Mikateko Leyikulu eMintsombanweni Ya Muganga Ya “Vabyarhi Va Ku Vonakala”
KWALOMU ka malembe ya 2 700 lama hundzeke, muprofeta Esaya u tsarile: “Hikuv̌a, waŝiv̌o, munyama wu ta funengeta misav̌a, ni papa le’ra ntima ri ta v̌a henhla ka matiko.” (Esaya 60:2) Marito lama ma ve ya ntiyiso hakunene! Hambi swi ri tano, ku ni ntshembo, hikuva Yehovha u vangele ku vonakala leswaku ku voninga. Eka lembe leri hundzeke, lava a va rhandza ku vonakala ka Xikwembu, hi malwandla va rhamberiwe ku va kona eka Ntsombano wa Muganga wa “Vabyarhi Va Ku Vonakala.”
Nongonoko wa ntsombano wu sungule ku nyikeriwa hi June le Amerika N’walungu. Eka tin’hweti leti landzeleke, wu nyikeriwe le Vuxeni ni le Vupela-dyambu bya Yuropa, le Amerika Xikarhi na Dzonga, Afrika, Asia ni le swihlaleni swa malwandle. Lava va veke kona a va ri timiliyoni. Naswona mawaku nkhuvo wa swa moya lowu va wu tsakeleke!
“Ma Amukeleka N’wina Hinkwenu Vabyarhi Va Ku Vonakala!”
Etindhawini to tala ntsombano wu sungule hi Ravuntlhanu ivi wu hela hi Sonto ni ndzhenga. Loko vatsombani va tshamisekile eswitshan’wini swa vona hi Ravuntlhanu ni mixo, va tiphine hi nkatsakanyo wo koma wa ndlela leyi ku vonakala ka Yehovha ku nga voninga swinene ha yona hi nkarhi wa masiku lawa ya makumu. Kutani mutshama-xitulu u ye exitejini. U kandziyise leswaku Vakreste va ntiyiso va fanele va va vabyarhi va ku vonakala ivi hi ku hiseka a ku: “Ma amukeleka, n’wina hinkwenu vabyarhi va ku vonakala!” Nongonoko wa ntsombano a wu ta pfuna vapfhumba ku hambeta va kombisa ku vonakala ka Yehovha.
Nkulumo-nkulu leyi yi nyikele yinhla-nkulu ya ntsombano hinkwawo. Xivulavuri lexi xi tsundzuxe vatsombani leswaku timboni ta vanhu ti timeke le ndzhaku entangeni wa Edeni. Ku sukela kwalaho, Sathana u pfale vanhu mahlo leswaku va nga voni ku vonakala ka ntiyiso. (2 Vakorinto 4:4) Ku nga khathariseki sweswo, Yesu u te tanihi “ku v̌onakala ka matiko.” (Esaya 42:1-6) U paluxe mavunwa ya vukhongeri, a kombisa mintirho leyi hombolokeke leyi nga ya munyama, a tlakusa vuhosi bya Yehovha, ivi a chumayela mahungu lamanene ya Mfumo. Valandzeri va Yesu va endle leswi fanaka—naswona va ha swi endla ni sweswi! (Matewu 28:19, 20) Hi ndlela leyi nyanyulaka xivulavuri xi te: ‘Hina, ku fana na Yesu, hi nga va vabyarhi va ku vonakala. Ku hava ntirho lowu wu nga wa nkoka ku tlula lowu esikwini ra hina. Naswona ku hava lunghelo leri nga rikulu ku tlula leri.’
Ku ve ni xihlamariso loko xiyenge xa ni mixo se xi ri kusuhi ni ku hela. Mutshama-xitulu u tlhelele exitejini ivi a tivisa ku humesiwa ka xiphephana xo sungula eka nongonoko wa swiphephana swa mune leswintshwa. Ku phokoteriwa ka mavoko hi ku hiseka ku landzele xiendlakalo lexi, naswona un’wana ni un’wana wa vapfhumba lava nga kona u nyikiwe kopi yin’we ya xiphephana lexi.
Hi Ravuntlhanu ni ndzhenga, nongonoko wu namarhele ngopfu eku nyikeleni ka ndzayo ya xisekelo eka Vakreste lava nga vabyarhi va ku vonakala. Tinkulumo to sungula timbirhi ti nyikele xitsundzuxo lexinene ehenhleni ka ndlela leyi u nga papalataka ku thyakisiwa hi munyama wa misava ha yona. Tanihi leswi Sathana a nga humelelaka tanihi ntsumi ya ku vonakala, i swa nkoka ku hlayisa langutelo ra moya leswaku hi nga tshuki hi yengiwa hi swilo swa misava leswi thyakeke. (2 Vakorinto 11:14) Pawulo u tsundzuxile: “Mi nga landzi hanyelo ra nguva leyi, kambe mi pfumela ku hundzuka mi va vantshwa emiehleketweni ya n’wina, mi ta kota ku twisisa leswi ku rhandza lokunene ka Xikwembu, loku nkhensekaka ni ku hetiseka, ku nga swona.” (Varhoma 12:2) Vapfhumba va ntsombano va swi twile leswaku ku hundzuka ka Mukreste i nchumu lowu hambetaka. Mianakanyo ya hina nkarhi hinkwayo ya basisiwa ni ku ololoxiwa loko hi ri karhi hi dyondza Rito ra Xikwembu ni ku tirhisa leswi hi swi dyondzaka. Xisweswo, hi ya emahlweni hi fana na Yesu, loyi a a “[tele] tintswalo ni ntiyiso.”—Yohane 1:14.
Vabyarhi Lavatsongo Va Ku Vonakala
Xiyenge xa vumbirhi xa ndzhenga wa Ravuntlhanu a xi kongomisiwe eka vantshwa. Nkulumo yo sungula (“Vantshwa—Xana I Yini Lexi Mi Xi Landzelelaka?”) yi bumabumele Vakreste lavatsongo lava va nga xikombiso lexinene xa ku tshembeka. Kambe yi va tsundzuxe leswaku hi vona xihlaseriwa-nkulu xa Sathana. Hambi ku ri xitsutsumi lexi leteriweke kahle xi lava muleteri. Swi tano, ni vantshwa va lava mpfuno wa vatswari va vona ni wa le vandlheni leswaku va ta hambeta va famba eku vonakaleni.
Leswi swi kandziyisiwe hi drama leyinene swinene leyi nge Ku Endla Leswi Lulameke eMahlweni Ka Yehova, leyi nga pfala nongonoko wa Ravuntlhanu. Eka yona ku tlakusiwe xikombiso xa Hosi Yosiyasi. Hambi loko a ha ri n’wana lontsongo u tiyimisele ku tirhela Yehovha. A ku ri na minkucetelo leyi n’wi rhendzeleke, kambe hi nkongomiso wa muprista lonkulu Hilkiya, naswona hikwalaho ka leswi a a rhandza Nawu wa Xikwembu, Yosiyasi u endle leswinene emahlweni ka Yehovha. Onge Vakreste vo tala lavantshwa namuntlha va nga endla leswi fanaka.
Ku Vonakala A Ku Voninge
Endzhaku ka ku wisa ka ni vusiku, vapfhumba va te entsombanweni hi Mugqivela ni mixo va tiyimisele ku ya emahlweni va akiwa hi ndzayo ya Matsalwa. A va hetiwanga matimba. Endzhaku ka ku bula hi tsalwa ra siku, nongonoko wu ye emahlweni hi nxaxamelo lowu a wu hlamusela tindlela leti hambana-hambaneke leti Mukreste a nga endlaka leswaku ku vonakala ka yena ku voninga ha tona. (Matewu 5:14-16) Ku chumayela i yin’wana ya tindlela ta nkoka, ku tikhoma lokunene na kona ku endla xiphemu xa nkoka. Hi laha xivulavuri xi nga vula ha kona, “ku chumayela ku byela van’wana leswi hi swi pfumelaka, kambe ku kombisa rirhandzu swi va komba leswi hi swi pfumelaka.”
Kutani vatsombani va kombisiwe xipfuno xa nkoka eku chumayeleni, ku nga—swiphephana. Leswi ni xitiviso xa tolo wa kona a xa ha tsundzukiwa kahle emianakanyweni, vapfhumba va twe mintokoto leyi kombaka ndlela leyi switirho leswi leswitsongo swi nga ni matimba ha yona. Vapfhumba va khutaziwe ku va ni swiphephana minkarhi hinkwayo, va lunghekile nkarhi wun’wana ni wun’wana.
Endzhaku ku yisiwe nyingiso eka maphayona, vahuweleri va Mfumo va nkarhi hinkwawo lava va tirhaka hi matimba eku byarheni ka ku vonakala. Mawaku ndlela leyi hi tlangelaka maphayona ya hina lama tirhaka swinene ha yona! Naswona nhlayo ya vona yi ya yi andza. Hambi ku ri ematikweni lawa va ha ku kumaka ntshunxeko wa vukhongeri eka wona, nhlayo ya maphayona yi kula swinene. Maphayona ma khutaziwe ku languta lunghelo ra vona tanihi rifuwo lerikulu. Lava va nga si sungulaka ku phayona va khutaziwe ku xiya swiyimo swa vona. Kumbexana na vona va nga lunghisa swiyimo swa vona leswaku va endla ku vonakala ka vona ku voninga entirhweni wa nkarhi hinkwawo.
Hakanyingi ku va mubyarhi wa ku vonakala swi katsa ku tinyiketela, naswona leswi swi kombisiwe eka nkulumo leyi landzeleke leyi nge, “Ku Tirhela Yehovha Hi Moya Wo Tinyiketela.” Pawulo u khutazile: “Mi nyiketa vutomi bya n’wina hinkwabyo, byi va mhamba leyi hanyaka, leyi hlawulekeke, leyi amukelekaka eka Xikwembu.” (Varhoma 12:1) Lava va tiyiselaka nxaniso va kombisa moya wa ku tinyiketela. Maphayona ya titsona swin’wana siku rin’wana ni rin’wana leswaku va ta kota ku tshama entirhweni wa nkarhi hinkwawo. I ntiyiso, Vakreste hinkwavo va titsona swo karhi, va khomeka entirhweni wa Yehovha ku ri ni ku landzelela swilo leswi vonakaka swa misava leyi hi vutitivi. Goza rolero ri va tisela mikateko leyikulu leyi humaka eka Yehovha.
Nkulumo yoleyo yi tirhe tanihi masungulo lama faneleke eka leswi nga landzela—nkulumo ya nkhuvulo. Lava va nga khuvuriwa eNtsombanweni wa Muganga wa “Vabyarhi Va Ku Vonakala” hakunene a va nge yi rivali nkulumo leyi. Nkhuvulo wa vona wu ta tshama wu ri nchumu lowukulu evuton’wini bya vona. Va tsundzuxiwe leswaku a va landzela xikombiso xa Yesu Kreste, loyi a nga khuvuriwa a ri na malembe ya 30 hi vukhale. Ku tlula kwalaho, lava khuvuriweke a va tsakile ku tsundzuka leswaku va ‘cukumete mintirho ya munyama,’ naswona va endle xiboho xa ku “tirhela [Yehovha].” (Varhoma 12:11; 13:12) Va yime emahlweni ka ntshungu wa vatsombani hi ntsako ivi va hlambanya erivaleni va nga si famba va ya eku khuvuriweni. (Varhoma 10:10) Hi va kombelela mikateko ya Yehovha hinkwavo lava va kombiseke ku tinyiketela ka vona eka yena hi ku khuvuriwa ematini hi nkarhi wa Mintsombano ya Muganga ya “Vabyarhi Va Ku Vonakala.”
Hi Mugqivela ni ndzhenga a ku ri nkarhi wa switsundzuxo leswi kongomeke. Swona swi endliwe tanihi tinkulumo leti nge, “Papalata Mintlhamu ya Makwanga,” “Xana Ku Na Un’wana La Borisaka Mikhuva Ya Wena Leyinene?” na “Tilanguteleni Eka Ku Gandzela Swifaniso Swa Swivumbeko Hinkwaswo.” Tinkulumo leti tinharhu ti kombise mano man’wana lawa Sathana a ma tirhisaka ku tsanisa Mukreste. Yudasi Iskariyota a a ri muapostola, kambe u xenge Yesu hikwalaho ka mali. Samuwele lontsongo u kule a ri lonene exivindzini xa tiko xa vugandzeri bya Yehovha, kambe a ri exikarhi ka vanghana van’wana vo biha swinene hi ndlela leyi nga papalatekiki. (1 Samuwele 2:12, 18-20) Ku gandzela swifaniso swi nga katsa swilo swo fana ni ku tikhoma loko biha ka rimbewu ni makwanga. (Vaefesa 5:5; Vakolosa 3:5) Ina, makwanga, vanghana lavo biha ni ku gandzela swifaniso swi ni khombo, swi fanele ku papalatiwa.
Hi nkarhi lowu nongonoko wa ntsombano wu hundzuke muhlovo hi ndlela yo fanekisela. Nkulumo leyi landzeleke yi tlakuse swivutiso swo hlayanyana swa Bibele leswi tsakisaka ivi yi swi hlamula. Hi xikombiso, xana u nga hlamusela leswaku vanhu lava va nga amukeriki ntiyiso ivi va fa ku nga si fika nhlomulo lowukulu va ta pfuxiwa ke? Xana Mukreste a nga endla yini loko a tsandzeka ku kuma munghana la fanelekaka wa vukati? Leswaku va engetela vutivi bya vona bya Bibele, vapfhumba va khutaziwe ku tirhisa Watch Tower Publications Index, hi laha ku engetelekeke ngopfu-ngopfu ehansi ka nhloko-mhaka leyi nge “Questions From Readers.”
Vukona Ni Ku Humelela Ka Kreste
Xiphemu xo hetelela xa nongonoko wa Mugqivela xi hundzukele eka vuprofeta hi nxaxamelo lowu nge “Ku Humesa Ku Vonakala Eka Vukona Ni Ku Humelela Ka Kriste.” Swivumbeko swa “xikombiso” leswi kombisaka vukona bya Yesu Kreste swi kambisisiwile. (Matewu 24:3) Eka xiphemu xa vumbirhi, ku hlamuseriwe mintirho ya manguva lawa ya “nandza la tshembekaka, wo tlhariha.” (Matewu 24:45-47) Swi kombisiwe erivaleni leswaku ku sukela hi 1919 ntlawa wa nandza wu kongomise ntirho wa ku chumayela mahungu lamanene ya Mfumo hi ku tshembeka. Kutani ntshungu lowukulu wu hlengeletiwe wu huma ematikweni hinkwawo leswaku wu ta hlanganyela ni Vakreste lava totiweke eku vangamiseni ka ku vonakala ka Yehovha. Xivulavuri xi gimete hi ku: “Hinkwerhu a hi hambeteni hi seketela nandza lowo tshembeka ni wa vutlhari. Hikuva hinkwavo lava fanaka ni tinyimpfu loko va endla sweswo ntsena, ku nga ri khale va ta swi kota ku twa marito ya ntsako lama nge: ‘Tanani n’wina lava katekisiweke hi Tatana, amukelani Mfumo lowu nga lunghiseriwa n’wina hi mpfhuka loko misava yi tumbuluka.’”—Matewu 25:34.
Xivulavuri xo hetelela xi vulavule hi nhlamuselo ya ku humelela ka Yesu Kreste. (1 Vakorinto 1:7) Mawaku leswi ntokoto wolowo wa nhlavutelo wu nga ta vula swona! Babilona Lonkulu u ta herisiwa. Nyimpi leyikulu exikarhi ka misava ya Sathana na Yesu ni tintsumi ta yena yi ta hela hi ku herisiwa ka mafambiselo lawa. Eku heteleleni, Sathana hi yexe u ta hoxiwa ekheleni ivi a tshikisiwa ku tirha. Kambe vanhu va Xikwembu va ta ntshunxiwa, ivi ku va ni vukati bya Xinyimpfana etilweni, ivi ku tisiwa misava leyintshwa. Xivulavuri xi tsakise vayingiseri va xona hi ku humesa broxara leyintshwa leyi nge Xana Xikwembu Xa Hi Khathalela Hakunene? Mawaku ndlela leyi yi nga ta va pfuna ha yona vanhu lavo rhula lava lavaka ku tiva hi ta Muvumbi la khathalelaka ni hi xikongomelo xa yena ha hina!
Mindyangu Ya Vakreste
Sonto, siku ro hetelela ra ntsombano, se a ri fikile. Hambi swi ri tano, a ka ha ri na tinkulumo to tala leti a ti ta nyikeriwa. Endzhaku ka bulo hi tsalwa ra siku, ku nyikeriwe nyingiso eka ndyangu wa Vakreste hi nxaxamelo lowu nge “Ku Khathalelana eNdyangwini Wa Vukreste.” Xiphemu xo sungula xi pfune vatsombani ku xiya xilotlelo xa ku va ni ndyangu wa Vukreste lowu humelelaka: ku rhangisa swilo swa moya. Xiphemu xa vumbirhi xi khutaze mindyangu ku endla swilo swin’we, ku nga ha va leswi katsaka ku hlanganyela minhlangano swin’we, ntirho wa nsimu, dyondzo ya ndyangu kumbe ku tihungasa. Naswona xiphemu xa vunharhu xa nxaxamelo xi tsundzuxe vapfhumba hi ta malunghelo ni vutihlamuleri bya vona bya ku khathalela lava dyuhaleke. Xivulavuri xin’wana xi te “vamakwerhu va hina lava kuleke i rifuwo ra vandlha.” A hi languteni ntokoto wa vona tanihi rifuwo naswona hi tekelela vutshembeki bya vona.
Endzhaku ku kambisisiwe nhlamuselo ya xiga lexi nge “mianakanyo leyi hlutekeke.” (1 Petro 4:7, NW) Munhu loyi a hlutekeke emianakanyweni, wa ringanisela, wa xiya-xiya, wa twisisa, wa titsongahata naswona u tlharihile. Wa swi kota ku hambanisa exikarhi ka leswo lulama ni leswo homboloka, leswi nga ntiyiso ni mavunwa. Ku tlula kwalaho, u lwela rihanyo lerinene ra moya.
Nkulumo yo hetelela eka nongonoko wa Sonto ni mixo yi vulavule hi ku titsongahata ka hina eka Xikwembu na Kreste. Xivulavuri xi te, “nkoka wa ku titsongahata hi ku tshembeka eka Yehovha Xikwembu ni le ka N’wana wa yena Yesu Kreste, a wu nge kandziyisiwi ku tlula mpimo.” Xi ye emahlweni xi kombisa ndlela leyi leswi swi khumbaka vutomi bya hina ha yona. I yini lexi nga ta hi pfuna ku tshama hi ri karhi hi titsongahata? I timfanelo ta mune: rirhandzu, ku chava Xikwembu, ripfumelo ni ku titsongahata.
Sonto Ni Ndzhenga
Hi ku hatlisa, se a ku ri Sonto ni ndzhenga naswona a ku ri nkarhi wa xiyenge xo hetelela xa ntsombano. Eka vo tala, a swi vonaka onge ntsombano wa ha ku sungula, naswona hi xihatla se a wu tshinelela makumu ya wona.
Nkulumo ya le rivaleni a yi ku “Landzelela Ku Vonakala ka Misava.” Lava a va ri kona va tiphine hi nhlamuselo leyi nyanyulaka ya xiphemu lexi endliwaka hi ku vonakala leswaku ku hlayisiwa vutomi. Kutani xivulavuri xi kombise nkoka lowukulu wa ku vonakala ka moya. Ku vonakala ka nyama ku hi pfuna ku hanya makume ma nga ri mangani ya malembe, kambe ku vonakala ka moya ku nga hi hlayisa hi hanya hi laha ku nga heriki. Yinhla-nkulu eka nkulumo leyi a ku ri ku kambisisiwa ka Yohane 1:1-16, ndzimana hi ndzimana, laha Yesu a nga hlamuseriwa tanihi ku vonakala ka misava. Namuntlha, emalembeni yo hetelela ya mafambiselo lawa yo homboloka, ku landzela Yesu eka ntirho lowu sweswi i ka xihatla ku tlula rini na rini.
Endzhaku ka nkatsakanyo wa Dyondzo ya Xihondzo xo Rindza leyi hleleriweke vhiki rolero, a wu fikile nkarhi wa nkulumo yo hetelela. Hi ntsako xivulavuri xi kombise leswaku a ku ri ni swilo swo tala swo swi langutela eka masiku lama taka. Hi xikombiso, xi tivise leswaku ku humesiwe khasete leyintshwa, ya drama leyi nge Ku Endla Ku Rhandza Ka Xikwembu Hi Ku Hiseka. Nakambe a a swi nga heleli kwalaho. Ka ha ta va ni nongonoko wa tikhasete ta vhidiyo leti nge The Bible—A Book of Fact and Prophecy, laha yo sungula yi nge The Bible—Accurate History, Reliable Prophecy.
Eku heteleleni, xivulavuri xi tivise leswaku hi 1993 ku ta va ni mintsombano ya mune wa masiku, ku katsa ni minhlangano leyi hlawulekeke ya matiko hinkwawo le Afrika, Asia, Yuropa na Amerika Dzonga. Hambi loko Ntsombano wa Muganga wa “Vabyarhi Va Ku Vonakala” se a wu hela, vapfhumba va nga ha sungula ku endla makungu ya lembe leri taka.
Kutani se a ku ri nkarhi wa leswaku vapfhumba va ntsombano va ya emakaya. Entiyisweni, a va tiyimisele swinene ku tlula rini na rini leswaku va ya emahlweni va kombisa ku vonakala emisaveni leyi ya munyama. Endzhaku ka masiku manharhu lama a ma tele hi swilo leswinene swa moya, marito ya tsalwa ro hetelela lama tshahiweke eka nkulumo yo hetelela a ma tikomba swinene: “Yehova i Šikwembu, o hi v̌oningile. . . . Ḍunisani Yehova, hikuv̌a o lulamile hikuv̌a tintŝalo ta yena hi le’ti nga heriki.”—Pisalema 118:27, 29.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]
Nongonoko wa ntsombano hi Xirhaxiya
[Swifaniso leswi nga eka tluka 16, 17
Eka mintsombano yo tala swirho swa Huvo leyi Fumaka swi vulavurile
Vapfhumba va le Japani a va ri exikarhi ka lava hlengeletaneke le St. Petersburg, Russia
Drama ya Bibele leyi nyanyulaka yi kandziyise ku endla leswi lulameke emahlweni ka Yehovha
Vabyarhi va ku vonakala lavantshwa va kombise ku tinyiketela ka vona eka Yehovha hi ku khuvuriwa
Vatsombani va nyikele nyingiso swinene eka nongonoko le St. Petersburg
[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]
Vapfhumba a va tsake swinene loko va amukela broxara leyintshwa leyi nge “Xana Xikwembu Xa Hi Khathalela Hakunene?”