Titshege Hi Matimba Lama Humaka Eka Xikwembu

Tinhla-nkulu Leti Humaka Eka Timotiya Wa Vumbirhi

YEHOVA u nyika malandza yakwe matimba leswaku ma tiyiselela miringo ni nxaniso. U nga ha vona ndlela leyi Timotiya ni Vakriste van’wana a a va lava matimba lama humaka eka Xikwembu ha yona! Hi 64 C.E., ndzilo wu lovise Rhoma, naswona mahungu-ndlela ma lumbete Mufumi Nero leswaku hi yena a nga ni vutihlamuleri. Leswaku a ti sirhelela, u sole Vakriste, naswona leswi swi kombise nhlohlotelo wa nxaniso wa matimba. Hi nkarhi wolowo, kumbexana (kwalomu ka 65 C.E.); muapostola Pawulo u tlhele a khotsiwa eRhoma. Hambi leswi a langutane ni rifu, u tsale papila rakwe ra vumbirhi ro ya eka Timotiya.

Papila ra Pawulo ri endle Timotiya a tilulamisela ku landzula vagwinehi ni ku yima a tiya emahlweni ka nxaniso. Ri n’wi pfune ku hambeta a endla nhluvuko wa moya ni ku n’wi byela hi swiyimo swa Pawulo ekhotsweni. Papila leri ri tlhela ri pfuna ni vahlayi leswaku va titshega ematimbeni lama humaka eka Xikwembu.

Tiyisela Vubihi Naswona U Dyondzisa Hi Ku Rhula

Xikwembu xi hi nyika matimba leswaku hi tiyiselela nxaniso tanihi vatwarisi va mahungu lamanene. (1:1-18) Pawulo a a nga n’wi rivali Timotiya eswikhongelweni swa yena, naswona a a tsundzuka ripfumelo rakwe ra ntiyiso. Xikwembu a xi nyikanga Timotiya ‘moya wa vutoya, kambe xi n’wi nyike moya wa matimba, wa rirhandzu ni wa ku tikhoma.’ Hikwalaho a nga vi ni tingana hi ku langutana ni ku tokota vubihi hikwalaho ka mahungu lamanene. Nakambe u khongoteriwe ku “landza ntila wa marito lama tiyeke” lawa a ma tweke eka Pawulo, hi laha hi faneleke hi namarhela swinene ntiyiso wa xiviri wa Vukriste ha kona, hambi leswi van’wana va hambukaka eka wona.

Leswi Pawulo a swi dyondziseke a swi ta byarhisiwa vanhu vo tshembeka lava a va ta dyondzisa van’wana. (2:1-26) Timotiya u khongoteriwe ku va nhenha leyinene ya Kriste, ni ku tshembeka loko a ri emaxangwini. Pawulo hi yexe u xanisekile ekhotsweni hi ku boheriwa ku chumayela mahungu lamanene. U khutaze Timotiya ku endla hi matimba leswaku a tinyiketela ku va mutirhi loyi a amukeriwaka hi Xikwembu, a fularhela swivulavulo leswi nga pfuniki leswi nyamisaka swilo swo kwetsima. Naswona a a byeriwe leswaku hlonga ra Hosi ri fanele ku dyondzisa van’wana hi ku rhula.

Chumayela Rito!

Matimba lama humaka eka Xikwembu ma ta laveka leswaku ku langutaniwa ni masiku ya makumu ni ku seketela ntiyiso wa Matsalwa. (3:1-17) Exikarhi ka lava va nga chaviki Xikwembu ku ta humelela vanhu lava ‘tshamelaka ku dyondza kambe va nga kotiki ku fikelela vutivi lebyi kongomeke bya ntiyiso.’ ‘Vanhu vo tano lavo biha ni vakanganyisi’ va ta ya emahlweni va nyanya evubihini, va ri karhi va xisa, na vona va xisiwa.’ Hambi swi ri tano, Timotiya a a fanele a ‘ya emahlweni na leswi a swi dyondzeke.’ Hikwalaho hi fanele hi endla tano, hi ku tiva leswaku ‘Matsalwa hinkwawo ma huhuteriwe hi Xikwembu, ma pfuna ku dyondzisa, ni ku laya, ni ku ololoxa, ni ku tolovetisa leswo lulama, leswaku munhu wa Xikwembu a va la hetisekeke, a tilulamisela ku endla ntirho wun’wana ni wun’wana lowunene.’

Timotiya a a fanele ku alela vagwinehi naswona a a hetisisa vutirheli byakwe. (4:1-22) A a ta endla tano hi ku ‘chumayela rito’ ni ku tshama na rona. Leswi a swi ri swa nkoka, tanihi leswi bandlha a a ri langutane ni ‘nkarhi wo nonon’hwa’ hikuva van’wana a a va dyondzisa dyondzo ya mavunwa. Nakambe sweswi Timbhoni ta Yehova ti namarhela Rito ra Xikwembu, ti ri chumayela hi xihatla ebandlheni ni le vanhwini ehandle, hambi laha swiyimo swi biheke kona. Pawulo u “hlayisile ku pfumela,” hambi leswi van’wana a va n’wi balekerile. Kambe ‘Hosi yi n’wi tiyisa, leswaku a kota ku chumayela a heta.’ Onge na hina hi nga titshega ematimbeni lama humaka eka Xikwembu naswona hi hambeta hi chumayela mahungu lamanene.

[Bokisi/Xifaniso lexi nga eka tluka 31]

Nhenha Leyinene: Pawulo u khongotele Timotiya a ku: “Amukela ku xaniseka ku fana ni nhenha leyinene ya Kriste Yesu. Loko nyimpi ya ha lwiwa, ku hava nhenha leyi pfaka yi ya tirha swa le kaya, hikuva ku navela ka yona lokukulu i ku tsakisa loyi a yi rhambeke ku ya lwa nyimpi ya kona.” (2 Timotiya 2:3, 4) Nhenha ya Murhoma leyi fambaka hi milenge a yi ‘xaniseka’ loko yi rhwele matlhari yo tika, xihloka, basikiti, ni mphamo wa masiku manharhu, ni swilo swin’wana. (Wars of the Jews, Buku ya Josephus ya vu-3, ndzima 5) A yi nga tirhi mintirho yin’wana hikuva sweswo a swi nga ta tsakisa mulawuri wa yona, naswona mali leyi yi yi tirhiseke a yi hakeriwa. Hi ku fanana, Mukriste u xaniseka hi miringo leyi katsaka ku va “nhenha ya Kriste.” Hambi leswi a nga ha tirhaka nkarhi na nkarhi leswaku a hetisisa mindzhwalo ya Matsalwa, a nga fanelanga ku pfumelela ku katseka eka swilo swa nyama loku nga faneriki ku n’wi tshikisa ku lwa nyimpi ya moya. (1 Vatesalonika 2:9) Leswaku a nyikela vumbhoni hi yindlu na yindlu, u tamela ‘fumu ra moya, ku nga Rito ra Xikwembu,’ ivi a pfuna ku ntshunxa vanhu exihoxweni xa vukhongeri. (Vaefesa 6:11-17; Yohane 8:31, 32) Tanihi leswi vutomi byi nga le khombyeni, hinkwato tinhenha ta Kriste a ti hambete ti tsakisa Yesu Kriste na Yehova Xikwembu hi ndlela leyi.