Vantshwa—Xana Mi Ta Hlula Eka Ndzingo Wa Vutshembeki Bya Vukriste?
“AMI ehleketi hi ku tikhoma loko biha tanihi ku nga tshembeki. Mo titsakisa ntsena. Entiyisweni, ma swi tiva leswaku loko a swo tiviwa hi vatswari va n’wina kumbe vakulu, a swi ta mi twisa mbilu ku vava, naswona a swi ta vanga swiphiqo leswo tala. Kambe loko mi ri eku titsakiseni, mi rivala miehleketo yoleyo hinkwayo.”
Jaha leri ra ha ku tshahiwaka ri hambete ri endla vuoswi exihundleni. Ri hanye vutomi byimbirhi, ri kanganyisa vatswari va rona ni bandlha ra Vukriste. Enkarhini wolowo a ri swi lemukanga nikatsongo leswaku a a ri hluriwa hi ndzingo wa vutshembeki bya Vukriste.
Magidi ya vantshwa va Vakriste va tsandziwe hi miringo leyi fanaka ya vutshembeki. Naswona a swi hlamarisi! Phela, Sathana Diyavulosi u ‘lwa’ ni vanhu va Xikwembu, a endla hinkwaswo leswi a nga swi kotaka ku herisa vutshembeki bya vona. (Nhlavutelo 12:17) Ngopfu-ngopfu u endle vantshwa va va xihlaseriwa xa “mintirho ya mano” yakwe. (Vaefesa 6:11, Kingdom Interlinear) Xisweswo swi lava matshalatshala ya xiviri ni ku tinyiketela leswaku u tshama u tshembekile.
Xana vutshembeki i yini? Ematsalweni ya Xiheveru, rito ra ririmi ro sungula ra ‘vutshembeki’ ri komba rirhandzu lerikulu eka munhu loyi a nga ni xikongomelo emianakanyweni. (Psalma 18:25) A ri hlamuseli xiboho lexi nga tiyangiki lexi nga onhakaka hi ku olova kambe rirhandzu leri tshamaka ri tiyile ku kondza xikongomelo xa rona mayelana ni munhu yoloye xi hetiseka. Ematsalweni ya Xigriki, rito ra ririmi ro sungula ra ‘vutshembeki’ ri ni mianakanyo ya vutengi, vululami, kumbe xichavo.
Xisweswo vutshembeki byi katsa vuxaka lebyinene ni Xikwembu. Vaefesa 4:24 yi hi byela leswaku hi ‘ambala munhu lontshwa la vumbiweke hi vululami ni vutshembeki bya ntiyiso.’ Xana wa swi lava ku tshembeka eka Yehova? Kutani u fanele ku hlakulela ku tshembeka loku khomeleleke eka yena, xiboho lexi nga tsemekiki, ku tinyiketela ku n’wi tsakisa hi tindlela ta wena hinkwato. U fanele ku namarhela mimpimanyeto yo lulama ya Yehova—ku nga khathariseki ndlela leyi ndzingo wu nga ha vaka ha yona loko u endla tano!
Mintshikilelo Ya Ku Nga Tshembeki
Lexi bumabumelekaka, vantshwa vo tala exikarhi ka Timbhoni ta Yehova va lwela ku tshama va tshembekile, naswona va tsakela ripfalo leri tengeke hikwalaho ka sweswo. Hambi swi ri tano muapostola Pawulo u profetile leswaku “emasikwini ya makumu,” hi ntolovelo ku nga tshembeki a ku ta va hlawula vanhu. (2 Timotiya 3:1, 2) Lexi twisaka ku vava, vantshwa van’wana va Vakriste va pfumelele misava leyi ya ku nga tshembeki leswaku ‘yi va susumetela eka xivumbeko xa yona.’ (Varhoma 12:2, Phillips) Xana Sathana u swi hetisise njhani leswi?
Ntshikilelo wa tintangha i xitirho xin’wana xa matimba xa Sathana. Vanhu van’wana va lava ku tekiwa kahle hi van’wana, naswona Sathana u tiva ndlela yo tirhisa ku navela koloko ka ntumbuluko. Hi ku lava ku langutiwa tanihi lava tolovelekeke, vantshwa van’wana va Vakriste va nghenelele mabulo lama thyakeke, ku tikhoma loko biha, ku dzaha, vudakwa—hambi ku ri ku tirhisa loko biha ka swidzidzirisi—hinkwaswo hi ku tsakela ku amukeriwa hi tintangha ta vona.
Sathana u lava leswaku hi ‘tikhoma hi ku pfumelelana ni ku navela ka nyama ya hina, hi endla swilo leswi rhandziwaka hi nyama.’ (Vaefesa 2:3) U swi tiva kahle leswaku wu tikisa ku yini mpimo wa ku navela ka rimbewu lowu vaka kona hi nkarhi wa “v̌untšhwa.” (1 Vakorinto 7:36, BX) Naswona u lava leswaku u tinyikela eku naveleni koloko. Handle ko swi xiya vantshwa van’wana va Vakriste va tlangisa swirimbana swa yena hi ku languta tibuku ta swifaniso leswi nga ambalangiki, tibayiskopo ni ti-video kumbe ku tlangisa swirho swa rimbewu. Endzhaku, swilo leswi hakanyingi swi yisa eka swiendlo leswikulu swa ku nga tshembeki. Xana misava ya Sathana yi ku ‘susumetele exivumbekweni xa yona’ hi ku tirhisa yin’wana ya tindlela leti?
Ku Hanya Vutomi Byimbirhi
Hambi leswi ku endla xidyoho lexikulu xo tanihi vuoswi ku nga mhaka leyikulu, vantshwa van’wana vo tivangela ku nonon’hweriwa ka vona. Va fana ni “vanhu lava rhandzaka vunwa,” lava ku vulavuriwaka ha vona eka Psalma 26:4, “lav̌a fihlaka leŝi nge mbilwini.” Vantshwa vo tano va hanya vutomi byimbirhi, va famba hi ndlela yin’wana loko va ri ni vatswari va vona kumbe Vakriste lava vupfeke ni ndlela yin’wana loko va ri ni tintangha ta vona.
Hambi swi ri tano, ku hanya vutomi byimbirhi i ku tihlasela naswona swi ni khombo. Hakanyingi swiendlo leswi nga tshikiwiki minkarhi hinkwayo swi yisa eka swiendlo swin’wana leswi hoxeke. Naswona hambi leswi ripfalo ra munhu ri nga ha karhatekaka eku sunguleni, loko munhu a phikelela ku endla leswo biha, ripfalo leri karhatekeke ri pfumelela ku endla leswo biha. Un’wana a nga ‘fa ripfalo’ hi laha ku heleleke ehenhleni ko endla leswo biha.—Vaefesa 4:19, Kingdom Interlinear.
Hi nkarhi lowu swi fikela laha swi nonon’hwaka swinene eka un’wana ku tivula swidyoho ivi a kuma mpfuno. Leswi hakanyingi swi tano loko vantshwa van’wana va Vakriste va katseka exidyohweni. Hakanyingi mianakanyo yo hambukisiwa ya vutshembeki ya kula. Muntshwa la tshahiweke eku sunguleni u hlamuserile: “U va u swi xiya leswi u swi endlaka, naswona wa swi tiva leswaku swi hoxile. Leswaku vanhu lavan’wana lava katsekaka va nga ngheni ekhombyeni, u pfumela ku tshama na swona u nga byeli munhu.”
Hambi leswi munhu a nga ‘fihlaka leswi a nga xiswona’ eka vatswari vakwe kumbe eka bandlha, a nge swi koti ku fihlela Yehova. “Emahlweni ka Xikwembu, ku hava ni xivumbiwa ni xin’we lexi tumbeleke. Hinkwaswo swi lo tlàngàndlà, erivaleni, emahlweni ka Loyi hi fanelaka ku tihlamuselela eka yena.” (Vaheveru 4:13) Bibele ya hi tiyisekisa: “La fihlaka ŝidyoho ŝa yena, a nga ka a nga kateki.” (Swivuriso 28:13) Hi ku famba ka nkarhi xidyoho xi ta paluxiwa. Munhu a nge n’wi tlhariheli Yehova. Swivuriso 3:7 yi ri: “U nga tiv̌oni v̌utlhari, tšhav̌a Yehova, u papalata ŝo biha.” Nakambe, tsundzuka leswaku “mahlo ya Yehova ma languta hikwako, ma šiya la’v̌o biha ni la’v̌o lulama.”—Swivuriso 15:3.
Muntshwa la kombisiweke eku sunguleni, ku katsa ni van’wana vo hlayanyana lava katsekeke eku endleni ka leswo biha exihundleni xisweswo va kumiwile, naswona yena ni vanakulobye vakwe va boheke ku hlongoriwa ebandlheni ra Vukriste. Endzhaku va hlakarherile hi tlhelo ra moya naswona va amukeriwile. Hambi swi ri tano, vona ndlela leyi swi nonon’hwaka ha yona ku dyondza leswi vutshembeki byi vulaka swona!
‘Ku Lulamisa Timhaka’ Ni Xikwembu
Ku vuriwa yini hi loko un’wana ana se a tikombise a nga tshembekanga hi ndlela yo karhi, kumbexana hi ku va a endle xiendlo lexi hoxeke? Swa olova ku tixisa ni ku ala xilaveko xo lulamisa timhaka. Muntshwa un’wana la endleke vuoswi exihundleni u te: “Ndzi andzise vutirheli bya mina bya nsimu, ndzi ehleketa leswaku leswi a swi ta siva xidyoho xa mina hi ndlela yo karhi.” Hi ku fanana, tiko ro sihalala ra Israyele ri ringete ku tsakisa Yehova hi magandzelo. Kambe Yehova u ale ku tinyiketela koloko ka vukanganyisi. U va khongoterile a ku: “Hlambani, mi tibasisa; susani mahlweni ka mina e mitiro leyo biha ya ṅwina; ṭhikani ku endla ŝo biha.” Yehova a a ta amukela magandzelo ya vona ntsena endzhaku ka loko va ‘lulamise timhaka na yena.’ Sweswo swi tshama swi ri ntiyiso eka wihi na wihi loyi a nga ha endlaka leswo biha namuntlha.—Esaya 1:11, 15-18.
Munhu a nge swi koti ku lulamisa timhaka na Yehova hi ku vulavula timhaka ta yena ni ntangha yakwe ntsena. Hikuva, tintangha a hi minkarhi hinkwayo ti nyikelaka mpfuno wo antswa, tanihi leswi hakanyingi ti nga ni ntokoto wutsongo evuton’wini. Xa nkoka ngopfu, a ti nge swi koti ku ku rivalela xidyoho xa wena. I Xikwembu ntsena lexi nga endlaka sweswo. Hikwalaho ‘chululela mbilu ya wena’ eka xona hi ku tivula swidyoho. (Psalma 62:8) Hambi leswi u nga ha nyumisiwaka ngopfu hi ku tikhoma ka wena, tiyiseka leswaku Yehova ‘u rivalela hi ndlela leyi anameke.’—Esaya 55:7.
U ta lava mpfuno lowu engetelekeke. “Tivisa vatswari va wena, tivisa vakulu hi laha ku heleleke—ku suka eku sunguleni,” ku khongotela muntshwa un’wana wa Mukriste loyi a pfunekeke hi mpfuno wo tano. Ee, a swi kanakanisi leswaku vatswari va wena va le ka xiyimo xo ku pfuna. ‘Va he mbilu’ ya wena, va tivise xiyimo hinkwaxo xa swiphiqo swa wena. (Swivuriso 23:26) Va nga ku lulamisela ku kuma mpfuno lowu engetelekeke eka vakulu va bandlha loko sweswo swi ri swa nkoka.—Yakobo 5:14, 15.
Ku Kombisa Vutshembeki Bya Ntiyiso—Njhani?
Kavula, a swi ta antswa loko u nga weli eku tikhomeni loko biha ko pfumala vutshembeki. Psalma 18:25 ya hi byela: “Lonene, [Yehova] u ṅwi endla hi v̌unene, munhu l’a lulameke, u ṅwi endla hi ku lulama.” Yehova hi laha ku fuweke u katekisa lava va hlayisaka mpimo lowu tlakukeke wa ku tikhoma hi ku tshembeka.
Hambi swi ri tano, ku ni tindlela tin’wana leti vutshembeki bya wena byi nga ha ringiwaka ha tona. Hi xikombiso, a hi nge munghana wa wena u nghene endleleni leyi hoxeke. Xana u ta pfumelela vutshembeki lebyi hambukisiweke bya munghana yoloye byi onha vutshembeki bya wena eka Yehova? Nchumu lowu lavekaka wo wu endla a ku ta va ku tshinelela munghana yoloye ivi u n’wi khongotela leswaku a vika mhaka yoleyo eka vatswari vakwe kumbe eka vakulu. Byela munghana wa wena leswaku loko a nga endli tano enkarhini lowu fanelaka, wena hi wexe u ta fanela ku swi endla. Swivuriso 27:5 yi ri: “Ku tshinya ka le riv̌aleni ku tlula riranḍu leri fihliweke.” Hi ku pfuna munghana wa wena hi ndlela leyi, a wu kombisi vunghana bya xiviri ntsena kambe u kombisa ni vuenti bya vutshembeki bya wena eka Yehova.
Ku nga khathariseki ndzingo wihi ni wihi, matimba yo kombisa vutshembeki ma huma eka vuxaka lebyi tiyeke bya munhu hi xiyexe na Yehova. Xikhongelo lexi nga ni xikongomelo ni ku chivirikela dyondzo ya munhu hi xiyexe i swa nkoka loko u ta tsakela vuxaka byo tano. Lexi tsakisaka, hinkwavo vantshwa lava dyoheke lava kombisiweke eku sunguleni va pfumerile leswaku mukhuva wa vona wo khongela ni ku va ni dyondzo ya munhu hi xiyexe a swi ri swo hetisa nawu—naswona hi ku famba ka nkarhi a va ha swi endlanga. Yehova a a nga ha ri wa xiviri eka vona, naswona hi ku hatlisa ku tikhoma loku thyakeke ku landzerile. Xana u tiyisa vuxaka bya wena na Yehova hi xikhongelo ni dyondzo ya munhu hi xiyexe, leswaku u tshama u tshembekile?
I ntiyiso, minkarhi yin’wana u nga ha tivutisa loko u lahlekeriwa hi nkarhi lowunene. Nhwanyana un’wana lontsongo u te: “Minkarhi yin’wana swi vonaka onge vanhu va misava va ni nkarhi wo tsaka. Kambe loko wo va eka xiyimo xexo, u nga swi vona leswaku a swi tsakisi nikatsongo.” A a vulavula hi ntokoto lowu a veke na wona, hi ku nghenela ku tikhoma loko biha ka rimbewu, loku vangeke ku tika ni ku xixa nyimba. Sweswi u ri: “Ku va entiyisweni i nsirhelelo”—dyondzo leyi a yi dyondzeke hi ndlela yo nonon’hwa. Psalma 119:165 yi hi tsundzuxa leswaku “la’v̌a ranḍaka nawu wa [Xikwembu] v̌a ni ku rula lo’kukulu.”
Hikwalaho, endla hi matimba leswaku u tshama u tshembekile. Tirhela ku aka vuxaka lebyi khomelelaka na Yehova. Venga leswo biha u namarhela leswinene. (Varhoma 12:9) Psalma 97:10 ya hi byela: “Ṅwina la’mi ranḍaka Yehova, v̌engani le’ŝo biha! O hlayisa mimoya ya v̌akwetsimi va yena, o v̌a kuṭula e mav̌okweni ya la’vo biha.” Ina, tanihi muntshwa wa Mukriste, u ta pfuneka eka nsirhelelo wa Yehova ivi u tsakela vutomi lebyi nga heriki loko wo hlula ndzingo wa vutshembeki bya Vukriste.