Ku Lavisisa Vuprofeta Lebyi Tshembekaka

“LOYI a nga kotaka ku vhumbha, ka ha sele masiku manharhu a nga fuwa ku ringana malembe ya gidi.” Hi ku vula ka xivuriso xa Xichayina.

Vanhu va swi lava ku tiva leswi vumundzuku byi swi khomeke, naswona van’wana vo tala va nga yi hakela hi ntsako mali yo tala, leswaku va kuma rungula ro tano, leri tshembekaka. Va lavisisa vuprofeta lebyi tshembekaka. Hi laha hi swi vonaka ha kona hi ku andza ku vuhlahluvi bya maxelo swin’we ni bya ikhonomi, na hina hi tsakela ku tiva swiendlakalo swa nkarhi lowu taka. Ku tlula kwalaho, vutivi lebyi tshembekaka bya swilo swa nkarhi lowu taka byi ta hi endla leswaku hi kota ku kunguhata ni ku hlela vutomi bya hina.

Ku navela ku tiva leswi nga ta endleka enkarhini lowu taka swi susumetela vo tala leswaku va ya eka vanyamusoro, vahlahluvi, vangoma va tinyeleti ni tin’anga. Tindhawu ta tibuku ni ta timagazini ti tele hi matsalwa ya khale ni ya sweswi, ya lava vulaka leswaku va vhumbha swilo swa nkarhi lowu taka. Kambe vukanganyisi byi kona eka tindlela leti ta ku vhumbha. Mutivi wa tipolitiki wa Murhoma, Cato, u swi veka hi ndlela leyi: ‘Ndza hlamala leswi muhlahluvi un’wana a nga tsakiki loko a vona muhlahluvi un’wana.’

Ina, ku ni ku vhumbha ka tindlela to tala. Hi 1972 ntlawa wa matiko hinkwawo wa vadyondzi lavakulu ni van’wamabindzu lava vitaniwaka Nhlangano wa le Rhoma, wu humese dyondzo leyi vhumbhaka leswaku misava ku nga ri khale yi ta heleriwa hi rifuwo leri nga pfuxetekiki. Yi ta pfumala nsuku hi 1981, mercury hi 1985, zinc hi 1990, petroleum hi 1992, ni swin’wana. Sweswi ha swi vona leswaku ku vhumbha koloko a ku hetisekanga.

Ku vhumbha ko tala a ku sekeriwe eka mavonelo ya vukhongeri. Hi xikombiso: Bixopo Wulfstan wa le Saxon a tshemba leswaku nhlaselo wa Denmark le Nghilandhi eku sunguleni ka lembe xidzana ra vu-11, a ku ri xikombiso xa leswaku makumu ya misava ma tshinele. Hi 1525, Thomas Münzer u rhangele ku lwa ka mintlawa ya le hansi ya le Jarimani, hikuva exivonweni, a a vone tintsumi ti lota masikele ya leswi a ehleketa leswaku a ku ta va ntshovelo lowukulu. Entiyisweni, ku vhumbha loku a ku nga kongomanga.

Hi laha u swi tivaka ha kona, Bibele yi tamele vuprofeta. Ku tlula kwalaho, vatsari va Bibele va vule leswaku va huhuteriwe hi Xikwembu. Muapostola wa Mukreste, Petro u ri: “Ku hava marito ya vaprofeta eMatsalweni lawa munhu a nga ma hlamuselaka hi ku tisungulela. Hikuva ku hava rito ni rin’we ra vaprofeta leri teke hi ku titwa ka munhu, kambe vanhu lava susumetiweke hi Moya lowo Kwetsima, va vurile leswi humaka eka Xikwembu.”—2 Petro 1:20, 21.

Hi xikombiso, Bibele yi vhumbhe swilo swo hambana-hambana leswi kombisaka rixaka leri a ri ta vona vukona bya Yesu Kreste ematimbeni ya Mfumo. Nyimpi, ndlala, ku tsekatseka ka misava ni ku hohloka ka mahanyelo ya vanhu loku nga si tshamaka ku va kona, a swi ta va swikombiso swa leswi Bibele yi swi hlamuselaka tanihi ‘masiku ya makumu.’ (2 Timotiya 3:1-5; Matewu 24:3-14, 34) Hi ku ya hi Bibele, ku susiwa ka mafambiselo ya sweswi ya swilo ku ta pfula ndlela ya leswaku vanhu va kuma ntsako emisaveni leyintshwa leyi nga ni mikateko leyi nga heriki.—2 Petro 3:13; Nhlavutelo 21:1-4.

Xana u byi languta njhani vuprofeta byo tano bya Bibele? Ku fana ni ku vhumbha kun’wana ko tala, xana na byona i bya ku tianakanyela ntsena? Hi nga kamba vutshembeki bya vuprofeta bya Bibele lebyi nga siki hetisekaka hi ku kambisisa loko vuprofeta bya Bibele bya swilo leswi hundzeke a byi tshembeka. Eka xihloko lexi landzelaka hi ta kambisisa byin’wana bya byona.

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 3]

Courtesy National Weather Service