Ku Twarisa Misava Leyintshwa Ya Xikwembu Ya Ntshunxeko
“[Xikwembu] xi ta sula mihloti hinkwayo emahlweni ya vona, ni rifu a ri nga ha vi kona; hambi ya ri mahlomulo kumbe ku rila kumbe ku vaviseka a swi nga ha vi kona, hikuva leswo sungula swi hundzile.”—NHLAVUTELO 21:4.
1, 2. I mani ntsena loyi a nga tisaka ntshunxeko wa ntiyiso, naswona hi nga dyondza yini ha Yena eBibeleni?
MATIMU ma kombise ntiyiso wa leswi muprofeta Yeremia a swi vuleke: “Ndlela ya munhu a yi le matimbeni ya yena, kambe munhu l’a fambaka a nga ka a nga lulamisi renḍo ra yena.” I mani loyi a nga ma kongomisaka kahle magoza ya munhu? Yeremia u ya emahlweni a ku: “Yehova, nḍi tshinye.” (Yeremia 10:23, 24) Ina, i Yehova ntsena loyi a nga tisaka ntshunxeko wa ntiyiso eka swiphiqo leswi karhataka ndyangu wa vanhu.
2 Bibele yi ni swikombiso swo tala swa vuswikoti bya Yehova byo tisa ntshunxeko eka lava n’wi tirhelaka. “Hinkwaswo leswi tsariweke . . . khale, swi tsariwile leswaku hi dyondza ha swona, ni leswaku hi va ni ku langutela, hikwalaho ka ku tiyisela ni ku chaveleriwa loku hi ku kumaka eMatsalweni.” (Varhoma 15:4) Ku avanyisa ka Yehova ehenhleni ka vugandzeri bya mavunwa na kona ku tsariwile, naswona leswi swi tirha leswaku hi “tsundzuxiwa ha swona, hina lava hi nga emasikwini ya ku hetelela ka minkarhi.”—1 Vakorinto 10:11.
Xi Ntshunxa Vanhu Va Xona
3. Yehova u byi kombisise ku yini vuswikoti bya yena bya ku ntshunxa vanhu va yena aEgipta?
3 Xikombiso xa vuswikoti bya Xikwembu bya ku avanyisa vugandzeri bya mavunwa ni ku ntshunxa lava endlaka ku rhandza ka xona xi ve kona loko vanhu va xona va nkarhi wa khale va endliwe mahlonga aEgipta. Eksoda 2:23-25 yi ri: “Ku huwelela ka v̌ona hikwalaho ka v̌ukhumbi bya v̌ona ku fike ka Šikwembu. Šikwembu ši yingisa ku rila ka v̌ona.” Loko xi kombisa vukulu bya xona hi ndlela leyi chavisaka eka swikwembu swa vunwa swa Vaegipta, Xikwembu xa Matimba Hinkwawo xi tise makhombo ya khume etikweni rero. Khombo rin’wana ni rin’wana a ri kunguhateriwe ku tsongahata xikwembu xa Egipta, ku kombisa leswaku a swi ri mavunwa naswona a swi nga ta va pfuna Vaegipta lava a va swi gandzela. Xisweswo Xikwembu xi ntshunxe vanhu va xona ivi xi lovisa Faro ni mavuthu yakwe eLwandle ro Tshwuka.—Eksoda, tindzima 7 ku ya ka 14.
4. Ha yini a swi nga bihanga leswaku Xikwembu xi avanyisa Vakanana?
4 Loko Xikwembu xi tise Israyele eKanana, vaaki va rona lava a va gandzela mademona va lovisiwile kutani tiko ri nyikiwe vanhu va Xikwembu. Tanihi Hosi ya Hinkwako-nkwako, Yehova u ni mfanelo yo avanyisa vukhongeri lebyi thyakeke. (Genesa 15:16) Naswona malunghana ni vukhongeri bya Vakanana, Bible Handbook ya Halley yi ri: “Vugandzeri bya . . . swikwembu swa Vakanana byi vumbiwe hi mihivahivana leyi hlamarisaka swinene; titempele ta swona a ti ri swivandla swa vunghwavava. . . . Ku tikhoma ko biha a ku ri xiphemu xa mihivahivana ya vukhongeri bya Vakanana emahlweni ka swikwembu swa vona; naswona, na hi ku dlaya vana va vona va mativula, tanihi gandzelo eka swikwembu leswi fanaka. Swi vonaka onge hi mpimo lowukulu, tiko hinkwaro ra Kanana ri fane na Sodoma na Gomora.” Wa engeta: “Xana vanhu va thyaka ni tihanyi to tano va ha ri na yona mfanelo yo hanya? . . . Vayimburi lava celaka marhumbi ya miti ya Vakanana va tivutisa leswaku ha yini Xikwembu xi nga va lovisanga hi ku hatlisa ku tlula hi laha xi endleke ha kona.”
5. Xana ku ntshunxa ka Xikwembu vanhu va xona ku tirha njhani tanihi xikombiso xa nkarhi wa hina?
5 Mhaka leyi ya ku lwisana ka Xikwembu ni vugandzeri bya mavunwa, xi ntshunxa vanhu va ntwanano wa xona, ni ku va nyika tiko leri tshembisiweke yi tirha tanihi xikombiso xa swilo leswi nga ta ta. Yi vulavula hi nkarhi lowu taka lowu tshineleke swinene laha Xikwembu xi nga ta herisa vukhongeri bya mavunwa bya misava leyi ni vaseketeri va byona, kutani xi ta nghenisa malandza ya xona ya manguva lawa emisaveni leyintshwa ya vululami.—Nhlavutelo 7:9, 10, 13, 14; 2 Petro 3:10-13.
Ntshunxeko Wa Ntiyiso eMisaveni Leyintshwa Ya Xikwembu
6. Hi yihi mintshunxeko yin’wana yo hlamarisa leyi Xikwembu xi nga ta yi nyikela emisaveni leyintshwa?
6 Emisaveni leyintshwa, Xikwembu xi ta katekisa vanhu va xona hi swivumbeko hinkwaswo leswi hlamarisaka swa ntshunxeko lowu xi wu kunguhateleke ndyangu wa vanhu. Ku ta va ni ntshunxeko eka ntshikilelo wa swiyenge swa politiki, swa ikhonomi ni swa vukhongeri bya mavunwa. Ku ta va ni ntshunxeko eka xidyoho ni rifu, vanhu va va ni ntshembo wo hanya emisaveni hi laha ku nga heriki. “La’v̌o lulama v̌a ta fuma misav̌a, v̌a ta ṭhama ka yona hi masiku.”—Psalma 37:29; Matewu 5:5.
7, 8. I yini leswi nga ta voniwa eku vuyeteriweni ka rihanyo leri hetisekeke emisaveni leyintshwa?
7 Endzhakunyana ka loko misava yoleyo leyintshwa se yi fikile, vaaki va yona va ta tlheriseriwa eka rihanyo leri hetisekeke hi hlori. Yobo 33:25 yi ri: “Mmiri wa yena wu hlukela e ku tlula v̌uhlangini. A tlhelela masikwini ya v̌untŝha bya yena.” Esaya 35:5, 6 ya tshembisa: “Hi laha mahlo ya v̌o-fe-mahlo ma nga ta hanyanya, ni tindlev̌e le’ti siv̌ekeke ti nga ta pfuleka; ŝilema ŝi ta tlula kukota tinhlangu, kutani ririmi ra mbev̌ev̌e ri ta yimbelela hi ku ṭaka.”
8 N’wina lava vabyaka emirini hikwalaho ka ku dyuhala kumbe rihanyo leri tsaneke, tivoneni hi mahlo ya mianakanyo mi ri emisaveni leyintshwa, mi pfuka mixo wun’wana ni wun’wana mi hanye kahle naswona mi ri ni ntamu. Ku khwanyana ka n’wina ku hundzuke nhlonge yo olova, leyi hanyeke kahle—ku nga ha laveki switolwa swa nhlonge. Mahlo ya n’wina lama nga voniki kahle kumbe lama nga voniki ma endliwa lama vonaka kahle—manghilasi ma nga ha laveki. Ku twa lokunene ku vuyeteriwa—mi cukumeta swilo swo pfuna ku twa. Swirho leswi lamaleke sweswi se swi tiyile naswona swi helerile—mi cukumeta minxongotelo ni tinhonga ta swilema ni switulu swa swigulana. A ka ha ri na vuvabyi—mi cukumeta mirhi hinkwayo. Xisweswo, Esaya 33:24 yi vhumbile: “A ku nga v̌i na munhu l’a akeke . . . l’a nga ta ku: nḍa v̌abya!” Nakambe u ri: “Ku kateka ni ku ṭaka ŝi ta v̌a hlanganisa, ku v̌av̌iseka ni nhlomulo wa mbilu ŝi ta baleka.”—Esaya 35:10.
9. Xana nyimpi yi ta herisiwa njhani hi ku helela?
9 A nga kona loyi a nga ta tlhela a nghenela nyimpi. “[Xikwembu xi] herise tinyimpi ku yisa e makuṅweni ya misav̌a, [xi] ṭhov̌ile mav̌ura, [xi] fayetele matlhari, [xi] hise magolonyi e nḍilweni.” (Psalma 46:9) Matlhari ya nyimpi ma nga ka ma nga ha pfumeleriwi hi Mufumi wa Mfumo wa Xikwembu, Yesu Kriste, loyi Esaya 9:6 yi n’wi vulaka “Hos[ana] ya ku rhula.” Ndzimana 7 (NW) ya engetela yi ku: “Ku kula ka ku fuma ka vuhosana ni ku rhula a ku nga vi ni makumu.”
10, 11. Ntshunxeko lowu heleleke wu ta vula yini emisaveni?
10 Mawaku nkateko wonghasi lowu ku nga ta va wona eka vanhu ni misava leyi leswaku va ntshunxeka eka matlhari ya nyimpi! Phela, ku fika ni namuntlha matlhari lama tirhisiweke etinyimpini leti hundzeke ma ha lovisa vanhu. Etikweni rin’we ntsena, ku nga Furwa, ku tlula vatshila va 600 lava fukulaka tibomo va dlayiwile ku sukela hi 1945 loko va ringeta ku herisa swibuluki leswi seleke etinyimpini leti hundzeke. Murhangeri wa ndzawulo ya vufukuri bya tibomo kwalaho u te: “Ha ha kuma miseve ya swibuluki leyi ya ha tirhaka ya Nyimpi ya Furwa na Prussia ya 1870. Ku ni mativa lama taleke hi tigraneti leti nga ni vuxungu ta Nyimpi yo Sungula ya Misava. Hakanyingi, murimi loyi a nga eteretereni u famba ehenhla ka ndhawu leyi ku celeriweke swibuluki swa Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava ivi swi buluka, ku va ku lova kakwe. Swilo leswi swi kumeka hinkwako.” Malembe mambirhi lama hundzeke The New York Times yi hlamuserile: “Eka malembe ya 45 ku sukela loko ku hele Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava [mintlawa leyi fukulaka tibomo] yi suse swibuluki swa swibamu emisaveni [ya le Furwa] swa 16 wa timiliyoni, 490 000 wa tibomo na switameri swa swibuluki leswi nga ehansi ka mati swa 600 000. . . . Timiliyoni ta [tihekitara] ta ha biyeriwile, ti ri ni matlhari lama celeriweke ku fikela empin’weni wa tsolo kutani ti rhendzeriwa hi switsundzuxo leswi nge: ‘U Nga Khumbi. Xa Dlaya!’”
11 Misava leyintshwa yi ta va yi hambanile swonghasi! Un’wana ni un’wana u ta va ni kaya lerinene, ndzalo ya swakudya, ni ntirho lowu vuyerisaka, lowo rhula wo hundzula misava hinkwayo yi va paradeyisi. (Psalma 72:16; Esaya 25:6; 65:17-25) Vanhu ni misava hi yoxe a va nga ha tlheli va hlaseriwa hi timiliyoni ta swibuluki. Misava yo tano leyintshwa hi leyi Yesu a a vula yona loko a byele wanuna loyi a kombiseke ripfumelo eka yena a ku: “U ta va na mina Paradeyisini.”—Luka 23:43.
Dyondzo Ya Misava Hinkwayo Ya Vutomi
12, 13. I ntirho wihi wa dyondzo ya misava hinkwayo lowu Yesu na Esaya va wu vhumbeleke nkarhi wa hina?
12 Loko munhu a dyondza hi ta misava leyintshwa ya Xikwembu, u tlhela a dyondza leswaku esikwini ra hina, Yehova u endle bandlha ra misava hinkwayo leri hleleriweke vugandzeri bya ntiyiso. Ri ta va xiphemu xa misava leyintshwa, naswona Xikwembu xi tirhisa rona sweswi leswaku xi letela van’wana malunghana ni swikongomelo swa xona. Nhlengeletano leyi ya Vukriste yi endla ntirho wa dyondzo ya misava hinkwayo ya xivumbeko ni mpimo lowu nga si tshamaka wu voniwa. Yesu u vhumbe leswaku leswi a swi ta endliwa. U te: “Evhangeli leyi ya Mfumo yi ta twarisiwa emisaveni hinkwayo, leswaku yi va vumbhoni eka vanhu va matiko hinkwawo; kutani hi kona makumu ma nga ta fika.”—Matewu 24:14.
13 Esaya na yena u vulavule hi ntirho lowu wa dyondzo ya misava hinkwayo: “E mikarini ya makumo [enkarhini wa hina], ku ta humelela leŝaku nṭhav̌a ya yindlu ya [Yehova, vugandzeri byakwe bya ntiyiso lebyo hlawuleka] yi ta v̌ekiwa e nhlohlorini ya tinṭhav̌a . . . kutani matiko hinkwawo ma ta talela kona. Matiko la’yo tala ma ta ta kona, ma ku: Tanani, hi ta tlhandlukela nṭhav̌eni ya Yehova, . . . [u] ta hi dyonḍisa tindlela ta [ye]na, kutani hi ta famba e mitileni ya [ye]na.”—Esaya 2:2, 3.
14. Vanhu va Xikwembu hi nga va vonisa ku yini namuntlha?
14 Hikwalaho, ntirho wa misava hinkwayo wa ku nyikela vumbhoni bya Mfumo wa Xikwembu i xikombiso lexi tiyeke xa leswaku hi le kusuhi ni makumu ya mafambiselo lawa yo biha ni leswaku ntshunxeko wa ntiyiso wu tshinele. Vanhu lava endzelaka van’wana hi rungula leri taleke hi ntshembo wa misava leyintshwa ya Xikwembu va hlamuseriwa eka Mintirho 15:14 (NW) tanihi “vanhu va vito ra [Xikwembu].” I vamani lava byarhaka vito ra Yehova ni ku nyikela vumbhoni emisaveni hinkwayo hi Yehova ni Mfumo wakwe? Rhekhodo ya matimu ya lembe xidzana ra vu-20 ya hlamula: i Timbhoni ta Yehova ntsena. Namuntlha va endla nhlayo leyi tlulaka mune wa timiliyoni emabandlheni lama tlulaka 66 000 emisaveni hinkwayo.—Esaya 43:10-12; Mintirho 2:21.
15. Malunghana ni timhaka ta politiki, malandza ya Xikwembu ya ntiyiso hi nga ma vonisa ku yini?
15 Xikombiso xin’wana xa leswaku Timbhoni ta Yehova ti hetisisa vuprofeta malunghana ni ntirho wo chumayela hi ta Mfumo xi vonaka eka Esaya 2:4: “Hi mabanga ya v̌ona v̌a ta fula ŝikomu, hi matlhari ya v̌ona v̌a ta fula masikeri; tiko ri nga ka ri nga ha lwi ni riṅwana, kutani a ku nga ha dyonḍisiwi ku lwa.” Kutani lava endlaka ntirho wo chumayela wa misava hinkwayo hi ta Mfumo wa Xikwembu va fanele ‘va nga ha dyondzi nyimpi.’ Yesu u vule leswaku va fanele ‘va nga vi xiphemu xa misava.’ (Yohane 17:16) Leswi swi vula leswaku va fanele va va ni vukala-tlhelo etimhakeni ta politiki, va nga hlanganyeli eka minkwetlembetano ni tinyimpi ta matiko. I vamani lava nga riki xiphemu xa misava naswona va nga ha yi dyondziki nyimpi? Nakambe, rhekhodo ya matimu ya lembe xidzana ra vu-20 ya tiyisa: i Timbhoni ta Yehova ntsena.
16. Ntirho wa dyondzo ya misava hinkwayo wa Xikwembu wu ta hetiseka hi ndlela yihi?
16 Ntirho wa dyondzo ya misava hinkwayo wa Timbhoni ta Yehova wu ta ya emahlweni hambi ku ri endzhaku ka loko Xikwembu xi herise misava ya sweswi yo biha. Esaya 54:13 yi ri: “V̌ana v̌a wena v̌a šinuna hikwav̌o v̌a ta v̌a v̌adyonḍisiwa v̌a Yehova.” Dyondzo leyi yi ta hetisisiwa, lerova Esaya 11:9 ya vhumba, yi ku: “Ku tiv̌a Yehova ku ta eneta misav̌a, tani hi leŝi mati ma funengetaka v̌uento bya lwandle.” Dyondzo leyi yaka emahlweni yi ta laveka ku nga ri eka vaponi va misava leyi ya khale ni le ka vana lava nga ha velekiwaka emisaveni leyintshwa kambe ni le ka tibiliyoni leti pfuxiwaka eku feni. Eku heteleleni, munhu un’wana ni un’wana la hanyaka emisaveni u ta dyondzisiwa ku tirhisa ntshunxeko wa yena hi laha ku faneleke hi ku ya hi mindzilakano ya milawu ya Xikwembu. Vuyelo byi ta va byihi? “V̌a musa v̌a ta fuma misav̌a, va ta tiṭakela e ku ruleni lo’kukulu ka v̌ona.”—Psalma 37:11.
Ntshunxeko Lowukulu Hambi Ku Ri Sweswi
17. Muxe u byele vanhu va Xikwembu va khale leswaku va endla yini?
17 Loko Vaisrayele va ri kusuhi ni ku nghena eTikweni leri Tshembisiweke, Muxe u vulavule na vona, a ku: “Nḍi mi dyonḍisile milawu ni ku lerisa, hi laha Yehova, Šikwembu ša mina, ši nḍi leriseke ha kona, leŝaku mi ta tira ha yona e tikweni leri mi nghenaka ka rona ku ri fuma. Mi ta yi hlayisa ni ku tira ha yona, hikuv̌a byi ta v̌a v̌utlhari bya ṅwina, ni ku twisisa ka ṅwina, e mahlweni ka matiko lawa ma nga ta yingisa milawu leyi hikwayo, kutani ma ta ku: E tiko le’rikulu leri, hi rona ntsena le’ri nga ni v̌utlhari ni ku twisisa! Hikuv̌a i rihi tiko le’rikulu leri ŝikwembu ŝa rona ŝi nga kusuhi na rona, kukotisa leŝi Yehova, Šikwembu ša hina, ši nga kusuhi na hina, hi masiku hikwawo loko hi ši khongela?”—Deuteronoma 4:5-7.
18. I mintshunxeko yihi leyikulu leyi taka eka lava tirhelaka Xikwembu hambi ku ri sweswi?
18 Namuntlha timiliyoni leti gandzelaka Yehova na tona ti le nyangweni wa tiko leri tshembisiweke—misava leyintshwa. Hikwalaho ka leswi va yingisaka milawu ya Xikwembu, xi le kusuhi na vona naswona va hambanile ni vanhu van’wana. Xikwembu ana se xi va ntshunxile emianakanyweni ya vukhongeri bya mavunwa, xihlawuhlawu, ku tirhisiwa ka swidzidzirisi hi ndlela yo biha, vutiko, nyimpi, ni ku hangalaka ka mavabyi lama tluletiwaka hi vuxaka bya rimbewu. Ku tlula kwalaho, xi va hlanganisile eka rirhandzu ra vumakwerhu lebyi tiyeke bya matiko hinkwawo. (Yohane 13:35) A va karhatiwi hi vumundzuku kambe va “yimbelela hi ku ṭaka ka timbilu ta [vo]na.” (Esaya 65:14) Mawaku ntshunxeko lowukulu lowu va nga na wona sweswi hi ku tirhela Xikwembu tanihi Mufumi!—Mintirho 5:29, 32; 2 Vakorinto 4:7; 1 Yohane 5:3.
Ku Ntshunxa Van’wana eTidyondzweni Ta Mavunwa
19, 20. Vanhu va ntshunxiwa njhani hi dyondzo ya Bibele malunghana ni xiyimo xa vafi?
19 Vanhu vo tala lava Timbhoni ta Yehova ti va chumayelaka na vona va kuma ntshunxeko lowu. Hi xikombiso, ematikweni lawa ku gandzeriwaka vakokwana eka wona, Timbhoni ta Yehova ti tivisa van’wana leswaku a ku kona kun’wana laha vafi va hanyaka kona naswona a va nge va vavisi vanhu lava hanyaka. Timbhoni ti kombetela eka Eklesiasta 9:5, leyi vulaka leswaku “la’v̌a hanyaka v̌a ŝi tiv̌a leŝaku v̌a ta fa, kambe v̌afi a v̌a tiv̌i ntšhumu.” Nakambe ti kombetela eka Psalma 146:4, leyi vulaka leswaku loko munhu a fa “[u] tlhelela e nṭhurini; kutani hi siku rolero makungu ya [ye]na ma ta hela.” Kutani Bibele yi komba leswaku ku hava moya wa xipuku kumbe moya lowu nga fiki lowu tshungulaka kumbe lowu chavisaka lava hanyaka. Hikwalaho, a ku na xivangelo xo tlanga hi mali leyi kumiweke hi ku tikarhata lokukulu, ku hakeriwa tin’anga kumbe vaprista leswaku va hi hlanganisa na vona.
20 Vutivi byo tano lebyi kongomeke bya Bibele byi ntshunxa vanhu etidyondzweni ta mavunwa ta ndzilo wa tihele ni pagatori. Loko vanhu va dyondza ntiyiso wa Bibele wa leswaku vafi a va twi nchumu, onge hi loko va etlele vurhongo lebyikulu, a va ha karhatiwi hi leswi humeleleke varhandziwa va vona lava feke. Ematshan’weni ya sweswo, va langutela nkarhi wo tsakisa lowu muapostola Pawulo a vulavuleke ha wona loko a te: “Lavo lulama ni lava nga lulamangiki va ta pfuka eku feni.”—Mintirho 24:15.
21. I vamani lava swi nga kanakanisiki leswaku va ta katseka exikarhi ka lava pfuxiweke, naswona va nga ha endla yini?
21 Hi nkarhi wa ku pfuxiwa, vafi va ta tlhelela evuton’wini emisaveni hi laha ku nga heriki va ntshunxiwile eka rifu leri kumiweke hikwalaho ka Adamu. A swi kanakanisi leswaku lava pfuxiweke va ta katsa vana lava endliweke magandzelo eka swikwembu swa Vakanana, tanihi Moloko, majaha lama endliweke magandzelo eka swikwembu swa Vaaztec ni timiliyoni ta ntsandza-vahlayi leti endliweke magandzelo eka xikwembu xa nyimpi. Vona ndlela leyi vahlaseriwa volavo va khale va tidyondzo ta mavunwa va nga ta hlamala ni ku tsaka ha yona! Vanhu volavo lava pfuxiweke va ta swi kota ku vula hi ku tsaka va ku: “Wena, rifu, nḍhombo wa wena wu kwihi? Wena, sira, ku hlula ka wena ku kwihi?”—Hosea 13:14.
Lavisisa Yehova
22. Loko hi lava ku hanya emisaveni leyintshwa ya Xikwembu i yini leswi hi faneleke hi swi tsundzuka?
22 Xana wa swi lava ku hanya emisaveni leyintshwa ya Xikwembu yo lulama, laha ku nga ta va ni ntshuxeko wa ntiyiso? Loko swi ri tano, tshama u ri karhi u tsundzuka marito lama nga eka 2 Tikronika 15:2: “Yehova o na ṅwina loko mi ri na yena; kungaku loko mi ṅwi lav̌a, o ta pfumela ku kumiwa hi ṅwina; kambe loko mi ṅwi ṭhika, o ta mi ṭhika.” Naswona tsundzuka leswaku matshalatshala ya wena lamakulu yo dyondza hi Xikwembu ni ku xi tsakisa ma ta tsundzukiwa. Vaheveru 11:6 yi vula leswaku Xikwembu “xi hakela lava xi lavaka.” Kasi Varhoma 10:11 yi ri: “Un’wana ni un’wana la pfumelaka ka yena, a nga ka a nga khomiwi hi ntingana.”
23. Hikwalaho ka yini hi fanele hi twarisa misava leyintshwa ya Xikwembu ya ntshunxeko?
23 Misava leyintshwa ya Xikwembu ya ntshunxeko wa ntiyiso yi le vugimamusi. “Kwalaho swivumbiwa leswi swi ta ntshunxiwa na swona evuhlongeni bya leswo bola, ku ta amukela ku ntshunxeka loko kwetsima loku nga ka vana va Xikwembu.” Naswona “[Xikwembu] xi ta sula mihloti hinkwayo emahlweni ya vona, ni rifu a ri nga ha vi kona; hambi ya ri mahlomulo kumbe ku rila kumbe ku vaviseka a swi nga ha vi kona.” (Varhoma 8:21; Nhlavutelo 21:4) Kutani malandza hinkwawo ya Yehova ma ta tlakusa tinhloko ta wona ivi hi ntsako ma twarisa misava leyintshwa ya Xikwembu ya ntshunxeko hi ku huwelela ma ku, ‘Ha khensa, Yehova, hikwalaho ka ntshunxeko wa ntiyiso eku heteleleni!’
A Wu Ta Hlamula Njhani?
◻ Yehova u byi kombise njhani vuswikoti bya yena byo ntshunxa vanhu vakwe?
◻ I mintshunxeko yihi leyi tsakisaka leyi nga ta va kona emisaveni leyintshwa ya Xikwembu?
◻ Yehova u va dyondzisa njhani vanhu leswaku va kuma vutomi?
◻ I mintshunxeko yihi yin’wana leyi kumiwaka hi vanhu va Xikwembu hambi ku ri sweswi hi ku tirhela Yehova?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 10]
Yehova u kombise vukulu bya yena ehenhla ka swikwembu swa mavunwa swa Vaegipta, a ntshunxa vagandzeri vakwe
[Xifaniso lexi nga eka tluka 12, 13]
Namuntlha, malandza ya ntiyiso ya Xikwembu ma voniwa hikwalaho ko hetisisa ntirho wa xona wa dyondzo ya misava hinkwayo ni ku byarha vito ra xona