Ku Rhula Ka Misava—Xana Ku Ta Vula Yini Hakunene?

KU RHULA ka misava loku Xikwembu xi nga na kona emianakanyweni ku ta katsa swo tala ku tlula ku tshika matlhari kumbe ku herisa matlhari ya nyutliya ka misava hinkwayo. Leswi swi kombisiwa hi ndlela leyi Bibele yi tirhisaka rito “ku rhula” ha yona.

Hi xikombiso, eka Matsalwa ya Xiheveru (“Testamente ya Khale”) rito ku rhula i sha·lohmʹ. Xivumbeko xa rito leri xi tirhisiwe eka Genesa 37:14, laha mupatriarka Yakobo a byeleke n’wana wa yena Yosefa a ku: “Wa nga famba, u ya v̌a languta ŝana v̌a ha ṭakile ŝinene ni mitlhambi ya v̌ona, u ta nḍi byela mahungu.”a Sha·lohmʹ ri tirhisiwe nakambe eka Genesa 41:16 (NW), laha ri hundzuluxeriweke va ku “ku hlayiseka.”

Hikwalaho, hi langutelo ra Bibele ku rhula ka ntiyiso a ku katsi ku hela ka tinyimpi ntsena kambe ni ku kondleteriwa ka rihanyo, vuhlayiseki ni ntsako. Nkandziyiso wa hina lowu hundzeke wu kombise leswaku vanhu va tsandzeka ku herisa xiphiqo xa ndlela leyi va nga tisaka ku rhula ha yona. I Yesu Kriste ntsena, ‘Hosana ya ku rhula,’ loyi a nga ta hlanganisa swiphemu kutani a tisa ku rhula ka ntiyiso emisaveni. (Esaya 9:6, 7) Hi xikombiso, xiya leswi Bibele yi swi profetaka eka Psalma 72:7, 8 hi ku fuma ka munhu yoloye: “E masikwini ya yona, lo’wo lulama o ta hluka; ni ku rula ku ta anḍa, ṅhweti yi ko yi nga ha ri kona. Yi ta fuma e ku sukela lwandle riṅwana ku ya fika e ka riṅwana, ni ku sukela nambyini, ku ya fika makuṅweni ya misav̌a.” Anakanya—rihanyo, vuhlayiseki ni ntsako hi mpimo wa misava hinkwayo! A ku na ntwanano wa politiki lowu nga swi tisaka sweswo. I Mfumo wa Xikwembu lowu nga swi tisaka, naswona wu ta tisa swo tala. Bibele yi hi nyika swivono swo hlayanyana swa vuprofeta leswi nyanyulaka swa ku rhula ka misava loku taka. A hi voneni swin’wana swa swona.

Ku Tshika Matlhari Ka Misava Hinkwayo—Ndlela Ya Xikwembu

Psalma 46:8, 9 yi ri: “Tanani, mi hlalela mitiro ya Yehova, leŝi a ŝi heriseke misav̌eni. O herise tinyimpi ku yisa e makuṅweni ya misav̌a, o ṭhov̌ile mav̌ura, o fayetele matlhari, o hise magolonyi e nḍilweni.” Marito “mav̌ura,” “matlhari,” ni “magolonyi” i swikombiso swa muxaka wun’wana ni wun’wana wa matlhari kumbe michini ya nyimpi. Xisweswo Yehova u tlula ndzilakano wa ku hunguta matlhari kumbe hambi ku ri ku tshika matlhari hi laha ku heleleke. U herisa switlhavani swa nyutliya hi laha ku heleleke, swibalesa leswikulu, mathanki, swihaha-mpfhuka swa nyimpi, tibombo, swibuluki swa tiplastiki, swibalesa, swibamu swa voko—xin’wana ni xin’wana lexi nga xungetaka ku rhula ka misava!

Hambi swi ri tano, switlhavani swi ri swoxe a swi yi vangi nyimpi. Hakanyingi, nyimpi yi huma eka xivumbeko xa rivengo, makwanga kumbe xa vukari xa vanhu lava nga hetisekangiki. (Ringanisa Yakobo 4:1-3.) Hikwalaho, Mfumo wa Xikwembu wu ta hlasela xivangelo-nkulu lexi xa nyimpi hi ku herisa mikhuva ya vumunhu byo tano byo biha evan’hwini. Njhani? Hi ku tirhisa nongonoko wo dyondzisa wa misava hinkwayo. “Ku tiv̌a Yehova ku ta eneta misav̌a, tani hi leŝi mati ma funengetaka v̌uento bya lwandle.”—Esaya 11:9.

Hi ku va xisweswo va “dyondzisiwa hi [Yehova],” vanhu a va nga ha voni ku hambana ka tinxaka tanihi xisekelo xa nyimpi, rivengo kumbe ku tikurisa. (Yohane 6:45) “Xikwembu a xi yi hi nghohe,” naswona vaaki va misava va ta kombisa vunene bya xona. (Mintirho 10:34) Mfumo nakambe wu ta herisa xivangelo xin’wana ni xin’wana xa nyimpi ya matiko hi ku herisa mindzilakano ya matiko. ‘Ku sukela elwandle rin’wana ku ya fika eka rin’wana, ni ku ya fika emakun’wini ya misava,’ hinkwavo va ta hlambanya ku tinyiketela ka vona ka ku tirhandzela na hi ntsako eka mfumo wa Kriste.—Psalma 72:8.

Leswaku ku rhula ko tano ku tshama nkarhi wo leha, Mfumo nakambe wu ta herisa matimba lama hahlulaka swinene eka matimu ya munhu: vukhongeri byo hemba. (Sofonia 2:11) Vanhu va ta va va ri van’we eka vugandzeri bya vona bya Xikwembu xi ri xin’we xa ntiyiso. (Esaya 2:2, 3) Vumakwerhu bya misava hinkwayo byi ta andza!

Ku Rhula eMakaya

Hambi swi ri tano, a ku ta va ka nkoka wo tanihi kwihi ku rhula ka misava loko makaya ya vanhu ma ri rivala ra nyimpi laha ndzhukano, marito lama tlhavaka, ni minxungeto a swi hambeta swi humelela. Sweswo swi tano emindyangwini yo tala namuntlha. Mindyangu yin’wana yi tumbete rivengo leri enteke hi ku miyela.

Hikwalaho, ku rhula ka ntiyiso ku fanele ku katsa ku rhula ka ndyangu. Ehansi ka nongonoko wo dyondzisa wa Mfumo, vavanuna ni vavasati va ta dyondzisiwa ku tirhisana hi rirhandzu ni xichavo. (Vakolosa 3:18, 19) Vana va ta dyondzisiwa ku ‘yingisa vatswari va vona etimhakeni hinkwato.’ (Vakolosa 3:20) A ku nge vi na vantshwa lava xandzukaka ku khomisa vatswari va vona gome ni nhlomulo. Ku yingisa ku ta va ka nkarhi hinkwawo, ku ta va ni ntirhisano. Swi ta va leswi tsakisaka ku hlalela vana, ni ntsako ku va na vona.

Namuntlha, mintshikilelo ya ikhonomi yi endla swiphiqo swa ndyangu swi nyanya swinene, tanihi leswi vatswari lava hakanyingi va bohekeke ku rhwala ndzhwalo wo tika wa ntirho wa ku tihanyisa. Kambe ehansi ka mfumo wa Kriste, mindyangu yi ta ntshunxiwa eka ndzhwalo lowu tshikilelaka wa timali—ku tlakuka ka rhente, ku tlakuka ka tihakelo ta vutleketli, swibalo leswi tlakukaka, ku pfumaleka ka mintirho. Ntirho lowu tlhontlhaka lowu anerisaka wu ta va wu tele. Naswona a ku nge vi na munhu la pfumalaka kaya. Xiya ndlela leyi vuprofeta bya Esaya 65:21-23 byi kandziyisaka timhaka leti ha yona: “V̌a ta aka tindlu, v̌a ta ṭhama ka tona . . . v̌a nga ka v̌a nga aki tindlu, leŝaku uṅwana a ta ṭhama kona, v̌a nga ka v̌a nga ha byari leŝaku uṅwana a ta dya. . . . Kutani v̌ahlawuriwa v̌a mina v̌a ta ṭakela ntiro wa mav̌oko ya v̌ona. V̌a nga ka v̌a nga ha tikarateli ŝa hav̌a, v̌a nga ha v̌eleki v̌ana e ku v̌a v̌ona v̌a hatla v̌a fa; hikuv̌a v̌a ta v̌a rišaka leri katekisiweke i Yehova, kutani v̌ana v̌a v̌ona v̌a ta hanya na v̌ona.”

Anakanya u ri la hanyaka endhawini leyi nga ku karhatiki hi swivono, mimpfumawulo ni ku nun’hwa ka swilo leswi boleke swa le madorobeni! Anakanya u ri karhi u hanya etikweni ra rihlaza—tiko ra wena—leri rimiweke kahle, ri khavisiwile leri languteriwaka. Anakanya u hefemula moya lowu baseke ni ku tenga; hi laha ku phyuphyisaka u nga twi mpfumawulo lowu tlhavaka wa nhluvuko wa manguva lawa, kambe mpfumawulo lowu nandzihaka, wa ntumbuluko. I ntiyiso, vanhu van’wana lava katekeke ana se va swi tsakela swin’wana swa swilo leswi. Kambe ehansi ka Mfumo wa Xikwembu, swiyimo swa vutomi leswi rhuleke swi ta tsakeriwa hi hinkwavo. A ku nge he vi na xisiwana, ndlala ni ku pfumala.—Psalma 72:13, 14, 16.

Bibele nakambe yi tshembisa leswaku “la’v̌o biha v̌a ta susiwa.” (Swivuriso 2:22) Sweswo swi vula ku herisiwa ka vugevenga. Loko n’wana wa wena lontsongo a huma a ya eku tlangeni, a wu nge vileli hi lava pfinyaka kumbe ku yiva vana lava tumbelaka laha ku fihlekeke, mimovha ya vachayeri lava pyopyiweke lava nga chayeriki hi vukheta, kumbe ntlawa lowu tsendzelekaka wa vantshwa lava tirhisaka swidzidzirisi. Vana va wena hakunene va ta tlanga va hlayisekile ni ku sirheleleka.

Ku Rhula Ni Rihanyo Ra Wena

Eku heteleleni, ku ni mhaka ya rihanyo ra wena. Hambi ku ri swiyimo swa Paradeyisi a swi xi tiyiseli xitlhavi xa khexe kumbe vuvabyi bya mahlangano. Hikwalaho ku rhula ka ntiyiso ku fanele ku katsa ku susiwa ka switsongwatsongwana, vuvabyi ni rifu. Xana nchumu wo tano wa koteka? Loko a ha ri emisaveni, Yesu Kriste hi ku phindha-phindha u kombise matimba ya yena ehenhleni ka mavabyi ya vanhu. (Matewu 8:14-17) A ri eka xiyimo xa yena lexi tlakukeke xa le tilweni, Kriste u ta swi kota ku endla masingita emisaveni hinkwayo! Bibele ya tshembisa: “Hi laha mahlo ya v̌o-fe-mahlo ma nga ta hanyanya, ni tindlev̌e le’ti siv̌ekeke ti nga ta pfuleka; ŝilema ŝi ta tlula kukota tinhlangu, kutani ririmi ra mbev̌ev̌e ri ta yimbelela hi ku ṭaka.”—Esaya 33:24; 35:5, 6.

Hambi swi ri tano, tsima ra Kriste ehenhla ka mahlomulo ya vanhu a ri nge yimi kwalaho. Muapostola Pawulo wa hlamusela mayelana na vuhosi bya Kriste: “Hikuva Kriste ú fanele ku fuma Xikwembu xi kondza xi veka valala hinkwavo ehansi ka minkondzo ya yena. Kutani nala lowo hetelela la nga ta herisiwa i rifu.” (1 Vakorinto 15:25, 26) Leswi swi vula ku herisa mpfilungano hinkwawo lowu rifu ri wu tiseke ehenhla ka munhu ku sukela eku sunguleni. Hi laha Yesu Kriste hi yexe a hlamuseleke ha kona: “Nkarhi wa ta lowu hinkwavo lava nge masirheni va nga ta twa rito ra [Kriste], kutani va ta huma.” (Yohane 5:28, 29) Timiliyoni leti nga hlayekiki leti hanyeke ni ku fa eku xanisekeni xisweswo ti ta va ni nkarhi wo hlanganyela eka misava ya ku rhula leyi taka.

Xana u ta hlanganyela eka yona? Timbhoni ta Yehova ta ku khutaza leswaku u dyondza swo tala hi leswi Bibele yi swi dyondzisaka mayelana na leswi.b Ntshembo wa misava ya ku rhula wu nyanyula ngopfu, i wa xiviri lerova a wu fanelanga ku wu honisa. Tiyiseka leswaku loko u tinyiketela ku dyondza ni ku tirhisa Rito ra Xikwembu, “Xikwembu xa ku rhula xi ta va na [wena]”—hi laha ku nga heriki!—Vafilipiya 4:9.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Swifaniso leswi nga eka tluka 5]

Yehova u ta herisa tinyimpi “ku yisa e makuṅweni ya misav̌a”

[Xihlovo Xa Kona]

USAF Official Photo

[Xifaniso lexi nga eka tluka 6]

Vavanuna ni vavasati va ta dyondzisiwa ku hanyisana hi ku rhula