Ku Lavisisa Ka Vanhu Xikwembu

HA YINI hina tanihi Timbhoni ta Yehova hi nyikiwe ‘ririmi leri tengeke’? Entiyisweni, hayi leswaku ri va ra hina ntsena. Naswona hayi leswaku hi ta tiphina hi vutomi byo olova tanihi bya Vujagana, ndlela leyi nga tshembekiki. Ku ri na sweswo i ra leswaku ‘hinkwerhu hi ta vitana vito ra Yehova, leswaku hi n’wi tirhela hi vun’we.’ (Sofonia 3:9) Ina, ririmi leri tengeke ri katsa ku tirhisana ni timiliyoni ta vamakwerhu va hina va Vakriste va xinuna ni vaxisati—va tinxaka, matiko ni tindzimi hinkwato—lava chumayelaka mahungu lamanene hi ku tshembeka makumu ma nga si fika.—Marka 13:10; Varhoma 13:11; Nhlavutelo 14:6, 7.

Minkarhi yin’wana ku chumayela ka hina namuntlha ku tisa mintlhontlho leyi nga tolovelekangiki. Ha yini swi ri tano? Hi lembe xidzana leri ra vu-20, vanhu a va ri karhi va rhurha va ya hala na hala hikwalaho ka tinyimpi, ntshikilelo, mintshikilelo ya ikhonomi na hi swivangelo swin’wana. Hikwalaho, vanhu va tindzimi ni vukhongeri byo tala va cincele eka mindhavuko yin’wana leyi nga riki ya vona. Xisweswo, vaaki vo tala va Mahindu, Mabudha ni Vamoslem va rhurhele ematikweni ya le Vupela-dyambu. Tanihi leswi hi avelanaka ririmi leri tengeke hi yindlu na yindlu, hi hlangana na vona vanhu lava. Minkarhi yin’wana ha karhateka hi mhaka ya leswi hi nga tiviki swo tala hi xisekelo xa vona xa vukhongeri. Xana hi nga endla yini ha swona ke?—Ringanisa Mintirho 2:5-11.

Xana hi avelana njhani ntiyiso ni Mumoslem kumbe Muyuda? Xana va hambana hi ndlela yihi? Xana Muhindu kahle-kahle u pfumela yini? Ha yini Vasikh va ambala xihuku? Buku ya vona yo kwetsima i yini? Xana Mubudha u hambana ni Muhindu hi ndlela yihi? Xana Vashinto va le Japani va pfumela yini? Xana Matao kumbe Maconfucias va pfumela eka Xikwembu?a Muyuda wa Orthodox u hambana njhani ni Muyuda la Hundzukeke kumbe Muyuda wa Ndhavuko? Leswaku hi fikelela vanhu lava va taleke swinene, hi fanele hi sungula hi twisisa mianakanyo ya vona kumbe hi kota ku va kongomisa eka Yehova, Xikwembu xa ntiyiso, hi ndlela leyinene, ya vutlhari.—Mintirho 17:22, 23; 1 Vakorinto 9:19-23; Vakolosa 4:6.

Leswaku hi va ni ku twisisa loku antswaka hi vukhongeri byin’wana, tidyondzo ta byona ni xisekelo xa matimu ya byona, hi nkarhi wa Mintsombano ya “Ririmi Leri Tengeke,” Sosayiti ya Watchtower yi humese buku leyintshwa emisaveni hinkwayo leyi nge Ku Lavisisa Ka Vanhu Xikwembu. Hi ku hlomisiwa hi xitirho lexi, hi ta swi kota ku antswa ku chumayela eka vanhu va swivandla leswi nga riki swa Vukriste kun’we ni swa va Vujagana.

Xitirho Lexi Tirhaka

Buku leyi ya matluka ya 384 yi na tindzima ta 16 leti hlamuselaka matimu ya ku lavisisa ka vanhu Xikwembu hi malembe yo tlula magidi-tsevu lama hundzeke. Yi hlamula swivutiso swa madzana hi vukhongeri bya misava. Hi lexi xikombiso xa swin’wana swa swona: Hi swihi swilo leswi hi ntolovelo swi kombisaka vukhongeri bya munhu? Ha yini swi nga hoxanga ku kambisisa ku pfumela kun’wana? Hi kwihi ku yelana loku nga kona exikarhi ka Vukhatoliki bya Rhoma ni Vubudha? Mintsheketo yi endla xiphemu xihi eka vukhongeri byo tala? Ha yini vanhu vo tala va tshemba masalamusi, vungoma ni ku hlahluva hi tinyeleti? Ha yini Mahindu ma ri na swikwembu na swikwembu swa xisati swo tala swonghasi? Xana Vasikh va hambana njhani ni Mahindu? Budha a a ri mani, naswona a a dyondzisa yini? Ha yini Vushinto byi ri vukhongeri bya le Japani hi ku hlawuleka? Ha yini Vayuda va ri ni nawu wa nomu ni lowu tsariweke? Hi swi tivisa ku yini leswaku Kriste a hi ntsheketo? Korani yi hambana njhani ni Bibele? Ha yini Makhatoliki ma vula leswaku Petro a a ri mupapa wo sungula? Ha yini Luther mufundhisi wa Khatoliki a humile eKerekeni ya Rhoma Khatoliki?

Swivutiso swi vonaka swi nga ri na makumu, kutani buku leyi yi na tinhlamulo to hi pfuna ku chumayela hi ndlela leyi humelelaka evanhwini lava nga ni swisekelo swo hambana-hambana swa vukhongeri. Buku leyi ya swi xiya leswaku vanhu vo tala va na vukhongeri bya vona vini ni leswaku vukhongeri i mhaka ya munhu hi xiyexe. Hambi swi ri tano, eka tluka 8, yi ri: “Kahle-kahle ku sukela evuhlangini mianakanyo ya vukhongeri kumbe mianakanyo ya mahanyelo lamanene yi byariwa emiehleketweni ya hina hi vatswari ni maxaka ya hina. Hikwalaho, hakanyingi hi landzelela tindlela ta vukhongeri ta vatswari ni ta vakokwa wa hina.” Sweswo swi vula leswaku “etimhakeni to tala van’wana va hi hlawulele vukhongeri bya hina. Hi ku olova yi ve mhaka ya leswaku hi tswaleriwe kwihi naswona rini.”—Ringanisa Vafilipiya 3:4-6.

Kutani buku yi tlakusa xivutiso lexi twalaka. “Xana swa twala ku amukela leswaku vukhongeri lebyi kumiweke loko munhu a tswariwa swo boha byi ri ntiyiso lowu heleleke ke?” Xisweswo, munhu un’wana ni un’wana u khutaziwa ku kambisisa vukhongeri byin’wana hi miehleketo leyi pfulekeke. Hi laha swi vuriweke ha kona eka tluka 10: “Ku twisisa langutelo ra un’wana swi nga vanga ku vulavurisana ni mabulo lama nga ni nkoka exikarhi ka vanhu va vupfumeri lebyi hambanaka.” Yi ya emahlweni yi ku: “I ntiyiso, vanhu va nga ha hambana swinene hikwalaho ka vupfumeri bya vona, kambe a ku na xisekelo xo venga munhu hi mhaka ya leswi a nga ni langutelo leri hambaneke.”—Matewu 5:43, 44.

Xivutiso xin’wana xa nkoka lexi nga kona ebukwini hinkwayo xi ri, Xana munhu u na moya-xiviri lowu nga fiki, lowu ponaka rifu ivi wu hambeta wu hanya endzhaku ka rifu? Hi xivumbeko xo karhi, ku lava ku va vukhongeri hinkwabyo, byi dyondzisa mianakanyo yoleyo. Hi laha Ku Lavisisa Ka Vanhu Xikwembu yi swi vekaka ha kona (tluka 52): “Eku lavisiseni ka yena Xikwembu, munhu u namarhele swilo leswi nga pfuniki nchumu, a hambukisiwa hi mianakanyo ya ku nga fi. . . . Ku pfumela eka moya lowu nga fiki kumbe mianakanyo yo hambana leyi nga kona, i ntsheketo lowu fikeke eka hina hi magidi ya malembe.” Swivutiso swin’wana hi leswi nge: Xana yi kona ndhawu yo tanihi tihele laha mimoya-xiviri yi xanisiwaka kona? Hi wihi ntshembo wa ntiyiso wa lava feke? Xana ku na Xikwembu xin’we kumbe ku na swikwembu swo tala?—Genesa 2:7; Ezekiel 18:4.

Xisekelo Xa Tidyondzo Ta Bibele

Hi ku ya hi ndzandzelano wa minkarhi lowu byi humeleke ha wona exivonweni xa misava, buku yi hlamusela ku andza ka vukhongeri lebyikulu bya vanhu—Vuhindu, Vubudha, Vutao, Vuconfucias, Vushinto, Vuyuda, Vukriste, Vujagana ni Vuislem. Eka ndzima yin’wana ni yin’wana tibuku leto kwetsima ta vukhongeri lebyi ti tshahiwile leswaku mupfumeri un’wana ni un’wana wa xiviri a ta vona mintshaho hi yexe. Eka ndzima ya Vuislem, ku hundzuluxela ku nharhu ko hambana ka Xinghezi ka Koran ka tirhisiwa. Ku hundzuluxela ka sweswinyana ka Jewish Publication Society ka Tanakh—A New Translation of the Holy Scriptures ku tshahiwile eka ndzima leyi vulavulaka hi Vuyuda.—Ringanisa Mintirho 17:28; Tito 1:12.

Ku vuriwa yini hi lava nga pfumeriki vukona bya Xikwembu ni lava nge Xikwembu a xi tiviwi? Ndzima 14 yi hlamusela ku pfumala ripfumelo eka Xikwembu ka manguva lawa ni leswaku ha yini Timbhoni ta Yehova ti swi tiva leswaku Xikwembu xi kona. Eka ndzima yin’wana ni yin’wana, muhlayi u kongomisiwa eBibeleni. Xisweswo, hi ku tirhisa buku leyi nge Ku Lavisisa Ka Vanhu Xikwembu, hi hlomiseriwa ku antswa ku sungula tidyondzo ta Bibele ni vanhu va ripfumelo rin’wana ni rin’wana kumbe lava va tivulaka lava nga hava ku pfumela ko karhi. Yi hlamusela vukhongeri byin’wana ni byin’wana kahle na hi vutlhari, kambe yi tlakusa swivutiso leswi nga yisaka munhu eka Yehova ni le ntiyisweni. Eka lava lavisisaka Xikwembu hi ku hiseka, buku leyi yi ta va nkateko hakunene.—Psalma 83:18; Yohane 8:31, 32; 2 Timotiya 3:16, 17.

Mabokisi lama dyondzisaka ma katsiwile eka ndzima yin’wana ni yin’wana. Hi xikombiso, eka matluka 226 na 227, ku na bokisi leri nge “Vuyuda—Vukhongeri Bya Marito Yo Tala” leri hlamuselaka ku hambana lokukulu loku kumekaka eripfumelweni ra Vuyuda. Ehansi ka “Vuhindu—Ku Lavisisa Ntshunxeko,” ku na bokisi eka matluka 116 na 117, “Vuhindu—Swikwembu Ni Swikwembu Swin’wana Swa Xisati.” Leswi swi nyika nxaxamelo wa swikwembu swi nga ri swingani swa leswi tlulaka 330 wa timiliyoni leswi gandzeriwaka hi Mahindu. Xana Mabudha ma pfumela eka Xikwembu hi laha tiko ra le Vupela-dyambu ri twisisaka rito rero ha kona? Bokisi leri nge: “Vubudha Ni Xikwembu” eka tluka 145 ri hlamula xivutiso xexo. Nakambe buku yi na xikombo lexi tirhaka xo kombetela hi xihatla eka tinhloko-mhaka-nkulu. Nxaxamelo wa tibuku-nkulu leti tirhisiweke eka ndzavisiso na wona i xisekelo xa ku hlaya loku engetelekeke loko munhu a lava vuxokoxoko lebyi engetelekeke.

Buku leyi yi na swifaniso swo saseka swo tlula 200 ni tinhlamuselo, kambe a swo va kwalaho ntsena leswaku swi sasekisa. Nhlamuselo yin’wana ni yin’wana yi na yinhla leyi dyondzisaka, ku engetela sweswo, yi boxa vukhongeri lebyi ku buriwaka ha byona. Hi xikombiso, eka tluka 238 ku na nongonoko wa swifaniso leswi hlamuselaka swin’wana swa swifaniso leswi Yesu a swi dyondziseke. Kun’wana, ku na nongonoko wa swifaniso swa ntlhanu laha nakambe swi hlamuselaka swivumbeko swo hambana-hambana swa vutirheli bya Kriste—mahlori ya yena, ku cinca ka yena ka moya, rifu ra yena ra gandzelo ni ku lerisa ka yena vadyondzisiwa ku chumayela emisaveni hinkwayo.

Eka tluka 289 ku na nxaxamelo wa swifaniso leswi nga ta tsakisaka Mamoslem. Yi yisa muhlaleri eMecca, eka muako lowukulu laha Kaaba yi akiweke kona ivi yi kombisa ribye ra ntima leri Mamoslem ma ri gandzelaka. Vugandzeri lebyi hambanaka bya Mabudha byi hlamuseriwa eka tluka 157. Mahindu ma ta tsakela ku vona swifaniso swa swikwembu swa vona leswi dumeke, Ganesa na Krishna eka matluka 96 na 117.

Vatirheli va Vukriste lava fanelekaka emisaveni hinkwayo va vutisiwile leswaku ku ta nyikeriwa nhlamuselo leyinene ya vukhongeri-nkulu byin’wana ni byin’wana. Hi xikombiso, mhaka ya nkoka swinene ya tindzima leti vulavulaka hi Vuyuda ni ripfumelo ra Bahaʼi yi te yi huma eIsrayele. Timbhoni ta le matikweni ya Mamoslem ti kambisise leswi nga endzeni ka ndzima ya Maislem hi vukheta. Mindzulamiso leyinene yi te yi huma hi le India ehenhleni ka Mahindu, Vasikh ni Vajayini. Vatirheli va le Vuxeni va kambisise swinene ku pakanisa ka ndzima leyi vulavulaka hi Vushinto, va tlhele va tsundzuxa ehenhleni ka Vubudha, Vutao ni Vuconfucius.

Hikwalaho ka leswi buku leyi yi hlanganisaka vukhongeri byin’wana ni byin’wana hi vukheta, lava nga na yona hi ririmi ra ka vona va ta swi kota ku sungula tidyondzo ta Bibele hi ndzima leyi faneleke xisekelo xa vukhongeri bya munhu un’wana ni un’wana. Kutani va nga ha tsakela ku ya eka ndzima leyi hlamuselaka hi ku sungula ka Vukriste byo sungula ni xivangelo xo pfumela leswaku Kriste i Muyimeri wa Ntiyiso wa Xikwembu, loyi a tirhisiweke ku kokela vanhu eka Xikwembu. Ku ni tindzima leti hlamuselaka ndlela leyi vugwinehi byi sunguleke ha yona, leswi swi vangeke ku hambana lokukulu ni mimpambukwa ya Vujagana. Tindzima timbirhi leto hetelela ti kombisa ndlela leyi vugandzeri bya ntiyiso byi pfuxetiweke ha yona eka masiku lawa yo hetelela ni leswi vumundzuku bya le kusuhi byi swi khomeleke Babilona Lonkulu, mfumo wa misava ya Sathana wa vukhongeri bya mavunwa. Endzhaku ka sweswo, misava leyintshwa ni ntshembo wa Bibele wa ku pfuxiwa ka vafi swa kandziyisiwa.—Yohane 5:28, 29; 12:44-46; 14:6; Nhlavutelo 21:1-4.

Leyi entiyisweni i buku leyi nga pfunaka vo tala emisaveni hinkwayo leswaku va tshinela eka Xikwembu, hi laha Yakobo a vuleke ha kona eka ndzima 4 ya papila rakwe, eka ndzimana 8: “Tshinelani kusuhi ni Xikwembu, kutani xi ta tshinela kusuhi na n’wina. Hlambani mandla ya n’wina, n’wina vadyohi, mi basisa timbilu ta n’wina, n’wina vanhu va miehleketo mimbirhi.” Ina, hi laha Esaya a vuleke ha kona: “Lav̌ani Yehova loko a ha kumeka; huwelelani ka yena, loko a ha ri kusuhi!”—Esaya 55:6; Yohane 6:44, 65.

Hinkwerhu a hi hambeteni hi yisiwa etlhelweni leri faneleke, eka Hosi Leyikulu ya vuako hinkwabyo, Yehova Xikwembu. Naswona hi ku pfuniwa hi buku leyi, Ku Lavisisa Ka Vanhu Xikwembu, a hi pfuneni magidi yo tala leswaku ma gandzela Yehova “hi moya ni ntiyiso.” (Yohane 4:23, 24) Onge hi nga tiyisela eku laveni ka lava lavaka ntiyiso ivi hi va byela hi Xikwembu xa ntiyiso, hikuva hakunene, xa kumeka!

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Swifaniso leswi nga eka tluka 17]

Vanhu va lavisise Xikwembu hi tindlela to tala

[Xifaniso]

Makhatoliki ya xiviri ma hundzukela eka Mariya

[Xifaniso]

Mahindu ma gandzela nambu wa Ganges

[Xihlovo Xa Kona]

Harry Burdich, Transglobe Agency, Hamburg

[Xifaniso]

Vayuda van’wana lava tinyiketeleke va hakarha swinkwamana

[Xihlovo Xa Kona]

GPO, Jerusalem

[Xifaniso]

Vavanuna va Mamoslem va endzela eMecca

[Xihlovo Xa Kona]

Camerapix

[Xifaniso]

Vo tala va gandzela Budha

[Swifaniso leswi nga eka tluka 18]

Yesu u tirhise swifaniso ku pfuna vanhu ku kuma Xikwembu xa ntiyiso

[Xihlovo Xa Kona]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Xihlovo Xa Kona]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Xihlovo Xa Kona]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.