Ku Rhula Loku Nga Heriki Kahle-kahle Ku Ta Fika Rini?

“NYIMPI i xin’wana xa leswi nga cinciki ematin’wini, naswona a yi herisiwanga hi nhluvuko kumbe xidimokrati,” ku tsale Will na Ariel Durant ebukwini ya vona leyi nge The Lessons of History. “Ku rhula i xiyimo xo ka xi nga tiyiseki, lexi nga hlayisiwaka ntsena hi vuhosi lebyi xiximekaka kumbe matimba yo ringana.”

Hakunene, ku nga khathariseki matshalatshala lamakulu, ku rhula loku khomelelaka ku fikela sweswi a ku si va kona evanhwini. Hikwalaho ka yini? Xivangelo hi leswaku leswi vangaka nyimpi swi dzime timitsu swinene ku tlula minkwetlembetano ya tipolitiki, mimfumo ya vaakelani, kumbe ya vanhu leyi hi yi vonaka. Va ka Durant va xiye leswi: “Swivangelo swa nyimpi i swin’we na leswiya swi vangaka ku phikisana evanhwini: makwanga, ku lwa hi ndlela ya vuharhi, ni manyunyu, ku rhandza swakudya, vatiko, swilo leswi vonakalaka, mafurha, swikhundla.

Hambi swi ri tano, Bibele hi laha ku hlawulekeke yi kombisa rimitsu ra nkwetlembetano ni nyimpi exikarhi ka vanhu hi mpimo lowukulu swinene. Ha hlaya: “Tinyimpi ti vangiwa hi yini, ni ku lwa exikarhi ka n’wina ku vangiwa hi yini? Xana a swi vangiwi hi ku navela ka n’wina ka ku titsakisa, loku pfuxaka tinyimpi eswirhweni swa n’wina, xana? Ma navela, kambe a mi kumi nchumu, hikokwalaho ma dlaya. Naswona, mi tela hi timbilu, kambe a mi koti ku swi kuma hikokwalaho ma lwa, mi vanga tinyimpi.”—Yakobo 4:1, 2.

Kutani ke, mphikamakaneta leyi yi helela laha: Leswaku ku rhula ka ntiyiso ku ta, a hi fanelanga hi herisa swikombiso ntsena—tinyimpi, ku pfukelana, ku wutliwa ka mimfumo, minhlungo—kambe ni swivangelo-nkulu—ku ehleketelela, makwanga, rivengo, vulala—eka vanhu hinkwavo. Leswi swi fanele ku siviwa hi swiendlo leswi fambisanaka ni timfanelo to pfumala vutianakanyi to tanihi rirhandzu, tintswalo, ku tshemba ni ku hanana. Xana u kona munhu loyi a nga kotaka ku hetisisa leswi ke? Loko swi titshege hi vanhu lava nga hetisekangiki, lava faka, nhlamulo yi boheka ku va e-e. Kambe u kona un’wana loyi eka yena leswi swi nga tikiki ngopfu. Yoloye hi Loyi a nga ni nhlamulo ya xivutiso lexi: Ku rhula kahle-kahle ku ta fika rini?

Loyi A Nga Ta Tisa Ku Rhula

Kwalomu ka malembe xidzana ya 28 lama hundzeke, muprofeta Esaya u huhuteriwe ku tivisa: “Hikuv̌a hi v̌elekeriwe ṅwana, hi nyikiwe ṅwana wa wanḍisanyana, v̌uhosi byi v̌ekiwile khatleni ra yena. O ta tšhyiwa Muhlamarisi, Muṭunḍuši, Šikwembu ša matimba, Tatana l’a nga riki na ku hela, Hosi ya ku rhula, e ku kurisa ku fuma, ni ku nyika . . . ku fuma ka yena e ku rhula lo’ku nga heriki.”—Esaya 9:6, 7.

Loyi a nga ta tisa ku rhula loku nga heriki endzhakunyana u hlamuseriwile ku nga ri un’wana loko a nga ri Yesu Kriste, “N’wana wa Loyi-a-nge-henhla-henhla.” (Luka 1:30-33; Matewu 1:18-23) Xana yena u ta swi kotisa ku yini kasi tihosana ni vafumi van’wana va tsandzekile? Xo sungula, swi fanele swi xiyiwa leswaku “n’wana” la tshembisiweke a a nga ta tshama a ri ricece leri nga pfuniki nchumu hi laha ku nga heriki, tanihi leswi van’wana va nga ha n’wi tekaka ha kona. Ematshan’wini ya sweswo, a a fanele ku va “mufumi” tanihi “Hosana ya Ku Rhula,” ku katekisa vanhu hi laha ku nga heriki.

Ku na swo tala emfun’weni wa Yesu. Tanihi ‘Mutsundzuxi la Hlamarisaka’ naswona la twisisaka swinene xivumbeko xa munhu ni vuswikoti lebyi tlakukeke, u ta kota ku fikelela xivindzi xa timhaka leto tika xisweswo a lulamisa swiphiqo leswi vavaka leswi langutaneke naswona swi karhataka vafumi va misava namuntlha. (Matewu 7:28, 29; Marka 12:13-17; Luka 11:14-20) Kutani ke, tanihi “Šikwembu ša Matimba,” Yesu Kriste la pfuxiweke, la fanaka ni Xikwembu sweswi u vekiwile exiluvelweni etilweni tanihi Hosi ya Vumesiya, u ta tisa ku rhula hi ku endla leswi a swi endleke loko a ha ri emisaveni hi mpimo lowukulu—a a horisa lava nga ni mavabyi lama nga tshungulekiki, a a xurhisa mintshungu hi swakudya ni swakunwa, ku katsa ni ku lawula maxelo. (Matewu 14:14-21; Marka 4:36-39; Luka 17:11-14; Yohane 2:1-11) Tanihi “Tatana l’a nga riki na ku hela,” Yesu u na matimba ya ku tlherisela lava feke evuton’wini ni ku va nyika vutomi lebyi nga heriki. Naswona yena hi yexe u ta hanya hi laha ku nga heriki, xisweswo a tiyisekisa leswaku mfumo wa yena ni ku rhula a swi nge heli.—Matewu 20:28; Yohane 11:25, 26; Varhoma 6:9.

Leswi a hlomeke hi ndlela yoleyo, Yesu Kriste kahle-kahle hi yena loyi a lulameleke ku langutana ni swivangelo leswi dzimeke timitsu swa tinyimpi ni nkwetlembetano. A nge vumbi ntwanano wa ku rhula kumbe rhengu ra leswi vitaniwaka ku hanyisana ka matiko hi ku rhula, leswi nga herisiwaka hi nyimpi yin’wana. Ematshan’wini ya sweswo, u ta susa ku nga ringani hinkwako ka tipolitiki, vanhu, ntshamisano ni ikhonomi hi ku tisa vanhu hinkwavo ehansi ka ku fuma kun’we, lokuya ka Mfumo wa yena wa Vumesiya. Hi ku yisa vanhu hinkwavo eku gandzeleni ka Yehova, Xikwembu xin’we xa ntiyiso, u ta herisa lexi hakanyingi xi nga xivangelo xa nyimpi—vukhongeri byo hemba. A swi kanakanisi leswaku Yesu Kriste, Hosana ya ku Rhula, u ta swi hetisisa swilo leswi hinkwaswo. Xivutiso hi lexi, Rini?

Swiendlakalo Leswi Yisaka Eku Rhuleni Loku Nga Heriki

Endzhaku ka ku pfuxiwa ni ku tlhandlukela ka yena etilweni hi 33 C.E., Yesu a a fanele ku yimela nkarhi wa yena lowu vekiweke leswaku a ta teka goza. Leswi a ku ri hi ku ya hi xileriso xa Yehova: “Ṭhamisa e v̌okweni ra mina ra šinene, nḍi ko nḍi endla la’v̌a nga v̌alala e ka wena e v̌unav̌elo bya mikonḍo ya wena. Yehova o ta ṭhambuluta hi le Sion e nhonga ya matimba ya wena: Tlhoma ku fuma ka wena e šikari ka v̌alala v̌a wena.” (Psalma 110:1, 2; Luka 22:69; Vaefesa 1:20; Vaheveru 10:12, 13) Xana sweswo swi humelele rini? Ku tlula malembe ya 70, Timbhoni ta Yehova a a ti ri karhi ti huwelela mahungu lamanene emisaveni hinkwayo ya leswaku Yesu Kriste u sungule ku fuma eMfun’weni wa Xikwembu etilweni hi 1914.a

Kambe u nga ha ku, ‘A ku vangi na ku rhula hi mpfhuka ka 1914. Kambe, swiyimo swi ye emahlweni swi nyanya ku sukela kwalaho.’ U vula swona hakunene. Leswi entiyisweni swi kombisa leswaku swiendlakalo swi humelela hi laha swi vhumbiweke ha kona. Bibele yi hi byela leswaku hi nkarhi lowu “Mfumo wa misava wu nga hundzuka mfumo wa Hosi ya hina ni Kriste wa yona, . . . vanhu va matiko a va tele ku hlundzuka.” (Nhlavutelo 11:15, 18) Ematshan’wini yo tiveka ehansi ka mfumo wa Yehova Xikwembu ni Hosana ya yena ya ku Rhula, matiko hi xihatla ma nghenele nyimpi ya rihuhu ya xinkarhana yo lwela ku fuma misava, va humesa vukarhi ngopfu-ngopfu ehenhla ka Vakriste lava a va nyikela vumbhoni bya ku tlhomiwa ka Mfumo wa Xikwembu.

Buku ya Nhlavutelo nakambe yi kombisa leswaku loko Yesu Kriste a ha ku tshama ematimbeni ya Mfumo, u teke goza ro susa Sathana ni mademona ya yena etilweni: “Sweswi, ku hlayiseka ka Xikwembu xa hina ni matimba ya xona, ni mfumo wa xona, ni vuhosi bya [Kriste] wa xona, swi fikile, hikuva loyi a hehlaka vamakwerhu, muhehli loyi a va mangalelaka vusiku ni nhlikanhi emahlweni ka Xikwembu xa hina, u cukumetiwile a ya wela hansi.” Vuyelo? Mhaka yi ya emahlweni: “Hikokwalaho, tsakani n’wina matilo, na n’wina lava akeke eka wona, kambe mi ni khombo, n’wina misava ni lwandle, hikuva Diyavulosi ú xikele ka n’wina; ú karihile ngopfu hi ku tiva leswaku nkarhi wa yena wu komile.”—Nhlavutelo 12:10, 12.

Xikombiso Xo Hetelela

Leswi swi hi endla hi twisisa leswaku hikwalaho ka yini matiko ya tsandzekile ku tisa ku rhula ku nga khathariseki matshalatshala ya wona hinkwawo. Ku hlundzuka lokukulu ka Diyavulosi, loku kombisiweke hi vukarhi bya matiko hi woxe, ku vangele misava ku tshama yi tshukile ni ku pfilunganyeka ku tlula rini na rini kona ematin’wini ya munhu. Xana leswi hinkwaswo swi ta hela rini? Bibele yi nyikela xikombiso xa nkoka: “Siku vanhu va nga ta ku: ‘Ku rhulile, ku hava xo karhata,’ hi wona nkarhi lowu ku onhaka ku nga ta va wela henhla hi xitshuketa.”—1 Vatesalonika 5:3.

Xana wa yi twisisa nhlamusela ya xitsundzuxo lexi? Swiendlakalo swa misava swo tanihi leswi hi nga humesa vuxokoxoko bya swona eka xihloko lexi nga hundza swi komba leswaku vafumi ni vanhu vo tala va vulavula hi ku rhula naswona va ku lava ku tlula rini na rini emahlweni. Van’wana va anakanya leswaku hi ku hela ka Nyimpi ya Vusukumbele, nxungeto wa ndzoviso wa nyutliya ku ta va nchumu lowu hundzeriweke hi nkarhi. Ina, matiko a ma ri karhi ma vula swo tala mayelana ni ku rhula ni nsirhelelo. Kambe entiyisweni xana xona xiyimo xa misava xi kongoma etlhelweni rero? Tsundzuka, mayelana ni lava hanyaka emasikwini ya makumu, ku sukela hi 1914, Yesu u te: “Ndzi tiyisile ndzi ri ka n’wina: Rixaka leri ri nga ka ri nga hundzi, ku nga si humelela swilo leswi hinkwaswo.” (Matewu 24:34) Ina, ku rhula ku ta ta hi nkarhi wa rixaka leri kambe hayi hi matshalatshala ya matiko. Ku rhula loku tiyisiweke kahle, loku ringaniseriweke kahle, ni lokunene, loku tshembisiweke hi Yehova Xikwembu ku nga ta ntsena hi ku fuma loku taka ka Hosana ya ku Rhula, Yesu Kriste.—Esaya 9:7.

Loko u navela ku vona siku leri ku rhula kahle-kahle ku nga ta ta ha rona ni ku ri tokota ni varhandziwa va wena, languta eka Hosana ya ku Rhula kutani u ma tsundzuka kahle marito ya yena lama nyikaka ntshembo lama nge: “Hitekani ke, mi khongela minkarhi hinkwayo, leswaku mi kuma matimba ya ku pona eka swilo hinkwaswo leswi swi nga ta humelela, ni ku yima mi tiyile emahlweni ka N’wana wa Munhu.”—Luka 21:36.

Loko Xikwembu xi tisa ku rhula, vanhu a va nge tshiki ku ‘dyondza ku lwa’ ntsena, kambe ‘un’wana ni un’wana u ta tshama ehansi ka murhi wa yena wa vhinya ni wa nkuwa.’—Mikea 4:3, 4.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Bokisi leri nga eka tluka 6]

KU RHULA KU HLAMUSERIWA

Namuntlha vanhu vo tala va anakanya hi ku rhula tanihi ku pfumaleka ka nyimpi kumbe nkwetlembetano. Hambi swi ri tano, leyi i nhlamuselo yo khuma swinene ya rito leri. Eminkarhini ya Bibele rito “ku rhula” (Xiheveru, sha·lohmʹ) kumbe xiga lexi nge “Ku rhula a ku ve na wena!” a xi tirhisiwa tanihi ndlela leyi tolovelekeke yo xeweta. (Vaavanyisi 19:20; Daniel 10:19; Yohane 20:19, 21, 26) Kahle-kahle, a ri kombeteli ntsena eka ku pfumaleka ka nyimpi. Xiya leswi buku leyi nge The Concept of Peace yi swi vulaka emhakeni leyi: “Loko rito shalom ri tirhiseriwa ku rhula, lexi lava a va ri tirhisa a a va xi anakanya hi rona eku sunguleni a ku ri xiyimo xa misava kumbe xa vanhu, laha ku nga ni ku hetiseka, vun’we, ku tenga, ku helela . . . Laha ku nga ni ku rhula, swo tenga ni leswi ku vumbaka swi fikelele enhlohlorhini ni mimpimo leyikulu leyi nga kotekaka.”

[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]

Ku pfumaleka ka ku rhula ku tokotiwe swinene ku sukela hi Nyimpi yo Sungula ya Misava