Ku Chava Xikwembu—Ku Pfuna Hi Matlhelo Hinkwawo

TIMBHONI TA YEHOVA ti tiva leswaku “[ku chava Xikwembu ku] pfuna hi matlhelo hinkwawo” naswona i swa nkoka evugandzerini bya ntiyiso. (1 Timotiya 4:8) Handle ka swona, vukhongeri ko va mikhuva ntsena. “Ku Chava Xikwembu” a ku ri vito leri faneleke eka minongonoko ya vona ya mintsombano ya muganga leyi sunguleke hi June n’wexemu.

Hi August, mintsombano yo tano yinharhu yi khomeriwe ePoland ehansi ka ndzhuti lowu tsakisaka. Yi ve kona endzhaku ka loko ku pfumeleriwa ka ximfumo ka Timbhoni ta Yehova ku amukeriwile hi May. (Leswaku u kuma vuxokoxoko byin’wana malunghana ni mintsombano ya le Poland, vona Awake! ya December 22, 1989.) Sweswi a hi pfuxeteni nongonoko wa ntsombano hi laha a wu nyikeriwa ha kona ePoland.

Piatek w Poznaniu (Ravuntlhanu ePoznan)

Hi ku lava swakudya ni ntshunxeko, vamachi va 50 000 va pfuxe dzolonga ePoznan hi June 1956. Leswi swi vange makhombo lama tlulaka 50 ni ku vumbiwa ka mfumo lowuntshwa wa Poland. Hi ku hambana lokukulu, malembe ya 33 endzhakunyana, eka xiyimo lexi vumbiweke hi ntalo wa swakudya swa moya ni ntshunxeko wa Vukriste, Vakriste vo rhula a va hlangane kwalaho ku ta yingisela tinkulumo ta nhloko-mhaka ya Ravuntlhanu leyi a yi ku “Ku Tirhela Xikwembu Lexi Lavaka Ku Tinyikela Loku Heleleke.” Nhlohlorhi ya 40 442 a yi hlengeletane kwalaho hi Sonto.

Endzhaku nkulumo yo hoyozela ya mutshami wa xitulu wa ntsombano ni ku vulavurisana ni vanhu hi “Ku Hanya Hi Ku Chava Xikwembu Loku Taleke,” xitsundzuxo lexi twisisekaka xi nyikeriwile eka nkulumo leyi a yi ku “Papalata Marito Lama Khunguvanyisaka.” Swi olova swonghasi leswaku ku vulavula loku nga pfuniki nchumu ku hundzuka rihlevo leri vavisaka! Nakambe rihlevo leri vavisaka ri nga ha yisa eku lumbeteni loku dlayaka. Kambe emahlweni ko vulavula hi vanhu van’wana, Vakriste lava kuleke, va tinyiketela ku hlayisa ku rhula ni vun’we, hi vutlhari va tivutisa va ku: ‘Xana Yesu a a ta va a swi vurile leswi? Xana swa fanela ku vuriwa? Xana swi ta aka? Xana hi xihi xivangelo xa mina xo swi vula?’

Lexi xiyekaka swinene eka mintsombano ya le Poland a ku ri nkarhi lowu vekiweke etlhelo siku rin’wana ni rin’wana wo yingisa swiviko leswi nyikeriweke hi Timbhoni ta le matikweni man’wana. Mintokoto leyi vuriweke hi vapfhumba lava yimeleke matiko ya 24 yo hambana-hambana yi kandziyise ntiyiso wa leswaku lowu i ndyangu wa ntiyiso wa misava hinkwayo lowu hlanganeke swinene hi ku xiya mhaka ya leswaku “Yehova U Kandziyisa Ku Tinyiketela Loku Heleleke.” Tanihi leswi Xikwembu xi faneleke hi ku amukela ku tinyiketela ko tano, malandza ya xona ma fanele ma va lama nga avanangiki eka rirhandzu ni vugandzeri. Xikombiso xa Yesu xi kombisa leswaku a ku na vukanganyisi mayelana ni ku tinyiketela loku heleleke.

Ku chava Xikwembu swi katsa swilo hinkwaswo leswi hi swi endlaka. Xisweswo, nhlamuselo ya swiyenge swinharhu yi tsundzuxe Vakriste ku “Papalata Ku Hambuka” hi tlhelo ra swakudya ni swakunwa, hi maambalelo ni ku tilunghisa ni ku tirivatisa. Makolo ni vudakwa i swivumbeko swa makwanga leswi swi dlayaka mianakanyo ya moya, swi vanga swiphiqo swa rihanyo, swi vanga mahanyelo yo biha ni ku yisa eka timhangu. Switayele swa le henhla swa swiambalo—leswi nga xiximekiki, leswi nga tolovelekangiki, swa matiko mambe hambi ku ri leswi nga fanelekiki—swi fanele ku papalatiwa. Swiambalo leswi thyakeke, swa ku ntshunxeka ku tlula mpimo ni leswi manyaka a swi faneleki. Mhaka a yi le ka leswaku xitayele xi le fexenini, kambe loko xi amukeleka eka mutirheli wa Xikwembu. Nakambe ku titsakisa loku katsaka ku xandzuka, vukari, swidzidzirisi, ku tshemba mimoya kumbe ku tirhisiwa loko biha ka rimbewu a hi swa Vakriste.—Vafilipiya 1:27.

Nongonoko wa Ravuntlhanu hi ndzhenga wu sungule hi nkulumo leyi nge “‘Nandza Lowo Tshembeka’ Ni Huvo Ya Yena Leyi Fumaka.” Hi ku tiyiseka hi ku tshembeka ka swivumbiwa swa yena leswo tshembeka, Yehova u swi nyike matimba. Ni N’wana wa yena u endla tano. Exikarhi ka valandzeri va yena lava totiweke, ‘nandza la tshembekaka, wo tlhariha,’ u hlawule vantsanana ku tirha tanihi huvo leyi fumaka leyi vonekaka. (Matewu 24:45) Eka lembe xidzana ro sungula, ntlawa lowu a wu vumbiwa hi vaapostola ni vakulukumba van’wana va nga ri vangani eYerusalema.

Eminkarhini ya manguva lawa Huvo leyi Fumaka yi tiviwe yi ri vahleri va Sosayiti ya Watch Tower ni komiti ya yona ya vakongomisi. Kambe Huvo leyi Fumaka yi hambanile ni vandla ra le nawini, hi laha xivulavuri xi swi vekeke erivaleni ha kona xi ku: “Tanihi leswi vukona bya vandla leri byi nga le nawini hi laha ku heleleke, ni yindlu-nkulu leyi nga ni ndhawu ya le nawini, ri nga ha herisiwa hi Khezari, Mfumo.” Hayi Huvo leyi Fumaka, leyi nga riki xitirho xa le nawini kambe swirho swa yona swi “hlawuriwa hi moya lowo kwetsima ehansi ka nkongomiso wa Yehova na Kriste.” Xisweswo, Huvo leyi Fumaka yi hambeta yi tirha ni ku amukela nseketelo hinkwawo wa Timbhoni ta Yehova emisaveni hinkwayo.

Mintsombano ya le Poland a yi ri na swirho swa 5 swa Huvo leyi Fumaka ya nkarhi wa sweswi ya vanhu va 12. Un’wana wa vona u nyikele nkulumo-nkulu, leyi a yi ku: “Mhaka Leyi Ha Yona Hi Dyondzaka Xihundla Xo Kwetsima Xa Ku Chava Xikwembu.” Eka yona swi kombisiwile leswaku xihundla xa ku chava Xikwembu a xa ha ri xihundla, tanihi leswi ‘xi yimeriweke hi Yesu.’ Xivulavuri xi hlamusele swivumbeko swa tsevu swa xihundla lexi xo kwetsima xa ku chava Xikwembu leswi xaxametiweke eka 1 Timotiya 3:16, kutani xi ku: “Ku tlangela ka hina xihundla xo kwetsima xa ku chava Xikwembu ku fanele ku hi yisa eku landzeleni minkondzo ya Yesu minkarhi hinkwayo.”

Minxaxamelo mimbirhi yi swi veke erivaleni leswaku ku chava Xikwembu swi laveka hi ku fanana eka lavakulu ni lavantsongo. Vatswari va ni vutihlamuleri byo nyika vana va vona ndzhaka ya moya hi ku va dyondzisa ku hambanisa leswinene ni leswo biha hi ndlela leyinene. Dyondzo ya ndyangu leyi vuyerisaka, ku katsa ni ku kanerisana ka xiviri hi swiphiqo swa vuntshwa, swa laveka. Loko nkarhi na nkarhi va ri karhi va xalamukela swikombiso swa khombo, vatswari va fanele ku hlayisa vana eka xinakulobye lexi nga tengangiki, hambi ku ri endzeni ka bandlha.

Hi tlhelo rin’wana, loko vantshwa va ta hanya vutomi lebyi vuyerisaka, va fanele ku languta eka Kriste, loyi a ‘va siyeleke xikombiso xo landzela swinene mintila ya yena.’ (1 Petro 2:21) Hi laha ku faneleke, va vutisiwe ku: “Loko u kurisiwe entiyisweni, u tiva leswi u swi pfumelaka, kambe wa swi tiva leswaku ha yini?” Va khutaziwile ku endla ntiyiso wu va wa vona hi ku ti khorwisa vona vini leswaku Bibele i Rito ra Xikwembu ni leswaku Timbhoni ta Yehova ti ni ntiyiso hakunene.

Ematikweni yo tala ku kanerisana loku ku chapute hi ku humesiwa ka buku leyintshwa ya matluka ya 320 leyi nge Swivutiso Leswi Vantshwa Va Swi Vutisaka—Tinhlamulo Leti Tirhaka. (Vona bokisi leri landzelaka, “‘Nyiko Yo Huma Eka Yehova’ Ya Vantshwa.”) Ha tshemba leswaku vantshwa va le Poland ni le matikweni man’wana ya le Vuxeni bya Yuropa siku rin’wana na vona va ta kota ku vuyeriwa eka xitsundzuxo lexinene lexi buku leyi yi nga na xona hi ku yi hlaya hi ririmi ra vona.

Sobota w Chorzowie (Mugqivela eChorzów)

Chorzów i ntsindza wa vumaki exikarhi ka migodi ya malahla ya le dzongeni wa Poland. Migodi ya malahla ya Silesian a yi vuyerisa hi tlhelo ra ikhonomi etikweni. Kambe mhaka-nkulu ya bulo leri a ri ri kona exikarhi ka vanhu va 65 710 eXitediyamu xa Slaski hi August n’wexemu a ku ri ku vuyeriwa ka muxaka lowukulu.

Nhloko-mhaka ya Mugqivela, leyi a yi ku “Ku Chava Xikwembu Swi Vula Rifuwo Lerikulu,” yi nyikeriwe hi xivulavuri xo sungula eka nongonoko wa ndzhenga. (1 Timotiya 6:6) Leswi tiyisisaka ntiyiso wa marito ya xivulavuri a ku ri ku vulavurisana ni vanhu lava tokoteke rifuwo lerikulu evuton’wini bya vona hi ku landzelela ku chava Xikwembu.

Eka nongonoko wa ni mixo, mimpfuno leyi ya ku landzelela ku chava Xikwembu yi kandziyisiwile hi nxaxamelo. “Hi Ku Hlaya Nkarhi Na Nkarhi [Rito ra Xikwembu] Hi Ku Twisisa,” hi kambisisa nhlamuselo ya leswi hi swi hlayaka naswona hi xikhongelo hi ehleketa hi ndlela yo tirhisa leswi hi swi dyondzeke, hina tanihi Vakriste hi kota ku landzelela ku chava Xikwembu “Hi Ku Endla Leswaku Ku Vonaka Ka Hina Ku Voninga Minkarhi Hinkwayo.” (Yoxuwa 1:8) Swi kombisiwile leswaku loko un’wana ni un’wana wa Timbhoni ta Yehova emisaveni hinkwayo a nga heta timinete ta 15 hi siku a vulavula ni van’wana hi xitshuketa, tiawara leti engetelekeke ta 327 wa timiliyoni ti nga hetiwa entirhweni wa ku chumayela hi Mfumo lembe na lembe.

Ku chava Xikwembu nakambe ku landzeriwa “Hi Ku Lwisana Ni Ndzingo.” Swilo swo fana ni swakudya, swakunwa, rimbewu kumbe mali, hambi loko swi nga bihanga swona hi swoxe, swi nga va swo biha ehansi ka swiyimo leswi nga fanelekangiki. Ndlela yo sirheleteka i ku papalata ku tinghenisa eku rhandzeni ka swilo leswi vonekaka swa misava, swifaniso leswi nga ambalangiki, swidzidzirisi ni vudakwa kun’we ni ku khomeka ka yona hi mintsako yo tanihi vuyimbeleri, mintlangu ni ku titsakisa ka xinghana, swi nga fanelanga. Xikhongelo i xa nkoka. Vakriste va fanele va dyondza ku venga swilo leswo biha. Leswi swa fanela, hi laha xivulavuri lexi landzeleke xi swi vekeke erivaleni ha kona leswaku va fanele “[Va] Nga Ha Hanyeli Ku Rhandza Ka Munhu Kambe [Va] Hanyela Ku Rhandza Ka Xikwembu.”

Vanhu lava engetelekeke va anakanya ku endla tano. Leswi swi kombisiwe hi loko Timbhoni letintshwa ta 2 663 ti vule ku tiyimisela ka tona ka “Ku Landzelela Ku Chava Xikwembu Tanihi Vakriste Lava Tinyiketeleke, Lava Khuvuriweke” erivaleni. (Eka mintsombano hinkwayo yinharhu ePoland, vanhu lava khuvuriweke va ve ntsengo wa 6 093.) Leswaku va hlayisa ntsako entirhweni wa Yehova, lava va lavaka ku khuvuriwa va khutaziwe ku anakanyisisa hi swivangelo swo tala swo tsaka: vunghana bya Yehova, vumakwerhu bya misava hinkwayo ni ntshembo wa vutomi eparadeyisini.

Ku titsongahata ka Vukriste ku vulavuriwe ha kona eka nkulumo leyi a yi ku “Ku Kombisa Mintirho Ya Ku Chava Xikwembu Tanihi Vavanuna eHansi Ka Vunhloko Bya Kriste.” Vavanuna lava tirhisaka ku chava Xikwembu va ta khathalela mintirho ya le kaya hi rirhandzu, hi ndlela ya Vukriste. “Tanihi Vavasati Lava Kombisaka Ku Titsongahata Loku Faneleke,” vamakwerhu va hina va xisati va Vakriste va ta va lava pfunaka, ku nga ri ku hlohlotela nhloko ya ndyangu hi ndlela yo biha kumbe ku pfumelela mintlhaveko yi va hambukisela eku endleni ka swiboho swa vuhunguki. “Tanihi Vana Lava Yingisaka Vatswari,” vana va ta dyondza ku yingisa, ku hlamula eminhlanganweni ni ku va kona evutirhelini bya Vukriste.

Mawaku xitsundzuxo xonghasi! Hambi swi ri tano, vona ndlela leyi vavisaka swonghasi leyi vukhongeri bya mavunwa byi tsandzekeke ha yona ku nyikela nkongomiso wo tano lowu faneleke! Hikwalaho ka leswi, byi faneriwe hi ku avanyisiwa loku tiyeke, loku a ku landzela eka nkulumo leyi a yi ku “Ku Paluxa ‘Munhu Wa Ku Homboloka.’” Munhu loyi wa xihundla u hlamuseriwe tanihi “‘munhu’ la hlanganeke, vafundhisi hinkwavo va vukhongeri bya Vujagana lebyi gwineheke.” Hi ku tiveka hi ku xanisa ka vona malandza ya Xikwembu, vafundhisi sweswi va joyiniwe hi “vagwinehi va manguva lawa, lava eku sunguleni va tivuleke Timbhoni, [kambe lava] va tlheleleke eka mahlata ya tidyondzo ta Vujagana naswona va tirhisane ni swidakwa swa moya swa Babilona Lonkulu eku beni ni ku hlasela ntlawa wa nandza lowo tshembeka, wa vutlhari wa Yehova.” Ku phokotela ku kombise ku pfumela loko xivulavuri xi twarise xi ku: “Hi ta hambeta hi paluxa Babilona Lonkulu ni ‘munhu [wa yena] wa ku homboloka.’”

Leswi swi lava xivindzi, ngopfu-ngopfu enkarhini lowu, hi ku ya hi M. G. Henschel, xirho xa Huvo leyi Fumaka, vanhu vo tala “va fularhelaka Xikwembu ni Rito ra xona, Bibele.” Hambi loko “namuntlha ku xixima Bibele swi tekiwa ku ri nchumu wa khale,” Bibele yi wu yimerile ndzingo wa nkarhi. Xivulavuri xi vule leswaku “a ku na buku leyi humesiweke hi munhu ntsena leyi nga ni vutlhari ni leyi pakanisaka swinene ku fana na yona.” U vule leswaku “Timbhoni ta Yehova ti pfumelela Rito ra Xikwembu leswaku ri tirha evuton’wini bya tona [naswona] vumakwerhu lebyi nga kona bya Vakriste va xiviri emisaveni hinkwayo i vumbhoni bya matimba bya leswaku Bibele i Rito leri huhuteriweke ra Xikwembu.” Siku ri fikelele ku chaputa ka rona ko tsakisa hi ku tivisiwa ka buku leyintshwa leyi nge Bibele—I Rito Ra Xikwembu Kumbe I Ra Munhu?, leyi humesiweke hi tindzimi to hlaya.

Niedziela w Warszawie (Hi Sonto eWarsaw)

Vaendzi va le Warsaw hi ntolovelo va famba va ya vona xitsundzuxo lexi funghaka xivandla xa Warsaw Ghetto lexo biha, laha Manazi ya hlengeleteke madzana ya magidi ya Vayuda lava fungheriweke ku dlayiwa enkarhini wa Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava. Hambi swi ri tano, Xitediyamu xa X-Lecia lexi nga timinete ti nga ri tingani ku suka kona hi movha, a xi khapa hi ti 13 ta August hi vanhu va 60 366 lava teleke ku ta twa miehleketo eka nhloko-mhaka ya Sonto leyi a yi ku “Tshikani Ku Sandza Xikwembu Kutani Mi Hanya Hi Ku Chava Xikwembu.”—Tito 2:12.

Ku hanya hi ku chava Xikwembu hakunene swi sivela ku kombisa moya wa misava wa vutilawuri. Drama ya vutomi bya xiviri leyi a yi ku: “Titsongahateni Eka Yehova,” leyi nyikeriweke hi ku hiseka ka muxaka wa le Poland, yi kandziyise ku cinca loku lavekaka loku Vakriste va faneleke va ku endla leswaku va kuma ku amukeriwa hi Xikwembu.

Xirho xa Huvo leyi Fumaka xi tshahe 1 Vakorinto 8:6 (BX), leyi nge: “Eka hina ku ni Šikwembu šiṅwe ntsena, a nga Tatana.” Xi vule leswaku dyondzo-nkulu ya Vukriste a hi Vunharhu-un’we, hi laha vo tala va vulaka ha kona, kambe ku lweriwa ka Yehova hi Mfumo wa yena ehansi ka Kriste. Xi hlamusele xi ku: “Dyondzo ya Vunharhu-un’we i ku hambuka entiyisweni, ku gwineha eka wona.” Xisweswo, vanhu lava vulaka Mariya mana wa Xikwembu ni Muhlanganisi wa xisati exikarhi ka Xikwembu ni vanhu a va “tivi Xikwembu hi vutivi lebyi kongomeke.” (Varhoma 1:28, NW) Entiyisweni, “ku gandzela Xikwembu hi ndlela leyinene swi vula ku ala dyondzo ya Vunharhu-un’we.” Ku phokotela ku amukele ku humesiwa ka broxara ya matluka ya 32, Czy wierzyć w Trójcę? (Xana U Fanele Ku Pfumela Eka Vunharhu-un’we?) Mawaku xitirho lexinene swonghasi xo paluxa mavunwa ya dyondzo leyi yi sandzaka Xikwembu!

Ku kutsuriwa a ku tanga eka vahlaseriwa eWarsaw Ghetto. Kambe xitshembiso xa Xikwembu, hi laha xi hlamuseriweke ha kona eka nkulumo ya le rivaleni, hi leswaku “Ku Kutsuriwa Ku Le Kusuhi Eka Vanhu Lava Chavaka Xikwembu!” (2 Petro 2:9, NW) Leswi swi tano hambi loko Vakriste va ri vahlaseriwa va vukari bya matlhelo mambirhi—muxaka wa siku na siku ni lowu kongomisiwaka eka vona hi ndlela ya nxaniso. Leswaku xi ntlhontlha ku tikambisisa ka munhu hi xiyexe, xivulavuri xi kandziyise leswaku “ku kutsuriwa i ka vanhu lava chavaka Xikwembu ntsena, lava ku tinyiketela ka vona ku nga ka ntiyiso, lava ku yingisa ka vona ku nga xikombiso xa vutshembeki.”

Endzhaku ka xitsundzuxo xo hetelela lexi a xi ku “Mi Va Ni Ku Hiseka eMoyeni,” ntsombano wu hetelele hi nkulumo leyi nyanyulaka hi nhloko-mhaka leyi a yi ku “Ku Hambeta Ka Hina Hi Tidyondzisa Ku Chava Xikwembu Ka Vuyerisa.” Kutani vatsombani va pfule tibuku ta vona letintshwa ta tinsimu ta Xipolish, leti a ta ha ku huma emichinini mavhiki ma nga ri mangani emahlweninyana, kutani hi vun’we va nyikela “Xikhongelo Xo Nkhensa” hi ku tirhisa risimu 45.

Xikhongelo xo pfala lexi humaka embilwini xi landzerile, kutani ku phokotela lokukulu ku landzerile, le Warsaw, Poznan ni le Chorzów. Le Warsaw ku phokotela hi matimba ka makume ya magidi ya mavoko ku endle magandlati ya ngulumelo lowu heteke nkarhi lowu tlulaka 11 wa timinete. A ku nga ri na loyi a lava ku famba naswona ku phokotela lokukulu, loku phofulaka ku tsaka ka ntshungu lowu wukulu wa Timbhoni, lowu eka wona vo tala va magidi a va hlanganyela ntsombano wa vona wo sungula wa masiku manharhu, ku kombise ku tlangela ka vona eka Yehova ni nhlengeletano ya yena hi ndlela leyi nyanyulaka. A swi ri hi laha swi vuriweke ha kona eka Psalma 47:1, 2: “Ṅwina matiko hikwawo, phokotelani, mi bumabumela Šikwembu hi rito le’ri tlakukeke. Hikuv̌a Yehova, L’a-nge-henhla-henhla, wa tšhav̌eka; hi yena hosi le’yikulu e misav̌eni hikwayo.” Loko xin’wana xa swiendlakalo leswinene eka matimu ya Timbhoni ta Yehova ya manguva lawa xi tshinelela makumu, vamakwerhu volavo lava hisekaka va lunghiselele riendzo ro tlhelela emakaya, timbilu ta vona ti khapa hi ntsako ni ku tiyimisela ku nyikela vumbhoni lebyinene bya Mfumo hi ku pfumelelana ni xikombiso lexinene xa Yesu xa ku chava Xikwembu.

[Bokisi leri nga eka tluka 27]

Tibuku Letintshwa Ti Hlohlotela ‘Swiendlo Swo Chava Xikwembu’

Buku leyintshwa leyi nge Bibele—I Rito Ra Xikwembu Kumbe I Ra Munhu? na broxara leyi nge Xana U Fanele Ku Pfumela Eka Vunharhu-un’we? hinkwato ti pfuxe marito yo tala yo tlangela. Makwerhu wa xisati mayelana ni broxara ya Vunharhu-un’we wa tsala: “Ndzi hlamarisiwile, ndzi nyanyuriwa no tsakisiwa hi yona. Ndzi nkhensa nkarhi wo tala swonghasi, matimba ni ntirho lowu katsekeke eku gandlisiweni ka xibukwana lexi lexinene.”

Makwerhu un’wana u tsarile mayelana ni buku leyi nge Bibele—I Rito Ra Xikwembu Kumbe I Ra Munhu? a ku: “Ndzi lava ku mi nkhensa ku suka embilwini ya mina hikwalaho ka buku leyi yintshwa leyinene. Ndza hlamala, xana ma swi xiya leswaku i ntirho wa vutshila swonghasi ke? Hakanyingi ndzi khwatihata marito ya nkoka. Kambe mi ndzi kotile hikuva rito rin’wana ni rin’wana i ra nkoka. Ndza ha ku heta ndzima 5, kambe ndzi fanele ku nkhensa.”

[Bokisi leri nga eka tluka 30]

‘Nyiko Leyi Humaka Eka Yehova’ Ya Vantshwa

Xivumbeko lexi hlawulekeke emintsombanweni le United States ni le matikweni man’wana yo tala a wu ri nongonoko wa Ravuntlhanu ni ndzhenga, loko vantshwa lava nga exikarhi ka malembe ya 10 na 19 va komberiwe ku tshama exiyengeni lexi hlayisiweke. Endzhaku ka minxaxamelo leyi hlawulekeke ya tinkulumo, un’wana ni un’wana u nyikiwe kopi ya mahala ya buku leyintshwa leyi nge Swivutiso Leswi Vantshwa Va Swi Vutisaka—Tinhlamulo Leti Tirhaka. Emisaveni hinkwayo, tikopi leti nga vaka 8 840 000 ti humesiwile hi tindzimi ta 21, naswona madzana ya mapapila yo tlangela ma amukeriwile!

“Etinhlengeletanweni leti hundzeke, ku vile ni tinkulumo leti nyikeriweke eka vantshwa,” ku tsala nhwanyana un’wana wa kondlo-a-ndzi-dyi, “kambe vuyelo bya ku endla leswaku hinkwerhu ka hina hi tshama kun’we a byi hlamarisa.” Muntshwa un’wana wa tsala: “Ndzi tshame exiyengeni xa vantshwa. Ndzi khutaziwe ngopfu hi leswi lerova, ku sukela kwalaho, a ndzi teka tinotsi eminhlanganweni, ndzi dyondza hi laha ku engetelekeke ni ku hlamula. Ndzi anakanya hi nkhuvulo ximumu lexi taka.”

Eka vantshwa vo tala, ntokoto lowu a wu ri xiendlakalo lexi hlawulekeke. “Loko xivulavuri xi tivise leswaku a hi fanele ku tshama exiyengeni xo hlawuleka,” ku tsundzuka nhwanyana un’wana lontsongo, “ndzi swi tivile leswaku xin’wana lexikulu xi ta humelela. Loko va tivise ku humesiwa ka buku, ndzi titwe ndzi tsake ngopfu lerova ndzi lava ku rila. Minkarhi hinkwayo ndzi swi tivile leswaku a mi hi khathalela hina vantshwa, kambe leswi swi dzikile embilwini ya mina. Buku leyi swo va swona leswi a hi swi lava!”

“Yi tsariwe kahle ngopfu,” ku vula muntshwa la vuriwaka Leah, “naswona swifaniso i swa xiviri naswona swi ku endla leswaku u ehleketa hakunene.” Minkandziyiso ya ntsombano ya buku leyi a yi ri ni rungula ro koma leri humaka eka Huvo leyi Fumaka leri nge “Eka Timbhoni Ta Yehova Hinkwato Letintshwa.” “Ndzi khumbiwe ngopfu hi xitiviso xexo xo hlawuleka,” ku vula Andreá lontshwa. “Eka mina sweswo swi vonaka onge hi loko un’wana loyi Yehova a n’wi hlawuleke ku hanya na yena etilweni a vulavula na mina hakunene!”

Vo tala va tlangele leswi buku yi nyikeriweke tanihi nyiko. Mutswari un’wana wa tsundzuka: “Ndzi khapakhapise mihloti. Vamakwerhu, ntlhanu wa vantshwa volavo a va ri va mina, va malembe ya 11 ku ya eka 16. A ndzi ta va ndzi kote ku nyikelela tibuku timbirhi ntsena.” Muntshwa la vuriwaka Mark wa tsala: “Ndzi sungule ku hlayela leswaku swi fanele swi dye mali muni ku nyika muntshwa un’wana ni un’wana kopi, kambe endzhaku ndzi xiye leswaku vukongomisi lebyi nga endzeni byi hava nxavo. Loko buku yi pfuna muntshwa un’we ntsena la hambukeke ku tlhelela egondzweni leri yaka evuton’wini, kumbe, leswi antswaka swinene, yi pfuna vo tala va hina ku tshama egondzweni rero, mali yoleyo yi tirhisiweke hinkwayo yi fanerile.”

Vantshwa vo tala va sungule ku pfuneka ebukwini leyi hi ku angwetla. “Ndzi ve kona entsombanweni wa hina wa July 7-9,” ku vula muntshwa un’wana, “naswona hi Musumbunuku, July 10, a ndzi yi hetile!” Un’wana u te: “Tindzima timbirhi to hetelela ti ndzi khutazile hakunene ku sungula ku teka vutomi bya mina byi ri bya ntikelo swinene. Nkarhi wun’wana a ndzi lava ku khuvuriwa kambe ndzi hundzule mianakanyo ya mina. Leswi sweswi ndzi amukeleke buku leyi yi hlamarisaka, ndza swi xiya leswaku ‘misava ya hundza’ ni leswaku ndzi fanele ndzi teka goza sweswi.”

“Hikwalaho ka leswi minkarhi yi cinceke,” ku tsale nhwanyana un’wana lontshwa, “minkarhi hinkwayo ndzi anakanye leswaku vanhu lava kuleke a va nga swi tivi leswi a hi titwisa swona. A mi swi tivi leswaku ndzi tsakise ku yini ku vona leswaku ndzi hoxile. Nyingiso wa n’wina eka hina vantshwa wu ndzi endla leswaku ndzi titwa ndzi ri munhu.” Ntlawa wa vantshwa lava humaka eSweden wu tsarile wu ku: “Ha swi vona leswaku ma hi twisisa hina vantshwa, naswona hi tlhela hi titwa hi ri kusuhi swinene na n’wina.”

Muntshwa un’wana u swi katsakanye kahle loko a te: “Mina na makwerhu wa xinuna ni makwerhu wa xisati hi yi rhandzile buku leyi. Hi vona leswaku i nyiko leyi humaka eka Yehova hi ku kongoma.” I xikhongelo xerhu leswaku nyiko leyi yi ta hambeta yi tirha ku katekisa vantshwa lava chavaka Xikwembu.

[Chati leyi nga eka tluka 29]

Ku Chava Xikwembu Ka Kula eYuropa!

1979 1984 1989 1979 1984 1989

AUSTRIA 17 847 20 908 25 153 236 257 307

BELGIUM 23 185 28 456 30 622 234 248 429

BRITAIN 113 910 137 008 160 704 605 937 1 344

DENMARK 21 057 23 267 24 645 122 147 249

FINLAND 20 293 23 501 25 679 215 302 329

FURWA 89 073 110 745 156 751 1 361 1 856 3 201

ITALY 117 163 169 328 240 041 2 515 3 769 6 295

JARIMANI 129 342 140 681 159 819 1 154 1 009 1 694

LUXEMBOURG 1 141 1 327 3 131 8 12 61

NETHERLANDS 36 768 42 060 44 185 126 143 271

NORWAY 10 327 11 352 13 829 107 159 294

POLAND — 94 134a 166 518 3 140b 6 093

PORTUGAL 35 108 47 843 59 797 862 1 068 1 546

SPAIN 62 201 84 706 115 981 1 278 1 521 2 935

SWEDEN 21 286 25 204 30 943 279 323 410

SWITZERLAND 14 455 17 457 23 867 130 225 349

NTSENGO 713 156 977 977 1 281 665 9 232 15 116 25 807

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 26]

Ku humesiwa ka broxara ya “Vunharhu-un’we” a ku ri xihlovo xa ntsako le Warsaw

[Xifaniso lexi nga eka tluka 31]

Timbhoni leti ta ha ku tinyiketelaka eChorzów ti landzelela ku chava Xikwembu hi ku khuvuriwa