Seketelani Ku Tiyisela Ka N’wina Hi Ku Chava Xikwembu
“Seketelani ku pfumela ka n’wina . . . hi ku tiyisela, ku tiyisela ka n’wina mi ku seketela hi ku chava Xikwembu.”—2 PETRO 1:5, 6, NW.
1, 2. (a) Ku sukela hi va-1930, ku humelele yini hi Timbhoni ta Yehovha leti tshamaka ematikweni lawa a ma lawuriwa hi Manazi, naswona hikwalaho ka yini? (b) Vanhu va Yehovha va endle yini ehansi ka nsele wo tano?
A KU ri nguva ya munyama ematin’wini ya lembe xidzana ra vu-20. Ku sukela hi va-1930, Timbhoni ta Yehovha leti hlayiwaka hi magidi leti a ti tshama ematikweni lawa a ma lawuriwa hi Manazi ti khomiwile ti pfaleriwa etikampeni ta nxaniso handle ka nandzu. Ha yini ke? Hikuva va hlayise vukala-tlhelo hi vurhena, va ala ku losa Hitler. Xana va khomiwe njhani ke? “A wu kona ntlawa wun’wana wa vakhotsiwa . . . lowu xanisiweke swinene hi masocha ya SS ku fana ni Swichudeni swa Bibele [Timbhoni ta Yehovha]. A ku ri tihanyi leti fambisanaka ni minxaniso ya ntsandza-vahlayi emirini ni le mianakanyweni, tihanyi leti ku nga hava la nga kotaka ku ti hlamusela hi ririmi ra vanhu leri tolovelekeke.”—Karl Wittig, khale ka mutirhela-mfumo wa Jarimani.
2 Xana Timbhoni ti endlise ku yini? Ebukwini yakwe leyi nge The Nazi State and the New Religions: Five Case Studies in Non-Conformity, Dok. Christine E. King u te: “Hulumendhe yi tsandzeke eka Timbhoni ntsena [loko ku pimanisiwa ni mintlawa yin’wana ya vukhongeri].” Ina, Timbhoni ta Yehovha ti tiyiserile, hambi leswi eka madzana ya tona, leswi a swi vula ku tiyisela ku fikela laha ti faka.
3. I yini lexi nga pfuna Timbhoni ta Yehovha ku tiyisela miringo leyikulu?
3 I yini lexi pfuneke Timbhoni ta Yehovha ku tiyisela miringo yo tano, hayi eJarimani ra Manazi ntsena, kambe ni le misaveni hinkwayo? Tata wa vona wa le tilweni u va pfunile leswaku va tiyisela hikwalaho ka leswi a va n’wi chava. ‘Yehovha wa swi tiva ku ponisa vanhu lava n’wi chavaka endzingweni,’ ku hlamusela muapostola Petro. (2 Petro 2:9, ringanisa NW.) Eku sunguleni ka papila leri fanaka, Petro u tsundzuxe Vakreste a ku: “Seketelani ku pfumela ka n’wina . . . hi ku tiyisela, ku tiyisela ka n’wina mi ku seketela hi ku chava Xikwembu.” (2 Petro 1:5, 6, NW) Kutani ku tiyisela ku fambisana swinene ni ku chava Xikwembu. Kahle-kahle, leswaku hi tiyisela ku fikela emakumu, hi fanele ‘ku tinyiketela ku chava Xikwembu,’ hi tlhela hi swi kombisa. (1 Timotiya 6:11) Kambe xana ku chava Xikwembu kahle-kahle swi vula yini?
Leswi Ku Chava Xikwembu Swi Vulaka Swona
4, 5. Ku chava Xikwembu swi vula yini?
4 Riviti ra Xigriki leri vulaka “ku chava Xikwembu” (eu·seʹbei·a), ri nga hundzuluxeriwa hi ku kongoma tanihi “ku chava loku faneleke.”a (2 Petro 1:6, Kingdom Interlinear) Ri vula ku xixima Xikwembu hi mbilu hinkwayo. Hi ku ya hi W. E. Vine, rihlawuri leri nge eu·se·besʹ, leri hi ku kongoma ri vulaka “ku chava loku faneleke,” ri vula “matimba lama kombisiwaka hi xiendlo xa ku tinyiketela, hi ku susumetiwa hi ku chava Xikwembu hi ndlela leyi faneleke.”—2 Petro 2:9, Int.
5 Kutani xiga lexi nge “ku chava Xikwembu” xi vula ku va ni xichavo eka Yehovha kumbe ku tinyiketela eka yena, leswi hi susumetelaka ku endla leswi n’wi tsakisaka. Leswi swi endliwa hambi loko u langutane ni miringo leyo nonon’hwa, hikwalaho ka leswi hi rhandzaka Xikwembu hi timbilu ta hina hinkwato. I ku tinyiketela eka Yehovha hi ku tshembeka loku un’wana ni un’wana wa hina a ku kombisaka hi mahanyelo yakwe. Vakreste va ntiyiso va khutaziwa ku khongelela leswaku va “hanya vutomi bya ku rhula ni ku tsaka [hi ku chava Xikwembu swinene, NW].” (1 Timotiya 2:1, 2) Hi ku ya hi vatsari va dikixinari, J. P. Louw na E. A. Nida, “eka tindzimi to talanyana rito [eu·seʹbei·a] leri kumekaka eka 1 Tm 2.2 swi nga fanela ku ri hundzuluxela ri vula ‘ku hanya hi ndlela leyi Xikwembu xi lavaka leswaku hi hanyisa swona’ kumbe ‘ku hanya hi ndlela leyi Xikwembu xi hi byeleke leswaku hi hanya ha yona.’”
6. Ku tiyisela ni ku chava Xikwembu swi hlangana njhani?
6 Se hi nga yi twisisa ku antswa ndlela leyi ku tiyisela ni ku chava Xikwembu swi fambelanaka ha yona. Hikwalaho ka leswi hi hanyaka hi ndlela leyi Xikwembu xi lavaka leswaku hi hanya ha yona—ku nga ku chava Xikwembu—hi tivangela ku vengiwa hi misava, leyi tisaka miringo ya ripfumelo hi tindlela to hambana. (2 Timotiya 3:12) Kambe a hi nga ta va na wona nsusumeto wo tiyisela miringo yo tano loko hi nga tinyiketelanga eka Tata wa hina wa le tilweni. Ku tlula kwalaho, Yehovha wa ku amukela ku tinyikela ko tano loku humaka embilwini. Anakanya leswaku u fanele a titwa njhani loko a languta ehansi a ri etilweni, a vona lava va lwelaka ku n’wi tsakisa, ku nga khathariseki ku kanetiwa loku va hlanganaka na kona, hikwalaho ka leswi va tinyiketeleke eka yena. A swi hlamarisi leswi a swi kotaka ku ‘ponisa vanhu lava n’wi chavaka endzingweni’!
7. Ha yini ku chava Xikwembu swi fanele ku hlakuleriwa?
7 Hambi swi ri tano, a hi velekiwanga hi ri karhi hi chava Xikwembu, naswona a ho tshuka hi swi tekelela eka vatswari va hina lava chavaka Xikwembu. (Genesa 8:21) Ematshan’wini ya sweswo, swi fanele ku hlakuleriwa. (1 Timotiya 4:7, 10) Hi fanele hi tikarhatela ku seketela ku tiyisela ka hina ni ripfumelo ra hina hi ku chava Xikwembu. Leswi, hi ku vula ka Petro, swi lava ‘ku endliwa hi matimba.’ (2 Petro 1:5) Kutani hi nga swi kotisa ku yini ku chava Xikwembu?
Hi Nga Swi Kotisa Ku Yini Ku Chava Xikwembu?
8. Hi ku ya hi muapostola Petro, hi xihi xilotlelo xo kota ku chava Xikwembu?
8 Muapostola Petro u hlamusele xilotlelo xo kota ku chava Xikwembu. U te: “Tintswalo ni ku rhula a swi ve na n’wina swi mi talela, eku tiveni ka Xikwembu ni ka Yesu Hosi ya hina. Hi matimba ya yena ya [ku chava Xikwembu, NW], Kriste ú hi nyikile swilo hinkwaswo leswi swi hi pfunaka ku hanya vutomi bya [ku chava Xikwembu, NW], hi mhaka ya ku tiva loyi a hi vitaneleke eku kwetsimeni ka yena ne ku sasekeni ka yena ka xiviri.” (2 Petro 1:2, 3) Kutani leswaku hi seketela ripfumelo ni ku tiyisela ka hina hi ku chava Xikwembu, hi fanele hi kula evutivini lebyi kongomeke, ku nga ku tiva Yehovha Xikwembu na Yesu Kreste hi xitalo, hi laha ku heleleke.
9. Swi nga kombisiwa njhani leswaku ku va ni vutivi lebyi kongomeke malunghana ni Xikwembu na Kreste a swi vuli ku tiva leswaku i vamani ntsena?
9 Swi vula yini ku va ni vutivi lebyi kongomeke malunghana na Xikwembu na Kreste? Entiyisweni a swi vuli ku tiva leswaku i vamani ntsena. Hi xikombiso: U nga va u n’wi tiva muakelani wa wena, naswona u nga n’wi xeweta na hi vito rakwe. Kambe xana u nga n’wi lomba ntsengo lowukulu wa mali? U nge n’wi lombi, handle ka loko u swi tiva kahle leswaku i munhu wa muxaka muni. (Ringanisa Swivuriso 11:15.) Hi ku fanana, ku tiva Yehovha na Yesu hi ku kongoma kumbe hi xitalo, a swi vuli ku pfumela leswaku va kona, ni ku tiva mavito ya vona ntsena. Leswaku hi tiyimisela ku tiyisela miringo kumbexana ku fikela eku feni, hikwalaho ka leswi hi va rhandzaka, hi fanele hi va tiva kahle. (Yohane 17:3) Xana leswi swi katsa yini?
10. Ku va ni vutivi lebyi kongomeke malunghana na Yehovha na Yesu swi katsa swilo swihi swimbirhi, naswona ha yini?
10 Ku kuma vutivi lebyi kongomeke ni lebyi heleleke malunghana na Yehovha na Yesu swi katsa swilo swimbirhi: (1) ku tiva leswi va nga swona—ku tiva timfanelo, mintlhaveko ni tindlela ta vona—ni (2) ku tekelela xikombiso xa vona. Ku chava Xikwembu swi katsa ku tinyiketela eka Yehovha hi mbilu hinkwayo, naswona hi swi kombisa hi mahanyelo ya hina. Hikwalaho, leswaku hi swi kota, hina hi hexe hi fanele ku n’wi tiva Yehovha, hi tolovelana swinene ni leswi a swi rhandzaka, ni tindlela ta yena, hi laha hi nga swi kotaka ha kona. Entiyisweni, leswaku hi tiva Yehovha loyi hi vumbiweke hi xifaniso xa yena, hi fanele hi tirhisa vutivi byo tano, hi lwela ku fana na yena. (Genesa 1:26-28; Vakolosa 3:10) Naswona tanihi leswi Yesu a tekeleleke Yehovha hi ku hetiseka hi leswi a swi vuleke ni ku swi endla, ku tiva Yesu kahle swi hi pfuna swinene leswaku hi chava Xikwembu.—Vaheveru 1:3.
11. (a) Hi nga byi kumisa ku yini vutivi lebyi kongomeke malunghana ni Xikwembu na Kreste? (b) Ha yini swi ri swa nkoka ku anakanyisisa hi leswi hi swi hlayaka?
11 Kambe hi nga byi kumisa ku yini vutivi byo tano lebyi kongomeke malunghana ni Xikwembu na Kreste? Hi ku tikarhatela ku dyondza Bibele ni tibuku leti sekeriweke eBibeleni.b Hambi swi ri tano, loko dyondzo ya hina vini yi ta endla leswaku hi chava Xikwembu, swi lava leswaku hi tinyika nkarhi wo anakanyisisa, ku nga ku tlherisela mianakanyo hi vuenti emhakeni leyi hi yi hlayeke. (Ringanisa Yoxuwa 1:8.) Ha yini swi laveka ke? Tsundzuka leswaku ku chava Xikwembu i ku xixima Xikwembu hi mbilu hinkwayo. EMatsalweni, ku anakanyisisa ku tala ku fambisana ni mbilu yo fanekisela—munhu wa le ndzeni. (Pisalema 19:14; 49:3; Swivuriso 15:28) Loko hi anakanyisisa kahle hi leswi hi swi hlayaka, swa dzika swi nghena eka munhu wa le ndzeni, xisweswo swi khumba minsusumeto ya hina ni ku susumeta mianakanyo ya hina. Hi kona se dyondzo yi nga ta tiyisa ku tinyiketela ka hina eka Yehovha, yi hi susumetela ku hanya hi ndlela leyi tsakisaka Xikwembu, hambi loko hi langutane ni swiyimo leswi ntlhontlhaka kumbe miringo leyo nonon’hwa.
Ku Kombisa Ku Chava Xikwembu eKaya
12. (a) Hi ku ya hi Pawulo, Mukreste a nga swi kombisa njhani leswaku u chava Xikwembu ekaya? (b) Ha yini Vakreste va ntiyiso va khathalela vatswari lava dyuhaleke?
12 Ku chava Xikwembu swi fanele ku rhanga swi kombisiwa ekaya. Muapostola Pawulo u ri: “Loko wansati wa noni a ri ni vana kumbe vatukulu, a va rhange va dyondza tifanelo ta vona ta [ku chava Xikwembu, NW] hi tlhelo ra ndyangu wa ka vona, va endla swin’wana ku nkhensa vatswari va vona, hikuva hi swona leswi amukelekaka emahlweni ka Xikwembu.” (1 Timotiya 5:4) Ku khathalela vatswari lava dyuhaleke i ku kombisa ku chava Xikwembu, hi laha Pawulo a vulaka ha kona. Vakreste va ntiyiso va endla sweswo hikwalaho ka ku rhandza vatswari va vona, hayi hi ku lava ku tisusa nandzu ntsena. Kambe ku tlula sweswo, va swi xiya leswaku Yehovha u teka mhaka ya ku khathalela ndyangu yi ri ya nkoka swinene. Va swi vona kahle leswaku ku ala ku pfuna vatswari va vona loko va pfumala, swi fana ni ku ‘landzula ripfumelo ra Vukreste.’—1 Timotiya 5:8.
13. Ha yini ku kombisa ku chava Xikwembu ekaya swi nga vaka ntlhontlho wa xiviri, kambe munhu u kuma ku eneriseka kwihi loko a khathalela vatswari?
13 I ntiyiso leswaku minkarhi yin’wana a swi olovi ku kombisa ku chava Xikwembu ekaya. Swirho swa ndyangu swi nga ha va swi ri ekule ni le kule hi mpfhuka lowukulu. Vana lava kuleke va nga ha va va wundla mindyangu ya vona, naswona kumbexana a swi va fambeli kahle hi tlhelo ra swa timali. Muxaka kumbe mpimo wa ku khathalela loku laviwaka hi mutswari swi nga vanga swiphiqo swa rihanyo emirini, emianakanyweni ni le moyeni wa vanhu lava pfunaka. Hambi swi ri tano, u nga eneriseka swinene hi ku tiva leswaku ku khathalela vatswari va wena a swi tisi ‘hakelo leyi faneleke ntsena,’ kambe swi tlhela swi tsakisa Loyi ‘ndyangu wun’wana ni wun’wana etilweni ni le misaveni wu thyiweke vito ra wona hi yena.’—Vaefesa 3:14, 15, ringanisa NW.
14, 15. Hlamusela xikombiso xa ku khathaleriwa lokunene ka mutswari hi vana vakwe.
14 Xiya xikombiso lexi khumbaka mbilu hakunene. Ellis ni vamakwavo va ntlhanu va langutane ni ntirho wo nonon’hwa wo khathalela tata wa vona ekaya. “Hi 1986 tata wa mina u biwe hi vuvabyi byo oma rihlanguti (stroke), lebyi n’wi siyeke a nga ha koti nchumu,” ku hlamusela Ellis. Vana lava va tsevu va pfunana eku khathaleleni ka swilaveko swa tata wa vona, ku katsa ni ku n’wi hlambisa ni ku n’wi hundzuluxa nkarhi na nkarhi leswaku a nga pfimbi miri hikwalaho ko etlela hi tlhelo rin’we. “Hi n’wi hlayela rungula ro karhi, hi vulavula na yena, hi n’wi tlangela vuyimbeleri. A hi swi tivi loko a swi xiya leswi hi n’wi endlelaka swona, kambe hi n’wi khoma onge hi loko a swi xiya kahle hinkwaswo.”
15 Ha yini vana lava va khathalela tata wa vona hi ndlela leyi? Ellis u ya emahlweni: “Endzhaku ka ku fa ka mana wa hina hi 1964, Tatana u hi kurisile a ri swakwe. Hi nkarhi wolowo a hi ri ni malembe yo sukela eka 5 ku ya eka 14. Enkarhini wolowo hi yena a hi pfuna; sweswi hi hina hi n’wi pfunaka.” Ku vula ntiyiso a swi olovi ku nyikela mpfuno wo tano, naswona vana minkarhi yin’wana va hela mbilu. “Kambe hi swi xiyile leswaku xiyimo xa tata wa hina i xiphiqo xa nkarhinyana ntsena,” ku vula Ellis. “Hi langutele nkarhi lowu tata wa hina a nga ta tlhela a va ni rihanyo lerinene ha wona, kutani hi ta tlhela hi hlangana ni mana wa hina.” (Esaya 33:24; Yohane 5:28, 29) Kunene, nkhathalelo wo tano lowu humaka embilwini wa vatswari wu fanele wu n’wi tsakisa Loyi a lerisaka vana ku xixima vatswari va vona!c—Vaefesa 6:1, 2.
Ku Chava Xikwembu Ni Vutirheli
16. Xivangelo lexikulu xa leswi hi swi endlaka evutirhelini xi fanele ku va xihi?
16 Loko hi amukela xirhambo xa Yesu xo ‘hambeta hi n’wi landzela,’ hi kuma ni xileriso xa Xikwembu xo chumayela mahungu lamanene ya Mfumo ni ku endla vadyondzisiwa. (Matewu 16:24; 24:14; 28:19, 20) Entiyisweni ku hlanganyela evutirhelini i ndzhwalo wa Vukreste ‘emasikwini lawa ya makumu.’ (2 Timotiya 3:1) Hambi swi ri tano, nsusumeto wa hina wo chumayela ni ku dyondzisa a hi ku byarha ndzhwalo ni vutihlamuleri lebyi ntsena. Ku rhandza Yehovha hi vuenti ku fanele ku va xivangelo lexikulu xa leswi hi swi endlaka ni mpimo wa kona evutirhelini bya nsimu. “Nomo wu vula leswi mbilu yi teleke swona,” ku vula Yesu. (Matewu 12:34) Ina, loko timbilu ta hina ti khapa hi rirhandzu leri hi nga na rona eka Yehovha, hi titwa hi susumetiwa ku nyikela vumbhoni hi yena eka van’wana. Loko nsusumeto wa hina ku ri ku rhandza Xikwembu, vutirheli bya hina i xikombiso lexi hanyaka xa ku chava ka hina Xikwembu.
17. Hi nga wu hlakulela njhani nsusumeto lowunene evutirhelini?
17 Xana hi nga wu hlakulela njhani nsusumeto lowunene eku endleni ka vutirheli? Anakanyisisa kahle hi swilo swinharhu leswi Yehovha a hi endleleke swona, leswi endlaka leswaku hi n’wi rhandza. (1) Hi rhandza Yehovha hikwalaho ka leswi ana se a hi endleleke swona. A ri kona rirhandzu lerikulu ku tlula leri a hi kombiseke rona hi ku lunghiselela nkutsulo. (Matewu 20:28; Yohane 15:13) (2) Hi rhandza Yehovha hikwalaho ka leswi a hi endlelaka swona sweswi. Hi kota ku vulavula hi ku ntshunxeka na Yehovha, loyi a hlamulaka swikhongelo swa hina. (Pisalema 65:2; Vaheveru 4:14-16) Loko hi rhangisa swilaveko swa Mfumo emahlweni, hi kuma swilaveko swa xisekelo evuton’wini. (Matewu 6:25-33) Hi kuma mphakelo wa nkarhi na nkarhi wa swakudya swa moya leswi hi pfunaka ku hlangavetana ni swiphiqo leswi hi langutanaka na swona. (Matewu 24:45) Naswona hi ni nkateko wa ku va swirho swa vumakwerhu bya Vukreste emisaveni hinkwayo, lebyi hi hambanisaka swinene ni misava. (1 Petro 2:17) (3) Nakambe hi rhandza Yehovha hi leswi a nga ta hi endlela swona enkarhini lowu taka. Hikwalaho ka rirhandzu rakwe, hi ‘byi amukela hi mandla mambirhi vutomi bya xiviri’—ku nga vutomi lebyi nga heriki enkarhini lowu taka. (1 Timotiya 6:12, 19) Loko hi anakanyisisa hi rirhandzu leri Yehovha a hi kombiseke rona, entiyisweni timbilu ta hina ti ta hi susumetela ku hlanganyela hi mbilu hinkwayo eku byeleni ka van’wana hi yena ni swikongomelo swakwe swa risima! A swi kali swi lava leswaku hi byeriwa hi van’wana leswaku hi endla yini kumbe hi tirha ku fikela kwihi evutirhelini. Timbilu ta hina hi tona ti nga ta hi susumetela ku endla leswi hi nga swi kotaka.
18, 19. Hi xihi xihinga lexi makwerhu un’wana a xi hluleke leswaku a hlanganyela evutirhelini?
18 Hambi loko hi langutane ni swiyimo swo tika, mbilu leyi susumetiwaka hi ku chava Xikwembu yi ta hi susumetela ku vulavula. (Ringanisa Yeremiya 20:9.) Leswi swi kombisiwa hi mhaka ya Stella, wansati wa Mukreste loyi a nga ni tingana swinene. Loko a sungula ku dyondza Bibele, u tibyerile embilwini yakwe a ku, ‘Mina ndzi nge pfuki ndzi fambe hi yindlu na yindlu ndzi ya chumayela!’ U ri: “A ndzi tshama ndzi pfale nomu. A ndzi nga swi koti ku tshinelela munhu ndzi sungula ku vulavula na yena.” Loko a ya emahlweni a dyondza, rirhandzu leri a nga na rona eka Yehovha ri kurile, kutani u twe a navela swinene ku vulavula na van’wana ha yena. “Ndzi tsundzuka ndzi byela mudyondzisi wa mina wa Bibele ndzi ku, ‘Ndza swi lava swinene ku vulavula, kambe a ndzi swi koti, naswona mhaka yoleyo ya ndzi vavisa swinene.’ A ndzi nga swi rivali leswi a ndzi byeleke swona, a ku: ‘Stella, swi fanele swi ku tsakisa leswi wena u swi lavaka ku vulavula.’”
19 Endzhakunyana, Stella u tikume a ri karhi a nyikela vumbhoni eka muakelani wakwe. Kutani u teke goza leri a a nga ta ri rivala nikatsongo—u hlanganyele evutirhelini bya yindlu na yindlu ro sungula evuton’wini byakwe. (Mintirho 20:20, 21) Wa tsundzuka: “Rungula leri a ndzi ta ri nyikela a ri tsariwe ehansi. Kambe a ndzi biwa hi ripfalo swinene lerova ndzi hluleka ni ku languta tinotsi leti a ti ri emahlweni ka mina!” Hambi leswi mhaka leyi yi endlekeke malembe yo tlula 35 lama hundzeke, Stella wa ha ri ni tingana swinene. Kambe wa byi rhandza vutirheli bya nsimu, naswona u ya emahlweni a hlanganyela swinene eka byona.
20. Hi xihi xikombiso lexi kombisaka leswaku Timbhoni ta Yehovha leti tinyiketeleke a ti tshiki ku nyikela vumbhoni hambi loko ti xanisiwa kumbe ku pfaleriwa emakhotsweni?
20 Timbhoni ta Yehovha leti tinyiketeleke a ti tshiki ku nyikela vumbhoni hambi ti xanisiwa kumbe ku pfaleriwa emakhotsweni. Xiya xikombiso xa Ernst na Hildegard Seliger, va le Jarimani. Hikwalaho ka ripfumelo ra vona, havambirhi va hete malembe lama tlulaka 40 etikampeni ta nxaniso ta Manazi ni le makhotsweni ya Makhomunisi. Hambi loko va pfaleriwe ekhotsweni, va phikelerile, va nyikela vumbhoni eka vabohiwa lavan’wana. Hildegard u tsundzukile: “Valanguteri va khotso a va ndzi teka tanihi munhu wa khombo swinene, hikwalaho ka leswi a ndzi vulavula hi Bibele siku hinkwaro, hi ku vula ka murindzi un’wana wa xisati. Kutani ndzi pfaleriwe exitokisini xa le hansi.” Loko va hetelele va ntshunxiwile, Vamakwerhu va ka Selinger va tirhe tanihi vatirheli va Vakreste va nkarhi hinkwawo. Hi vumbirhi bya vona va tirhe hi ku tshembeka ku fikela loko va fa, laha Makwerhu Seliger a nga fa hi 1985, kasi nghamu yakwe yona yi fe hi 1992.
21. I yini lexi hi fanelaka ku xi endla leswaku hi seketela ku tiyisela ka hina hi ku chava Xikwembu?
21 Hi ku dyondza Rito ra Xikwembu hi ku chivirika, ni ku tinyika nkarhi wo anakanyisisa kahle hi leswi hi swi dyondzaka, hi ta kula hi vutivi lebyi kongomeke malunghana na Yehovha Xikwembu na Yesu Kreste. Kutani leswi swi ta endla leswaku hi kuma mpimo lowukulu wa mfanelo liya ya risima—ku nga ku chava Xikwembu. Hi nge swi koti ku tiyisela miringo yo hambana-hambana leyi hi telaka tanihi Vakreste, handle ka loko hi chava Xikwembu. Kutani a hi landzeleleni xitsundzuxo xa muapostola Petro, xo ya emahlweni hi ‘seketela ripfumelo ra hina hi ku tiyisela, kutani ku tiyisela ka hina hi ku seketela hi ku chava Xikwembu.’—2 Petro 1:5, 6.
[Tinhlamuselo ta le hansi]
a Malunghana na rito leri nge eu·seʹbei·a, William Barclay u ri: “I xiphemu [rimitsu] xa seb- xa rito leri vulaka xichavo kumbe ku gandzela. Eu i rito ra Xigriki leri vulaka loku faneleke; hikwalaho, eusebeia i ku gandzela, xichavo lexinene ni lexi kombisiwaka hi ndlela leyi faneleke.”—New Testament Words.
b Leswaku u kuma nhlamuselo ya ndlela yo dyondza leyi nga ta kurisa vutivi bya hina hi Rito ra Xikwembu, vona Xihondzo xo Rindza xa August 15, 1993, matluka 12-17.
c Leswaku u kuma nhlamuselo leyi teleke ya ndlela yo kombisa ku chava Xikwembu ha yona eka vatswari lava dyuhaleke, vona Xihondzo xo Rindza xa June 1, 1987, matluka 13-18.
Nhlamulo Ya Wena Yi Ri Yini Ke?
◻ Ku chava Xikwembu swi vula yini?
◻ Ku tiyisela ni ku chava Xikwembu swi hlangana njhani?
◻ Hi xihi xilotlelo xa ku kota ku chava Xikwembu?
◻ Mukreste a nga swi kombisa njhani leswaku wa xi chava Xikwembu ekaya?
◻ Xivangelo lexikulu xa leswi hi swi endlaka evutirhelini xi fanele xi va xihi?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]
Ku tiyisela ni ku chava Xikwembu swi kombisiwile hi Timbhoni ta Yehovha leti pfaleriweke etikampeni ta nxaniso ta Manazi le Ravensbrück