lava na vona va totiweke hi moya lowo kwetsima.

15. I yini lexi kombisaka leswaku Vakriste va lembe xidzana ro sungula va xi dyondze kahle xihundla xo kwetsima xa ku chava Xikwembu?

¹⁵ Hi laha swi vikiweke ha kona eka Mintirho 12:24, “rito ra [Yehova] a ri ya emahlweni, ri andza ngopfu.” Mintirho 17:6 yi hlamusela leswaku en’walungwini ka Greece vakaneti va huwelerile, hi laha va endlaka ha kona kwalaho ku ta fika namuntlha va ku: “Vanhu lava, lava nga pfilunganya misava hinkwayo, va fikile ni haleno.” Eka malembe ya 30, Pawulo u kotile ku tsala a ri eRhoma leswaku mahungu lamanene ma “twarisiwile eka swivumbiwa hinkwaswo leswi nge hansi ka tilo.” (Vakolosa 1:23) Vakriste va nkarhi wolowo va xi dyondze kahle xihundla xo kwetsima xa ku chava Xikwembu. Mawaku ndlela leyi a va xi tirhisa ha yona hi ku gingiriteka swonghasi! Naswona hi ku fanana onge hi nga xi dyondza ni ku xi tirhisa esikwini leri ro ya eku chaputeni ka ku chumayela ka Mfumo!

16. A xi ri xihi xivumbeko xa vuntlhanu xa xihundla xo kwetsima, naswona i ntirho wihi lowu xi paluxeke?

¹⁶ Loko xi hlamula ku chumayela koloko ka lembe xidzana ro sungula, xivumbeko xa vuntlhanu xa xihundla xo kwetsima xa 1 Timotiya 3:16, xi ve erivaleni hi laha ku xiyekaka. Yesu kutani “ú pfumeriwile emisaveni.” Leswi swi vangiwe hi ku chava Xikwembu loku fanaka ni ka Kriste ka varhumiwa lava chivirikaka, ku katsa na Pawulo na Timotiya. Va yise mahungu lamanene eAsia Minor na le Yuropa, kumbexana ku ya fika ni le Spain, ni le Afrika Vuxa hi nomo wa Muetiyopiya loyi a khuvuriweke, loko Petro a ha tirha eBabilona.

17. Ha yini Yesu a pfumeriwa emisaveni hinkwayo ya manguva lawa?

¹⁷ Ku vuriwa yini hi siku ra hina ke? Ku sukela hi 1919 masalela lama totiweke a ma ri karhi ma kombisa xikombiso xa ku chava Xikwembu. Vanhu lava va totiweke va ake hi laha ku tiyeke emasungulweni ya ripfumelo lama andlariweke hi Yesu. Ngopfu-ngopfu ku sukela hi 1935, va ye emahlweni va hlengeleta ntshungu lowukulu, lowu tsakelaka ntshembo wa vumundzuku wa ku pona ‘nhlomulo lowukulu’ ni ku tiphina hi vutomi lebyi nga heriki emisaveni ya paradeyisi. (Nhlavutelo 7:9, 14) Xisweswo, mahungu lamanene lama kombetelaka eka Yesu ma pfumeriwa emisaveni hinkwayo ya manguva lawa. Hi ku chava Xikwembu, Timbhoni ta Yehova leti tlulaka 3 700 000 sweswi ta karhi ta chumayela ni ku andza emisaveni hinkwayo!

18. Yesu ‘u tekeriwe ehenhla eku kwetsimeni’ hi ndlela yihi?

¹⁸ Mhaka yin’wana ya xihundla xexo xo kwetsima ya ha sele, i ya vutsevu: Yesu ‘u tekeriwe ehenhla eku kwetsimeni.’ Hi masiku ya 40 endzhaku ka ku pfuxeriwa emoyeni, Yesu u ambale mimiri ya nyama, a humelela eka vadyondzisiwa va yena kutani a va byela “hi ta Mfumo wa Xikwembu.” Kutani u tlhandlukele etilweni. (Mintirho 1:3, 6-9) Xikhongelo xa yena, lexi rhekhodiweke eka Yohane 17:1-5, xisweswo xi hlamuriwile: “Tatana, . . . dzunisa N’wana wa wena, leswaku N’wana a ku dzunisa. Ndzi ku dzunisile laha misaveni. . . . Sweswi Tatana, ndzi dzunise emahlweni ka wena hi ku dzuneka loku a ndzi ri na kona eka wena. Misava yi nga si va kona.”

19. I yini lexi faneleke xi amukele ku tlhelela ka Yesu etilweni?

¹⁹ I ntsako muni lowukulu swonghasi lowu faneleke wu ve kona eku tlheleleni ka Yesu etilweni! Eku sunguleni swinene, loko Yehova a vumba misava, ‘vana hinkwavo va Xikwembu va sungule ku yimbelela hi ku tsakisisa.’ (Yobo 38:7) Vaamukeri volavo va tintsumi va fanele va tsakisisile swinene ku amukela nakambe Nghwazi leyo tshembeka ya vuhosi bya Yehova exikarhi ka vona!

20. Ha yini Yesu a kume vito ro tano lerinene, naswona u endle yini loko a ha ri emisaveni?

²⁰ Eka Vaheveru 1:3, 4, Pawulo ha Yesu loyi a hluleke u ri: “Loko a hlantswile swidyoho swa vanhu, ú tshamile evokweni ra xinene ra Loyi a nga ni vukulu hinkwabyo, ehenhla matilweni, a va la tlulaka ngopfu tintsumi hi vukulu, tanihi leswi a kumeke vito leri tlulaka hi vukulu mavito ya tona.” Kriste u kume vito rero hikwalaho ka ku hlula ka yena vuhomboloki. N’wana loyi wa Xikwembu hakunene u siye ntila wa ku chava Xikwembu laha misaveni. U tlhele a veka xikombiso eka van’wana hinkwavo lava nga ta kuma vutomi lebyi nga heriki. Hi ku tlakuseriwa ka Yesu evokweni ra xinene ra Xikwembu etilweni, xihundla xo kwetsima xa ku chava loku ka Xikwembu xi paluxiwile eswivumbekweni swa xona hinkwaswo.

A Wu Ta Hlamurisa Ku Yini Ke?

◻ I yini “ku chava Xikwembu”?

◻ Yesu “ú vonakisiwile a ri munhu” ivi endzhaku ka kwalaho ‘a vuriwa la lulameke emoyeni’ hi ndlela yihi?

◻ Yesu u humelele eka tintsumi tihi, naswona a ri ni rungula rihi?

◻ Kriste “ú twarisiwile ematikweni” ni ku ‘pfumeriwa emisaveni’ hi ndlela yihi?

◻ Yesu u ‘tekeriwe rini ehenhla eku kwetsimeni,’ naswona endzhaku ka ku endla yini malunghana ni ku chava Xikwembu?