Ku Tirhela Yehova Hi Ntsako
“Tirelani Yehova hi ku ṭaka, mi ta e mahlweni ka yena hi ku ṭaka lo’kukulu!”—PSALMA 100:2.
1, 2. (a) Xana xihlawuhlawu xi kombisiwe njhani le Berlin, eJarimani, kambe nyimpi ya nkutsulo ya “Mfumo wa malembe ya Gidi” yi fambise ku yini? (b) Hi kwihi ku hambana na 1936 loku voniweke eRivaleni ra Olympia hi July 1990, naswona ntsako wa ntshungu wa matiko hinkwawo lowu a wu hlengeletane kwalaho a wu titshege ha yini?
NDHAWU hi le Rivaleni ra Olympia, eBerlin. Malembe ya makume-ntlhanu mune emahlweni, hi ku ya hi xiviko, rivala leri ro saseka ri ve xivandla xa nkitsinkitsi loko Adolf Hitler mulawuri wa Vunazi a honise xitsutsumi xa muntima xa Amerika lexi a a xi wine mune wa timendlele ta nsuku. Hakunene, a ku ri tingana letikulu eka xikongomelo xa Hitler xa mphikizano wa “ku tlakuka ka Valungu”!a Kambe sweswi, hi July 26, 1990, vantima, vo basa ni va xitshopana—vanhu lava nga ni vun’we vo huma eka tinxaka ta mintlawa ta 64, va 44 532 loko va hlanganile—va hlengeletane laha hikwalaho ka Ntsombano wa Muganga wa Timbhoni ta Yehova wa “Ririmi Leri Tengeke.” Mawaku ntsako wonghasi lowu a a wu khapakhapa hi ndzhenga wolowo wa Ravumune! Endzhaku ka nkulumo ya nkhuvulo, lava tinyiketeleke vo ringana 1018 va huwelerile va ku, “Ja!” va tlhela va ku, “Ja!” ku tiyisa ku tinyiketela ka vona eka Yehova Xikwembu, ku endla ku rhandza ka yena.
2 Timbhoni letintshwa ti teka timinete ta 19 leswaku ti huma erivaleni hi ku landzelelana tiya exidziveni xa nkhuvulo. Naswona hi timinete teto hinkwato, ku phokotela lokukulu ka twala erivaleni rero lerikulu hinkwaro. Vahluri erivaleni ra Mintlango ra Olympic a a va nga si tshama va vona ku phokotela ko fana ni loku sweswi ku hoyozelaka madzana lawa, yo huma eka tinxaka to tala, leti kombisaka ripfumelo leri hlulaka misava. (1 Yohane 5:3, 4) Ntsako wa vona wu tiyisiwa swinene hi ku tshemba leswaku ku fuma ka Mfumo wa Yehova ha Kriste hakunene ku ta tisa malembe ya gidi ya mikateko leyi dzunekaka evanhwini.—Vaheveru 6:17, 18; Nhlavutelo 20:6; 21:4, 5.
3. Hi wihi ntiyiso lowu tiyisiwaka hi ku tiyiseka ka vatsombani, naswona hi ndlela yihi?
3 Laha a ku na rivengo ra rixaka kumbe ra vutiko, hikuva hinkwavo va vulavula ririmi leri tengeke ra Rito ra Xikwembu, xisweswo swi seketela ntiyiso wa marito ya Petro lama nge: “Ndzi twisisa swinene sweswi leswaku Xikwembu a xi yi hi nghohe; kambe, ematikweni hinkwawo, loyi a xi chavaka a vuya a endla leswi lulameke, xa n’wi tsakela.”—Mintirho 10:34, 35; Sofonia 3:9.
4. Xana vunyingi bya vatsombani byi ve vapfumeri ehansi ka swiyimo swihi, naswona xana swi hlamuriwe njhani swikhongelo swa vona?
4 Ntlawa lowukulu wa vatsombani lava eBerlin wu ve vapfumeri hi nkarhi wa malembe yo tala ya ntshikilelo, lowu hlanganisaka nguva ya Vunazi (1933-45) ni nguva ya vusoxalisi leyi landzeleke eJarimani-vuxa, laha ku yirisiwa ka Timbhoni ta Yehova a ku susiwe ximfumo hi March 14, 1990. Hikwalaho, vo tala va vona va “amukerile Rito ra Xikwembu hi ku tsaka loku nyikiwaka hi Moya lowo Kwetsima.” (1 Vatesalonika 1:6) Sweswi va ni ntshunxeko lowukulu wo tirhela Yehova, naswona ntsako wa vona a wu na mindzilakana.—Ringanisa Esaya 51:11.
Minkarhi Ya Ntsako
5. Xana Israyele u wu tlangele njhani nkutsulo wa Yehova eLwandle ro Tshwuka?
5 Ku ntshunxiwa ka vamakwerhu le Yuropa-vuxa, ni sweswinyana eswiphen’wini swa Afrika na Asia, ku hi tsundzuxa ku ponisa ka Yehova eminkarhini ya khale. Hi tsundzuka xiendlo xa matimba xa Yehova eLwandle ro Tshwuka, ni hi laha risimu ra Israyele ra ku nkhensa ri fikeleleke maninginingi ha kona hi marito lawa: “I mani l’a fanaka na wena Yehova, e šikari ka ŝikwembu! I mani l’a kwetsimaka, l’a tengeke kukotisa wena, l’a fanelaka e ku ḍunisiwa hi tinsimu, U endle masingita!” (Eksoda 15:11) Namuntlha, xana a hi hambeti hi tsaka hi swilo swo hlamarisa leswi Yehova a swi endlelaka vanhu va yena? Entiyisweni ha tsaka!
6. Xana hi nga dyondza yini eka minkulungwana ya ntsako ya Israyele hi 537 B.C.E.?
6 Ntsako wu khuluke swinene hi 537 B.C.E. loko Israyele ri tlheriseriwa etikweni ra rona endzhaku ka vuhlonga eBabilona. Sweswi tiko ra Yehova ri nga vula hi laha Esaya a profeteke ha kona a ku: “V̌onani, Šikwembu i ku kuṭula ka mina; nḍi ta v̌a ni ku ṭhemba, a nḍa ha tšhav̌i ntšhumu, hikuv̌a Yehova, Yehova i matimba ya mina ni risimu ra nga; hi yena l’a nḍi poniseke!” Mayana ntsako wonghasi! Naswona, xana tiko ri ta wu phofula njhani ntsako wolowo? Esaya u ya emahlweni a ku: “Kutani hi siku rero mi ta ku: ‘Tlangelani Yehova, khongelani v̌ito ra yena, mi tiv̌isa matiko e mahlori ya yena, twarisani, mi ku: v̌ito ra yena hi le’ri tlakukeke. Yimbelelani Yehova, hikuv̌a o endlile timhaka le’ti hlamarisaka.’” Va fanele va “huwelela [va] ṭakisisa” eku endleni ka mintirho yakwe leswaku yi “tiviw[a] matikweni hikwawo,” hi laha malandza ya Yehova lama ntshunxekeke ma endlaka ha kona namuntlha.—Esaya 12:1-6.
Ntsako Entirhweni Wa Yehova
7. Hi yihi minkutsulo leyi tiseke ntsako hi 1919?
7 Eminkarhini ya manguva lawa malandza ya Yehova ma sungule ku huwelela hi ntsako loko a ma nyike nkutsulo lowu hlamarisaka hi 1919. Hi March 26 wa lembe rero, swirho swa Huvo leyi Fumaka swi ntshunxiwile ekhotsweni ra le United States laha a a swi khotsiwe kona ku ringana kaye wa tin’hweti hi swihehlo swa mavunwa swa mpfilumpfilu. Mayana nkhuvo lowukulu lowu veke kona wo va hoyozela loko va tlhelele eBethele ya le Brooklyn! Ku tlula kwalaho, hinkwavo lava va masalela lama totiweke va nga tsaka sweswi hi leswi va ntshunxiweke hi tlhelo ra moya eka Babilona Lonkulu, fambiselo ra vukhongeri leri Sathana a ngheniseke misava hinkwayo eka rona.—Nhlavutelo 17:3-6; 18:2-5.
8. Hi wihi nchumu lowu nga rindzeriwangiki lowu humesiweke ni ku tivisiwa eNtsombanweni wa le Cedar Point hi 1919, naswona hi xihi xirhambo xo teka goza lexi nyikeriweke?
8 Swiendlakalo swa matimu swa 1919 swi chapute hi ntsombano wa vanhu va Xikwembu lowu khomeriweke eCedar Point, Ohio, U.S.A., hi September 1-8. Hi siku ra vuntlhanu ra nhlengeletano yoleyo, “Siku Ra Nhlengeletano,” muungameri wa Sosayiti ya Watch Tower, J. F. Rutherford, u vulavule ni vanhu va 6 000 enkulumeni yo nyanyula leyi nge “Ku Twarisa Mfumo.” Endzhaku ko hlamusela Nhlavutelo 15:2 na Esaya 52:7, u byele vayingiseri vakwe leswaku magazini lowuntshwa, The Golden Age (sweswi wu tiviwaka tanihi Awake!), wu ta humesiwa emavhikini man’wana ni man’wana mambirhi, ngopfu-ngopfu ku wu hangalasa ensin’wini. Eku heteleleni u te: “Lava va tinyiketeleke eHosini hi ku helela; lava nga ni vurhena, lava timbilu ta vona ti tengeke, lava rhandzaka Xikwembu na Hosi Yesu hi mianakanyo ya vona hinkwayo, matimba, mimoya-xiviri ni vumunhu bya vona hinkwabyo, loko nkarhi wa ha ri kona, va ta tsakela ku hlanganyela entirhweni lowu. Kombela Hosi yi ku nyika ndzetelo ni nkongomiso wa yona leswaku yi ku endla murhumiwa wa ntiyiso, wo tshembeka ni wa vutlhari. Kutani ke, hi risimu ra ntsako embilwini ya wena, hambeta u n’wi tirhela.”
9, 10. Xana Yehova u wu ndlandlamuxise ku yini nkandziyiso wa timagazini ta Xihondzo xo Rindza ni Awake!?
9 ‘Risimu rero ra ntsako’ ri twiwile emisaveni hinkwayo! Handle ko kanakana, vo tala va vahlayi va hina va hlanganyerile eku ndlandlamuxeni ka ndzhendzeleko wa magazini wa Awake! lowu ku fikela sweswi wu nga na tikopi ta 12 980 000 ta nkandziyiso wun’wana ni wun’wana hi tindzimi ta 64. Tanihi xitirho xa matimba eku kongomiseni ka vanhu lava tsakelaka entiyisweni, Awake! yi tirha tanihi munghana wa Xihondzo xo Rindza. Etikweni ra le Vuxeni, makwerhu wa xisati wa phayona, a a ri entirhweni wa ntolovelo wa ntila wa timagazini, u hlamarile ku kuma leswaku nkarhi wun’wana ni wun’wana loko a nyikela magazini wa sweswinyana, n’wini wa ndyangu a a nyikela mpimo wa R18,20 eka ntirho wa misava hinkwayo wa Timbhoni ta Yehova—hakunene swi kombisa ku tlangela lokunene ka ntirho wa Mfumo!
10 Sweswi leswi wu sungulaka lembe ra wona ra vu-112 ra ku kandziyisiwa, magazini wa Xihondzo xo Rindza wu na ndzhendzeleko wa 15 290 000 hi tindzimi ta 111, minkandziyiso ya 59 yi huma xikan’we emisaveni hinkwayo wu ri ni mhaka leyi fanaka. Tanihi nandza wo tshembeka, masalela lama totiweke ma hambeta ma nyika vahlayi lava tlangelaka “swakudya [swa moya] hi nkarhi wa kona.” (Luka 12:42) Hi 1990, Timbhoni ta Yehova ti vike ku fambisiwa ka swikhokhelo swa 2 968 309 leswintshwa ni leswi pfuxetiwaka eka timagazini leti ha timbirhi, ku tlakuka ka tiphesente ta 22,7 ku tlula hi 1989.
Ntsako Wu Tala
11. (a) I xirhambo xihi lexi xi yisiweke eka vanhu va Xikwembu eCedar Point hi 1922? (b) Xana nkulungwana wa ntsako wu kurisiwe njhani?
11 Ntsako wu tlhele wu tala loko vanhu va Xikwembu, lava sweswi va nga nhlayo ya 10-000, lava hlengeletaneleke ntsombano wa vumbirhi eCedar Point, hi September 1922, kun’we ni lava ha ku khuvuriwaka va 361. Enkulumeni yakwe ya “Mfumo Wa Matilo Wu Le Kusuhi,” leyi a a yi sekeriwe eka Matewu 4:17, Makwerhu Rutherford u fikelele nhlohlori hi ndlela leyi nyanyulaka, a ku: “Misava yi fanele yi tiva leswaku Yehova i Xikwembu ni leswaku Yesu Kriste i Mufumi wa vafumi ni Hosi ya tihosi. Leri i siku ra masiku hinkwawo. Vonani, Hosi ya fuma! N’wina mi va twarisi va yona. Hikwalaho, twarisani, twarisani, twarisani Mufumi ni mfumo wakwe.” Lava va beke minkulungwana ya ntsako entsombanweni wolowo va ndlandlamukile hi nhlayo ku fikela loko hi 1989, ku tlula 6 600 000 va hlengeletanile emintsombanweni ya 1 210 ya Timbhoni ta Yehova emisaveni hinkwayo, laha ku khuvuriweke 123 688.
12. (a) Xana i ntsako wihi lowu nga ringanyetekiki lowu vanhu va Xikwembu va hlanganyelaka eka wona namuntlha? (b) Xana hi wu ringanisela njhani ntirho wa hina eka Yehova ni ku xixima “tihosi”?
12 Timbhoni ta Yehova ti tlangela ntshunxeko wa tona. Ku tlula kwalaho, ti tsakela ku hetiseka ka manguva lawa ka marito ya Yesu lama nge: “Naswona mi ta tiva ntiyiso, kutani ntiyiso wu ta mi ntshunxa.” Mawaku ntsako wonghasi wo ntshunxiwa eka swihundla ni le ka vukholwa-hava bya vukhongeri bya mavunwa! Mayana ntsako lowu nga pimekiki wo tiva Yehova ni N’wana wakwe ni ku va vatirhi-kulobye kun’we na vona, hi ntshembo wa vutomi lebyi nga heriki! (Yohane 8:32; 17:3; 1 Vakorinto 3:9-11) Malandza ya Xikwembu ma tlhela ma swi tlangela loko “tihosi” ta misava leyi, leyi ma hanyaka ehansi ka yona, ti xixima ntshunxeko wa wona wo twarisa ntshembo wo kwetsima wa Mfumo wa Yehova ehansi ka Kriste. Ma ‘nyika Khezari leswi nga swa Khezari’ hi ku swi rhandza, kasi hi nkarhi lowu fanaka ma nyika “Xikwembu leswi nga swa Xikwembu.”—Varhoma 13:1-7; Luka 20:25.
13. Xana Timbhoni ta Yehova ti wu kombise njhani ntsako wa tona loko ti ntshunxiwe entshikilelweni?
13 Hambi swi ri tano, loko valawuri va vanhu va ringeta ku hika ndzhwalo lowu eka Xikwembu, Timbhoni ta Yehova ti hlamula hi laha ku endleke vaapostola ha kona: “Hi fanele ku yingisa Xikwembu ku tlula vanhu.” Hi nkarhi wolowo, loko vafumi va ntshunxe vaapostola, ‘va hume va tsakile.’ Xana va wu kombise njhani ntsako wolowo? “Masiku hinkwawo a va nga rhuteli ku dyondzisa ni ku twarisa Evhangeli eTempeleni ne mindyangwini ya vanhu, va ku: ‘Mesiya, hi yena Yesu.’” (Mintirho 5:27-32, 41, 42) Hi ku fanana, Timbhoni ta Yehova ta manguva lawa ta tsaka loko ti kuma ntshunxeko lowukulu wo hetisisa vutirheli bya tona. Ematikweni yo tala laha Yehova a pfuleke ndlela, ti kombisa ntsako lowu xiyekaka hi ku nyikela vumbhoni hi rixaladza hi vito ra Yehova ni Mfumo lowu taka ha Kriste Yesu.—Ringanisa Mintirho 20:20, 21, 24; 23:11; 28:16, 23.
Ku Tiyisela Hi Ntsako
14. Xana ntsako lowu wu nga muhandzu wa moya wu yi hundza njhani nhlamuselo ya dikixinari?
14 Xana hi wihi ntsako lowu xiyekaka lowu Vakriste va ntiyiso va wu tokotaka. Wu ente swinene naswona i wa nkarhi hinkwawo ku tlula ntsako lowu helaka wa muhluri eMintlangweni ya Olympic. I muhandzu wa moya lowo kwetsima wa Xikwembu, lowu Xikwembu xi wu nyikaka lava “va xi yingisaka.” (Mintirho 5:32) Dikixinari ya Webster yi hlamusela ntsako tanihi lowu ‘simekiweke wu enta ku tlula nyanyuko.’ Eka Vakriste, ntsako wu tlhela wu va ni nhlamuselo leyi anameke. Loko wu tiyisiwa eripfumelweni ra hina, i mfanelo leyi ya matimba, leyi tiyisaka. “Ku ṭaka ka Yehova i matimba ya ṅwina.” (Nehemia 8:10) Ntsako wa Yehova, lowu vanhu va Xikwembu va wu hlakulelaka, wu tlula nyanyuko lowu vanhu va wu kumaka eka mintsako ya nyama, ya misava.—Vagalatiya 5:19-23.
15. (a) Entokotweni wa Vakriste vo tshembeka, xana ku tiyisela ku fambisane njhani ni ntsako? (b) Kombisa matsalwa yo karhi lama nyikaka ntshembo lowu tiyisaka malunghana ni ku hlayisa ntsako.
15 Anakanya hi vamakwerhu lava nge Ukraine. Loko ‘mulawuri la tlakukeke’ a yise vamakwerhu lava va magidi eSiberia eku sunguleni ka va-1950, va tokote maxangu lamakulu. Endzhaku, loko mulawuri a va rivalerile, va nkhensile, kambe a hi hinkwavo lava tlheleleke ematikweni ya rikwavo. Ha yini? Ku xaniseka ka vona eVuxeni ku va tsundzuxe hi Yakobo 1:2-4: “Yi tekeni yi ri mhaka ya ku tsakisa swinene, vamakwerhu, loko mi hlangana ni miringo ya tinxaka-xaka, hikuva ma swi tiva leswaku loko ku pfumela ka n’wina ku tiya eku ringiweni, swi humesa ku tiyisela.” Va lave ku hambeta va tiyisela eka ntshovelo wolowo lowu tsakisaka, naswona, vona ntsako lowu a wu ri kona emintsombanweni ya sweswinyana ya Timbhoni ta Yehova ePoland hi ku amukeriwa ka Timbhoni ta le vuxeni swinene, tanihi vaaki va le ribuweni ra Pacific. Ku tiyisela ni ntsako swi khomisanile eku humeseni ka mihandzu leyi. Hakunene, hinkwerhu ka hina lava tiyiselaka hi ku tsaka entirhweni wa Yehova hi nga ku: “Kambe mina, nḍi ta tiṭakela e ka Yehova, nḍi ṭakisisa e ka Šikwembu ša ku ponisiwa ka mina. Yehova, yena Hosi i matimba ya mina.”—Habakuk 3:18, 19; Matewu 5:11, 12.
16. Xana swikombiso leswinene swa Yeremiya na Yobo swi nga hi khutaza njhani entirhweni wa hina wa nsimu?
16 Hambi swi ri tano, xana hi nga wu hlayisisa ku yini ntsako wa hina loko hi nyikela vumbhoni eka vakaneti vo oma tinhloko? Tsundzuka leswaku vaprofeta va Xikwembu va hlayise langutelo ra ntsako eka swiyimo leswi fanaka. Yeremiya u vule leswi loko a ri endzingweni: “Hikuv̌a marito ya wena, loko ma nḍi kuma, nḍi tidyela wona, hikuv̌a marito ya wena i ku rula ni ku ṭaka ka mbilu ya mina; hikuv̌a ku khongeriwile v̌ito ra wena ehenhla ka mina, wee Yehova, Šikwembu ša tinyimpi!” (Yeremia 15:16) Mawaku lunghelo ronghasi ro vitiwa hi vito ra Yehova ni ku nyikela vumbhoni evitweni rero! Ku chivirikela ka hina dyondzo ya munhu hi yexe ni ku hlanganyela hi xitalo eminhlanganweni ya Vukriste swa hi aka leswaku hi hambeta hi tsaka entiyisweni. Ntsako wa hina wu ta vonaka eka ntirho wa hina ensin’wini na le ku tsakeleni ka hina Mfumo. Hambi a ri ehansi ka ndzingo wa tihanyi, Yobo u swi kotile ku vula hi vakaneti vakwe a ku: “A nḍi v̌a hleka loko v̌a kanakana, a v̌a tiv̌anga ku susa ku ṭaka enghoheni ya mina.” (Yobo 29:24) Ku fana na Yobo wo tshembeka a hi fanelanga hi tsana loko vakaneti va hi hlekula. A hi tshameni hi ri lava n’wayitelaka! Xikandza xa hina xi nga wu kombisa ntsako wa hina kutani hi kuma tindleve leti yingiselaka.
17. Xana ku tiyisela hi ntsako ku nga veka muhandzu hi ndlela yini?
17 Loko hi hlanganisa nsimu nkarhi na nkarhi, ku tiyisela ni ku tsaka ka hina ku nga khumba vanhu lavanene ni ku va khutaza ku kambela ntshembo wo vangama lowu hi nga na wona. Mawaku ntsako wonghasi wo fambisa tidyondzo ta Bibele na vona nkarhi na nkarhi! Naswona loko vanghenisa ntiyiso wa nkoka wa Rito ra Xikwembu etimbilwini ta vona, vona ntsako lowu hi vaka na wona loko eku heteleleni va va vanakulorhi entirhweni wa Yehova! Kutani ha swi kota ku vula hi laha muapostola Pawulo a byeleke vapfumeri lavantshwa esikwini rakwe a ku: “Xana hi kwihi ku langutela ka hina ni ku tsaka ka hina, hi yihi harhi ya ku hlula leyi hi nga ta tidzunisa ha yona emahlweni ka Hosi ya hina Yesu, siku a vuyaka ke? Xana a hi n’wina xana? Hakunene, hi n’wina mi nga ku dzuneka ka hina, ni ku tsaka ka hina.” (1 Vatesalonika 2:19, 20) Entiyisweni, ntsako lowu anerisaka wu kumiwa eku kongomiseni ka lavantshwa entiyisweni wa Rito ra Xikwembu ni ku va pfuna leswaku va va Timbhoni leti tinyiketeleke, leti khuvuriweke.
Ntsako Lowu Tiyisaka
18. Xana i yini lexi nga hi pfunaka leswaku hi langutana ni miringo yo hambana-hambana ya manguva lawa?
18 Evuton’wini bya hina bya siku na siku, swiyimo swo tala swi nga ha lava ku tiyisela. Ku vabya ka miri, gome, ni swiphiqo swa timali swo va swin’wana swa swona ntsena. Xana Mukriste a nga wu hlayisa njhani ntsako wa yena leswaku a ta langutana ni miringo yo tano? Leswi swi nga endliwa hi ku ya eRitweni ra Xikwembu leswaku u kuma nkhongotelo ni nkongomiso. Ku hlaya ni ku yingisa ku hlayiwa ka tipisalema ku nga phyuphyisa swinene eminkarhini ya ndzingo. Naswona xiya xitsundzuxo xa vutlhari xa Davhida: “Nyiketa Yehova e timhaka ta wena, o ta ku seketela; a nga ka a nga pfumeli ni siku ni riṅwe l’a lulameke a ṭekaṭekisiwa.” (Psalma 55:22) Hakunene Yehova i ‘Muyingiseri wa swikhongelo.’—Psalma 65:2.
19. Ku fana na Davhida na Pawulo, hi wihi ntshembo lowu hi nga ha vaka na wona?
19 Nhlengeletano ya Yehova, hi tibuku ta yona ni vakulu va mabandlha ya yona, minkarhi hinkwayo yi tshama yi lunghele ku hi pfuna, hina lava tsanaka ku lwisana ni swirhalanganya swa hina. Hi rirhandzu Davhida wa laya: “Ṭhikela Yehova e ndlela ya wena, u ṅwi ṭhemba, kutani o ta tira.” Nakambe u swi kotile ku vula a ku: “A nḍi ri lo’ntŝhwa, kutani nḍi dyuharile, kambe a nḍi v̌onanga l’a lulameke a ṭhikiwa, ni v̌ana v̌a yena v̌a kombel[a] vuŝa bya v̌ona.” Hi ku hlangana ni bandlha ra Vukriste, hi ta xiya leswaku “ku hlayiseka ka la’vo lulama ku huma ka Yehova; i khokholo ra v̌ona e nkarini wa mahlomulo.” (Psalma 37:5, 25, 39) Nkarhi hinkwawo a hi landzeleleni xitsundzuxo xa Pawulo lexi nge: “Hikwalaho a hi heli mbilu; . . . hi kongomisa mahlo ku nga ri eka leswi voniwaka, kambe eka leswi nga voniwiki; hikuva leswi voniwaka i swa nkarhinyana ntsena, kasi leswi nga voniwiki i swa minkarhi hinkwayo.”—2 Vakorinto 4:16-18.
20. Xana hi vona yini hi mahlo ya ripfumelo, naswona xana leswi swi hi khutaza njhani?
20 Hi mahlo ya hina ya ripfumelo, hi nga vona mafambiselo lamantshwa ya Yehova ma ri ekusuhi swinene. Mayana ntsako ni mikateko leyi nga pimekiki leyi nga ta va kwalaho! (Psalma 37:34; 72:1, 7; 145:16) Loko hi ri ku lunghiseleleni ka nkarhi wolowo wo vangama, a hi yingiseni marito ya Psalma 100:2: “Tirelani Yehova hi ku ṭaka, mi ta e mahlweni ka yena hi ku ṭaka lo’kukulu!”
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Mayelana ni “ku tlakuka ka Valungu,” The New York Times ya February 17, 1940, yi tshahe murhangeri wa Mukhatoliki wa Yunivhesiti ya Georgetown loko a vula leswaku “u tshame a twa Adolf Hitler a vula leswaku Mfumo wo Kwetsima wa Rhoma, lowu a a wu ri mfumo wa Xijarimani, wu fanele ku tlhela wu simekiwa.” Kambe N’wamatimu William L. Shirer u hlamusela vuyelo bya kona: “Mfumo wa Vunharhu lowu simekiweke hi January 30, 1933, Hitler u wu bumabumele a ku wu ta tiya ku ringana malembe ya Gidi, naswona eka njhekanjhekisano wa Vunazi hakanyingi a a ku kombeteriwa eka wona tanihi ‘Mfumo wa Malembe ya Gidi.’ Wu fume malembe ya khume-mbirhi ni tin’hweti ta mune.”
Ku Pfuxeta:
◻ Hi kwihi ku hluriwa ka xihlawuhlawu loku voniwaka namuntlha?
◻ I yini lexi vangeleke vanhu va khale va Xikwembu leswaku va yimbelela ni ku huwelela hi ntsako?
◻ Xana ntsako wa ntiyiso wu engeteleke njhani eminkarhini ya manguva lawa?
◻ Xana ku tiyisela ni ntsako swi fambisana njhani?
◻ Xana hi tihi tindlela leti hi nga hlayisaka ntsako wa hina ha tona?